Platino

O platino é un elemento químico de número atómico 78 situado no grupo 10 da táboa periódica dos elementos. O seu símbolo é Pt. Trátase dun metal de transición branco agrisado, precioso, pesado, maleable e dúctil. É resistente á corrosión e atópase en distintos minerais, frecuentemente xunto con níquel e cobre; tamén pode atoparse como metal. Emprégase en xoiería, equipamento de laboratorio, contactos eléctricos, empastes e catalizadores de automóbiles.

Platino
Pd     78 Pt                                                                                                                                                                                                                                           Pt Ds Iridio ← Platino → Ouro Táboa periódica dos elementos
[[Ficheiro:{{{espectro}}}|300px|center]]
Liñas espectrais do Platino
Información xeral
Nome, símbolo, número	Platino, Pt, 78
Serie química	Metal de transición
Grupo, período, bloque	10, 6, d
Densidade	21450 kg/m3
Dureza	3,5
Aparencia	Branco agrisado
N° CAS	7440-06-4
N° EINECS
Propiedades atómicas
Masa atómica	195,084(9)[1] u
Raio medio	135 pm
Raio atómico (calc)	139 pm
Raio covalente	136±5 pm
Raio de van der Waals	175 pm
Configuración electrónica	[Xe] 4f14 5d9 6s1
Electróns por nivel de enerxía	2, 8, 18, 32, 17, 1
Estado(s) de oxidación	6, 5, 4, 3 , 2, 1, -1, -2
Óxido	moderadamente básico
Estrutura cristalina	cúbica centrada nas caras
Propiedades físicas
Estado ordinario	sólido
Punto de fusión	2041.4 °C K
Punto de ebulición	4098 K
Punto de inflamabilidade	{{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización	469 kJ/mol
Entalpía de fusión	22.17 kJ/mol
Presión de vapor	0,0312
Temperatura crítica	K
Presión crítica	Pa
Volume molar	m3/mol
Velocidade do son	2680 m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling)	2,28
Calor específica	130 J/(K·kg)
Condutividade eléctrica	9,5× 106 S/m
Condutividade térmica	71.6 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización	870 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización	1791 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización	kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización4}}} kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización5}}} kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización6}}} kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización	{{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
iso AN Período MD Ed PD MeV 190Pt 0.014% 6.5×1011 a α 3.18 186Os 192Pt 0.782% estable con 114 neutróns 193Pt Sintético 50 a ε ? 193Ir 194Pt 32.967% estable con 116 neutróns 195Pt 33.832% estable con 117 neutróns 196Pt 25.242% estable con 118 neutróns 198Pt 7.163% estable con 120 neutróns
Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.

Características principais

Mineral: pebida de platino.

Este metal, cando está puro, é de cor branca agrisada, maleable e dúctil. É resistente á corrosión e non se disolve na maioría dos ácidos, pero si en auga rexia. É atacado lentamente polo ácido clorhídrico (HCl) en presenza de aire. Denomínase grupo do platino aos elementos rutenio, osmio, rodio, iridio, paladio e platino. Estes elementos son bastante utilizados como catalizadores.

O platino é relativamente resistente ao ataque químico, ten unhas boas propiedades físicas a temperaturas altas, e unhas boas propiedades eléctricas. Isto fixo que se utilizase en distintas aplicacións industriais. Por exemplo, pódese empregar como eléctrodo, en contactos electrónicos etc. O platino non se oxida co aire, pero pode reaccionar, dependendo das condicións, con cianuros, halóxenos, xofre, chumbo, silicio e outros elementos, así como con algúns óxidos básicos fundidos. Os seus estados de oxidación máis comúns son 2 e 4.

Notas

1. CIAAW

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Platino

Bibliografía

• "Táboa periódica dos elementos" (PDF). Consello da Cultura Galega, Xunta de Galicia, Real Academia Galega de Ciencias, Real Academia Galega e Ciencia Nosa. 2019.
• Bermejo, M. R.; González, A.; Vázquez, M. (2006). O nome e o símbolo dos elementos químicos (PDF). Xunta, Secretaría Xeral de Política Lingüística e CRPIH. ISBN 978-84-453-4325-8.
• Bermejo, M. R.; González, A.; Maneiro, M. (2018). Guía dos elementos químicos. Historia, propiedades e aplicacións. Xunta de Galicia e CRPIH. ISBN 978-84-453-5297-7.

Ligazóns externas

• EnvironmentalChemistry.com - Platinum (en inglés)