Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Komenda Rejonu Uzupełnień Nowy Sącz (KRU Nowy Sącz) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[1].
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1918 |
Rozformowanie |
1939 |
Tradycje | |
Rodowód |
PKU Nowy Targ XVIII |
Komendanci | |
Pierwszy |
ppłk Stanisław Turski |
Obecny |
mjr dypl. Wojciech Korsak |
Działania zbrojne | |
kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Podległość |
OKU Kraków |
Skład |
PKU typ IV |
27 grudnia 1918 roku minister spraw wojskowych ustanowił XVIII Powiatową Komendę Uzupełnień w Nowym Targu obejmującą powiaty: nowotarski ze Spiszem i Orawą, limanowski i nowosądecki[2]. XVIII PKU w Nowym Targu znajdowała się na terenie Okręgu Generalnego „Kraków” i podlegała Okręgowej Komendzie Uzupełnień w Krakowie[3].
21 stycznia 1919 roku minister spraw wojskowych przemianował XVIII PKU w Nowym Targu na Powiatową Komendę Uzupełnień w Nowym Sączu z zachowaniem dotychczasowego okręgu i z siedzibą w Nowym Sączu[4].
Komenda, jako władza zaciągowa pierwszej instancji realizowała zadania i wykonywała obowiązki wynikające z Tymczasowej ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej, która weszła w życie 29 października 1918 roku[5]. Ponadto komenda przejęła zadania dotychczasowych Głównych Urzędów Zaciągu do Wojska Polskiego w zakresie: przyjmowania zgłoszeń ochotników do wojska i agitacji werbunkowej, przyjmowanie podań o przyjęcie do wojska wnoszonych przez oficerów i żołnierzy byłych I, II i III Korpusów Polskich w Rosji oraz armii austriackiej, rosyjskiej i niemieckiej, przyjmowanie podań o przyjęcie do szkół podoficerskich i szkół podchorążych, a także przyjmowanie podań o przyjęcie na kursy żandarmerii[6].
Organami pomocniczymi i wykonawczymi PKU byli oficerowie ewidencyjni. Wspomniani oficerowie realizowali zadania PKU w powierzonym im powiecie. Każdy oficer ewidencyjny miał do pomocy jednego pisarza i jednego szeregowego (ordynansa kancelaryjnego)[6].
W czerwcu 1921 roku PKU 1 psp podlegała Dowództwu Okręgu Generalnego „Kraków” i obejmowała powiaty: gorlicki, grybowski, limanowski, nowosądecki i nowotarski[7].
Z dniem 15 listopada 1921 roku, po wprowadzeniu podziału kraju na dziesięć okręgów korpusów i po wprowadzeniu pokojowej organizacji służby poborowej, PKU 1 psp została przemianowana na PKU Nowy Sącz i podporządkowana Dowództwu Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie. Okręg poborowy PKU Nowy Sącz obejmował powiaty: gorlicki, grybowski i nowosądecki. W każdym mieście powiatowym miał rezydować oficer ewidencyjny. W 1923 roku stanowiska oficerów ewidencyjnych nie zostały obsadzone[8][9][10][11].
1 czerwca 1922 roku została zlikwidowana gospoda inwalidzka przy PKU Nowy Sącz[12].
W sierpniu 1922 roku dowódca Okręgu Korpusu Nr V gen. dyw. Aleksander Osiński udzielił pochwały oficerowi instrukcyjnemu przy PKU kpt. Kazimierzowi Kuczale za przeprowadzenie kilkutygodniowych kursów młodzieży w obozie przysposobienia rezerw w Roztoce, a także podkreślił zasługi komendanta PKU ppłk. Feliksa Persa przy organizacji obozu, który został uruchomiony 1 lipca tego roku[13].
18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[14], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[11]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[15][16]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[17].
Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[15]. W skład PKU Nowy Sącz wchodziły trzy referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy i referat inwalidzki[15]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[18][19][20].
12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[21].
Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Nowy Sącz normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[22]
1 października 1927 roku powiat gorlicki został włączony do nowo powstałej PKU Jasło[23].
W marcu 1930 roku PKU Nowy Sącz nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr V i administrowała powiatami: nowosądeckim i grybowskim[24]. W grudniu tego roku posiadała skład osobowy typ IV[22].
31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[25].
1 kwietnia 1932 roku został zniesiony powiat grybowski[26].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Nowy Sącz została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Nowy Sącz przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[27], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[28]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Nowy Sącz normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[29] .
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr V, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiat nowosądecki[1].
Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Nowy Sącz, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.
