From Wikipedia, the free encyclopedia
Lausata[1] (Lusice Lousada) est Lusitanicum oppidum in Districtu Portu Cali (Lusice Distrito do Porto), in Regione Septemtrione (Lusice Região Norte) et in Subregione Tamăca (Lusice Subregião Tâmega) cum 9356 incolarum.
| |||||
| Urbis sententiola: Vila de Lousada
(Oppidum Lausata) | |||||
 | |||||
 | |||||
| Gentilicium | Lausatensis-e | ||||
| Area | 96.08 km² | ||||
| Numerus incolarum - Totus (2011) - Spissitudo | 47 387 inc. 493.2 inc./km² | ||||
| Numerus paroeciarum | 15 | ||||
| Praeses Camerae Municipalis | Petrus Machado (PS) | ||||
| Fori sive municipium conditum | 1514 | ||||
| Regio | Septemtrio | ||||
| Subregio | Tamăca | ||||
| Districtus | Portus Cale | ||||
| Antiqua provincia | Durius Litoralis | ||||
| Patronus | Dominus Afflictorum | ||||
| Feriatus municipalis | Dies Lunae ultimum diem Solis Iulii secutus | ||||
| Numerus cursualis | 4620 Lousada | ||||
| Situs interretialis | www.cm-lousada.pt | ||||
Est sedes municipii cum 96.08 chiliometrorum quadratorum area et 47 387 incolarum populositate anno 2011, subdivisi in paroecias quindecim. Municipium a septemtrione municipio Avicellā[2] (Lusice Vizela), a boreoriente Felgariā (Lusice Felgueiras), ab oriente Amarantho (Lusice Amarante), a meridie Penafideli[3] (Lusice Penafiel), ab Austroccidente Parietibus[4] (Lusice Paredes) et ab Occidente Palatiis Ferrariae (Lusice Paços de Ferreira) ac Sancto Thyrso (Lusice Santo Tirso) terminatur.
Inventa catoecias saltem e Neolithico probant. Romani hic circa saeculum III a.C.n. Aetatis Ferreae catoecias convenere et per suam occupationem e saeculo II a.C.n. regionem romanizavere. Multa domuum, viarum et pontium inventa et excavationes relative densam Romanam colonizationem hodiernis Lausatae regionibus demonstrant.
Lausata primum saeculo VI p.C.n. officialiter documentata est. Antea Sanctus Salvator Lausatae (Lusice São Salvador de Lousada) nuncupatus, locus in regiis censibus non includebatur anno 1220 velut Sancta Margarita Lausatae (Lusice; Santa Margarida de Lousada). Primum Lausata urbis iura anno 1514 e rege Emmanuele I accepit qui eam etiam oppidum fecit.
Anno 1708 amplificata est regio Lausatae cum municipiis duodecim. Per prolationem amplificatus est hic numerus anno 1758 usque ad municipia duodeviginti. Per administrativam reformationem post anni 1822 Revolutionem Liberalem regio Lausata dissoluta est anno 1836. Ex 1838 rursus independens facta est Lausata, ex eo tempore cum municipiis viginti quinque. Post variorum conciliorum disintegrationem, inter quae Sancta Crux Ripae Tamăcae (Lusice; Santa Cruz de Riba Tâmega), et paroeciarum annexionem ex aliis conciliis, Lausata in praesenti paroeciis quindecim constituitur.
Statim in vicinitatibus circum Lausatam iacet Eurautocinetodromus Lausatae (Lusice; Eurocircuito de Lousada), parvum autocinetodromus, ubi quotannis circum cum 20 000 spectatoribus cursus seriales Campionatus rallycrossarii et autocrossarii Foederatio Internationalis Autocineti (Francice; Fédération Internationale de l'Automobile) a domestica societate Clube Automóvel de Lousada (CAL) parantur.
Inter alias municipii societates disportivas excellunt pilamallearia Juventude Hóquei Clube, disportiva Associação Desportiva de Lousada et pedilusoria Aparecida Futebol Clube sunt, praeter alias. Teniludii et caraticae modalitates etiam praecipua municipio sunt.
