From Wikipedia, the free encyclopedia
Cien famoses vistes d'Edo (名所江戸百景 Meisho Edo Hyakkei?) consiste nuna serie de grabaos realizaos pol pintor xaponés Utagawa Hiroshige ente 1856 y 1858. A pesar del títulu de la obra, qu'indica una cantidá de 100 trabayos, en total cúntense 119 grabaos, iguaos toos ellos por aciu la téunica de la xilografía (grabáu en madera). La coleición pertenez al estilu ukiyo-e, un xéneru de grabaos sobre temes populares destinaos a la clase media urbana xaponesa que se desenvolvió nel Periodu Edo (1603-1868). Dalgunes de les estampes fueron remataes pol so discípulu, Utagawa Hiroshige II, que mientres un tiempu usó dichu seudónimu pa roblar delles de les sos obres y qu'amás yera tamién hijo adoptivu del maestru.
| Cien famoses vistes d'Edo | |
|---|---|
| 名所江戸百景 | |
 | |
| Llocalización | |
| Datos | |
| Autor | Utagawa Hiroshige |
| Añu | 1856 |
| Xéneru |
ukiyo-e y meisho-e (en)  |
| Movimientu | ukiyo-e |
 | |
Hiroshige foi un gran Arte de paisaxes paisaxista, unu de los meyores del so tiempu, afigurando n'imáxenes de forma llírica y emotiva los llugares más bellos y renombraos de Xapón, especialmente de la so capital, Edo —actual Tokiu—. Nesta serie d'obres presentó a los llugares más emblemáticos de la ciudá, apocayá reconstruyida tres un devastador terremotu acaecíu en 1855. Sicasí, Hiroshige nun amosó los efeutos de la destrucción, sinón qu'amosó la urbe de forma idealizada y optimista, pretendiendo infundir a la población un estáu d'ánimu vitalista y garapoleru. Coles mesmes, la serie ufiertaba al públicu un aspeutu d'actualidá, de gaceta onde acolumbrar les novedaes na reconstrucción de la ciudá. Les estampes presenten tamién escenes sociales, ritos y costumes de la población llocal, auniendo'l paisaxe cola descripción pormenorizada de persones y ambientes locales de gran diversidá.[1]
Sobremanera, quixi reproducir con exactitú les famoses rexones d'Edo... y pintar paisaxes tal que puede ver l'observador colos sos propios güeyos.Utagawa Hiroshige, Alcordances ilustraes d'Edo.[2]
Mientres el periodu Edo, Xapón tuvo gobernáu pol Shogunato Tokugawa, que cerró'l país a tou contautu esterior al traviés del sakoku: los cristianos fueron escorríos y los comerciantes europeos, espulsaos. Esti periodu supunxo una etapa de paz y prosperidá tres les guerres civiles asocedíes nél mientres los sieglos XV y XVI: ente 1573 y 1603 (Periodu Azuchi-Momoyama), quedando unificáu por Oda Nobunaga, Toyotomi Hideyoshi y Tokugawa Ieyasu, qu'esaniciaron a los daimyō (señores de la guerra d'orixe feudal) y crearon un estáu centralizáu. La capital establecer en Edo (江戸 estuariu?) —l'anterior nome que recibía la ciudá de Tokiu—, que creció con gran rapidez, especialmente tres la so reconstrucción en 1657 por cuenta de un gran quema que la destruyó cuasi por completu. En 1725 yera la ciudá más populosa del mundu, con más d'un millón d'habitantes. Nel momentu de la publicación de la serie de Hiroshige, cuntaba con una población de cuasi dos millones de censaos, según con una superficie d'unos 80 km² d'estensión.[3]
Edo convertir nel nucleu d'una próspera clase media: pese al sistema de vasallaxe, abondó'l comerciu y l'artesanía, dando llugar a l'apaición d'una clase burguesa que foi creciendo en poder ya influencia, y que se dedicó al fomentu de les artes, especialmente grabaos, cerámica, laques y productos testiles. Asina, cobró una gran puxanza'l grabáu en madera, surdiendo una importante industria en nucleos urbanos especializada en testos ilustraos y estampes. Primeramente yeren grabaos en tinta negra sobre papel coloriáu a mano, pero a mediaos del sieglu XVIII surdió la impresión en color (nishiki-y).[4]
La escuela ukiyo-e (浮世絵 «estampes del mundu flotante»?) destacó pola representación de tipos y escenes populares. Desenvuelta alredor de la téunica del grabáu –principalmente xilografía–, foi un estilu de corte llaicu y plebeyu, eminentemente urbanu, qu'inspirándose en temes anecdótiques y escenes de xéneru otorgába-yos un llirismu y una guapura estraordinaria, con una sutil sensibilidá y un gustu refináu de gran modernidá.[5] Cola llegada de la paz tres les guerres civiles y la puxanza d'una clase burguesa nes grandes ciudaes —principalmente en Edo—, la nueva prosperidá traducir nun aumentu del consumu d'arte, especialmente de les estampes que retrataben la vida urbana y los ambientes d'ociu y entretenimientu: cases de té, geishes, actores de kabuki, lluchadores de sumu, etc. Foi una dómina lúdica, onde se valoraba l'esparcimientu, la diversión y la relaxación, y tou aquello que fixera la vida prestosa. La sensación de llexar nuna nube, de dexase llevar pol placer, marcó'l sentimientu de hedonismu qu'aprució na xente, d'ende'l nome ukiyo-e: «estampes del mundu flotante».[nota 1] Esti estilu tuvo un gran ésitu ente les clases medies d'Edo, que consumíen con avidez les estampes que retrataben de forma senciella y amena, pero al empar artística y estética, a la ciudá, los ambientes y a les persones que conocíen y que-yos resultaben prestoses.
El so fundador foi Hishikawa Moronobu, al que siguieron figures como Okumura Masanobu, Suzuki Harunobu, Isoda Koryūsai y Torii Kiyonobu, fundador de la escuela Torii. Dellos artistes especializar na reproducción de los actores del teatru popular xaponés kabuki –yakusha-y (役者絵 «cuadros d'actores»?)–, ente ellos Torii Kiyomasu, Torii Kiyomitsu y, sobremanera, Tōshūsai Sharaku. Otru xéneru bastante corriente foi'l bijin-ga (美人画 «cuadros de muyeres formoses»?), que representaba a geishes y cortesanes n'actitúes íntimes y escenes de tocador, con gran detallismo, principalmente nes sos ropajes, como se denota na obra de Torii Kiyonaga, Kitagawa Utamaro y Keisai Eisen. Otra variante foi'l shunga (春画 «estampes primaverales»?), de conteníu más explícitamente eróticu. El paisaxismu foi introducíu por Utagawa Toyoharu –fundador de la escuela Utagawa, a la que perteneció Hiroshige–, qu'aplicó la perspeutiva occidental al paisaxe xaponés, siguíu pola escepcional obra de Katsushika Hokusai.[6]
Utagawa Hiroshige (歌川広重?)[nota 2] (1797-1858) foi unu de los postreros y meyores representantes de la escuela ukiyo-e.[7] Discípulu d'Utagawa Toyohiro, empecipiar nos xéneros yakusha-y y bijin-ga, anque darréu especializóse nel paisajismo, xeneralmente en formatu de grabáu. Tamién aprendió los estilos de les escueles Kanō y Maruyama-Shijō. El so estilu carauterizar por un gran realismu y pol reflexu de la vida cotidiana y de la xente popular, según pola aplicación d'una gran sensibilidá nel tratamientu atmosféricu de les sos obres y de la plasmación n'imáxenes d'estado d'ánimu. Supo captar de forma maxistral la lluz de distintes hores del día, y los cambeos asocedíos na naturaleza nel intre de les estaciones. Reflexó a la naturaleza d'una forma llírico y evocador, con un ciertu romanticismu y con una gran sensibilidá p'afigurar la so guapura efímera. De cutiu introdució poemes nes sos imáxenes –con una delicada caligrafía–, reflexu de la so escelente formación tanto lliteraria como artística. Trabayó preferentemente en series de grabaos, como Cincuenta y tres etapes de la ruta de Tōkaidō (1833), Famoses vistes de Kyōto (1834) y Sesenta y nueve estaciones del Kisokaidō (1839). A lo llargo de tola so vida realizó unes 5.400 xilografíes, que-y convirtieron nun maestru indiscutible del ukiyo-e.[8]
Les estampes de Hiroshige tuvieron una gran acoyida n'Occidente –onde surdió la moda del xaponismu–, llegando a influyir na obra de dellos artistes: queda evidenciado en delles obres de los años 1870 de James Abbott McNeill Whistler, como Thames set y Pintures nocherniegues. Tamién impresionó en gran midida al pintor holandés Vincent van Gogh, que realizó copies de delles obres de Hiroshige, como Japonaiserie: Ponte so l'agua (1887) –copia de La ponte Ōhashi en Atake so una agua repentino– y Japonaiserie: Cirolar en flor (1887) –copia de Xardín de cirolares en Kameido–. Van Gogh llegó a dicir en 1888: «con güeyos xaponeses vese más; siéntese'l color d'una manera distinta».[9] La obra de Hiroshige foi coles mesmes llargamente espublizada pola revista -y Japon Artistique (1888-1891), editada por Samuel Bing.[10]
Hiroshige ye un impresionista maraviyosu. Monet, Rodin y yo tamos entusiasmaos. ¡Cuántu m'allegró ver pintáu l'efeutu de la nieve y de los llenes. Estos artistes xaponeses confírmenme nel nuesu xuiciu visual!Camille Pissarro.[11]
.jpeg) |
 |
La serie Cien famoses vistes d'Edo foi realizada por Hiroshige ente 1856 y 1858 –años Ansei 3 a Ansei 5 nel calendariu xaponés–.[nota 3] Entiende un total de 119 estampes sobre paisaxes y llugares emblemáticos d'Edo –l'antiguu nome de Tokiu–. Esti proyeutu foi unu de los más ambiciosos y el postreru en relevancia de la producción d'esti artista. Con él, l'afamáu siguidor de la escuela ukiyo-e pretendió reflexar los cambeos sufiertos pola capital nipona mientres esos últimos años, en que'l progresu y la modernidá avanzaben vertiginosamente destruyendo les costumes y tradiciones ancestrales de Xapón. En 1853, el bloquéu naval del comodoro d'Estaos Xuníos Matthew Perry obligó al emperador a abrir Xapón a Occidente. Darréu, en 1855, Edo sufrió un gran terremotu (de magnitú 7,1), que provocó una gran destrucción, con un saldu de 10.000 finaos y unos 16.000 edificios destruyíos. Estos cambeos na fisonomía de la ciudá fueron los que quixo reflexar Hiroshige na so serie.
