Mercurio (elemento)

O mercurio^[2] (chamado popularmente azougue^[3], amais da forma literaria hidrarxirio^[4]) é un elemento metal líquido a temperatura ambiente de número atómico 80, moi denso, de cor branca prateada. Algunhas das fontes de emisión á atmosfera ou ó ambiente en xeral máis importantes deste contaminante tóxico e bioacumulable son a incineración de residuos ou determinados procesos industriais.

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Mercurio.

Mercurio
Cd     80 Hg                                                                                                                                                                                                                                           Hg Cn Ouro ← Mercurio → Talio Táboa periódica dos elementos
[[Ficheiro:{{{espectro}}}|300px|center]]
Liñas espectrais do Mercurio
Información xeral
Nome, símbolo, número	Mercurio, Hg, 80
Serie química	Metal de transición
Grupo, período, bloque	12, 6, d
Densidade	13579,04 kg/m3
Dureza	1,5
Aparencia	Branco prateado
N° CAS	7439-97-6
N° EINECS
Propiedades atómicas
Masa atómica	200,592(3)[1] u
Raio medio	150 pm
Raio atómico (calc)	171 pm
Raio covalente	149 pm
Raio de van der Waals	155 pm
Configuración electrónica	[ Xe] 4f14 5d10 6s²
Electróns por nivel de enerxía	2, 8, 18, 32, 18, 2
Estado(s) de oxidación	4, 2, 1
Óxido	levemente básico
Estrutura cristalina	romboédrica
Propiedades físicas
Estado ordinario	Líquido
Punto de fusión	234,32 K
Punto de ebulición	629,88 K
Punto de inflamabilidade	{{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización	59,229 kJ/mol
Entalpía de fusión	2,295 kJ/mol
Presión de vapor	0,0002 Pa a 234 K
Temperatura crítica	K
Presión crítica	Pa
Volume molar	{{{volume_molar}}} m3/mol
Velocidade do son	1407 m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling)	2,00
Calor específica	140 J/(K·kg)
Condutividade eléctrica	S/m
Condutividade térmica	8,34 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización	1007,1 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización	1810 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización	3300 kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización4}}} kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización5}}} kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización6}}} kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización	{{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
iso AN Período MD Ed PD MeV 194Hg Sintético 444 a ε 0,040 194Au 195Hg Sintético 9,9 h ε 1,510 195Au 196Hg 0,15 % estable con 116 neutróns 197Hg Sintético 64,14 h ε 0,600 197Au 198Hg 9,97 % estable con 118 neutróns 199Hg 16,87 % estable con 119 neutróns 200Hg 23,1 % estable con 120 neutróns 201Hg 13,18 % estable con 121 neutróns 202Hg 29,86 % estable con 122 neutróns 203Hg Sintético 46,612 d β− 0,492 203Tl 204Hg 6.87 % estable con 124 neutróns
Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.

O mercurio aparece en depósitos en todo o mundo, principalmente como cinabrio (sulfuro de mercurio). O pigmento vermello denominado vermellón obtense triturando cinabrio natural ou sulfuro de mercurio obtido por síntese.

O envelenamento por mercurio pode resultar da exposición ás formas solubles en auga do mercurio (como o cloruro mercúrico ou o metilmercurio), pola inhalación de vapor de mercurio, ou pola inxestión de calquera das súas formas.

Propiedades químicas

• Configuración electrónica: [Xe]4f1 5d10 6s2
• Valencias máis estables: 2, 1.
• Temperatura de ebulición: 357 °C
• Temperatura de fusión: -38,4 °C
• Densidade: 13,6 g/cm3
• Volume atómico: 14,8
• Primeira enerxía de ionización: 241 kcal/g·mol
• Electronegatividade: 1,9

Notas

1. CIAAW
2. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para mercurio.
3. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para azougue.
4. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para hidrarxirio.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Mercurio

Bibliografía

• "Táboa periódica dos elementos" (PDF). Consello da Cultura Galega, Xunta de Galicia, Real Academia Galega de Ciencias, Real Academia Galega e Ciencia Nosa. 2019.
• Bermejo, M. R.; González, A.; Vázquez, M. (2006). O nome e o símbolo dos elementos químicos (PDF). Xunta, Secretaría Xeral de Política Lingüística e CRPIH. ISBN 978-84-453-4325-8.
• Bermejo, M. R.; González, A.; Maneiro, M. (2018). Guía dos elementos químicos. Historia, propiedades e aplicacións. Xunta de Galicia e CRPIH. ISBN 978-84-453-5297-7.

Outros artigos

• Cinabrio
• Enfermidade de Minamata