28 grudnia 1232 – Toruń i Chełmno otrzymały prawa miejskie. Kontrowersje wokół daty wzbudza hipoteza, jakoby podczas sporządzania dokumentu Nowy Rok zaczęto od Bożego Narodzenia 1232 roku, co mogłoby sugerować, że miasta otrzymały przywileje kilka dni później[2].
1252–1259 – prawdopodobny okres poszerzenia obszaru miasta w stronę północną i zachodnią; wchłonięcie przez miasto zabudowań klasztoru franciszkanów[potrzebnyprzypis]
1259 – przywilej wicemistrza pruskiego Gerharda von Hirzberga, pozwalający na wzniesienie domu kupieckiego na Rynku Staromiejskim w zamian za zrzeczenie się przez miasto prawa do młyna w Trzeposzu[potrzebnyprzypis]
2 kwietnia 1263 – osadzenie przez wielkiego mistrza Anno von Sangerhausena zakonu dominikanów[8]
1280 – Toruń został członkiem Hanzy. Kilku torunian pełni funkcje starszych kantoru Hanzy w Brugii (m.in. burmistrz Johann von Soest)[potrzebnyprzypis]
1311 – zakon krzyżacki ufundował klasztor cysterek, które później przejęły zwyczaje benedyktyńskie[11]
ok. 1320 – rozpoczęcie budowy nowego kościoła dominikanów[potrzebnyprzypis]
1335 – wyłączenie komturów toruńskich spod władzy komturów Ziemi Chełmińskiej i poddanie ich bezpośredniemu zwierzchnictwu wielkiego mistrza[potrzebnyprzypis]
XIV-XV wiek – okres największego rozwoju miasta, Toruń stał się jednym z największych miast w Polsce, był także dużym ośrodkiem handlowym. Ludność ok. 20000mieszkańców[potrzebnyprzypis]
6 marca 1454 – powstanie antykrzyżackie, początek wojny trzynastoletniej; zburzenie zamku krzyżackiego i połączenie Starego i Nowego Miasta. Torunianie gruntownie przyczyniają się do zniszczenia państwa krzyżackiego, odgrywają kluczową rolę w antykrzyżackim Związku Pruskim, pośrednio otwierając Polsce drogę do Bałtyku[potrzebnyprzypis]
1521 – grupa mieszczan wypędziła z Torunia legata papieskiego i towarzyszących go biskupów, którzy przed kościołem św. Jana pragnęli spalić pisma i wizerunek Lutra[23].
1523 – druga z dat (obok 1500) odlania dzwonu Tuba Dei[24].
22 sierpnia 1523 – Zygmunt Stary wystawił dokument Reformatio Sigismundi, gwałtownie zmieniający organizację władz i ustrój Torunia[25][26].
1523 – rewolta pospólstwa przeciw Radzie Miejskiej, zakończona wystawieniem przez króla Zygmunta Starego tzw. „Reformatio Sigismundi”, wprowadzającego zmiany w ustroju Torunia[potrzebnyprzypis]
15 czerwca 1528 – rusza w mieście mennica królewska, w budynkach mennicy miejskiej przy ulicy Mostowej[potrzebnyprzypis]
1594 – otwarcie pierwszego muzeum w północnej Polsce („Musaeum”), prekursora dzisiejszego Muzeum Okręgowego. Gromadziło szkielety zwierząt, obrazy, globusy, pamiątki po sławnych postaciach)[potrzebnyprzypis]
1598 – Gimnazjum Toruńskie podniesiono do rangi Gimnazjum Akademickiego[32].