Nel momentu de realizar esta obra, Hiroshige topar nel cume de la so carrera: en 1856, al cumplir sesenta años, realizó'l ritual budista d'afaitase la cabeza, empecipiando la vida de monxu. Recibió l'encargu de Sakanaya Eikichi, un editor que quixo reflexar los cambeos acaecíos en Edo tres el terremotu. Hiroshige afiguró esta idea en más de cien vistes sobre los llugares más conocíos y pintorescos de la ciudá. Buscó sobremanera imáxenes insólites, enfoques novedosos, con perspeutives pocu avezaes, como imáxenes partíes por un marcu vertical, o bien mediu tapaes por un oxetu cotidianu que s'asitia ente'l fondu y la vista del espectador. Estes vistes tuvieron una esitosa acoyida –de cada grabáu realizar de 10.000 a 15.000 exemplares–, anque desgraciadamente la serie quedó atayada pola muerte del autor nuna epidemia de cólera, en 1858. Finalmente, dalgunos de los grabaos que nun aportar# a remataos pol maestru, fueron terminaos pol so discípulu Utagawa Hiroshige II.[12]
La serie realizar en formatu ōban –formatu grande, aproximao 39,5 x 26,8 cm–,[nota 4] y emplegó la téunica nishiki-y, un tipu de cromoxilografía introducíu nel sieglu XVIII (escontra 1765) que dexó'l grabáu en color. Dientro de la normativa gubernamental, tuvo qu'afaer los sos trabayos por que pasaren la censura –según un edictu de 1790 toles obres teníen de cumplir la política de llimitación del luxu, según nun contener material políticamente sensible– en diverses fases: el primer añu (1856) presentó 37 estampes; en 1857, 71; y, en 1858, l'añu de la so muerte, 7. Según paez, la idea del autor y l'editor yera rematar la serie en xunetu de 1858, y dos estampes d'esi mes lleven el títulu de Complementos entreteníos de los cien vistes d'Edo (Edo hyakkei yokyō); pero al mes siguiente presentaron otros trés estampes sol títulu habitual. Estes 115 xilografíes completar n'ochobre de 1858 con otros trés estampes, aprobaes polos censores tres la muerte del artista, probablemente obres de Hiroshige II a pidimientu del editor. Encargóse entós l'índiz a Baisotei Gengyo (1817-1880), afamáu diseñador de portaes. A lo último, en 1859 Hiroshige II realizó una última llámina pa celebrar el so ascensu a la categoría de maestru, selláu ante'l censor n'abril de 1859.[3]
Les estampes fueron arrexuntaes según les estaciones del añu, como s'indica nel índiz: 42 estampes de primavera, 30 de branu, 26 de seronda y 20 d'iviernu.[nota 5] Anque cola edá perdiera cierta fuercia espresivo presente n'obres anteriores, esta serie tresvierte d'un intensu coloríu y una gran sensibilidá emotiva, amuesa de la vinculación especial col paisaxe de la so ciudá natal. A lo llargo de les diverses estampes emplegó numberoses téuniques qu'había alloriáu aprendiendo a lo llargo de la so vida: karazuri, téunica de grabáu realzáu en que s'imprime sobre'l papel una plancha ensin tinta, por que quede impresu'l relieve; atenashi-bokashi, téunica qu'entemez un líquidu cola tinta y pártese por tola superficie, ideal pal agua y les nubes; kimekomi, téunica pola que se prime una plancha sobre'l papel, pa llinies y contornes; y kirakake, grabáu brillosu, realizáu con dos planches, una de color y otra de cola de güesos, sobre les que s'asitia'l papel, que darréu ye alboráu con polvu de mica.[13]
Nestes imáxenes Hiroshige presenta'l paisaxe sol prisma de la emotividá, describiendo la realidá d'una forma suxetiva, interpretada según la visión del artista. Ye una naturaleza evocadora, qu'amuesa l'intre del tiempu y lo efímero de la vida y la guapura, siguiendo'l conceutu zen de transitoriedad (mujō). Pa los xaponeses esiste una innata rellación ente l'arte y la naturaleza, que ye reflexu de la so vida interior, y sentar con un delicáu sentimientu de murria, cuasi de murnia (monu-non-aware), como queda patente na fiesta del Hanami, basada na contemplación de les zrezales en flor. L'autor engloba los paisaxes n'encuadres insólitos, que favorecen una cierta sensación de perspeutiva, anque ensin usar la perspeutiva llinial occidental –que sicasí conocía y usó esporádicamente, sobremanera na recreación de teatros kabuki–. Xeneralmente inclúi pequeñes figures humanes somorguiaes na grandiosidá de la so redolada, xunto a animales y oxetos en forma d'elementos anecdóticos, dacuando con un ciertu tonu satíricu y humorístico, pero denotando un gran respetu pol pueblu llanu y pola vida y les costumes ancestrales de Xapón.[14]
Polo xeneral, toles xilografíes contienen trés cartelas: na esquina cimera derecha, en colloráu, el títulu de la serie (Meisho Edo hyakkei), nel mesmu formatu qu'una fueya de poesía tanzaku; al llau, el títulu de cada estampa, en formatu de fueya de poesía shikishi; y na esquina inferior izquierda, tamién en colloráu, el nome del autor, Hiroshige. Fora del marcu de la estampa, nel marxe inferior esquierdu, apaez frecuentemente'l sellu del editor, Sakanaya Eikichi, dacuando cola so direición (Shitaya Shinkuromonchō), y dacuando embrivíu como «Shitaya Uoei» (onde Uoei correspuende a Uoyá Eikichi, un nome alternativu pol que yera tamién conocíu l'editor). Tamién fuera del marcu, pero enriba a la derecha, suelse asitiar el sellu del censor, aratame («esamináu»), xeneralmente cola fecha, representada pol signu del añu: 1856 foi l'añu del dragón (tatsu), 1857 de la culiebra (hebi) y 1858 del caballu (uma).[15]
| Primavera | |||||||||
| 0. Índiz | Foi obra de Baisotei Gengyo, a pidimientu del editor tres la muerte del artista –el so sellu, de forma romboidal, asítiase na parte inferior a la derecha–. Na parte cimera apaecen dos rectángulos onde figuren los títulos de les llámines dedicaes a la primavera, los más numberosos (42); debaxo, en forma d'abanicu, apaecen les estampes del branu (30); los dos rectángulos inferiores referir a la seronda (26) y al iviernu (20). Na cartela colorada de la izquierda apaez el títulu de la serie y el nome Ichiryūsai Hiroshige –unu de los primeros nomes artísticos del maestru–, y dizse que ye la so obra más representativa (issei ichidai); tamién apaez el nome del editor, Sakanaya Eikichi, y la so direición, Tōeizan Hirokōji. El fondu presenta motivos alusivos a les estaciones: una cirolar en flor pa la primavera, un páxaru hototogisu («cucú xaponés») y la lluna pal branu, y un payar con siete tipos de yerbes pa la seronda y l'iviernu. La caligrafía ta ellaborada con un tipu d'escritura esvalixao denomináu chirashigaki, propiu de les antoloxíes poétiques.[16] | |||||||
 | 1. La ponte Nihonbashi: esclariáu dempués de la nevada (日本橋雪晴 Nihonbashi yukibare?) (5-1856) | Nesta primer estampa –que s'empecipia cola primavera– Hiroshige amuesa yá lo más carauterístico del so estilu, una amplia visión que se pierde na llonxanza, con múltiples elementos tanto naturales como arquiteutónicos y pequeñes figures de persones atareadas nel so quefer cotidianu. El centru de la llámina ocupar la ponte Nihonbashi («ponte de Xapón»), unu de los más grandes y representativos de la ciudá, construyíu en 1603, que sirvía de quilómetru cero pa midir les distancies del país. En segundu términu apaez el Palaciu del Shōgun y, al fondu, el monte Fuji. Hai de solliñar l'efeutu de bokashi na gradación de los diversos tonos d'azul del ríu.[17] | |||||||
 | 2. Kasumigaseki (霞が関 Kasumigaseki?) (1-1857) | Esta ye una composición d'acusada verticalidá, onde sobre una exa d'una populosa cai de la ciudá se superpone un ampliu cielu con diverses tonalidaes de color. Suxúrese una cierta perspeutiva llinial, na cai que flúi escontra la badea d'Edo, pero ésta queda apangada pol intensu cromatismu. Nos dos estremos de la cai atopen dos residencies de señores terratenientes (daimyō): a la izquierda, los Asano de Hiroshima, y a la derecha, los Kuroda de Fukuoka. Nos márxenes destaquen tamién dos grandes pinos (kadomatsu). Ente la xente pueden reconocese unos danzarinos, un sacerdote y dellos samuráis. Nel cielu vuela una cometa que contién el símbolu sakana («pez»), primer elementu del apellíu del editor Sakanaya.[18] | |||||||
 | 3. Vista de Hibiya y Soto-Sakurada dende Yamashita-chō (山下町日比谷外さくら田 Yamashita-chō, Hibiya Soto-Sakurada?) (12-1857) | De nuevu una composición vertical con un paisaxe de fonda visión col monte Fuji al fondu. Ta representáu'l cambéu d'estación, colos símbolos que representen l'Añu Nuevu. A la derecha percíbese un muriu perteneciente al Palaciu d'Edo. En dambos márxenes apaecen dos raquetes de hagoita, mesmes del xuegu de volante hanetsuki, que se vendíen n'Añu Nuevu nel templu Sensōji d'Asakusa; más arriba, nel cielu, apaez el volante impulsáu poles raquetes. Estes raquetes yeren de bambú, y nel aviesu teníen pintáu un yakusha-y o un bijin-ga. Tamién figuren nos dos costaos cañes de pinu. Como na llámina anterior, tamién apaecen delles cometes nel cielu, destacando la cimera, una cometa yakko con forma de quimonu. Al fondu apaez la residencia del daimyō Nabeshima Kansō, un fabricante d'artillería, cola puerta afatada con una banda de paya d'arroz.[13] | |||||||
 | 4. Tsukudajima y la ponte Eitaibashi (永代橋佃しま Eitaibashi Tsukudajima?) (2-1857) | Equí introduzse una visión nocherniega, onde se percibe un muelle de la pequeña isla de Tsukuda, na badea d'Edo, vista dende la ponte Eitaibashi («Ponte de la Eternidá»), perceptible nuna amplia pilastra qu'ocupa'l llateral esquierdu. Esta ponte, construyíu en 1698, yera'l más llargu d'Edo, y travesaba el ríu Sumida, el principal ríu de la ciudá. La isla yera un puertu pesqueru que tenía l'encargu oficial de suministrar pexe fresco al shōgun. Nes nueches d'iviernu y primavera pescábase shirauo («pexe blancu»), al qu'atraíen con antorches, como la que puede vese nesti cuadru.[19] | |||||||
 | 5. El templu Ekōin de Ryōgoku y la ponte Moto-Yanagi (両ごく回向院元柳橋 Ryōgoku Ekōin Moto-Yanagibashi?) (i5-1857) | Ver de nuevu una vista vertical col monte Fuji y un ampliu cielu azuláu, dende una insólita perspeutiva que, anque se realiza dende'l templu indicáu nel títulu, ésti nun apaez, figurando sicasí nel llateral esquierdu un altu andamiu de madera con un tambor nel so visu, qu'amuesa'l gustu de Hiroshige polos elementos anecdóticos. Dende esti andamiu tocaben los tambores nes competiciones de sumu celebraes nel templu –equí celebróse'l primer tornéu de sumu en 1768–. El templu Ekōin, construyíu en 1657, pertenecía a la secta budista de la Tierra Pura (Jōdo), y foi construyíu pa conmemorar a les 100.000 víctimes de la quema qu'afaró la ciudá. Detrás del ríu Sumida, derrotu de barques y tresbordadores, apaez la residencia Matsudaira, del señor feudal de Tanba, xunto a la ponte Moto-Yanagi y un gran desmayu.[20] | |||||||
 | 6. El picadoriu de Hatsune non baba en Bakuro-chō (馬喰町初音の馬場 Bakuro-chō Hatsune non baba?) (9-1857) | El picadoriu de Hatsune non baba –el más antiguu d'Edo– vese al traviés d'una insólita perspeutiva, al traviés d'unes teles puestes a ensugar polos tintoreros del vecín barriu de Kon'yá, que los sos colores blancu, ocre y violeta harmonicen col cielu de fondu. Sobre los pabellones del picadoriu sobresal una torre de bomberos que daba serviciu a tola zona, un elementu familiar pa Hiroshige, qu'heredara'l cargu de capitán de bomberos del so padre en 1809, y que de la mesma mandó al so fíu en 1832 pa dedicase de llenu a la pintura.[21] | |||||||
