From Wikipedia, the free encyclopedia
Με τον όρο Επτανησιακή Σχολή εννοούμε τη λογοτεχνική παραγωγή των Ιονίων νήσων από τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα έως το τέλος του 19ου αι. Ο όρος Επτανησιακή σχολή εισήχθη από τον Ροΐδη και τον Ασώπιο στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και τον υιοθέτησε αργότερα ο Κωστής Παλαμάς στα κριτικά του δοκίμια για τους Επτανήσιους ποιητές. Επίκεντρο αυτής της αξιόλογης παραγωγής είναι ο Διονύσιος Σολωμός.
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Σε αυτή την περίοδο -αντίθετα απ' ό,τι συμβαίνει με τη ποίηση έχουμε μικρή παραγωγή πεζογραφικών κειμένων. Σε τούτη τη μικρή παραγωγή ξεχωρίζει η Αυτοβιογραφία της Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου (1831), το πρώτο ελληνικό γυναικείο πεζογράφημα, μαρτυρία για την περιθωριοποιημένη θέση της γυναίκας σε σχέση με την πνευματική και κοινωνική ζωή της Επτανησιακής πολιτισμικής επικράτειας.
Στον αντίποδα της πεζογραφικής παραγωγής βρίσκεται η παραγωγή κριτικών δοκιμίων, φιλολογικών και αισθητικών μελετών, όπως ο Διάλογος του Διονυσίου Σολωμού, τα «Προλεγόμενα» του Ιακώβου Πολυλά στην έκδοση του έργου του Σολωμού και η μελέτη του Καλοσγούρου για τη μετάφραση του σαιξπηρικού Άμλετ από τον Πολυλά. Δυναμικό επίσης εμφανίζεται και το μεταφραστικό έργο σε ό,τι αφορά στην αρχαία ελληνική γραμματεία και τις νεότερες δυτικές λογοτεχνίες. Εκπρόσωποι τέλος της θεατρικής παραγωγής για την ίδια περίοδο στην Επτανησιακή σχολή είναι οι θεατρικοί συγγραφείς Σαβόγιας Ρούσμελης, Δ. Γουζέλης και Ιωάννης Ζαμπέλιος.
Προσολωμικοί θεωρούνται οι ποιητές της περιόδου από τα μέσα του 18ου ως την πρώτη εικοσαετία του 19ου αι. Αυτοί οι ποιητές θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως πρόδρομοι, επειδή προετοίμασαν το έδαφος για την μετέπειτα πνευματική πρόοδο των Επτανήσων. Οι ποιητές αυτοί είναι σχεδόν όλοι Ζακύνθιοι.
Χαρακτηριστικά:
Σημαντικότεροι εκπρόσωποι:
Το έργο τους φέρει τα ίχνη της σολωμικής επίδρασης, ενώ οι ίδιοι συνέβαλαν στη μελέτη και τη διάδοση της ποίησης του Σολωμού. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο Αντώνιος Μάτεσις και το κοινωνικό ρομαντικό δράμα του Ο Βασιλικός, ο Γεώργιος Τερτσέτης και η σημαντική προσπάθειά του για τη διάδοση της δημοτικής γλώσσας -Το φίλημα, Οι Γάμοι του Μ. Αλέξανδρου, Κόρρινα και Πίνδαρος- και ο επίσης δημοτικιστής Ιούλιος Τυπάλδος, ο οποίος απέδωσε στα ελληνικά τμήμα της Απελευθερωμένης Ιερουσαλήμ του Τορκουάτο Τάσσο. Ακολουθούν οι Γεράσιμος Μαρκοράς με το έργο Ο Όρκος και ο Ιάκωβος Πολυλάς με περιορισμένο μεν ποιητικό και πεζογραφικό έργο, αλλά σημαντική συμβολή σε μεταφραστικά και κριτικά έργα. Εξέδωσε τα Ευρισκόμενα, το σύνολο των έργων του Σολωμού.
Δραστηριοποιούνται μετά το θάνατο του Σολωμού (1857). Ποιητές-μεταφραστές που έχουν δεχθεί επιδράσεις από τις κριτικές απόψεις του Πολυλά για την εφαρμογή ενός φιλόδοξου μεταφραστικού έργου εμπλουτισμού της Επτανησιακής λογοτεχνίας με νεοελληνικές αποδόσεις έργων της αρχαιοελληνικής και της σύγχρονής τους ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Κυριότεροι εκπρόσωποι αυτής της περιόδου είναι ο Στυλιανός Χρυσομάλλης, ο Γεώργιος Καλοσγούρος –γνωστός για τα κριτικά του δοκίμια- και ο Ν. Κογεβίνας.
Δεν ανήκουν στη σφαίρα επιρροής του Σολωμού. Κυριότεροι εκπρόσωποι των εξωσολωμικών ποιητών θεωρούνται ο Ανδρέας Κάλβος (1792-1869), ο έτερος κορυφαίος της Επτανησιακής ποίησης, αν και στην εποχή του το έργο του αντιμετωπίστηκε με καχυποψία από τους συμπατριώτες του. Σημαντικός ποιητής είναι και ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879), που λειτουργεί και ως μεσολαβητής ανάμεσα στην επτανησιακή και την ελλαδική (αθηναϊκή) λογοτεχνία του 19ου αι. -Κυρά Φροσύνη, Αθανάσιος Διάκος, Αστραπόγιαννος, Φωτεινός. Με επιδράσεις από το γαλλικό ρομαντισμό προσπάθησε να αφηγηθεί την ελληνική ιστορία με έντεχνο τρόπο και να συμβάλλει στην εμπέδωση της εθνικής αυτογνωσίας. Ξεχωριστός υπήρξε επίσης ο Ανδρέας Λασκαράτος - Μυστήρια της Κεφαλονιάς, Ιδού ο Άνθρωπος- καταγραφέας ηθών με επαναστατικές ιδέες. Αφορίστηκε από την Εκκλησία εξαιτίας της σύγκρουσής του με τον τοπικό κλήρο.
Ελάσσονες θεωρούνται ποιητές όπως ο Ιωάννης Πετριτσόπουλος, ο Σπυρίδων Μελισσηνός, ο Π. Πανάς, οι Ανδρ. και Στ. Μαρτζώκης. Ως επίγονοι χαρακτηρίστηκαν ορισμένοι Επτανήσιοι λογοτέχνες που δέχθηκαν εξω-επτανησιακές επιδράσεις -κυρίως της Αθηναϊκής σχολής. Ανάμεσά τους διακρίνονται οι Λορέντζος Μαβίλης με τα αριστοτεχνικά σονέτα του ο Γεράσιμος Σπαταλάς κι ο Μαρίνος Σγούρος.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