Concilium Lausata divisum est in paroecias quindecim quae sunt in tabula inferiori:
| Insigne | Paroecia Latine | Paroecia Lusice |
|---|---|---|
 |
Avellaneda[5] | Aveleda |
| Lodares | Lodares | |
 |
Magnetus[6] | Meinedo |
| Malus | Macieira | |
| Sanctus Petrus Cadii[7] | Caíde de Rei | |
| Sousella[8] | Sousela | |
 |
Tornus[9] | Torno |
 |
Unio Paroeciarum Castrellorum, Abolini et Ordinis[10][11] | União das Freguesias de Cristelos, Boim e Ordem |
|
Unio Paroeciarum Cernadelae et Lausatae (Sancti Michaelis et Sanctae Margaritae)[12] | União das Freguesias de Cernadelo e Lousada (São Miguel e Santa Margarida) |
|
Unio Paroeciarum Ficulnearum et Covarum[13] | União das Freguesias de Figueiras e Covas |
|
Unio Paroeciarum Listosae et Barrosarum (Sancti Stephani)[14] | União das Freguesias de Lustosa e Barrosas (Santo Estevão) |
|
Unio Paroeciarum Silvarium, Pilarum, Nucariae et Alvarengae[15][16][17][18] | União das Freguesias de Silvares, Pias, Nogueira e Alvarenga |
|
Unio Paroeciarum Nesperariae et Casalium[19][20] | União das Freguesias de Nespereira e Casais |
| Villa Leovigildi[21] | Nevogilde | |
 |
Villare Torni et Arentei[22] | Vilar do Torno e Alentém |
| Concilii Lausatae populositas inter annos 1801 et 2011 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1801 | 1849 | 1900 | 1930 | 1960 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | |
| 4 412 | 10 550 | 16 539 | 19 436 | 27 947 | 37 904 | 42 502 | 44 712 | 48 225 | |
In campo secundario, praeter supellectilium fabricationem et calceorum productionem, praesertim industria textilis hic excellit.
In campo primario iuxta silvicultura et xylurgiam praesertim agricultura traditionalis praecipuus municipii aspectus est. Hic est praesertim maizii cultus, negotium lactarium et fabricatio vini viridis (Lusice vinho verde), specialitatis ex vino in Portugalliae Septemtrione. Etiam patatae, fabae et melones praecipua agraria producta sunt. Maizium et vinum hic erant imprimis ponderis ex immemorabilibus temporibus, sicut ostenditur in urbis insigni.
Trames ferriviarius Ferrivia Durii (Lusice Linha do Douro) per municipium ducit. Fere chiliometra sex urbs Lausata Septemtrione iacet vicina Magneti statio.
Lausata apud Autovia A42 (Lusice Autoestrada A42) iacet, quae Autoviam A11 (Lusice Autoestrada A11), e Septemtrione versus Meridiem euntem, hic convenit.
Asstatum est ultimis decenniis conatui magis magisque significativo qui pugnaret contra analphabetismum concilii. Ad instar reliquam nationem, resultationes confirmantes sunt, cum reducto analphabetismi indice super residente populositate decem aut magis annos nata, inter 1991 et 2001 e 10,60% ad 8,50%. Sic, absolutis valoribus, Lausatam incolebant, anno 2001, 3 206 analphabetorum hominum.
Maio 2007, vulgata sunt data ad scholarem concilii statum referentia, et resultationes quoque confirmantes sunt. Destitionis scholaris casus circiter 51% deminuti sunt, quandoquidem introductum est anno lectivo 2005/2006 Programma Interventionis Educativae (Lusice; Plano de Intervenção Educacional seu PIEML) Primi Cycli scholis. Hoc factum adhuc magis ponderis assequitur si relata est Lausata, 18 annis abhinc, secundum locum in destitionis scholaris classificatione occupavisse. Una inter rationes quae huius proclivitatis inversioni magis contribuit pignus in praescholari, iam totum concilium tegens, fuit.
Ultima anni 2010 data concilium Lausatam destitionis scholaris indicem 0,07% habere asserunt, dum est unum inter nationis concilia cum maximo proventu hoc gradu. Ex destitionis indicibus nimis altis anno 1989 usque ad residuales valores (fere nullos) anno 2010 transivit.
Programma Interventionis Educativae quinque scholares congregationes concilio comprehendit, summam 1412 alumnorum involventes. Ad efficendum id, autarchia cum magistrorum decadibus pactum stipulavit, quibus datum est, post normalem classium perihodon munus evolvendarum activitatum septem quae erant introductio in linguam Anglicam, expressio musica, expressio physicomotoria, natatio, technologia informationis, aula studii et ludi.
Lausata est in praesenti sedes societatis theatralis Jangada Teatro. Cuius activitates ultimis temporibus crevere, efficiendis aliquibus spectaculis concilii et participanda etiam festa in aliis nationis zonis.
Quotannis apparantur varia festa in variis concilii locis. Inter praecipua excellit Festum Artium Spectaculi Lausatae (Lusice Festival de Artes do Espectáculo de Lousada seu FOLIA), quod anno 2007 habuit septimam editionem.