 | 7. Comercios con artículos d'algodón en Ōdenma-chō (大てんま町木綿店 Ōdenma-chō momendana?) (4-1858) | El barriu de Ōdenma-chō («gran barriu de caballos de correos») yera una estación postal que centralizaba la mayor parte del tresporte de mercancíes na capital nipona. Equí amuésase una cai con un puntu de fuga escontra la izquierda, jalonada de comercios dedicaos al algodón, dalgunos de que los sos nomes amosar nes inscripciones de les puertes: Tahataya, Masuya, Shimaya. Nos teyaos acolúmbrense los soportes d'unos recipientes qu'almacenaben agua d'agua pa encalorar posibles quemes. Pela cai transiten unes geishes, con unos quimonos grises decoraos con libélules, y cares apenes perfilaes con unes traces esenciales. Na composición xeneral destaca l'usu del color azul en diverses gradaciones, emplegáu con gran maestría pa consiguir efeutos d'avisiegu.[22] | |||||||
 | 8. Suruga-chō (する賀てふ Suruga-chō?) (9-1856) | Nesta llámina l'autor utiliza nuevamente la perspeutiva llinial occidental, dende una postura elevada qu'amuesa una allegada cai que'l so fondu perder ente neblinas, surdiendo detrás la pimpana figura del monte Fuji. El barriu de Suruga-chō debe'l so nome a l'antigua denominación de la provincia onde s'atopa'l monte Fuji, y taba jalonado de comercios dedicaos a la industria testil. A entrambos llaos de la cai aprecien los calteres de los almacenes Mitsui: mittsu («trés») y i («pozu»); na actualidá son los grandes almacenes Mitsukoshi.[23] | |||||||
 | 9. La cai Yatsukōji na cortil de la puerta Sujikai (筋違内八ツ小路 ※ Sujikai uchi Yatsukōji?) (11-1857) | Percíbese una amplia panorámica a vista de páxaru, apinada de pequeñes figures onde destaca na esquina inferior izquierda una caravana de los múltiples viaxes que los daimyō solíen efeutuar del campu a la ciudá y viceversa.[nota 6] La cai Yatsukōji («Ocho Camino») preséntase diagonalmente, y yera unu de les principales exes de comunicaciones de la ciudá. El gran espaciu vacíu metanes la cai ta sutilmente trazáu con tonalidaes marrones, verdes y grises, ente que'l cielu amuésase nuevamente con variantes d'azul hasta'l blancu y el colloráu. Al fondu acolúmbrase'l santuariu de Kanda Myōjin, sobre una gurriana acoloratada que cubre'l ríu Kandagawa.[24] | |||||||
 | 10. Amanecer nel santuariu Kanda Myōjin (神田明神曙之景 Kanda Myōjin akebono non-kei?) (9-1857) | Si na llámina anterior víase'l santuariu de lloñe, agora l'autor asítiase na so propia cortil, nuna terraza qu'ufierta una panorámica de los teyaos de la ciudá, somorguiaos inda na escuridá, mientres al fondu amanez. En primer planu asítiase un altu y maxestosu cedru, que da una visión de verticalidá a la composición. Tres él percíbense les figures d'un sacerdote, una sirvienta del templu y el so ayudante, con vistíos de vivos colores. El santuariu Kanda Myōjin foi construyíu en 730, y yera sede d'unes fiestes patronales nes que la población d'Edo entraba en procesión nel palaciu del shōgun.[25] | |||||||
 | 11. El pabellón Kiyomizudō y l'estanque Shinobazu non ike en Ueno (上野清水堂不忍ノ池 Ueno Kiyomizudō Shinobazu non ike?) (4-1856) | De nuevu una insólita perspeutiva del pabellón Kiyomizudō, allugáu nos terrenes del templu de Kan'ei-ji. Del pabellón percíbese la terraza, asitiada ente unes zrezales en flor, que la so efímera guapura almiren notablemente los xaponeses, como denota la fiesta del Hanami. La terraza apodera l'estanque Shinobazu non ike, asitiáu nel Parque Ueno, d'un azul esta vegada bien nidia. Frente a les zrezales crecen unos altos pinos onde destaca pola so interesada forma'l llamáu «pinu de lluna», qu'apaez con más detalle na llámina 89.[26] | |||||||
 | 12. Ueno Yamashita (上野山した Ueno Yamashita?) (10-1858) | El principal focu d'atención ye l'establecimientu de la derecha, un restorán de comíes rápides llamáu Iseya, escritu en katakana y hiragana. Percíbese tamién nel cartelu la inscripción shisomeshi, un platu d'arroz con fueyes de shiso. Na esquina inferior izquierda apaez un conxuntu d'elegantes dames con grandes sombrielles, que quiciabes se dirixen al cercanu santuariu de Ueno. Nel cielu destaca una bandada de cuervos, que yeren bien abondosos nesta rexón. Esta estampa créese realizada por Hiroshige II, tres la muerte del gran maestru, anque de xuru sobre dalgún bocetu so, pos el nome del autor de la serie apaez na cartela colorada de la esquina cimera derecha.[27] | |||||||
 | 13. Shitaya Hirokōji (下谷広小路 Shitaya Hirokōji?) (9-1856) | Vese una panorámica de la cai Hirokōji («Cai ancha»), que conducía al templu de Kan'ei-ji n'Ueno, que'l so recintu acolumbrar nel puntu de fuga de la cai, nun monte somorguiáu na neblina. Ente la xente de la cai destaca un grupu de samuráis y una llarga procesión de muyeres cubiertes con sombriella. En primer planu de la cai, nel llau derechu, destaca l'edificiu de los almacenes Matsuzakaya –entá esistente nel mesmu sitiu–, dedicáu al comerciu testil, acabante reconstruyir tres la so completa destrucción nel terremotu de 1855.[28] | |||||||
 | 14. Xardinos d'un templu de Nippori (日暮里寺院の林泉 Nippori jiin non rinsen?) (2-1857) | Nesta composición trazada nuevamente dende una perspeutiva aérea percíbense unos xardinos pertenecientes al templu de Shūshōin, onde destaquen les zrezales en flor, ellaboraos en nidies tonalidaes de rosa. L'autor déxase la llicencia de faer coincidir el floriamientu de les zrezales y les azalees, que nun asocede na naturaleza. En delles tiraes d'esta llámina'l color rosa de les dos zrezales de primer planu apaez cortáu por cuenta de un error d'impresión. Na cortil de Nippori atopábense templos budistes y sintoístes, nuna pacífica convivencia que foi atayada cola abolición del budismu y l'implantación del sintoísmu como relixón oficial en 1868.[29] | |||||||
 | 15. La cuesta de Suwa en Nippori (日暮里諏訪の台 Nippori Suwanodai?) (5-1856) | L'autor amuésanos la zona axardinada de la cortil del templu de Suwa Myōjin, asitiáu en plena naturaleza pero cerca de los barrios de Nippori, Ueno y Asakusa, polo que recibía numberoses visites, qu'esfrutaben de la vista mientres tomaben el té. Destaquen nuevamente pol so coloríu les zrezales en flor, mientres na exa central írgense dos magníficos cedros. Nel marxe derechu de la llinia del fondu percíbese la figura del monte Tsukubasan, col so doble visu, so un cielu iguáu nuevamente en colloráu, blancu y azul, según un violeta escuru na parte cimera.[30] | |||||||
 | 16. Parque floral y fastera de Dangozaka en Sendagi (千駄木団子坂花屋敷 Sendagi Dangozaka hanayashiki?) (5-1856) | Nueva amuesa de la maestría del autor nes amplies panorámiques con conxunción d'elementos naturales y arquiteutónicos, y el concursu de pequeñes figures pa otorgar un factor humanu al conxuntu. La parte inferior ta nuevamente apoderada poles zrezal en flor, nun parque públicu onde la xente pasia, conversa y toma el té. Los árboles tán cubiertos por una gurriana blanca con tonos azules y acolorataos, sobre la que s'irgue al fondu la estructura del Shisentei («Pabellón de la fonte violeta»), qu'ufiertaba una panorámica sobre'l barriu de Ueno y l'estanque Shinobazu non ike. El xardín fuera diseñáu tan solo cuatro años antes pol xardineru Kusuda Uheiji.[31] | |||||||
 | 17. Vista escontra'l norte dende'l monte Asukayama (飛鳥山北の眺望 Asukayama kita non chōbō?) (5-1856) | Como nos dos llámines anteriores, vese xente tomando'l té so les zrezales en flor, sobre un ampliu campu d'arrozales apenes esbozáu nun tonu verde claro, ente que al fondu irgue la carauterística figura del Tsukubasan. Esti terrén pertenecía al templu Kinrinji, anque yera d'accesu públicu por ser asina axustáu en 1737 pol shōgun Tokugawa Yoshimune; en 1873 convertir nel primer parque públicu del modernu Xapón. Hirohige realizó esta estampa pocu dempués de que'l shōgun Tokugawa Iesada visitara la zona en 1856, siendo exemplu del calter documental de munches de les estampes d'esta serie.[32] | |||||||
 | 18. El santuariu de Ōji Inari (王子稲荷の社 Ōji Inari non yashiro?) (9-1857) | Esti santuariu yera una filial del de Fushimi Inari de Kyōto, asitiáu nuna llomba cerca de Ōji, un pueblu cercanu a Edo. Inari yera'l dios del arroz, polo qu'esti llugar yera centru de pelegrinaxe de llabradores que ciscaben una bona collecha. Hiroshige escoyó de nuevu una inusual perspeutiva qu'amuesa namái un saledizo de la estructura del templu, apoderáu pola frondosidad del monte de cedros que lu envolubra. Destaca l'intensu color coloráu de la madera del templu, yá que según el sintoísmu esti color axoriza a los demonios. Al fondu írguese nuevamente la doble figura del Tsukubasan.[33] | |||||||
 | 19. El dique del ríu Otonashigawa en Ōji (王子音無川堰棣 Ōji Otonashigawa entai?) (2-1857) | Esti dique yera conocíu col nome de Ōtaki («El gran tabayón»). L'autor asitiar ente unos xardinos onde destaquen nuevamente les zrezales en flor. Del tabayón parte'l ríu Otonashigawa («Ríu silenciosu»), trazáu con dos tonalidad d'azul, claro y fuerte, pa señalar la mayor fondura de la zona central. Nel tabayón y nel ríu percíbense unes pequeñes figures de bañistas apenes afilvanaes. Nel monte, so unos altos cedros, apaez el pabellón del Buda Amida, perteneciente al templu de Kinrinji. Hiroshige realizó esta estampa nuevamente tres una escursión del shōgun Iesada a la zona, en 1857.[34] | |||||||
 | 20. La barca de Kawaguchi y el templu de Zenkōji (川口のわたし善光寺 Kawaguchi non watashi Zenkōji?) (2-1857) | Apodera la composición el ríu Sumida –llamáu frecuentemente nesti tramu Arakawa («Río Bravo»)–, que supónía la llende septentrional d'Edo. El ríu apaez en diagonal, con una tonalidá más escura nel centru, como la llámina anterior. Derruempen les sos agües delles balses madereres y una barca qu'exercía de ferry. La nota de color poner los teyaos mariellos de les cabañes, ente que no fondero derechu apaez el templu de Zenkōji, famosu pol so hibutsu («Buda secretu»), que s'amosaba tan solo cada 17 años. Quiciabes foi esti efeutu de secretismu'l que buscó l'autor al tapar parcialmente'l templu cola cartela del títulu.[35] | |||||||
 | 21. El monte Atagoyama en Shiba (芝愛宕山 Shiba Atagoyama?) (8-1857) | El monte Atagoyama atopar al sur del Palaciu d'Edo, a tan solo 26 metros d'altor sobre'l nivel de la badea de la ciudá. Nel so visu atopa'l santuariu de Atago, apenes esbozáu na pilastra del marxe esquierdu y nun cachu de teyáu na esquina cimera izquierda. N'Añu Nuevu celebrar nesti templu una ceremonia pa pidir suerte, salú y prosperidá, según alloñar la fame y la enfermedá. Apaez asina un sacerdote con un tocáu ceremonial con ruedes blanques budistes, que lleva na mano derecha una gran cuyar d'arroz, símbolu d'esuberancia, y na izquierda una maza, símbolu de la violencia que puede desamarrar pa defender la doctrina budista. Lleva como collar hoja d'alga, que tres la ceremonia prepárense como fervinchu pa los fieles. Esta ye una de les figures humanes de mayor tamañu y con meyor descripción fisonómica que Hiroshige afiguró en tola serie. Al fondu, vense les cases del barriu portuariu d'Edo, y la badea con delles veles nel horizonte, tiñíu de colloráu pel amanecer. Na cartela mariella del llau esquierdu lléese: shōgatsu mikka, Bishamon tsukai («el tercer día del primer mes, un unviáu de Bishamon»).[36] | |||||||
 | 22. Hiroo a veres del ríu Furukawa (渋谷区広尾 Hiroo Furukawa?) (7-1856) | El ríu Furukawa trescurre sinuosamente ente llombes de color verde con tonos marrón, cruciáu por una ponte curvu sobre'l que transiten pequeñes figures, dalgunes con sombrielles. El ríu ye d'un azul claro, con tonos más escuros nes veres. Nel llau esquierdu vese la posada Kitsune («El foín»), famosa pola so especialidá de unagi (anguila d'agua duce asada). El cielu ye de tonu arrosáu, carauterísticu del amanecer. Esti idílicu paisaxe nun esiste anguaño, una y bones el ríu foi enriáu y la zona urbanizada, siendo na actualidá unu de los barrios más elegantes de Tōkyō.[37] | |||||||