30 października 1702 – przybycie do Torunia króla Augusta Mocnego; rozpoczęcie przygotowań na wypadek oblężenia szwedzkiego, wprowadzenie do miasta 300 żołnierzy saskiej gwardii przybocznej[potrzebnyprzypis]
27 listopada-13 grudnia 1702 – obrady rady senatu z udziałem króla Augusta Mocnego oraz przedstawicielami szlachty[potrzebnyprzypis]
1715–1718 – spór między Radą miejską a przedstawicielami kupiectwa i rzemieślników, zakończony konwencją grudziądzką (23 lutego 1718) zwiększającą kompetencje Ławy miejskiej i Trzeciego Ordynku[potrzebnyprzypis]
16-17 lipca 1724 – tumult toruński: podczas procesji w święto Matki Boskiej Szkaplerznej doszło do awantury pomiędzy uczniami kolegium jezuickiego a protestantami. Następnego dnia spór przerodził się w zamieszki, podczas których ludność protestancka zdemolowała kolegium i klasztor jezuicki[36][37].
9 grudnia 1724 – został ścięty Jan Gotfryd Rösner, burmistrz Torunia, uznany za winnego dopuszczenia do rozruchów w lipcu 1724 roku[38][39]. Wyrok na Rösnerze był szeroko komentowany w Europie i doprowadził do zaprzestania postrzegania Rzeczypospolitej jako państwa zapewniającego swobodę religijną[40][41].
1935 – uruchomiono Rozgłośnię Pomorską Polskiego Radia, drugą pod względem mocy w kraju[potrzebnyprzypis]
1936 – przez miasta Pomorza przetacza się fala strajków i demonstracji, w czerwcu 1936 roku dochodzi w Toruniu do starć demonstrantów z policją, kilkanaście osób jest rannych, ginie działacz robotniczy Julian Nowicki[potrzebnyprzypis]
1 kwietnia 1938 – Podgórz został przyłączony do Torunia[65].
1 lutego 1945 – oddziały Armii Czerwonej wkroczyły do Torunia[71]
3 marca 1945 – podjęto decyzję o likwidacji w Toruniu Urzędu Wojewódzkiego Pomorskiego i przeniesienia go do Bydgoszczy. Toruń zniesiono do rangi powiatu[72].
MarianArszyński:Kościół pw. Ducha Świętego w Toruniu – zarys dziejów i problematyki artystycznej. W:Kazimierz Maliszewski, Waldemar Rozynkowski (red.):Jezuici w Toruniu 1596-1996. Materiały konferencji zorganizowanej w Toruniu 17–23 listopada 1996 r. z okazji Jubileuszu 400 lecia przybycia Jezuitów do miasta.Toruń:Wydawnictwo Naukowe Scriptor,1997. ISBN83-905595-1-X.
Tomasz SylwiuszCeran:„Szmalcówka”. Historia niemieckiego obozu w Toruniu (1940–1943) na tle ideologii nazistowskiej.Bydgoszcz, Gdańsk:Instytut Pamięci Narodowej,2011. ISBN978-83-7629-294-6.
KarolaCiesielska,TadeuszZakrzewski:450 lat toruńskiego Podgórza 1555-2005.Toruń:Towarzystwo Miłośników Torunia,2005. ISBN83-900852-9-1.
KrystynaDąbrowska.Polichromia w sieni Dworu Artusa w Toruniu jako jeden z elementów pruskiej polityki kulturalne.„Rocznik Toruński”.44,2017.
Włodzimierz IgnacyDeczyński.Germanizacja i nazyfikacja nazw topograficznych Torunia dokonana przez niemieckie władze okupacyjne w 1939 roku.„Rocznik Toruński”.48,2021.
JerzyDomasłowski:Zarys dziejów. W:JerzyDomasłowski,JarosławJarzewicz:Kościół Najświętszej Marii Panny w Toruniu.Toruń:1998. ISBN83-87639-06-0.
JerzyDomasłowski:Wyposażenie wnętrza. W:Marian Biskup (red.):Bazylika katedralna Świętych Janów w Toruniu.Toruń:Towarzystwo Naukowe w Toruniu,2003. ISBN83-87639-59-1.
EugeniuszGąsiorowski:Ratusz Staromiejski w Toruniu.Toruń:Muzeum Okręgowe w Toruniu,2004. ISBN83-87083-78-X.
