Կալաշնիկովի ինքնաձիգ

ԱԿ-74, 7,62-մմ Կալաշնիկովի ինքնաձիգ (ռուս.՝ Автомат Калашникова), տեսակավորող կրակային, գազով վարված, 7,62x39մմ գրոհային հրացան, որն առաջին անգամ նախագծվել է Խորհրդային Միությունում՝ Միխայիլ Կալաշնիկովի կողմից։ Պաշտոնապես հայտնի է որպես Ավտոմատ Կալաշնիկովա (Կալաշնիկովի ինքնաձիգ)։ Հայտնի է նաև որպես Կալաշնիկով, ԱԿ, կամ ռուսերեն ժարգոնով՝ Կալաշ։

Կալաշնիկովի ինքնաձիգ
Տեսակ	հրազենային մոդել
Ենթատեսակ	ինքնաձիգ
Երկիր	ԽՍՀՄ
Ծառայության ընդունման տարի	1949
Պատերազմներ	Լաոսի քաղաքացիական պատերազմ, Cambodian Civil War?, Cambodian–Vietnamese War?, Sino-Vietnamese War?, Քաղաքացիական պատերազմ Աֆղանստանում, Իրանա-իրաքյան պատերազմ, Իրաք-քուվեյթյան պատերազմ, Խորվաթիայի անկախության պատերազմ, Բոսնիական պատերազմ, Իրաքյան պատերազմ, Մեքսիկական նարկոպատերազմ, Cambodian–Thai border dispute?, Քաղաքացիական պատերազմ Լիբիայում, Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմ, Իրաքի քաղաքացիական պատերազմ, Mali War?, Հարավսլավական պատերազմ և Հունգարական հեղափոխություն
Ստեղծող	Միխայիլ Կալաշնիկով
Արտադրված է	80 000 000
Փամփուշտի տեսակ	7,62×39 մմ

Տարբերակ 56-ը (վերին) և ԱԿՍ-74

ԱԿ-74-ի նախագծման աշխատանքները սկսվել են Երկրորդ Համաշխարհային Պատերազմի վերջին տարվա ընթացքում (1945 թ.)։ Պատերազմից հետո՝ 1946 թվականին, ԱԿ-46-ը ներկայացրվել է պաշտոնական ռազմական փորձերի համար։ 1947 թվականին, սահմանված ագուստով տարբերակը ներկայացվել է օգտագործման խորհրդային բանակի որոշ ստորաբաժանումներում։ Վաղ տարբերակներից էր ԱԿՍ-74 (Ս - Սկլադնոյ կամ «ծալովի»), որը ունի ստորին ծալովի մետաղական ուսի ագուստով։ 1949 թվականին, ԱԿ-74 պաշտոնապես ընդունվել է ԽՍՀՄ զինված ուժերի կողմից և օգտագործվել է Վարշավայի պայմանագրի անդամ պետությունների մեծամասնության կողմից։

Վաղ արտադրության ԱԿ-74-ը առաջին իսկական գրոհային հրացաններից մեկն էր։ Նույնիսկ վեց տասնամյակ անց, ԱԿ-74 մոդելը և դրա տարբերակներ ամենաշատ օգտագործվող և ամենահայտնի գրոհային հրացաններից են աշխարհում՝ իրենց դիմացկունությանը, ցածր արտադրական ծախսերի և հեշտ օգտագործման շնորհիվ։ Այն արտադրվել է շատ երկրներում և օգտագործվել է ինչպես կանոնավոր, այնպես էլ անկանոն զինված ուժերի, հեղափոխական և ահաբեկչական կազմակերպությունների կողմից։ ԱԿ-74-ն, բացյ այդ, հիմք է հանդիսացել զարգացնելու բազմաթիվ այլ բնորոշ և անձնակազմի ծառայող հրազեների տեսակներ։ Աշխարհում, ավելի շատ ԱԿ տեսակի հրացաններ են արտադրվել, քան մյուս բոլոր գրոհային հրացանները միասին վերցրած։

Կրակելով 7,62x39մմ փամփուշտները՝ ԱԿ-74-ը պատճառում է զգալի վնասվածքներ, հատկապես, երբ գնդակը պայթում է մաշկի ներսում։ Այն համեմատաբար ավելի փոքր վերքեր է առաջացնում, երբ գնդակը դուրս է գալիս մարմնից։