 | 23. L'estanque de Chiyogaike en Meguro (目黒千代か池 Meguro Chiyogaike?) (7-1856) | Chiyogaike («estanque de Chiyo») ye un llugar con una famosa lleenda: nél quitó la vida la dama Chiyo (sieglu XIV), desesperada pola muerte del so home, el guerreru Nitta Yoshioki. Equí l'artista compón un cuadru idílicu con un xardín de zrezales en flor, envolubráu nuna gurriana blanco y acoloratao, y per onde trescurren diversos saltos d'agua, que desagüen nel estanque. Vense les figures de dos dames y una neña nuna isla cercana a la vera. Cabo remarcar l'efeutu de la solombra de los árboles sobre l'agua, rares vegaes tratáu por Hiroshige, y realizáu cola influencia de téuniques pictóriques occidentales.[38] | |||||||
 | 24. El nuevu Monte Fuji en Meguro (目黒新富士 Meguro Shin-Fuji?) (4-1857) | El títulu fai referencia a un retruque del Monte Fuji, realizada en 1829 nunos terrenes de Kondō Jūzō, un vasallu del shōgun. Esti costume empecipiar en 1780 cola primer copia en Takata-chō, y respondía al cultu al monte sagráu (Fuji shinkō). Na parte inferior serpentean les agües del acueductu de Mita, ente verdes praderíes y zrezales en flor. Delles persones pasien polos xardinos, mientres otres xuben per un camín a la llomba y delles más s'atopen yá nel visu, esfrutando del panorama. En permediu estiéndense amplios campos y montes, cubiertos por una borrina rosa y mariella, mientres al fondu destaca l'auténticu monte Fuji. El cielu ye tamién d'un rosa pálidu, suxiriendo una hora temprana.[39] | |||||||
 | 25. El Fuji orixinal en Meguro (目黒元不二 Meguro Moto-Fuji?) (4-1857) | Esta ye una visión análoga a la llámina anterior, onde'l monte Fuji ver dende una fastera del so falsu retruque. Esta imitación nun ye la mesma que l'anterior, sinón una de 12 metros d'altor alzáu en 1812, y que por ser la primera yera llamada «orixinal». L'aguada de la llomba apodera'l llau derechu ya inferior de la estampa, d'onde surde un altu pinu que les sos cañes ocupen tola parte cimera derecha. Estos elementos dan pasu a un planu mediu con un xardín de zrezales onde un grupu de xente efectúa un picnic campestre, mientres nel horizonte irgue'l maxestosu volcán consideráu como un dios polos xaponeses. Hai que remarcar que les zrezales nun tán en flor, sinón que tienen fueyes serondiegues, iguaes en color tan (cinabriu); sicasí, pola so conexón temática cola estampa anterior foi englobada dientro del conxuntu dedicáu a la primavera. El cielu tien una sutil gradación dende'l tonu acoloratáu, pasando pol blancu y el mariellu, hasta un estenu azul que se vuelve más escuru na parte cimera.[40] | |||||||
 | 26. El pinu pa colgar una armadura» y la cuesta de Hakkeizaka (八景坂鎧掛松 Hakkeizaka yoroikakematsu?) (5-1856) | Hakkeizaka («cuesta de los ocho vistes») yera una famosa llomba asitiada sobre la badea d'Edo, dende onde podíen contemplase ocho panorámiques de bellos paisaxes de la contorna. El nome provién de les Ocho vistes de Xiao y Xiang (en xaponés Shōshō hakkei), una famosa tema poética introducíu nel sieglu XIV que sirvía de base iconográfica pa la representación de paisaxes pintorescos. Sobre la llomba asitiábase un pinu d'interesada forma: según la lleenda, el guerreru Minamoto no Yoshiie colgó la so armadura nesti árbol, antes de someter a una cla rival na provincia de Mutsu (actual prefeutura d'Aomori). El pinu apodera tola parte central de la composición, sobre la badea onde saleen dellos veleros. Na llinia de la mariña asítiase'l Tōkaidō, el camín d'Edo a Kyōto, que yera bien transitáu, como puede vese na llámina. Alredor del pinu asítiense delles figures más, que contemplen el panorama mientres tomen té o sake.[41] | |||||||
 | 27. Xardín de cirolares en Kamada (大田区蒲田 Kamada non umezono?) (2-1857) | Esta ye una de les más belles llámines de la serie, sobremanera pol so tratamientu atmosféricu y la so esquisita paleta de colores pal cielu, dende'l rosa ablancazáu hasta'l colloráu escuru, pasando por toles gradaciones d'esti colores, amosando un amanecer llírico y evocador. La escena desenvolver nun xardín de cirolars, floriaos coles sos delicaes flores blanques. Ver nel mediu fondu varios pabellones y persones pasiando, ente que nel llau derechu apaez retayáu un palanquín, amuesa del gustu del pintor polos elementos anecdóticos y les perspeutives inusuales. Esta estampa foi bien almirada n'Occidente, especialmente polos impresionistes.[42] | |||||||
 | 28. La llomba del palaciu en Shinagawa (品川御殿やま Shinagawa Gotenyama?) (4-1856) | Gotenyama («Llomba del palaciu») taba xunto al antiguu Palaciu d'Edo, construyíu en 1457 por Ōta Dōkan y que foi casa de campu del shōgun hasta'l sieglu XVII, cuando'l palaciu foi destruyíu por una quema. Yera unu de los llugares más famosos pa contemplar les zrezales en flor, como puede vese a lo alto de la llomba, onde hai numberosos visitantes, ente que delles persones más xuben pel camín que conduz a lo alto de la llomba. Na parte inferior trescurre un ríu, con una pequeña ponte per onde crucien dos dames. Nes fasteres de la llomba ven les repulgos causaos nel terrén pola estracción de piedra pa les fortificaciones alzaes a toa priesa en 1853 tres la llegada del comodoro Matthew Perry.[43] | |||||||
 | 29. El santuariu de Moto-Hachiman en Sunamura (砂むら元八まん Sunamura Moto-Hachiman?) (4-1856) | Del santuariu del títulu namái puede vese un torii (arcu sagráu), na esquina inferior derecha, ente que se percibe a vista de páxaru un ampliu paisaxe con un dique que traviesa diagonalmente la parte inferior, según la badea d'Edo derrota de veleros na cimera. La vexetación ta compuesta nuevamente de zrezales en flor y altos pinos, según estensos xuncales na zona axacente a la badea. Sunamura yera una zona apocayá drenada p'aprovechar un terrenal antes pantanosu, debíu a la rápida crecedera de la ciudá; anguaño forma parte del distritu Kōtō-ku de la capital. Esta llámina revela cierta influencia de la pintura erudita china, que Hiroshige conoció al traviés d'unu de los sos maestros, Ōoka Unpō.[44] | |||||||
 | 30. Xardín de cirolares en Kameido (亀戸梅屋舗 Kameido Umeyashiki?) (11-1857) | Esta estampa tien cierta semeyanza cola 27, magar tien como principal carauterística la presencia en primer planu d'una cirolar, al traviés de que les sos cañes percibir el fondu, nueva muestra del gustu del autor polos encuadres insólitos y los efeutos ópticos. Como na 27, son de remarcar los colores blancos, roses y colloraos del cielu, nuna sutil gradación de gran guapura y fuercia visual. El xardín pertenecía al santuariu de Kameido Tenjinsha, y la cirolar representada yera famosu pol so inusual forma, siendo conocíu como Garyūume («dragón en reposu»), y apaecía en toles guíes d'Edo; lamentablemente, sumió nun hinchente en 1910. D'él dicíase na Rellación de los llugares famosos d'Edo: «Realmente paez como si hubiera un dragón echáu. Cañes que crecen d'otres cañes y paecen tresformase nel suelu. La copa del árbol estender a derecha y izquierda. L'arume de les flores asombra'l de les orquídees, el blancu lluminosu de les flores, creciendo apertaes unes xunto a otres, estorna'l ocaso». Vincent van Gogh realizó una copia d'esti cuadru en 1887.[20] | |||||||
 | 31. El santuariu de Azuma non mori y el alcanforero enxareyáu (吾嬬の森連理の梓 Azuma non mori renri non azusa?) (7-1856) | El alcanforero del títulu apaez nel planu mediu, alzándose a gran altor sobre'l restu d'árboles escontra'l cielu, per onde trescurre una bandada de páxaros. Los sos dos copes yeren consideraes como representaciones de dambos sexos, el masculín y el femenín. Yera un árbol míticu, símbolu del príncipe Yamatotakeru y la so esposa Ototachibana Hime. Según la lleenda, el padre del príncipe, l'emperador Keikō, unvió al so fíu a lluchar al norte, pero pola so violencia espertó la cólera de los dioses, quien unviaron una torbonada pa fundir el barcu nel que viaxaba. Pero entós la princesa refundiar al mar, salvando col so sacrificiu al príncipe, que llantó unos paliyos de alcanforero na so tumba. El santuariu de Azuma acolúmbrase apenes na densidá del monte, destacando pola intensidá del color mariellu'l camín que conduz al santuariu.[45] | |||||||
 | 32. La isla de Yanagishima (柳しま Yanagishima?) (4-1857) | La isla de Yanagishima («Islla de los sauces») atopar nel nordeste d'Edo, a veres del ríu Sumida. Llégase ellí al traviés de la Ponte Yanagibashi («Ponte del sauce»), de forma abombada, a que los sos pies atopar el restorán Hashimotoya («al pie de la ponte»), que se ve claramente allumáu. Al llau apaez col típicu color coloráu de los templos el pabellón Myōkendō del templu Nichiren Hōshōji, famosu pola so imaxe del bodhisattva Myōken, que s'invocaba contra les quemes y pa llograr riqueza y llarga vida. El gran pintor Katsushika Hokusai yera un gran devotu d'esti templu. Na parte inferior de la isla ve un cai que daba accesu fluvial al terrén del templu. Na llonxanza, ente la borrina, estrémase la figura del monte Tsukubasan.[46] | |||||||
 | 33. Gabarras na canal Yotsugi-dōri (四ツ木通用水引ふね Yotsugi-dōri yōsui hikifune?) (2-1857) | Apodera la composición la canal Yotsugi-dōri, al este del ríu Sumida, construyíu a principios del sieglu XVII pa llevar agua potable a la ciudá –anque depués quedó como canal de riego y tresporte–, que forma una gran curva y piérdese al fondu ente la neblina. L'azul del ríu y el verde de la vera oldeen col brillante mariellu del camín qu'arredola'l ríu, pol qu'anden dellos viaxeros, mientres delles barques saleen pel ríu, delles movides con lluries por porteadores. Anque la canal yera rectu, l'autor déxase la llicencia de serpentearlo pa dar mayor efeutu.[47] | |||||||
 | 34. Vista nocherniega de Matsuchiyama cola canal de San'yabori (真乳山山谷堀夜景 Matsuchiyama San'yabori yakei?) (8-1857) | Segunda imaxe nocherniega tres la llámina 4, y una de les poques –cola 21– qu'amuesa una figura humana de gran tamañu, nesti casu una geisha. La muyer apaez de perfil, y el blancu intensu del maquillaxe de la cara oldea col cielu escuru llaráu d'estrelles, que se reflexen nes agües del ríu Sumida. Hai de solliñar na figura femenina la precisión del peñáu y de los ropajes, amuesa de la formación del pintor nel arte de les bijin-ga. Al fondu ven les lluces de dellos locales na llomba de Matsuchiyama, en que la so visu topar el santuariu de Shōten. D'esta llomba partía la canal de San'yabori, que conducía per vía fluvial al barriu de los placeres de Shin-Yoshiwara.[48] | |||||||
 | 35. El monte del santuariu de Suijin y la rexón de Massaki a veres del ríu Sumida (隅田川水神の森真崎 Sumidagawa Suijin non mori Massaki?) (8-1856) | De nuevu amuésasenos una vista dende un primer planu ocupáu por una zrezal nel llau derechu, que les sos formoses flores en tonos blancos y roses recrear en tou detalle, realizaes cola téunica de kimedashi («gofrado»), prensando el papel contra les marques tallaes de planchar de madera. A los pies apaez el monte del santuariu de Suijin («divinidá acuática»), dedicáu a la deidá del ríu Sumida, del que se ve'l torii d'entrada y un primer pabellón. Nel camín, delles persones dirixir al tresbordador de Hashiba –qu'apaez na llámina 37–, y al fondu ve la rexón de Massaki y el monte Tsukubasan.[49] | |||||||