Mirosław Giętkowski, Zbigniew Karpus, Waldemar Rezmer:Twierdza Toruń.Toruń:Dom Wydawniczy Duet,2004. ISBN83-89706-12-1.
TomaszGrala.Organizacja administracji państwa zakonnego w Prusach do końca XIII wieku.„Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”.97,2012.
SylwiaGrochowina:Barbarka jako jedno z miejsc niemieckich zbrodni na Pomorzu Gdańskim w 1939 roku. W:Sylwia Grochowina, Waldemar Rozynkowski (red.):Barbarka. Miejsce kultu, męczeństwa i pamięci.Toruń:2019. ISBN978-83-952086-2-1.
IwonaImańska.Z badań nad księgozbiorem prywatnym toruńskiego burmistrza Jana Gotfryda Rösnera.„Folia Toruniensia”.12,2012.
WitoldKonopka.Konferencja naukowa „Nowe Miasto Toruń. 750 lat od fundacji miasta”.„Rocznik Toruński”.41,2014.
AdamKucharski.Tumult i konfederacja, Konfesyjne znaczenie wydarzeń toruńskich z lat 1724 i 1767 w ujęciu gazet pisanych.„Studia Historyczne”.62.1,2019.
ZbigniewNawrocki:Kościół Mariacki w Toruniu – budowa i przebudowy w świetle odkryć w ostatnim ćwierćwieczu. W:Katarzyna Kluczwajd (red.):Dzieje i skarby kościoła Mariackiego w Toruniu. Materiały z konferencji przygotowanej przez Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki przy współpracy Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (Toruń 14–16 kwietnia 2005 roku).Toruń:2005. ISBN83-7285-259-6.
MagdalenaNiedzielska:Życie polityczne i kulturalne Torunia (1815–1914). W:Historia Torunia.Marian Biskup (red.).T.III:Część I W czasach zaboru pruskiego (1793–1920).Toruń:Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu,2003. ISBN83-87639-58-3.
AndrzejRadzimiński:Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w topografii sakralnej średniowiecznego Torunia. W:Katarzyna Kluczwajd, Michał Woźniak (red.):Dzieje i skarby Kościoła Świętojańskiego w Toruniu. Materiały z konferencji przygotowanej przez Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki w X rocznicę ustanowienia diecezji toruńskiej pod patronatem Biskupa Toruńskiego oraz Prezydenta Miasta Torunia [22-23 marca 2002].Toruń:2002. ISBN83-7285-116-6.
AndrzejRadzimiński.Mikołaj Kopernik – duchowny w czasach przełomu.„Zapiski Historyczne”.LXXXII,2017.
WaldemarRozynkowski.Kilka uwag o sakralnej funkcji dzwonów w średniowieczu.„Nasza Przeszłość”.97,2002.
WaldemarRozynkowski:Rozwój sieci parafialnej w Toruniu od średniowiecza do czasów współczesnych. W:Jarosław Kłaczkow, Piotr Oliński, Waldemar Rozynkowski (red.):Toruń. Miasto wielu wyznań.Toruń:Towarzystwo Miłośników Torunia,2017. ISBN978-83-927097-9-4.
MateuszSuperczyński.Wilkierz dla przedmieść Torunia z 1637 roku.„Rocznik Toruński”.44,2017.
MarcinSwobodziński.Narodziny mitu „toruńskiej krwawej łaźni” i „krwawego sądu”.„Rocznik Toruński”.38,2011.
AdamSzweda.Zakon krzyżacki wobec Polski i Litwy w latach 1411–1414.„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne”.141,2014.
MichałTargowski:Ruch protestancki w Toruniu do końca 1558 roku. W:Jarosław Kłaczkow (red.):Ewangelicy w Toruniu (XVI-XX w.).Toruń:Adam Marszałek,2011. ISBN978-83-7780-051-5.