Cheddar

Cheddar, czedar^[1] – rodzaj angielskiego sera, który jest produkowany z krowiego mleka. Ser ten jest zaliczany do serów podpuszczkowych, dojrzewających oraz twardych. Ser cheddar zawiera ok. 25% tłuszczu. Ma żółtopomarańczową barwę, smak ostry, lekko kwaskowy oraz orzechowy. Cheddar jest produkowany w kształcie walców.

Ten artykuł dotyczy rodzaju sera. Zobacz też: Cheddar – wieś w Anglii.

Cheddar

Jest to najpopularniejszy gatunek na rynku brytyjskim (około 50 proc. udziału w ogólnej sprzedaży sera). Produkowany również w innych krajach: Australii, Belgii, Holandii, Irlandii, Polsce, Republice Południowej Afryki, Stanach Zjednoczonych, Szwecji.

Nazwa i historia

Nazwa sera pochodzi od wsi Cheddar w Anglii, w hrabstwie Somerset, skąd pochodzi jego receptura i gdzie dawniej był on wyłącznie wytwarzany.

Pierwsza wzmianka o tym serze pochodzi z 1170 roku, kiedy to w królewskich dokumentach księgowych odnotowano zakup dla dworu Henryka II 10240 funtów cheddara za cenę 1 farthinga za funt, tj. 4640 kg za łączną cenę 10,67 funtów szterlingów. Za czasów króla Karola I jego spożycie na dworze było już tak duże, że przerastało podaż. Skutkowało to tym, że cała produkcja cheddara była przeznaczona na potrzeby króla i jego świty^[2]. Z czasem zaczął on być produkowany również poza granicami hrabstwa Somerset, a jego spożycie zostało spopularyzowane wśród niższych sfer brytyjskiego społeczeństwa. W XIX wieku był on już wytwarzany także w USA, Australii i Nowej Zelandii.

Właściwości odżywcze

Ser ten zawiera znaczne ilości witaminy A, retinolu (0,334 mg na 100 g), β-karotenu (0,286 mg na 100 g) oraz kobalaminy. Jest bogaty w wapń, jod i aminokwasy^[3].

Wartość odżywcza Ser Cheddar pełnotłusty (100 g)

Wartość energetyczna 1635 kJ (391 kcal) Białka 27,1 g szczegółowe informacje RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 59% 59% 59% 59% M 48% 48% 48% 48% Węglowodany 0,1 g szczegółowe informacje Przyswajalne 0,1 g RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% M 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% Dwucukry Sacharoza 0,0 g Laktoza 0,1 g Skrobia 0,0 g Błonnik 0,0 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Tłuszcze 31,7 g szczegółowe informacje Kwasy tł. nasycone 18,91 g Kwasy tł. nienasycone Jednonienasycone 10,08 g Wielonienasycone 0,87 g omega-3 0,45 g α-Linolenowy (ALA) 0,45 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 41% 41% 41% 41% M 28% 28% 28% 28% omega-6 0,42 g Linolowy (LA) 0,42 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,5% 3,5% 3,8% 3,8% M 2,5% 2,5% 3,0% 3,0% Woda 37,7 g szczegółowe informacje AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,4% 1,4% 1,4% 1,4% M 1,0% 1,0% 1,0% 1,0%

Witaminy Witamina C 0,0 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Tiamina (B1) 0,04 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,6% 3,6% 3,6% 3,6% M 3,3% 3,3% 3,3% 3,3% Ryboflawina (B2) 0,597 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 54% 54% 54% 54% M 46% 46% 46% 46% Niacyna (B3) 0,02 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% M 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% Witamina B6 0,02 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,5% 1,5% 1,3% 1,3% M 1,5% 1,5% 1,2% 1,2% Foliany 0,018 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 4,5% 4,5% 4,5% 4,5% M 4,5% 4,5% 4,5% 4,5% Kobalamina (B12) 0,0011 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 46% 46% 46% 46% M 46% 46% 46% 46% Witamina A 0,382 mg RAE RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 55% 55% 55% 55% M 42% 42% 42% 42% Witamina D 0,00026 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,7% 1,7% 1,7% 1,3% M 1,7% 1,7% 1,7% 1,3% Witamina E 0,5 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,3% 3,3% 3,3% 3,3% M 3,3% 3,3% 3,3% 3,3% Makroelementy Fosfor 487 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 70% 70% 70% 70% M 70% 70% 70% 70% Wapń 703 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 70% 70% 59% 59% M 70% 70% 70% 59% Magnez 54 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 17% 17% 17% 17% M 14% 13% 13% 13% Potas 81 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,7% 1,7% 1,7% 1,7% M 1,7% 1,7% 1,7% 1,7% Sód 598 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 40% 40% 46% 50% M 40% 40% 46% 50% Mikroelementy Jod 0,039 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 26% 26% 26% 26% M 26% 26% 26% 26% Żelazo 0,5 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,8% 2,8% 6,3% 6,3% M 6,3% 6,3% 6,3% 6,3% Miedź 0,04 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 4,4% 4,4% 4,4% 4,4% M 4,4% 4,4% 4,4% 4,4% Cynk 4,05 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 51% 51% 51% 51% M 37% 37% 37% 37% Mangan 0,02 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,1% 1,1% 1,1% 1,1% M 0,9% 0,9% 0,9% 0,9%

Dane liczbowe na podstawie: [3] Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[4]

Kwasy tłuszczowe[3] (w 100 g)
Nasycone
kwas masłowy - 0,96 g kwas kapronowy - 0,59 g kwas kaprylowy - 0,36 g kwas kaprynowy - 0,84 g kwas laurynowy - 1,05 g kwas mirystynowy - 3,35 g kwas pentadekanowy - 0,32 g kwas palmitynowy - 7,79 g kwas heptadekanowy - 0,30 g kwas stearynowy - 3,35 g
Jednonienasycone
kwas mirystoleinowy - 0,42 g kwas petadekenowy - 0,20 g kwas palmitoleinowy - 0,81 g kwas heptadekenowy - 0,32 g kwas oleinowy - 8,33 g

Aminokwasy[3] (w 100 g)
izoleucyna - 1212 mg leucyna - 2211 mg lizyna - 2005 mg metionina - 635 mg cystyna - 150 mg fenyloalanina - 1348 mg tyrozyna - 1475 mg treonina - 1004 mg tryptofan - 393 mg walina - 1723 mg arginina - 860 mg histydyna - 727 mg alanina - 782 mg kwas asparaginowy - 1801 mg kwas glutaminowy - 5999 mg glicyna - 499 mg prolina - 2782 mg seryna - 1492 mg