 | 36. Vista dende la rexón de Massaki al monte del santuariu de Suijin, la pequeña ensenada del Uchigawa y al pueblu Sekiya non sato (真崎辺より水神の森内川関屋の里を見る図 Massaki atari yori Suijin non mori Uchigawa Sekiya non sato wo miru zu?) (8-1857) | Nesta estampa percibir con intensidá'l gustu del autor poles perspeutives insólites, amosándose'l paisaxe al traviés d'una ventana cortada pola metá per una puerta corredera, tres la qu'apaez una caña de cirolar. Probablemente trátese d'una casa de té, y na paré izquierda vese parcialmente un xarrón con una flor de magnolia. La vista ufierta una panorámica de la rexón de Massaki, al norte del barriu del prestar de Shin-Yoshiwara, arredoláu pel ríu Sumida, que ye transitáu por delles embarcaciones. Nel monte de la derecha apaez el torii del santuariu de Suijin, qu'apaecía na estampa anterior. Al fondu ve'l Tsukubasan, y traviesa el cielu una bandada de páxaros.[50] | |||||||
 | 37. Los fornos y la barca de Hashiba a veres del ríu Sumida (墨田河橋場の渡かわら竈 Sumidagawa hashiba non watashi kawaragama?) (4-1857) | Apaez de nuevu'l tresbordador de Hashiba de la llámina 35, que traviesa'l ríu Sumida, mientres el primer planu na esquina inferior izquierda ocupar unos fornos d'azulexos, d'onde surde una columna de fumu que s'alza al cielu, nuna gradación de color d'un gris escuru hasta otru cuasi ablancazáu. Na agua del ríu se mecen delles gaviluetes de la especie miyakodori («ave de la capital»). Nel monte del fondu apaez el santuariu de Suijin, y al fondu a la izquierda nuevamente'l Tsukubasan. Les franxes azul y mariello del cielu apaecen namái nes primeres tiraes, pos nun taben indicaes en planchar, pero corresponder cola téunica atenashi bokashi.[51] | |||||||
 | 38. Al riscar en Yoshiwara (廓中東雲 Kakuchū shinonome?) (4-1857) | La imaxe amuesa'l barriu del prestar de Shin-Yoshiwara, asitiáu nel distritu de Asakusa, cerca del templu de Kinryūzan, que sustituyera al anterior de Yoshiwara, en Nihonbashi cerca del Palaciu del Shōgun, destruyíu nel gran quema de Meireki de 1657. De la mesma, Shin-Yoshiwara («Nuevu Yoshiwara») foi destruyíu nel terremotu de 1855, acabándose la so reconstrucción en 1857, añu d'ellaboración de la estampa, nueva muestra del calter d'información actual de munches de les llámines d'esta serie. La prostitución yera controlada pol gobiernu, non tantu tocantes a moralidá sinón por motivos de salú pública y pa recaldar impuestos. La hora temprana ta suxerida pol azul de la parte baxa del cielu, en contraste col negru de la cimera. La cai y les cases apaecen en clarixes, según les zrezales en flor, d'un gris pálidu en vegada del rosa que tendríen mientres el día. Sicasí, les figures de los viandantes, allumaes pola farola, amosar a tou color, consiguiendo un vivu contraste cola clarixa de la redolada.[52] | |||||||
 | 39. El templu Kinryūzan en Asakusa y la ponte de Azumabashi dende lloñe (吾妻橋金龍山遠望 Azumabashi Kinryūzan enbō?) (8-1857) | Apreciar de nueva una insólita visión onde'l paisaxe ye travesáu por una embarcación de recréu que, sicasí, ta cortada a dambos estremos, acolumbrándose a la izquierda el peñáu y el vistíu d'una geisha de la que nun se ve la cara. Al fondu ve un muelle y un conxuntu de cases de les que sobresal el templu de Kinryūzan («templu del dragón doráu», actual Sensō-ji), al llau de que'l so edificiu principal írguese una pagoda de cinco piso. Más alloñáu álzase'l neváu monte Fuji. En tola composición llexen unes fueyes de zrezal, dando un tonu poéticu a tola estampa, nel que se percibe'l contraste ente lo efímero y lo eterno: les efímeres fueyes frente al eternu Fuji, l'efímeru amor de la geisha frente al eternu misticismu del templu.[53] | |||||||
 | 40. La ermita de Bashō y la llomba de les camelies xunto al acueductu de Sekiguchi (せき口上水端はせを庵椿やま Sekiguchi jōsuibata Bashōan Tsubakiyama?) (4-1857) | La ermita taba dedicada al gran poeta Matsuo Bashō, y foi construyida polos sos discípulos nel cincuenta aniversariu de la so muerte, en 1743. Atopar en Tsubakiyama («llomba de les camelies»), propiedá de la familia Hosokawa (a la que pertenez Morihiro Hosokawa, primer ministru de Xapón ente 1993 y 1994). L'acueductu de Sekiguchi yera de los principales suministros d'agua de la ciudá, y calteníase con un impuestu añal que pagaben tolos habitantes. Pel camín analayen pequeñes figures, como ye habitual nes composiciones d'esta serie, pa otorgar un factor humanu al paisaxe.[54] | |||||||
 | 41. El santuariu Hachiman en Ichigaya (市ヶ谷八幡 Ichigaya Hachiman?) (10-1858) | Suelse atribuyir esta estampa a Hiroshige II, por tar sellada polos censores un mes dempués de la muerte del maestru, anque nun ye descartable que'l discípulu trabayara sobre un bocetu dexáu pol so mentor. Ye una composición típica de la serie, nun formatu vertical onde apaez en primer planu, na parte inferior, una zaragatera cai del sector de Ichigaya, famosu poles sos cases de té y los sos locales de lenocinio –anguaño ye una estación de la llinia East Japan Railway–. Sobre esti planu apaecen delles nubes de color blancu acoloratáu, ente que nel montiegu monte írguese'l santuariu Hachiman, dedicáu a Inari, ente unes zrezales en flor.[55] | |||||||
 | 42. Flores de zrezales a veres del ríu Tamagawa (玉川堤の花 Tamagawa tsutsumi non hana?) (2-1856) | El motivu principal d'esta imaxe son nuevamente les zrezales en flor, qu'apaecen na mayoría de les estampes dedicaes a la primavera. Los xaponeses sienten gran devoción pol floriamientu d'estos árboles, que celebren na fiesta del Hanami. L'avenida a veres del Tamagawa foi realizada en 1730 pol shōgun Tokugawa Yoshimune, creador de los primeros parques públicos d'Edo. A tou lo llargo de l'avenida circula un gran númberu de persones, oldeando esti eventu familiar col establecimientu de la derecha, unu de los locales de prostitución del barriu de Shinjuku. Nesta obra destaca nuevamente'l nidiu cromatismu y la delicada combinación de colores.[56] | |||||||
| Branu | |||||||||
 | 43. Les pontes Nihonbashi y Edobashi (日本橋江戸ばし Nihonbashi Edobashi?) (12-1857) | De nuevu una interesada composición d'un fondu paisaxísticu acolumbráu al traviés d'un primer planu constituyíu polos travesal de la ponte, con una alta pilastra qu'ocupa tol llateral esquierdu y una cesta de pexe (atún) retayada nel derechu, acarretada por un transeúnte que nun apaez na imaxe. Los maderos pertenecen a la ponte Nihonbashi («Ponte de Xapón» o «Ponte del sol naciente»), ente que el qu'apaez al fondu ye'l Edobashi («Ponte d'Edo»). Nel horizonte puede vese el coloráu discu del sol qu'amanez. Con esta llámina empieza la serie dedicada al branu, coincidiendo'l motivu escoyíu (la ponte Nihonbashi) cola llámina 1 qu'empecipiaba la primavera. La vista que se ve equí ye escontra l'este, la contraria de la llámina 1.[57] | |||||||
 | 44. Vista de la cai Nihonbashi itchōme (日本橋通一丁目略図 Nihonbashi Tōri itchōme ryakuzu?) (8-1858) | La ponte Nihonbashi daba nome a un populosu barriu comercial d'Edo, que solía tener muncha actividá de xente pasiando y comerciando, como se ve nesta imaxe. En primer planu vese un grupu de baillarinos conocíu como Sumiyoshi, que faía actuaciones caleyeres itinerantes a tou lo llargo de la ciudá; van protexíos por una gran sombriella, y siguir una intérprete de shamisen. Ente los edificios del fondu percíbese'l comerciu Shirokiya («árbol blancu»), fundáu en 1662, unu de los principales grandes almacenes de la ciudá, darréu asimiláu a la cadena Tōkyū. Delantre del comerciu hai un puestu de melones, y un home mayor qu'acaba de mercar unu ta comer. Al so llau, un repartidor del restorán Tōkyōan lleva una bandexa con sake y caxes de pasta d'alforfón.[58] | |||||||
 | 45. La ponte Yatsumi non hashi (八ツ見のはし Yatsumi non hashi?) (8-1856) | Yatsumi non hashi quier dicir «vista de los ocho pontes», pos dende ellí (anguaño ye la Ponte Ichikoku) podíen vese ocho puente siguíos a lo llargo del ríu. Nuevamente l'autor antepón un primer planu na banda derecha con unes cañes colgantes de desmayu, ente que na esquina inferior izquierda apaecen unos travesales de la ponte. En planu mediu vese'l ríu derrotu por delles embarcaciones, tres el cual asocédense diverses pontes que se pierden na llonxanza. Los edificios del fondu correspuenden al palaciu del Shōgun, detrás del que s'irgue la pimpana majestuosidad del monte Fuji. El cielu tien l'habitual gradación de colores, travesáu pol vuelu de dos páxaros.[59] | |||||||
 | 46. La barca Yoroi y Koami-chō (鎧の渡し小網町 Yoroi non watashi Koami-chō?) (10-1857) | Nesta composición Hiroshige utiliza una perspeutiva bien marcada escontra'l fondu pola llarga fila d'unes casetes d'almacenes, que parten la imaxe en dos: na parte inferior vese una canal fluvial (el Nihonbashigawa) con delles barques, dalgunes que tresporten mercancíes y otres pasaxeros; na cimera apréciase un cielu de tonu blancu y azul nos estremos, cruciáu per una nube d'un interesáu color mariellu y, como na estampa anterior, el vuelu d'unos páxaros. Nel llau derechu, una noble dama camina pela vera, afatiada con un quimonu de ricu coloríu y cubierta por una sombriella, ente que nel esquierdu vese la proa d'una embarcación, siguiendo l'habitual estilu del autor de contraposición de planos.[60] | |||||||
 | 47. El pabellón Seidō y el ríu Kandagawa vistos dende la ponte Shōheibashi (昌平橋聖堂神田川 Shōheibashi Seidō Kandagawa?) (9-1857) | Nueva composición por planos, onde destaca en primer términu una llomba qu'ocupa tol llau esquierdu, dispuesta en diagonal y coronada por pinos. Trátase de la llomba Shōheizaka, que comparte cola ponte Shōheibashi –del que se ven unos maderos na esquina inferior derecha– l'elementu Shōhei, trescripción al xaponés de Changping, el llugar de nacencia de Confucio, que la so doctrina moral yera la base de l'alministración estatal nipona. Tres la ponte apaez el ríu Kandagawa derrotu por delles embarcaciones, ente que na otra vera dellos transeúntes caminen per un senderu flanqueado pol muriu que delimita el pabellón Seidō («Pabellón santu»), construyíu en 1690 como santuariu del confucianismu. Esta estampa ye la primera que presenta l'agua, trazada con fines llinies qu'esixíen una gran maña per parte del grabador (horishi).[61] | |||||||
 | 48. La ponte Suidōbashi y el barriu de Surugadai (水道橋駿河台 Suidōbashi Surugadai?) (i5-1857) | Apodera'l primer planu un gran estandarte en forma de carpa (koi nobori), suspendíu d'un mástil, tres el cual pueden trate más lloñe otros dos d'igual forma. Estos estandartes asítiase na fiesta de los rapazos», que se celebraba'l quintu día del quintu mes del calendariu, n'honor de los neños de seis o siete años, conmemorando la valentía y la virilidad; les carpes simbolicen estos conceutos, pos la so capacidá de nadar contracorriente convertir n'exemplos de fuercia y resistencia. Cabo resaltar la calidá nel trazáu de les escames, que'l so rellumo platiáu consiguir cola téunica d'impresión con sable de mica (kirazuri). Na parte inferior derecha ve'l ponte Suidōbashi, per onde crucia una procesión de guerreros que se dirixe a Surugadai, un barriu de samuráis. Al fondu apaez nuevamente'l monte Fuji.[62] | |||||||
 | 49. El tabayón de Fudō en Ōji (王子不動之滝 Ōji Fudō non taki?) (9-1857) | Esta llámina destaca pola so verticalidá, que saca'l máximu provechu del formatu ōban, consiguida pola llarga cayida d'agua de la cascada de Fudō, al norte d'Edo. Esti accidente natural debe'l so nome a Fudō Myōō, el rei de la sabiduría esotérica nel budismu. Según una lleenda, una moza rezó cien díes esnuda sol tabayón pa pidir el sanamientu del so padre enfermu; de magar, numberosos devotos bañábense y rezaben pidiendo salú. A lo cimero del tabayón, una cuerda de cáñamu con borlas (shimenawa) señala la santidá del llugar. A los pies de la cascada apaecen delles figures: un home entrando na agua, una sirvienta que sirve'l té a un home que de xuru acaba de salir del estanque y dos dames afatiaes con ricos ropajes que pasien pol llugar.[63] | |||||||
