Ο ιδεαλισμός (idealism) και παλαιότερα ιδεοκρατία είναι φιλοσοφική θεωρία που στο βασικό πρόβλημα της φιλοσοφίας, δηλαδή τη σχέση μεταξύ ανθρώπου και εξωτερικού κόσμου, ή συνείδησης και ύλης, παίρνει θέση υπέρ της πρωταρχικότητας του πνεύματος, της Συνείδησης. Οι ιδεαλιστές φιλόσοφοι υποστήριζαν ότι μόνο η συνείδησή μας έχει πραγματική υπόσταση και ότι ο υλικός κόσμος είναι μόνο προϊόν των αισθήσεων, των παραστάσεων μας και των αντιλήψεών μας.
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
- Αυτό το λήμμα αναφέρεται στην φιλοσοφική θεωρία «ιδεαλισμός». Ίσως ενδιαφέρεστε για τον Ιδεαλισμό στην χριστιανική εσχατολογία.
Ο Ιδεαλισμός είναι στενά συνδεδεμένος με τη θρησκεία, αφού είτε άμεσα είτε έμμεσα όλες οι ιδεαλιστικές φιλοσοφίες καταλήγουν στην ύπαρξη κάποιας ανώτερης δύναμης ανεξάρτητης από τον άνθρωπο. Ο ιδεαλισμός έχει εκφάνσεις στην κοινωνική ζωή και στην ίδια την διαδικασία της γνώσης. Η πορεία της γνώσης η γενίκευση των φαινομένων βοηθάει πολλές φορές στην διάσπαση της συνείδησης από την πραγματικότητα, στο μετασχηματισμό των γενικών εννοιών σε έννοιες απόλυτες αποσπασμένες από την ύλη.
Ο ιδεαλισμός ξεκινάει στην αρχαία Ελλάδα με κορυφαίο εκπρόσωπο τον Πλάτωνα γόνο αριστοκρατικής οικογένειας της Αθήνας, μαθητή του Σωκράτη και ιδρυτή της Ακαδημίας, φιλοσοφικής σχολής που λειτούργησε στην Αθήνα από το 387 π.Χ.έως το 529 μ.Χ. Για τον Πλάτωνα πραγματικός κόσμος είναι ο υπεραισθητός κόσμος των ιδεών, ενώ ο υλικός κόσμος είναι για αυτόν κόσμος σκιών, χλωμή αντανάκλαση των ιδεών. (βλ. Αλληγορία του Σπηλαίου). Στη μεσαιωνική εποχή ο σχολαστικός θρησκευτικός ιδεαλισμός επιδιώκει τη συμφιλίωση της φιλοσοφίας που αναπτύχθηκε στους Κλασσικούς χρόνους με τη Μεσαιωνική Θεολογία, όπου όμως η μη ρεαλιστική αντιμετώπιση της πραγματικότητας οδήγησε τον Σχολαστικισμό στην παρακμή. Με την παρακμή του φεουδαρχικού συστήματος και την ανάπτυξη της Υλιστικής φιλοσοφίας ο υποκειμενικός ιδεαλισμός του Μπέρκλεϊ και ο Σκεπτικισμός του Χιουμ αποτελούν αντίδραση στις υλιστικές θεωρίες των Άγγλων φιλοσόφων: Φράνσις Μπέηκον, Τόμας Χομπς κ.α. και του εβραϊκής καταγωγής Ολλανδού Μπαρούχ Σπινόζα. Ο Γερμανικός Ιδεαλισμός του 18ου και 19ου αιώνα με εκφραστές τους Καντ, Φίχτε, Σέλινγκ και Χέγκελ αποτελεί την αντίδραση που ξεσήκωσε η Γαλλική επανάσταση και οι φιλόσοφοι της εποχής Λα Μετρί, Χόλμπαχ, Ντιντερό, Ελβέτιος κ.α. Στο τέλος του 19ου αιώνα και οι αρχές του 20ου επικρατεί ο εμπειριοκριτικισμός του Μαχ και του Αβενάριους που ανανεώνει τη φιλοσοφία του Μπέρκλεϊ.
- Αντικειμενικός: Υποστηρίζει την ύπαρξη μιας μυστικής ιδέας ανεξάρτητης από τον άνθρωπο και την Συνείδηση του, που στη εξέλιξη της δημιουργεί τον υλικό κόσμο.
- Απόλυτος: Ποικιλία αντικειμενικού ιδεαλισμού (Χέγκελ).
- Μεταφυσικός: Φιλοσοφία του Καντ.
- Υποκειμενικός: Παίρνει ως βάση το αίσθημα και τη συνείδηση του υποκειμένου για κάθε τι που υπάρχει.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