Կրակում շրջանակին, մ	առաջին փամփուշտը, սմ		Դրան հաջորդած փամփուշտները, սմ						էներգետիկ փամփուշտ, Ջ
			փամփուշտ		մոտավոր դիպչելը կետին		ընդհանուր սփռվածությունը
	բարձրություն	կողային	բարձրություն	կողային	բարձրություն	կողային	բարձրություն	կողային
100	8	4	9	11	7	5	11	12	1540
200	11	8	18	22	14	10	23	34	1147
300	17	12	27	33	21	15	34	36	843
400	23	16	37	44	28	20	46	48	618
500	29	20	46	56	35	25	58	61	461
600	35	24	56	67	42	30	70	73	363
700	42	29	66	78	49	35	82	86	314
800	49	34	76	89	56	40	94	98	284

անուն	երկիր	փամփուշտ	երկարություն, մմ ետնամաս/առանց պահատուփ	գնդացրի փողի երկարությունը, մմ	քաշ, կգ (առանց փամփուշտ)	դրույքաչափը մեկ րոպեում	արդյունավետ դիապազոնը, մ	Փամփուշտի սկզբնական արագություն
АК	ԽՍՀՄ	7,62×39	870	415	4,3	600	800	710
АКМ	ԽՍՀՄ	7,62×39	880	415	3,1	600	1000	715
АК74	ԽՍՀՄ	5,45×39	940	415	3,3	600	1000	900
АК74М	Ռուսաստան	5,45×39	943/705	415	3,6	650	1000	900
АКС74У	ԽՍՀՄ	5,45×39	730/490	206,5	2,7	700	500	735
ԱԿ-101	Ռուսաստան	5,56×45	943/700	415	3,6	600	1000	910
ԱԿ-102	Ռուսաստան	5,56×45	824/586	314	3,2	600	500	850
ԱԿ-103	Ռուսաստան	7,62×39	943/705	415	3,6	600	1000	715
ԱԿ-104	Ռուսաստան	7,62×39	824/586	314	3,1	600	500	670
ԱԿ-105	Ռուսաստան	5,45×39	824/586	314	3,2	600	500	840
ԱԿ-107	Ռուսաստան	5,45×39	943/700	415	3,8	850	1000	900
ԱԿ-108	Ռուսաստան	5,56×45	943/700	415	3,8	900	1000	910
ԱԿ-109	Ռուսաստան	7,62×39	943/700	415	3,8	900	1000	750
ԱԿ-9	Ռուսաստան	9×39	705/465	200	3,1	600	400	290 (СП-5) / 305 (СП-6)
ԱԿ-12	Ռուսաստան	5,45×39	940/730	415	3,2	650/1000	1100	900

Օգտագործողներ

Աֆղանստան[1]  Ալբանիա[2]  Ալժիր[2]  Անգոլա[2]  Հայաստան[2]  Բանգլադեշ[2]  Բենին[2]  Բոտսվանա[2]  Բուլղարիա[2] Բուլղարական փոփոխությունը պատրաստված Արսենալ JSCo-ից որպես ԱՌ-Մ1, 7.62x39մմ և 5.56x45մմ[3][4]։  Կամբոջա[2]  Կաբո Վերդե[2]  Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն [2]  Չադ[2]  Չիլի[5]  Կոլումբիա Օգտագործված պարտիզանների կողմից  Կոմորներ[2]  Կոնգոյի Հանրապետություն[2]  Կուբա[2]  Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն[2]  Եգիպտոս[2]  Նամիբիա[2]  Արևելյան Գերմանիա[6]  Հասարակածային Գվինեա[2]  Եթովպիա: Տարբերակ 56[2]  Գաբոն[2]  Վրաստան[2] Օգտագործված 15 տարվա ընթացքում Վրաստանի զինված ուժերի կողմից։ Փոխարինված Մ4 Կարբինի համար 2008 թվականին[7]։  Հունաստան: Օգտագործված Հունաստանի ոստիկանության Հատուկ հակաահաբեկչական բաժնի հակաահաբեկչական ստորաբաժանման կողմից[8][9]։  Գվինեա[2]  Գվինեա-Բիսաու[2]  Գայանա[2]  Հունգարիա[2]  Հնդկաստան: Օգտագործված Ուժ Մեկից[10]  Ինդոնեզիա[11]  Իրան[2]  Իրաք[1][2]