 | 50. El santuariu de Kumano Jūnisha en Tsunohazu, tamién conocíu como «Jūnisō» (角筈熊野十二社俗称十二そ Tsunohazu Kumano Jūnisha zokushō Jūnisō?) (7-1856) | Esti santuariu foi fundáu na era Ōei (1394-1428) por Suzuki Kurō, natural de la provincia de Kii (actual prefeutura de Wakayama), onde s'atopa'l santuariu de Kumano orixinal. Dedicar a doce divinidad procedentes d'esa rexón, polo que foi conocíu como Jūnisha («doce santuario»). El pueblu de Tsunohazu atopar al oeste de la ciudá, formando parte anguaño del barriu de Shinjuku. La composición ta apoderada pol estanque central, alredor del cual hai campos con pinos y delles casetes pa tomar el té, con xente pasiando y esfrutando del paisaxe. Na esquina inferior izquierda apaecen dellos edificios del santuariu. El fondu tien un perfil montascosu, cubiertu d'una borrina de color blancu y mariellu.[64] | |||||||
 | 51. La procesión Sannō en Kōjimachi itchōme (糀町一丁目山王祭ねり込 Kōjimachi itchōme Sannō Matsuri nerikomi?) (7-1856) | L'autor amuesa nuevamente una inusual composición con un elementu destacáu en primer términu, nesti casu la parte cimera d'un carru festivu (mikoshi) de la fiesta de Sannō, celebrada'l 15 de xunu n'honor del dios Hiei Sannō. Esta estructura ocupa tol llau esquierdu, formada per unes bandes de color azul sobre una vara de bambú, que s'abrir como veles, sobre les qu'apaez un gran «tambor de amonestación» (kankadori) rematáu por un gallu del que namái se ve una pata y unes plumes blanques. Al llau del carru, na esquina inferior izquierda, apaecen los sombreros blancos con flores coloraes de los participantes na procesión. Sobre la llomba al otru llau del estanque aprecia otru carru, nesti casu cola figura d'un monu, que se dirixe al Palaciu Hanzōmon. Esta festividá celebraba cada dos años dende 1681, con procesiones d'unes 50 xarrés y 500 persones afatiaes como nel periodu Heian (794-1185), que se dirixíen dende'l santuariu de Hiei Sannō –cerca del Palaciu del Shōgun– por tol centru de la ciudá.[65] | |||||||
 | 52. Xardín de paulownias en Akasaka (赤坂桐畑 Akasaka kiribatake?) (4-1856) | Asitiar en primer términu, formando la exa central vertical, un árbol de paulownia (kiri), con otru más alloñáu nel llau derechu, dando pasu a un estanque y un frondoso monte na reserva acuática de Tameike, nel barriu de Akasaka. L'estanque de Tameike yera salobre, polo que crecía los lotu, señaláu por unos puntos negros na vera del llagu. Los edificios que se ven en cantu del estanque pertenecíen al santuariu de Hiei Sannō. Na vera dende la que miramos atopábase un xardín de paulownias (kiribatake) perteneciente a la residencia del daimyō Kuroda, de Fukuoka. La corteza d'esti árbol usar pa tintes, y la madera yera afecha pa muebles, sandalies geta (les sandalies con plataforma alzada típiques de les geishas) y p'iguar cítules (koto).[66] | |||||||
 | 53. La pagoda del templu de Zōjōji y Akabane (増上寺塔赤羽根 Zōjōji tō Akabane?) (1-1857) | Apreciar de nuevu una vista aérea apoderada pola pimpana figura de la pagoda ocupando tol llau derechu, col típicu color coloráu de los templos. Si d'antiguo esta pagoda yera la edificación más alta de la zona, güei día asítiase ente rascacielos. El templu de Zōjōji pertenez a la secta budista Jōdo («Escuela de la Doctrina Pura»), y foi fundáu por Tokugawa Ieyasu. Atopar al suroeste de la ciudá, cerca del Tōkaidō, la vía que conducía a Kyōto, polo qu'atraía a munchos viaxeros. En dómina de Hiroshige cuntaba con una comunidá de 3.000 monxos. Tres la pagoda ve'l ríu Akabanegawa cruciáu por una ponte, tres el que s'atopa una cai ancha de color mariellu. El llargu edificiu del fondu yera la residencia del daimyō Arima, del feudu de Kurume en Kyūshū, que la so alta torre de vixilancia –la mayor d'Edo– álzase sobre l'horizonte nel llau esquierdu.[67] | |||||||
 | 54. El foso de Benkei dende Soto-Sakurada hasta Kōjimachi (外桜田弁慶堀糀町 Soto-Sakurada Benkeibori Kōjimachi?) (5-1856) | El foso, qu'agora se llama Sakurada, arrodiaba'l Palaciu Imperial, que los sos altos murios apréciense a la derecha. Na esquina inferior izquierda un grupu de persones dirixir a la caseta de guardia qu'apaez en segundu términu más al fondu, al llau d'un pozu de tres cubo conocíu como «Fonte de cereces», y tres los cualos álzase la residencia del señor feudal Ii de Hikone (prefeutura de Shiga). Al fondu a la derecha, so la cartela colorada del títulu de la serie, vese la torre de vixilancia de Kōjimachi, acabante construyir dos meses antes d'esta estampa tres el terremotu de 1855. Na gama cromática destaquen los verdes y azules, especialmente l'azul intenso del foso, ente que nel cielu predomina'l blancu.[68] | |||||||
 | 55. La fiesta de Sumiyoshi en Tsukudajima (佃しま住吉の祭 Tsukudashima Sumiyoshi non matsuri?) (7-1857) | Esta estampa vertébrase nuevamente alredor d'una exa central vertical, compuestu por un altu estandarte blancu con cinco grandes signos caligráficos qu'indiquen Sumiyoshi daimyōjin («Gran Deidá Sumiyoshi»), xunto a otros más pequeños qu'indiquen la fecha: ventenu novenu día del sestu mes de Ansei 4 (1857). L'estandarte ta iguáu cola téunica del estampáu en secu con estructura testil (nunomezuri). Ta flanqueado por un pinu nel llau esquierdu y una llinterna colorada y blanca nel derechu, ente que al fondu trescurre la procesión, encabezada por un palanquín coronáu por una ave fénix, símbolu del dios Sumiyoshi. Esta deidá yera venerada na aldega de Tsukudamura, como proteutor de pescadores y marineros.[69] | |||||||
 | 56. La ponte Mannenbashi en Fukagawa (深川萬年橋 Fukagawa Mannenbashi?) (11-1857) | Amuésase nuevamente una escena enmarcada pola estructura de la ponte y la madera d'un barril, del qu'escolga colgada d'una cuerda una tortúa puesta a la venta. Esta composición da pasu a un paisaxe formáu na so parte central pol ríu Fukagawa, llaráu de isletas con xuncos y saleáu por delles barques, destacando la parte cimera d'un remeru nel ángulu inferior derechu. Al fondu, nel centru de la llámina, álzase pimpana'l monte Fuji. Esta escena tien un claru simbolismu, contraponiendo el comerciu mundanu representáu pola tortúa en venta col valor sacro y eterno del monte Fuji, conceutu que queda remarcáu pol significáu de la ponte Mannenbashi: «ponte de los diez mil años». De la mesma, la tortúa ye símbolu de llonxevidá.[70] | |||||||
 | 57. Mitsumata Wakarenofuchi (みつまたわかれの淵 Mitsumata Wakarenofuchi?) (2-1857) | Nesta imaxe amuésase una bifurcación del ríu Sumida, nuna amplia perspeutiva que'l so puntu de focalización remanez escontra la presencia d'un monte Fuji envueltu en nubes grises. Esti efeutu queda remarcáu poles veles blanques de les embarcaciones, que conducen la mirada escontra'l monte sagráu. El ríu ta derrotu de gabarras que tresporten mercancíes y barques de pescadores, mientres na parte central apaecen unos amplios xuncales. Nesta zona atopa la isla de Nakazu, famosa d'antiguo polos sos baños y cases de té, derruidos en 1789 poles reformes moralistes de la era Kansei. Hiroshige describir asina nos sos Alcordances ilustraes d'Edo: «Nakazu asítiase al sur de la ponte de Shin-Ōhashi. Antes había equí cases de té; tol mundu falaba de la vida animada qu'equí reinaba. Anguaño, esta isla convirtióse nun área pantanosa, particularmente bella cuando ta nevada».[71] | |||||||
 | 58. La ponte Ōhashi en Atake so una agua repentino (大はしあたけの夕立 Ōhashi atake non yūdachi?) (9-1857) | Esta ye una de les estampes más famoses de la serie, fechu qu'acota la copia que realizó Vincent van Gogh en 1887. La parte inferior ta apoderada pola figura de la ponte Shin-Ōhashi, amosáu nel so tramu central nuna llinia curva ascendente, pol que transiten dellos peatones que s'entaínen ante'l súbitu bastiu, guarecer como pueden. L'ancha superficie del ríu Sumida queda cortada por una balsa de madera, mientres la vera del fondu, que correspuende al barriu portuariu de Atake, atópase apenes esbozada na clarixa. La llinia del horizonte ye descendente, frente a l'ascendente de la ponte, formando una composición triangular con dos diagonales que conflúin. Lo más destacao de la imaxe ye l'efeutu atmosféricu magistralmente llográu, con fines llinies d'agua que traviesen tola imaxe, nun efeutu de gran verticalidá qu'acentúa la violencia de la nube.[72] | |||||||
.jpg) | 59. La ponte Ryōgoku cola gran vera (両国橋大川ばた Ryōgokubashi Ōkawabata?) (8-1856) | La pimpana estructura de la ponte apodera tola parte central, densamente transitáu por un ensame de viandantes. La ponte Ryōgoku («dos países», llamáu asina porque xunía les provincies de Shimōsa y Musashi) foi construyíu en 1660, y midía 160 metros, polo que foi la mayor ponte del so tiempu. Yera'l más antiguu que cruciaba'l ríu Sumida, polo qu'en principiu foi llamáu Ōhashi («gran ponte»); asina, cuando darréu construyóse una nueva ponte en 1693 –qu'apaecía na llámina anterior– denominóse Shin-Ōhashi («nuevu gran ponte»). L'anchu ríu ta transitáu por numberoses barques y dellos veleros, ente que na vera correspondiente a la parte inferior de la imaxe apaecen delles cases de té y locales de diversión, formando cola vera opuesta una composición en forma de Z.[73] | |||||||
 | 60. Los ríos Asakusagawa y Miyatogawa y la vera del Ōkawa (浅草川大川端宮戸川 Asakusagawa Ōkawabata Miyatogawa?) (7-1857) | L'acentuada verticalidá d'esta imaxe queda remarcada pola amplitú del cielu y l'amenorgamientu del paisaxe a una franxa na parte inferior, ente que la banda izquierda ta cubiertu nuevamente nun primer planu por un llargu mástil formáu por papeles coloraos y blancos, propiu de la pelegrinación al monte Ōyama, na prefeutura de Kanagawa, 60 quilómetros al sur d'Edo. El monte abrir a los pelegrinos el día 27 del sestu mes, realizándose antes de la partida una ceremonia de purificación nel ríu Sumida, so la ponte Ryōgoku, fechu amosáu nesta imaxe. Nel ángulu inferior esquierdu apaecen les cabeces de dellos pelegrinos, con pañuelos de color blancu y azul, mientres nel llau derechu otra barcaza tresporta más pasaxeros, encabezada por un asceta del monte (yamabushi), que toca una caracola. Esti tramu del ríu Sumida recibía dellos nomes, afiguraos nel títulu; en tiraes posteriores, camudar por Barcos cerca de Ryōgoku con una vista de Asakusa de lloñe (Ryōgoku senchū Asakusa enkei), de más actualidá.[74] | |||||||
 | 61. El pinu del ésitu» y Oumayagashi sobre'l ríu Asakusagawa (浅草川首尾の松御厩河岸 Asakusagawa Shubi non matsu Oumayagashi?) (8-1856) | El pinu del ésitu» (Shubi non matsu) del títulu alzaba sobre un cai del ríu Sumida, cerca del almacén d'arroz del barriu de Asakusa. Equí axuntábense pareyes d'amantes, circunstancia que queda enfatizada pol ambiente nocherniegu d'esta estampa. Nel llau esquierdu apaez entecortáu'l tresbordador de Oumayagashi –que faía la ruta de Asakusa al barriu del prestar de Shin-Yoshiwara–, tres que la so persiana zarrada apréciase una figura femenina, que quiciabes se dirixe al llugar de cites. Sobre la barca álcense les cañes del pinu, que lleguen hasta'l centru de la imaxe, ente que na empalizada de bambú de la izquierda acaba d'atracar una barca de prestar (yanebune). Na llinia del horizonte acolúmbrase entá la lluz del ocaso, percima de la ponte Azumabashi, ente que enriba'l cielu vespertín empieza a plagarse d'estrelles, otorgando al conxuntu una atmósfera de gran romanticismu.[75] | |||||||