Societas Culturae Musicae Lausatae (Lusice Associação de Cultura Musical de Lousada) seu Grex Lausatae (Lusice Banda de Lousada), anno 1855 conditus, praecipuissimum et antiquissimum signum concilii est. Suo magno valore et musica qualitate, magnorum festorum milia in regionibus Minio et Transmontana illustravit cuius praesentia in Festo Gregum Civilium, in Germania habito, notanda est ubi Grex Lausata primum locum assecuta est.
Multa sunt in Gregis Lausatae historia, quae Societatis Musicae Lausatae sede, in recente Schola Musicorum Vallis Sausae (Lusice; Conservatório da Música do Val do Sousa) infixa, adhiberi possunt quae revera est creatio nata et e Grege Lausatae et e Societate Clube Automóvel de Lousada.
Lausata est propter traditionem sacrarum peregrinationum et festorum terra, imprimis aestivā epochā, cum efficiuntur variae paulo totum per concilium. Inter diversas peregrinationes, excellunt habita honore Domini Afflictorum (Lusice; Senhor dos Aflitos) Lausatae et habita honore Nostrae Dominae Apparitae (Lusice; Nossa Senhora da Aparecida) Torni.
Festum Domini Afflictorum (Lusice Festas do Senhor dos Aflitos) festum maius concilii est quod agitur ultimā Iunii hebdomade exeunte. Describitur traditionalibus Zepereiris (Lusice Zés Pereiras), gigantibus (Lusice gigantones), naviculariis (Lusice arrais) et pompā festivitates hortatā. Processio cum Iesu crucifixo praecipuum huius peregrinationis momentum est.
Una inter traditionales huius festi mores vacca ignis (Lusice vaca de fogo) est, quae corpulentam bovinam ab incolis tractam repraesentat. Intra ligneam vaccam, vehitur homo pyrobola chartacea (Lusice bichas de rabiar) iaciens, quod ridiculas scaenas creat.
| Dies | Nomen Latinum | Nomen locale | Paroecia | Notae |
|---|---|---|---|---|
| 5 Februarii | Sancta Agatha | Santa Águeda | Sousella | |
| Inter Idus Augustas et 15 Augusti | Nostra Domina Apparita | Nossa Senhora da Aparecida | Tornus | Processionis Passus Magnus (Lusice; Andor Grande), quae generatim secundo festi die habetur, est maximus in Portugallia, circiter ab hominibus septuaginta vectus. |
| Dies Solis proximus diei 23 Aprilis | Sanctus Georgius | São Jorge | Abolinus | Sanctus peregrinatione celebratur. Antiquissima peregrinatio pecoris patronum honorans. |
| 9 Augusti | Sanctus Ovidius | Santo Ovídio | Avellaneda | |
| Ultima hebdomade exeunte Iunii | Sanctus Petrus | São Pedro | Sanctus Petrus Cadii | |
| Pridie Idus Septembres | Sanctus Vincentius | São Vicente | Abolinus | |
| Tertio Die Solis Iunii | Nostra domina Guadalupensis | Nossa Senhora de Guadalupe | Ordo |
In municipii Lausatae insigni scutum cum aureis spicis tribus e maizio viridibus foliis et apices rubeo laqueo ligatos habentibus videri potest. Circum id est argentea bordura octo racemis uvarum purpureis ab viridibus foliis pendentibus onerata. Super invenitur argentea moenia speculis quattuor constituta. Infra est albus lemniscus ubi VILA DE LOUSADA, scilicet "Municipium Lausata" nigro colore legi potest.
E converso, Lausatae vexillum gilvo et purpureo coloribus quadrifarium est, cum cordonis et tassellis. Hasta et lancea aureae sunt.
Praecipua concilii Lausatae typica fercula in animalibus productis, velut carne, fundantur. Inter notissima excellunt vervecina assa (Lusice carneiro assado) aut haedina assa (Lusice cabrito assado) et oryza furni (Lusice arroz de forno). Elixura Lusitanica (Lusice cozido à portuguesa) plerumque ferculum in usu festis et specialibus eventibus et quālibet anni epochā est. Notandae sunt etiam tergillae (Lusice rojões), serpusculus (Lusice sarrabulho), ius siccum (Lusice sopa seca) et basulaque (Lusice basulaque).
Inter bellaria excellunt placentulae amoris (Lusice bolinhos de amor) et globuli (Lusice rosquilhos) sunt dulcia notissima.
Haec urbes urbis Gundemari sorores sunt:
 |
Vicimedia Communia plura habent quae ad Lausata spectant. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
