From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Υστεροβυζαντινή περίοδος ή Περίοδος των Παλαιολόγων είναι μια ιστορική περίοδος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που ξεκινά το 1261, όταν η πρωτεύουσα Κωνσταντινούπολη, που ως τότε βρισκόταν υπό την κατοχή των Φράγκων, ανακαταλαμβάνεται από τον Μιχαήλ H΄ Παλαιολόγο. Η περίοδος λήγει με την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους το 1453. Η δυναστεία των Παλαιολόγων παραμένει στον θρόνο της αυτοκρατορίας ολόκληρο αυτό το διάστημα, στο οποίο παρατηρείται μια άνθηση και ανανέωση της βυζαντινής τέχνης και φιλοσοφίας με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τη στροφή προς την κλασική αρχαιότητα.
| Βασιλεία Ρωμαίων | ||||||
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
 | ||||||
| Πρωτεύουσα | Κωνσταντινούπολη | |||||
| Γλώσσες | Μεσαιωνική ελληνική | |||||
| Θρησκεία | Ορθόδοξος Χριστιανισμός (κυρίαρχη) Καθολικός Χριστιανισμός Σουνιτικό Ισλάμ (μειονότητα) | |||||
| Πολίτευμα | Απολυταρχία | |||||
| Αυτοκράτορας | ||||||
| - | 1261-1282 | Μιχαήλ Η´ (πρώτος) | ||||
| - | 1448-1453 | Κωνσταντίνος ΙΑ΄ (τελευταίος) | ||||
| Ιστορία | ||||||
| - | Ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους | 25 Ιουλίου 1261 | ||||
| - | Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς |
29 Μαΐου 1453 | ||||
Παρόλο που ήταν μια δύσκολη εποχή και η αυτοκρατορία έδινε αγώνα επιβίωσης, με τα οικονομικά της σε κακή κατάσταση, με εμφυλίους πολέμους και με σταδιακή συρρίκνωση της εδαφικής έκτασής της, η καλλιτεχνική και πνευματική δραστηριότητα παραδόξως γνώρισαν νέα άνθηση[1].
Την περίοδο κατά την οποία στην Ιταλία ξεκίνησε η Αναγέννηση, ο βυζαντινός πολιτισμός έφτασε στον Μυστρά σε ιδιαίτερα επίπεδα ακμής και ωριμότητας. Καλλιτέχνες και πνευματικοί άνθρωποι συνέρεαν στην καστροπολιτεία και δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις για μία μοναδική πνευματική αναγέννηση, κυρίως στην αγιογραφία, αλλά και στην αρχιτεκτονική.
Αυτή η Παλαιολόγεια Αναγέννηση, όπως ονομάστηκε, καλύπτει την τελευταία περίοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, από τον 13ο έως τον 15ο αι. Εκδηλώθηκε σε εποχή πολιτικής παρακμής, παράλληλα με μία εντυπωσιακή άνθηση των άλλων τεχνών και των γραμμάτων. Χαρακτηριστικό της, μεταξύ άλλων, είναι η επιστροφή σε αξίες της κλασικής αρχαιότητας, η οποία εκφράζεται με νατουραλιστική αναπαράσταση του φυσικού κόσμου, αλλά και με αποτύπωση του συναισθηματικού κόσμου στις μορφές. Πρόκειται για ένα είδος "πνευματικού ρεαλισμού", όπου το ορθόδοξο ήθος αποτυπώνεται μέσα από τον παλμό της ζωής και την κίνηση. Χαρακτηριστικά είναι και ο πλούτος των χρωμάτων, η δύναμη του σχεδίου και η κατάκτηση της τρίτης διάστασης (του βάθους) στο τοπίο και στα κτήρια.
Η βραχύβια αυτή αναγέννηση της τέχνης έδωσε μερικές από τις σπουδαιότερες προσωπογραφίες και μνημειακές συνθέσεις της εποχής στον ελλαδικό χώρο αλλά και ευρύτερα στα Βαλκάνια. Στον Μυστρά υπάρχουν κορυφαία δείγματα αυτής της εκλεπτυσμένης και κομψής τέχνης, που κατάγονται κατευθείαν από τα καλύτερα πρότυπα της Κωνσταντινούπολης. Χαρακτηριστικές από αυτή την άποψη είναι συνθέσεις όπως "Ο άγγελος από τη Δευτέρα Παρουσία" στον νάρθηκα και "Οι άγγελοι του Χριστού εν δόξη" στο διακονικό της Μητρόπολης, "Οι άγγελοι-καρυάτιδες που κρατούν τη Δόξα του Χριστού" στο νοτιοδυτικό παρεκκλήσιο της Οδηγήτριας, "Η γέννηση του Χριστού", η "Βάπτιση", ο τρούλος με τον Παντοκράτορα και τους Προφήτες στη Μονή Παναγίας Περιβλέπτου, η "Βαϊοφόρος", η "Έγερση του Λαζάρου" και η "Γέννηση" στην Παντάνασσα[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