 | 62. El pabellón Komakatadō y la ponte Azumabashi (駒形堂吾嬬橋 Komakatadō Azumabashi?) (1-1857) | El pabellón Komakatadō apaez nel ángulu inferior esquierdu, apenes esbozáu nun saledizo de la so cubrición. Nel so día caltenía una imaxe del bodhisattva Kannon con cabeza de caballu (Batō Kannon). Dende esta panorámica álzase un altu mástil con una bandera colorada, presumiblemente d'un comerciu de cosmética. Al fondu abre'l ríu Sumida, col barriu de Asakusa al fondu y la ponte Azumabashi a la izquierda, enriba del teyáu del templu. El cielu ta cubiertu, y paez orbayar, ente que una ave hototogisu («cucú xaponés») pasa volando apresuradamente. La conxunción de l'ave y el templu fai referencia a un conocíu poema d'amor del teatru kabuki: la cortesana Takao (1640-1659), amante del daimyō de Sendai, Date Tsunamune, morrió consumida d'amor, pronunciando estos versos: «¿Vinistis yá, el mio señor, hasta Komakata? ¡Oyéi la llamada del hototogisu!» (Kimi wa ima, Komakata atari, Hototogisu).[76] | |||||||
 | 63. El ríu Ayasegawa y Kanegafuchi (綾瀬川鐘か淵 Ayasekawa Kanegafuchi?) (7-1857) | Bucólica escena onde'l principal protagonismu tener unes cañes y flores color rosa en forma d'abanicu d'un árbol de mimosa (nemunoki), na parte cimera. Na inferior ve un balseru que traviesa unos xuncales nel ríu Sumida, en direición al Ayasegawa, un afluente del Sumida que tien xusto enfrente. El cielu amuesa l'habitual gradación de colores en bokashi, nuevu exemplu de la maestría del autor nel cromatismu y na interpretación d'elementos atmosféricos.[77] | |||||||
 | 64. Xardín de llirios en Horikiri (堀切の花菖蒲 Horikiri non hanashōbu?) (i5-1857) | Como indica'l títulu, apreciar en primer planu, cuasi a ras de tierra, unos llirios, que les sos magnífiques flores abrir escontra'l cielu. Trátase de la especie shōbu floreciente, que foi traida per primer vegada a Europa en 1712 por Engelbert Kaempfer, polo qu'equí se denominó iris kaempferi. Esta flor tuvo enforma ésitu sobremanera mientres el modernismu, sirviendo d'elementu decorativu en munches obres ornamentales modernistes. En Xapón, esta flor acomuñar a la guapura femenina, lo cual queda reflexáu na imaxe poles muyeres que se ven en planu mediu, cuasi como con ciertu voyeurismo.[78] | |||||||
 | 65. Nel santuariu de Kameido Tenjin (亀戸天神境内 Kameido Tenjin keidai?) (7-1856) | Esta estampa ye una de les más conocíes de la serie, llegando a tener enforma ésitu n'Europa, sobremanera pal impresionismu: Claude Monet inspirar nesta imaxe pa diseñar el so xardín de Giverny. Apréciase nuevamente una composición de gran verticalidá, onde'l primer planu ocupar na so parte cimera unes flores de glicinas color violeta, que cayen como en cascada, y a que'l so traviés percibir el paisaxe del fondu, apoderáu por una ponte de gran combadura. Trátase d'un taikobashi («ponte tambor»), un tipu de ponte d'influencia china, que la so forma semicircular, en conxunción col so reflexu na agua, otorguen la forma d'un tambor –efeutu que sicasí nun afiguró Hiroshige nesta llámina–. El so rangu queda evidenciado polos remates de cobre (gibōshi) nos postes de la ponte, que taben acutaos a les pontes d'altu rangu, como'l Nihonbashi y el Kyōbashi. El santuariu de Kameido Tenjin, que magar dar nome a la estampa nun apaez na imaxe, construyir en 1660, como incentivu pa repoblar los terrenes al este del ríu Sumida. Na impresión d'esta estampa'l grabador cometió un perceptible fallu, siguiendo'l color azul del ríu más allá del horizonte, na zona debaxo de la ponte.[79] | |||||||
 | 66. El pabellón de Sazaidō nel templu de los 500 rakan (五百羅漢さゞゐ堂 Gohyaku Rakan Sazaidō?) (8-1857) | Apréciase nuevamente una composición vertical a vista de páxaru, onde'l primer elementu, a la derecha de la imaxe, ye'l pabellón de Sazaidō, de tres piso d'un tonu mariellu brillante, y en que'l so balcón cimeru asómense dellos visitantes pa contemplar el paisaxe. En realidá, esti edificiu llamábase Sansōdō («pabellón de los trés pelegrinaciones»), pos ente los sos trés pisos podíen llograse tantos méritos como en tres peregrinación distintes. Foi construyíu en 1741 como parte del templu de los 500 rakan, los santos budistes lliberaos del ciclu de reencarnaciones. Esta zona yera unu de los barrios periféricos d'Edo, asimiláu a la ciudá tres la construcción de les pontes Ryōgoku y Shin-Ōhashi. En permediu ve una amplia pradería verde, mientres al fondu estremen delles cases y almacenes de madera que bordiaben la canal Tategawa.[80] | |||||||
 | 67. El tresbordador de Sakasai (逆井のわたし Sakasai non watashi?) (2-1857) | Apodera la composición el ríu Nakagawa («ríu mediu»), en diversos tonos d'azul, más escuru'l central por ser la parte más fonda del ríu, y con un tonu verdeazulado na zona de cañaverales de la parte inferior. Nel ríu y sobrevolándolo apaecen unes garces reales, d'un estenu color blancu, estucado ensin pigmentos (karazuri). Na franxa del horizonte ve una zona montiega a la izquierda y un pequeñu pobláu a la derecha, onde atraca'l tresbordador al qu'alude'l títulu. Al fondu apaez la cadena montascosa de la península de Chiba, al este d'Edo, envolubrada na gurriana, so un cielu en tonos blancos y acolorataos.[81] | |||||||
 | 68. L'apertura del xardín nel santuariu Hachiman de Fukagawa (深川八まん山ひらき Fukagawa Hachiman yamabiraki?) (8-1857) | Esta estampa destaca pola diversidá de planos y el contraste cromáticu de los sos elementos, especialmente pol intensu coloríu coloráu de les azalees y el rosa de les zrezales en flor –imaxe que sicasí resulta anacrónica, pos azaleas y zrezales florien con más d'un mes de diferencia–. El coloríu de los árboles oldea col verde del campu y l'azul claro del ríu, que serpentea escontra'l fondu, cruciáu por delles pontes. Pequeñes figures de pasiantes esfruten de la redolada, perceptibles dende la zona más cercana, na parte inferior, hasta'l fondu, onde s'alza una de les llombes artificiales qu'emulaben al monte Fuji (denominaes fujizuka), de les que s'atopaben unes 58 na rexón d'Edo, bazcuyando ente unu y diez metros d'altor.[82] | |||||||
 | 69. El pabellón Sanjūsangendō en Fukagawa (深川三十三間堂 Fukagawa Sanjūsangendō?) (8-1857) | Esti pabellón construyóse como un retruque del templu de Sanjūsangen-dō en Kyōto (1266), famosu polos sos 1001 estatues de Kannon. Foi construyíu en 1642 nel barriu de Fukagawa, y colos sos 120 metros de llargor yera una de les estructures más grandes de la ciudá. Amás de ser un llugar sagráu, el so llargor yera aprovechada pa la práctica del tiru con arcu. Sicasí, en 1870 foi baltáu mientres la persecución del budismu (Shinbutsu bunri) de la dómina Meiji. Na imaxe vese apenes la metá del edificiu, que crucia la escena en diagonal, dando idea de les sos enormes dimensiones. Dellos transeúntes caminen a entrambos llaos del pabellón, que na so parte cimera delimita col ríu, onde s'asitien unos almacenes de madera del depósitu de Kiba, que tán apenes afilvanaos enfusándose nel azul de l'agua.[83] | |||||||
 | 70. La desaguada del ríu Nakagawa (中川口 Nakagawaguchi?) (2-1857) | El protagonista de la estampa ye'l ríu, qu'apodera la composición na so exa vertical, según na so zona central. El Nakagawa ye'l que trescurre horizontalmente, desaguando a la derecha na badea d'Edo, fora d'esta imaxe. Apaecen nes sos agües delles barques de pescadores y unes balses de madera tresportaes por remeros. El tramu inferior, pol que saleen dos barques de pasaxeros, ye la canal Onagigawa, onde había un puestu de control militar. Nel estremu opuestu vese la canal Shinkawa, con unes barques cubiertes de paya que tresportaben sal, que se producía na redoma. Esta canal piérdese na llonxanza ente una trupa neblina de color blancu, graduada en ichimonji bokashi.[84] | |||||||
 | 71. Pinos tremaos a veres del ríu Tonegawa (利根川ばらばらま Tonegawa barabara matsu?) (8-1856) | Nesta imaxe apreciar de nuevu la xenial concepción compositiva del autor, qu'amuesa un paisaxe al traviés d'una rede de pescador, qu'apodera tou la banda derecha. Asina, l'aparente insustancialidad d'un paisaxe fluvial ensin escesivu encantu vese realzada pol orixinal puntu de vista, unu de los sellos estilísticos de Hiroshige y de la serie de Cien vistes especialmente. Tres la rede la imaxe componer de dos espacios estremaos pola franxa del horizonte, col ríu abajo, con un marcáu aguaxe y una zona de cañaverales nel ángulu inferior esquierdu, y el cielu enriba, na habitual gradación ente blancu y azul, derrotu pol vuelu de dos garces. Nel centru, mediu tapada pola rede, destaca una barca de vela, quiciabes pescando carpes, que yeren famoses pola so calidá nel ríu Tonegawa.[85] | |||||||
 | 72. El tresbordador en Haneda y el santuariu de Benten (はねたのわたし弁天の社 Haneda non watashi Benten non yashiro?) (8-1858) | Contémplase una vegada más una insólita perspeutiva onde se percibe'l paisaxe ente la figura d'un remeru, del que namái se ven piernes y brazos, na banda izquierda. Esta obra recibió delles crítiques polo inusitado de la so concepción: Basil Stewart, autor de Subjects Portrayed in Japanese Colour-Prints (1922), cuntaba que yera una muestra de la «temprana senilidad» del autor, ente que l'historiador del arte xaponés Uchida Minoru calificar de «absolutu error». Sicasí, para Takahashi Seiichirō yera una prueba de la estraordinaria xenialidá de Hiroshige». La perspeutiva del espectador coincide cola del pasaxeru de la barca, del que se ve un cachu de sombriella na esquina inferior derecha. No fondero apaez a la izquierda el santuariu de Benten, una deidá proteutora de les agües, ente que nel centru álzase un faru. Esti santuariu baltar tres la Segunda Guerra Mundial pa construyir un aeropuertu, anque nel so llugar dexó un torii sagráu.[85] | |||||||
| Seronda | |||||||||
 | 73. La ciudá en plenu floriamientu, la fiesta Tanabata (市中繁栄七夕祭 Shichū han'ei Tanabata matsuri?) (7-1857) | Esta estampa empieza la serie del seronda, magar la fiesta que se representa yera mesma de los díes templaos del branu. La fiesta Tanabata yera una de los cinco fiestes oficiales de les estaciones del añu (gosekku). Nesta ocasión l'autor ufiértanos una perspeutiva dende la so propia casa: na parte inferior apaecen dellos teyaos de cases del barriu de Minami Denma-chō, ente los que se perfila en segundu términu, a la derecha, la torre de bomberos del distritu de Yayosu, que'l so padre mandó a Hiroshige, y ésti de la mesma al so fíu. Quiciabes esta alusión personal esplique l'ausencia nel títulu del llugar representáu, un fechu únicu en tola serie. Más al fondu y a la derecha vense dellos edificios del Palaciu del Shōgun, mientres al fondu irgue la gran masa del monte Fuji. Sobre los teyaos y alzándose al cielu amuésense numberosos estandartes y arreglos florales del festival, sobre vares de bambú, del qu'escolguen oxetos como papeles, serpentinas, una rede de pescar, una calabaza, una copa de sake o inclusive un pexe y una rodaja de sandía. Vense mecíos pol vientu, quiciabes un adelantu de la incipiente seronda.[86] | |||||||
 | 74. Comerciu de sedes en Ōdenma-chō (大伝馬町ごふく店 Ōdenma-chō gofukudana?) (7-1858) | Nesta obra destaquen los personaxes en procesión de la derecha, que lleven vistíos ceremoniales y estandartes de fiesta. Ye una de les escases llámines onde apaecen persones d'un ciertu tamañu, en contraposición a les pequeñes figures habituales somorguiaes nel paisaxe. Magar el so paxellu de samurái, compuestu de pantalón y chaqueta col mesmu dibuxu (kamishimo) y el vistíu kosode enriba, tratar de carpinteros, que celebren el zarru d'agües d'un edificiu debíu al terremotu de 1855, los carpinteros teníen enforma trabayu nesta dómina–. Los celebrantes van evidentemente borrachos, fechu que l'autor reflexa de forma maxistral nes sos cares, dando muestres del sentíu del humor y prospección psicolóxica del artista. Al fondu ve'l comerciu de sedes Daimaru, alternando cortinaxes negros y colloraos col signu caligráficu de la tienda, xunto a la inscripción del so fundador, Shimomura Hikouemon.[87] | |||||||
