დარიშხანი[1], დარიშხანა[2] (ლათ. Arsenicum; ქიმიური სიმბოლო — ) — ელემენტთა პერიოდული სისტემის მეოთხე პერიოდის, მეთხუთმეტე ჯგუფის (მოძველებული კლასიფიკაციით — მეხუთე ჯგუფის მთავარი ქვეჯგუფის, Vა) ქიმიური ელემენტი. მისი ატომური ნომერია 33, ატომური მასა — 74.922, სიმკვრივე — 5.727 გ/სმ3. მარტივი ნივთიერება წარმოადგენს ფოლადის ფერ მყიფე ნახევარლითონს მეტალოიდს.
დარიშხანი |
33As |
74.922 |
3d10 4s2 4p3 |
სწრაფი ფაქტები ზოგადი თვისებები, მარტივი ნივთიერების ვიზუალური აღწერა ...
დარიშხანი, 33As
|
ზოგადი თვისებები |
---|
მარტივი ნივთიერების ვიზუალური აღწერა |
მოვერცხლისფრო-თეთრი |
---|
სტანდ. ატომური წონა Ar°(As) |
74.922 |
---|
დარიშხანი პერიოდულ სისტემაში |
---|
|
ატომური ნომერი (Z) |
33 |
---|
ჯგუფი |
15 ჯგუფი |
---|
პერიოდი |
4 პერიოდი |
---|
ბლოკი |
p-ბლოკი |
---|
ელექტრონული კონფიგურაცია |
[Ar] 3d10 4s2 4p3 |
---|
ელექტრონი გარსზე |
2, 8, 18, 5 |
---|
ელემენტის ატომის სქემა
|
ფიზიკური თვისებები |
---|
აგრეგეგატული მდგომ. ნსპ-ში |
მყარი სხეული |
---|
დნობის ტემპერატურა |
842 °C (1115 K, 1548 °F) |
---|
დუღილის ტემპერატურა |
1484 °C (1757 K, 2703 °F) |
---|
სიმკვრივე (ო.ტ.) |
1,55 გ/სმ3 |
---|
სიმკვრივე (ლ.წ.) |
1,378 გ/სმ3 |
---|
დნობის კუთ. სითბო |
8,54 კჯ/მოლი |
---|
აორთქ. კუთ. სითბო |
154,7 კჯ/მოლი |
---|
მოლური თბოტევადობა |
25,929 ჯ/(მოლი·K) |
---|
ნაჯერი ორთქლის წნევა
P (პა) |
1 |
10 |
100 |
1 k |
10 k |
100 k |
T (K)-ზე |
864 |
956 |
1071 |
1227 |
1443 |
1755 |
|
ატომის თვისებები |
---|
ჟანგვის ხარისხი |
1, +2 (a strongly basic oxide) |
---|
ელექტროდული პოტენციალი |
-2,76 ვ
|
---|
ელექტროუარყოფითობა |
პოლინგის სკალა: 1,00 |
---|
იონიზაციის ენერგია |
- 1: 589,8 კჯ/მოლ
- 2: 1145,4 კჯ/მოლ
- 3: 4912,4 კჯ/მოლ
-
|
---|
ატომის რადიუსი |
ემპირიული: 197 პმ |
---|
კოვალენტური რადიუსი (rcov) |
176±10 პმ |
---|
იონური რადიუსი (rion) |
(+2e) 99 პმ |
---|
ვან-დერ-ვალსის რადიუსი |
231 პმ |
---|
მოლური მოცულობა |
29,9 სმ3/მოლი |
---|
დარიშხანის სპექტრალური ზოლები |
სხვა თვისებები |
---|
ბუნებაში გვხვდება |
პირველადი ნუკლიდების სახით |
---|
მესრის სტრუქტურა |
რომბიედრული |
---|
მესრის პერიოდი |
5,580 Å |
---|
ბგერის სიჩქარე |
3810 მ/წმ (20 °C) |
---|
თერმული გაფართოება |
22,3 µმ/(მ·K) (25 °C) |
---|
ხვედრითი თბოტევადობა |
25,9 ჯ/(K·მოლ) |
---|
თბოგამტარობა |
201 ვტ/(მ·K) |
---|
მაგნეტიზმი |
დიამაგნეტიკი |
---|
მაგნიტური ამთვისებლობა |
+40,0·10−6 სმ3/მოლ |
---|
იუნგას მოდული |
20 გპა |
---|
წანაცვლების მოდული |
7,4 გპა |
---|
დრეკადობის მოდული |
17 გპა |
---|
პუასონის კოეფიციენტი |
0,31 |
---|
მოოსის მეთოდი |
1,75 |
---|
ბრინელის მეთოდი |
170–416 მპა |
---|
CAS ნომერი |
7440-70-2 |
---|
ისტორია |
---|
აღმომჩენია |
ჰამფრი დეივი (1808) |
---|
პირველი მიმღებია |
ჰამფრი დეივი (1808) |
---|
დარიშხანის მთავარი იზოტოპები |
---|
იზოტოპი |
გავრცელებადობა |
ნახევ. დაშლა (t1/2) |
რადიო. დაშლა |
პროდუქტი |
40Ca |
96,941% |
სტაბილური |
41Ca |
კვალი |
9,94×104 y |
ε |
41K |
42Ca |
0,647% |
სტაბილური |
43Ca |
0,135% |
სტაბილური |
44Ca |
2,086% |
სტაბილური |
45Ca |
syn |
162,6 d |
β− |
45Sc |
46Ca |
0,004% |
სტაბილური |
47Ca |
syn |
4,5 d |
β− |
47Sc |
γ |
– |
48Ca |
0,187% |
6,4×1019 y |
β−β− |
48Ti |
|
• |
დახურვა