Kanał Miejski we Wrocławiu

Kanał Miejski^[1], to kanał wodny we Wrocławskim Węźle Wodnym, wybudowany w ramach realizacji inwestycji hydrotechnicznej – budowy nowej drogi wodnej przez Wrocław. Jest on, wraz z odcinkiem Starej Odry, elementem drogi wodnej Wrocławski Szlak Miejski^[2] (Szlak żeglugowy śródmiejski^[3], Droga Wielkiej Żeglugi^[4]).

Kanał Miejski we Wrocławiu

Most Trzebnicki Południowy
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Lata budowy	1892–1897
Głębokość • średnia	2,57 m
Szerokość • maksymalna • minimalna	45 m 35 m
Początek
Akwen	Stara Odra
Miejsce	Wrocław
Koniec
Akwen	Stara Odra
Miejsce	Wrocław
Typ kanału	żeglugowy
Śluzy	Śluza Przeciwpowodziowa, Śluza Miejska
brak współrzędnych

Kanał Miejski

Początek kanału.

Kanał po przebudowie.

Obecny kształt tego kanału jest wynikiem inwestycji hydrotechnicznej prowadzonych we Wrocławiu, w ramach przebudowy drogi wodnej na rzece Odra prowadzącej do i przez miasto, Inwestycja ta była przeprowadzona w latach 1892–1897 i polegała na budowie nowego szlaku żeglugowego, głównie pod kątem możliwości przewozu drogą wodną materiałów masowych, szczególności węgla z Górnego Śląska. W tym celu, częściowo istniejącym wcześniej korytem, służącym do odprowadzenia wód wezbraniowych i powodziowych^{[uwaga 1]}, a częściowo nowym Kanałem Miejskim przeprowadzono nową drogę wodną. W tym czasie, na korycie Starej Odry wybudowano dwa jazy piętrzące wodę: Jaz Szczytniki, oraz Jaz Psie Pole, piętrzący wodę na potrzeby wybudowanej Śluzy Miejskiej, położonej na Kanale Miejskim. Powstała także na początku kanału Śluza powodziowa (Górna śluza miejska), na potrzeby ochrony przeciwpowodziowej^[5][6][7].

Osobny artykuł: Pierwsza kanalizacja Odry we Wrocławiu.

Przebieg Kanału Miejskiego jest następujący^{[uwaga 2]}:

• początek – Stara Odra
• budowla wlotowa
• Śluza Powodziowa – Miejska śluza górna, 3,3 km
• Nabrzeże Browaru Piastowskiego
• Nabrzeże przy elewatorze
• Śluza Miejska, 6,3 jm
• koniec – Stara Odra^{[uwaga 3]}

Przez Kanał Miejski przerzucone są następujące przeprawy mostowe^{[uwaga 2][3]}:

• Most Burzowy – Śluza Powodziowa – Wrota Powodziowe – Miejska śluza górna, 3,3 km
• Mosty Warszawskie (drogowy), 3,8 km,
• Kolejowy Most Warszawski (kolejowy)^{[uwaga 4]}, 4,1 km,
• Mosty Trzebnickie (drogowy), 5,4 km,
• Mosty Osobowickie (drogowy), 6,0 km.

Kanał Miejski od Starej Odry rozdzielony jest dużą groblą. Na jej koronie biegnie Ulica Pasterska. Pomiędzy Mostami Trzebnickimi a Mostami Osobowickimi, na szerokiej terasie od strony Starej Odry, położone jest Kąpielisko Różanka.

Obecnie ten szlak żeglugowy nie ma większego znaczenia transportowego. Długość śluz (Szczytniki – 44,2 m, Miejskiej – 48 m^[3], lub 55,80 m^[7]), jest zdecydowanie za mała w stosunku do współczesnych standardów. Żegluga transportowa odbywa się przez Kanał Żeglugowy, odcinkiem Starej Odry i Kanał Różanka. Obowiązują następujące parametry na Wrocławskim Szlaku Miejskim w zakresie wymiarów statków pojedynczych i zestawów^{[uwaga 5][8]}:

• dla statków pojedynczych:
  • długość maksymalna 55 m
  • szerokość maksymalna 9 m
  • zanurzenie maksymalne 1,4 m
• dla zestawów pchanych
  • długość maksymalna 70 m
  • szerokość maksymalna 9 m
  • zanurzenie maksymalne 1,4 m.

Ponadto w okresie zamknięcia ruchu żeglugowego podczas nawigacyjnej przerwy zimowej dopuszczalny jest postój statków w dolnym kanale Śluzy Miejskiej.

Przebieg Kanału Miejskiego

km	obiekt	rodzaj	światło	foto
	początek – Stara Odra	bifurkacja
	budowla wlotowa	śluza wodna
3,3	Brama Przeciwpowodziowa Most Burzowy	śluza wodna most	10,0 m
3,8	Mosty Warszawskie (drogowe) most zachodni	most	21,80 m
	Nabrzeże Browaru Piastowskiego	port
4,1	Mosty kolejowe	most
	Nabrzeże przeładunkowe zboża	port
5,4	Mosty Trzebnickie most południowy	most
	Przystań Różanka	port
6,0	Mosty Osobowickie most południowy	most	20,80 m
6,3	Śluza Miejska	śluza wodna
	ujście do Starej Odry	ujście
	Przeładownia Elektrociepłowni Wrocław	port
Uwaga: km dotyczy całej Miejskiej Drogi Wodnej

Uwagi

1. poprzez przekopy wykonane w XVI wieku
2. odległości określone dla Kanału Miejskiego, od początku tej drogi wodnej, tj. od początku Przekopu Szczytnickiego umożliwiającego przepłynięcie z Górnej Odry Wrocławskiej do Starej Odry
3. przy akwenie połączonego Kanału Miejskiego i Starej Odry, za Śluzą Miejską, znajduje się Przeładownia Elektrociepłowni Wrocław
4. Linia kolejowa nr 143
5. parametry te obowiązują na Kanale Miejskim i Starej Odrze oraz Śluzie Miejskiej; dla Śluzy Szczytniki ograniczenia w długości statków są większe, wynikają z nietypowych wymiarów tej śluzy

Zobacz też

• Wrocławski Węzeł Wodny
• Odrzańska Droga Wodna
• Drogi wodne we Wrocławiu
• Kanały wodne we Wrocławiu

Przypisy

1. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 163, ISBN 83-239-9607-5.
2. www.atrakcje-wroclawia.pl.tl – Zabytki przy Odrze, rzeka Odra we Wrocławiu (dostęp 2009-11-21)
3. Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu: WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE – Studium zagospodarowania przestrzennego pasma Odry - Diagnoza stanu. wbu.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (dostęp 2009-11-21)
4. www.rekreacja.wroc.pl – Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego (dostęp 2009-11-23)
5. wroclaw.pl – Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego (dostęp 2009-11-21)
6. Wrocławski Węzeł Wodny – Historia. 2wrzdh.ins.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-07)]. (dostęp 2009-11-21)
7. wrosystem.um.wroc.pl: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2007, Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego, (dostęp 2009-11-21)
8. ZARZĄDZENIE DYREKTORA URZĘDU ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ WE WROCŁAWIU z dnia 1 października 2004 roku w sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa ruchu i postoju statków na śródlądowych drogach wodnych.. giz.uzs.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-10)]. (dostęp 2009-11-21)

Linki zewnętrzne

• Kanał Miejski na stronie Wratislaviae Amici (dostęp 2009-11-21)
• Kanał Miejski w Wikimapii (dostęp 2009-11-21)