Komendanci | ||
---|---|---|
Stopień, imię i nazwisko | Okres pełnienia funkcji | Kolejne stanowisko (dalsze losy) |
ppłk piech. Stanisław I Turski[uwaga 1] | od 27 XII 1918 | |
ppłk piech. Feliks Pers | 1922[9][10] – III 1925[33] | komendant PKU Kraków Miasto |
ppłk piech. Stanisław Wilusz[uwaga 2] | VIII 1925[51] – II 1927[52] | stan spoczynku z dniem 30 IV 1927 |
mjr piech. Stanisław Marcinek | III 1927[53] – 31 VII 1928[54] | stan spoczynku |
mjr żand. Maksymilian Gawlik | XI 1928[55] – IX 1930[56] | komendant PKU Gdynia |
ppłk piech. Paweł Juracki | IX 1930[57] – 30 XI 1933[58] | stan spoczynku |
mjr piech. Stefan Michno | XII 1933 – VII 1935[59] | dyspozycja dowódcy OK V |
mjr piech. Adam Kozłowski[uwaga 3] | od VIII 1935[63] | zmarł |
mjr dypl. piech. Wojciech Korsak | 1939[64] |
Obsada personalna XVIII PKU w latach 1918–1919[3] | |||
---|---|---|---|
Nazwa stanowiska etatowego | Stopień, imię i nazwisko | Okres pełnienia funkcji | Kolejne stanowisko (dalsze losy) |
zastępca komendanta | kpt. Józef Łępkowski | od 27 XII 1918 | |
naczelnik kancelarii | ppor. Marian Moszyński | do 21 II 1919[65] | |
ppor. Stanisław Schmaltz | od 21 II 1919 | ||
oficer ewidencyjny w Nowym Targu | urzędnik ewidencyjny w randze porucznika Jakub Binder | od 27 XII 1918[65] | |
oficer ewidencyjny w Limanowej | urzędnik ewidencyjny w randze chorążego Leon Insler[uwaga 4] | od 27 XII 1918 | |
oficer ewidencyjny w Nowym Sączu | urzędnik ewidencyjny w randze podporucznika Otto Woźniak | od 27 XII 1918 | |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[68][69] | |||
I referent | kpt. piech. Feliks Aleksander Langenfeld | 1923 – II 1926 | kierownik I referatu |
II referent | urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Piotr Gerhardt | 1923 – 1924 | |
referent inwalidzki | urzędnik wojsk. X rangi Antoni Jurczak | do 13 XI 1923 | OE Nowy Sącz[70] |
urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Bolesław Świderski | II 1924[71] – II 1926 | referent inwalidzki | |
oficer instrukcyjny | kpt. piech. Kazimierz Kuczała | 1922 – III 1926[72] | 1 psp |
oficer ewidencyjny na powiat gorlicki | por. kanc. Florian Mierzwa | od 13 XI 1923[70] | |
oficer ewidencyjny na powiat nowosądecki | urzędnik wojsk. X rangi Florian Mierzwa | VII[73] – 13 XI 1923 | OE Gorlice |
por. kanc. Antoni Jurczak | 1924 | ||
por. kanc. Zygmunt Filip Kozubal | III 1925[74] – II 1926 | referent (etat przejściowy) PKU Sosnowiec | |
oficer ewidencyjny na powiat grybowski | wakat | ||
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[75][76][77][78][79] | |||
kierownik I referatu administracji rezerw
i zastępca komendanta |
mjr kanc. Feliks Aleksander Langenfeld | II 1926 – VII 1927[80] | komendant PKU Żywiec |
kpt. piech. Jan Bojański[uwaga 5] | VII 1927[84] – 1 X 1934[85] | praktyka w Ministerstwie Komunikacji | |
kpt. piech. Leon Schmidt | X 1934[86] – 1938? | kierownik II referatu KRU Cieszyn | |
kierownik II referatu poborowego | por. kanc. Antoni Jurczak[uwaga 6] | od II 1926 | |
kpt. piech. Franciszek Winiarski | 1 III 1927[87] – VI 1930[88] | kierownik I referatu PKU Włocławek | |
por. kanc. Marian Feliks Pachoń[uwaga 7] | do 15 XI 1932[92] | praktyka u płatnika 1 psp | |
kpt. piech. Kazimierz Kuczała | 15 IX 1932[93] – 1 V 1934[94] | dyspozycja Ministra Komunikacji | |
kpt. piech. Edward Jan Langer[uwaga 8] | XI 1934 – 1 I 1935[85] | praktyka w Ministerstwie Komunikacji | |
referent | por. kanc. Piotr Gerhardt[uwaga 9] | od II 1926 | |
referent inwalidzki | por. kanc. Bolesław Świderski[uwaga 10] | od II 1926 | |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[64][uwaga 11] | |||
kierownik I referatu ewidencji | kpt. adm. (art.) Zbigniew Jan Ostrowicz[uwaga 12] | 1939 | |
kierownik II referatu uzupełnień | kpt. adm. (piech.) Stanisław Mitas[uwaga 13] | 1939 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.