Իսրայել[2]  Լաոս[2]  Լեսոթո[2]  Լիբերիա[2]  Լիբիա[2]  Հյուսիսային Մակեդոնիա[12]  Մադագասկար[2]  Մալի[2]  Մալթա: Տարբերակ 56[2]  Մարոկկո[2]  Մոնակո[2]  Մոզամբիկ[2]  Հյուսիսային Կորեա: Տարբերակ 56 և Տարբերակ 58 օգտագործված[2]։  Պակիստան: Տարբերակ 56 օգտագործվում Պակիստանի բանակի Հատուկ ծառայության խումբից[13]։  Չինաստան: Տարբերակ 56 օգտագործվել է[14]։  Պերու[2]  Ֆիլիպիններ: Օգտագործված Սանտիագո քաղաք ՊՆՊ-ից[15]։  Լեհաստան[6]  Կատար[2]  Ռումինիա[2]  Սան Տոմե և Պրինսիպի[2]  Սահարայի Արաբական Դեմոկրատական Հանրապետություն[16]  Սեյշելներ[2]  Սիեռա Լեոնե[2]  Սոմալի[2]  ԽՍՀՄ: Ընդունված ԽՍՀՄ-ից 1951 թ.[14]  Շրի Լանկա: Տարբերակ 56 օգտագործված[2]  Սուդան[2]  Սիրիա[2]  Տանզանիա[2]  Տոգո[2]  Թուրքիա[2]  Վիետնամ: Տարբերակ 56 օգտագործվել էր Վիետ Կոնգից[14]։  Եմեն[2]  Հարավսլավիա[6]  Զամբիա[2]  Զիմբաբվե[2]

Տեսնել նաև ՝

• Morm

Աղբյուրներ

1. Կահաներ, Լարի (2006 թ․ նոյեմբերի 26). «Weapon Of Mass Destruction». Washingtonpost.com. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 3-ին.
2. Ջոնս, Ռիչարդ Դ. Jane's Infantry Weapons 2009/2010. Jane's Information Group; 35 հրատարակ. (Հունվարի 27, 2009). ISBN 978-0-7106-2869-5.
3. «5.56mm AR-M1 & AR-M1F». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 6-ին.
4. «7.62mm AR-M1 & AR-M1F». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 6-ին.
5. Գանդեր, Թերի Ջ.; Հոգ, Իան Խ. Jane's Infantry Weapons 1995/1996. Jane's Information Group; 21 edition (Մայիս 1995). ISBN 978-0-7106-1241-0.
6. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 6-ին.
7. http://www.mod.gov.ge/files/ijwtsgknrxgeo.pdf
8. Միլոսևիչ, Միլան (2005). «Trojanski Konj za Teroriste» (սերբերեն). Kalibar. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 4-ին.
9. «Greece Ministry of Public Order Press Office: Special Anti-Terrorist Unit» (PDF). astynomia.gr – Official Website of the Hellenic Police. July 2004. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2009 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 27–ին-ին.
10. «Maha's elite counter terror unit Force One becomes operational». Business Standard. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 5-ին.
11. «Indonesian Army official site». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 6-ին.
12. http://www.setimes.com/cocoon/setimes/xhtml/en_GB/features/setimes/features/2006/10/12/feature-03
13. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 6-ին.
14. Միլլեր, Դավիթ (2001). The Illustrated Directory of 20th Century Guns. Salamander Books Ltd. ISBN 1-84065-245-4.
15. «Santiago city forms SWAT team to combat crime». Philippine Information Agency. 2006 թ․ սեպտեմբերի 2. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 1-ին.
16. Western Sahara - In the unforgiving deserts of south west Algeria, Nick Ryan meets the nomads fighting a 25 year battle.

Արտաքին հղումներ

• Արտադրողի պաշտոնական կայք
• Discovery Channel-ի 10 մարտական հրացաններ, ԱԿ-74 (անգլերեն, ՅուԹյուբ)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կալաշնիկովի ինքնաձիգ» հոդվածին։