 | 75. El barriu de los tintoreros de Kanda (神田紺屋町 Kanda Kon'yá-chō?) (11-1857) | Amuésase una vegada más una composición de gran verticalidá, que denota el máximu provechu que l'autor sabía sacar del formatu ōban. El motivu principal de la imaxe son unes grandes teles colgaes a ensugar polos tintoreros del barriu de Kanda, el principal de la ciudá onde s'exercía esti oficiu, famosu pola calidá de les sos teles. En dambos llaos ven unos paño color marrón y índigo, con dibuxos de damero y flores, destinaos a quimonos yukata. Sicasí, nel centru y col doble d'altor resalten unes llargues teles que se cortaben en tires y sirvíen de cintes pa la frente, en colores blancu y azul. Les de color blancu en primer planu tienen el signu de «pez» (sakana), probable alusión al apellíu del editor, Sakanaya Eikichi, ente que les del fondu amuesen el monograma de Hiroshige, compuestu de la sílaba hi dientro d'un rombu, ro. Nel paisaxe del fondu pueden apreciase el Palaciu del Shōgun y el monte Fuji. Katsushika Hokusai fixera una composición asemeyada a ésta na so serie Cien vistes del Fuji (1830-1835), polo qu'esta estampa de xuru la realizó Hiroshige como homenaxe al maestru del ukiyo-e.[88] | |||||||
 | 76. Dique de bambú cerca de la ponte Kyōbashi (京橋竹がし Kyōbashi Takegashi?) (12-1857) | Nuna vista nocherniega apoderada pola lluna llena, qu'apaez por detrás de la cartela del títulu, destaca en primer planu la pimpana figura de la ponte Kyōbashi, tres el que s'alza un muriu de bambú perteneciente al atracaderu de Takegashi, onde s'almacenaba'l bambú puestu a ensugar. Sobre la ponte vese a la derecha una procesión de pelegrinos con llinternes, xunto a otros transeúntes que caminen en dambes direiciones, ente que destaquen nes pilastres centrales los gibōshi, los coronamientos de metal qu'indicaben pontes d'altu rangu. Los pelegrinos tornen del monte Ōyama (vease llámina 60), y nel que lleva una llámpara colorada apréciense los calteres hori («grabar») y take («bambú»), mesmos del grabador, Yokogawa Horitake, siendo esta la única estampa de la serie onde apaez. Esta imaxe inspiró a James Abbott McNeill Whistler na so obra Nocturne in Blue and Gold: Old Battersea Bridge (1872-1875).[89] | |||||||
 | 77. La ponte Inaribashi y el santuariu de Minato Jinja en Teppōzu (鉄砲洲稲荷橋湊神社 Teppōzu Inaribashi Minato Jinja?) (2-1857) | La imaxe s'estructura al traviés de los mástiles d'un cargueru asitiáu en primer planu, nuevu exemplu del efeutismo buscáu pol autor a tou lo llargo de la serie. Asina, la imaxe queda estremada en tres franxes verticales, tres les cualos apréciase'l fondu, compuestu na so parte inferior pel ríu (tratar de la canal Hatchōbori) derrotu de barques de mercancíes y de pasaxeros, ente qu'en planu mediu vese la forma curva de la ponte Inaribashi, que da pasu nel llau esquierdu a una verja colorada que se correspuende col santuariu de Minato Jinja, y nel derechu a unes casetes blanques d'almacenes portuarios –la badea d'Edo yera poco fonda, polo que los barcos fondiaben a distancia, y descargábense les mercancíes en barques que depués s'almacenaben nestes casetes–. A lo último, írguese nel horizonte la figura familiar del monte Fuji.[90] | |||||||
 | 78. Teppōzu y el templu Tsukiji Monzeki (鉄砲洲築地門跡 Teppōzu Tsukiji Monzeki?) (7-1858) | Nuna amplia panorámica elevada ver na parte inferior dos veles d'una embarcación mercante, tres les qu'apaecen delles barques de pescadores y un pobláu na vera del ríu. Al fondu, ente nubes, destaca la impresionante cubrición del templu Nishi Honganji, de la secta budista Jōdo-Shinshū, filial del templu homónimu de Kyōto. Foi fundáu en 1617 nel barriu de Hamachō, al sur de Asakusa, pero tres el gran quema de Meireki de 1657 foi treslladáu al barriu de Tsukiji («nuevu terrén»), recibiendo'l nome de Tsukiji Monzeki. Cuando se fixo esta estampa, el templu taba en reconstrucción en siendo destruyíu por una torbonada en 1854; sicasí, l'artista prefirió afiguralo na so forma ideal, siguiendo'l conceutu de «belles vistes» que trescala tola serie. Esta llámina, xunto a la 79, lleven como títulu de serie'l de Complementos entreteníos de los cien vistes d'Edo (Edo hyakkei yokyō), posible amuesa de la voluntá del autor de rematar la serie, que sicasí siguió a instancies del editor y gracies al ésitu d'acoyida ente'l públicu d'estes estampes.[91] | |||||||
 | 79. El santuariu Shiba Shinmei y el templu Zōjōji (芝神明増上寺 Shiba Shinmei Zōjōji?) (7-1858) | Nesta imaxe destaca un grupu de turistes que viaxaron del campu pa ver la capital, precedíos d'un guía que-yos va indicando'l camín. L'artista amuesa nuevamente les sos dotes pa la fisonomía y la diferenciación de tipos, según pa la carauterización psicolóxica. Tres ellos, un grupu de monxos con sombreros de paya vienen igualmente de visitar el templu. El templu Zōjōji pertenecía a la secta de la Tierra Pura, y yera'l panteón del cla Tokugawa. El de la derecha ye'l santuariu Shiba Shinmei, del que destaquen el so tracería cruciada (chigi) y les sos vigues tresversales (katsuogi). Foi construyíu nel sieglu XI, nel estilu arcaicu orixinariu del santuariu de Ise.[92] | |||||||
 | 80. La ponte Kanasugi y Shibaura (金杉橋芝浦 Kanasugibashi Shibaura?) (7-1857) | Percíbese una nueva muestra d'un paisaxe visto al traviés de diversos elementos en primer planu, unu de los principales sellos d'identidá del artista nesta serie. Nesta ocasión tratar de dellos estandartes procesionales, d'un grupu de pelegrinos qu'avanza pela ponte Kanasugi –na desaguada del ríu Furukawa–, que poles sos inscripciones revélense como miembros de la secta budista Nichiren, que'l so símbolu yera una flor de naranxal dientro d'un pozu cuadráu (izutsu tachibana). El grupu, abondo apertáu, se denota poles sombrielles na esquina inferior izquierda, sobre les qu'apaecen una serie de teles blanques y marrones cola inscripción Uoei, relativa al editor, Uoya Eikichi –otru nome de Sakanaya Eikichi–. Nel estandarte coloráu puede lleese Namu Myōhō Rengekyō («la salvación ta en ti, maraviyosa llei sutra del lotu»). La procesión dirixir al templu de Honmonji, nel barriu de Ikegami, onde morrió'l fundador de la escuela, Nichiren (1222-1282).[93] | |||||||
 | 81. Ushimachi en Takanawa (高輪うしまち Takanawa Ushimachi?) (4-1857) | Siguiendo'l modelu compositivo por planos oldeaos, ver en primer llinia a la derecha media rueda y el timón d'un carru, n'alusión al barriu de Ushimachi («barriu del güe»). El nome provién de 1634, añu en que se traxeron a Edo numberosos güees pa participar nos trabayos de construcción del templu familiar de los Tokugawa, el Zōjōji. Takanawa yera la puerta sur d'Edo, qu'al traviés de la vía del Tōkaidō conducía a Kyōto. Al traviés de la rueda ve la badea d'Edo, llarada de veleros, onde s'aprecien los terremplénes daiba construyíos como midida defensiva ente 1853 y 1855, tres la llegada de la flota estauxunidense del almirante Perry. A los pies de la rueda atopen dos perros, ente dellos bagazos como rodajas de sandía y una sandalia de paya, qu'esmordigaña unu de los perros. Nel cielu apaez un arcu iris, que s'entecruza col timón del carru. Asina, tantu la rueda como l'arcu iris aluden a Takanawa, que significa «rueda alta».[94] | |||||||
 | 82. Contemplación de la lluna (月の岬 Tsuki non misaki?) (8-1857) | De nuevu una estampa nocherniega a la nidia lluz de la lluna, qu'apaez entecortada pol mirador y cruciada por una bandada de páxaros. Trátase del barriu de Shinagawa, que tamién apaez na llámina siguiente. Al traviés d'unes puertes correderes fusuma vese una habitación que da accesu a una magnífica vista de la badea d'Edo, llarada de veleros fondiaos. Al fondu, sobre'l tatami verde, atópense los restos d'una cena: wasabi y sashimi sobre una bandexa de laca colorada, vasos de sake, servilletas, una llámpara y un abanicu. A dambes bandes apaecen figures entecortaes: a la derecha, una geisha qu'acaba de dexar el shamisen nel suelu; a la izquierda, una cortesana que se ta desvistiendo pa dise a dormir. La imaxe presenta pos una socesión cronolóxica: de derecha a izquierda –como se llee en xaponés– la cena ye pasáu, la lluna presente y la figura que va dormir futuru. Tou ello remembra un ambiente llírico y serenu, que la so aparente cotidianeidad tesciende'l so valor mundanu pa ser una metáfora de placidez y felicidá.[95] | |||||||
 | 83. Llingua de tierra en Shinagawa (品川すさき Shinagawa Susaki?) (4-1856) | Amuésase una amplia panorámica aérea de la badea d'Edo dende'l barriu de Shinagawa, el mesmu de la llámina anterior –probablemente, el llocal qu'apaecía a la lluz de la lluna seya los de la esquina inferior izquierda–. Na parte inferior apaez el ríu Meguro, cruciáu por una ponte que da accesu a la llingua de tierra del títulu, onde s'asitia'l santuariu de Benten, que'l so edificiu principal vese claramente allumáu, y al que s'apuerta per una puerta torii de color coloráu. Benten ye diminutivu de Benzaiten (Sarasvati en sánscritu), una deidá budista patrona de ríos y llagos, lo mesmo que de la suerte nos negocios. Otros santuarios de Benten apaecen nes llámines 72, 87, 88 y 117. Sobre la pequeña península apréciense les clares agües de la badea, onde s'estremen les vetes de la madera utilizada pa la xilografía, y diverses embarcaciones transiten pola pacífica badea. El cielu suxer la puesta de sol, derrotu nuevamente por bandada de páxaros.[96] | |||||||
 | 84. La casa de té «El güelu» en Meguro (目黒爺々が茶屋 Meguro jijigachaya?) (4-1857) | Ente dos colina de pinos circula'l camín que percorría la rexón de Meguro, n'unu de que los sos recodos atopábase'l local citáu nel títulu, onde los viaxeros faíen un altu nel camín. En planu mediu ábrese un ampliu valle, que d'antiguo sirvía de terrén pa la cetrería reserváu al shōgun; anguaño, Meguro ye un barriu bienestante al sur de Tōkyō. Al fondu irgue'l monte Fuji, ente otros montes que s'alcen sobre la borrina, mientres nel cielu destaquen les figures de los pinos de la izquierda. Esti paisaxe yera bien envaloráu polos artistes xaponeses, apaeciendo nes calcografíes que Shiba Kōkan realizó a finales del sieglu XVIII utilizando la perspeutiva occidental.[97] | |||||||
 | 85. La llomba Kinokunizaka y Akasaka col estanque Tameike na llonxanza (紀ノ国坂赤坂溜池遠景 Kinokunizaka Akasakaike Tameike enkei?) (9-1857) | El motivu principal ta constituyíu por una procesión de samuráis que xube la llomba Kinokunizaka, bordiando'l foso d'agua de Benkeibori, qu'arrodiaba'l Palaciu Imperial. Na chaqueta del cabezaleru vese'l símbolu del lliriu (shōbu), que tamién se lleía como «respetu del espíritu guerreru». Les figures tán trataes con fría marcialidad, ente que los sos xestos tienen un dexe un tanto caricaturescu. Al fondu apaez un barriu densamente pobláu perteneciente a la clase urbana proletaria (chōnin), compuesta d'artesanos, obreros y comerciantes. El contraste ente estos dos estamentos sociales resulta paradigmáticu de la sociedá nipona d'esti tiempu: les clases baxes supóníen más de la metá de la población d'Edo (ente 1,5 y 2 millones d'habitantes), anque namái teníen un 20 % de la superficie habitable.[98] | |||||||
 | 86. Naitō Shinjuku en Yotsuya (四ッ谷内藤新宿 Yotsuya Naitō Shinjuku?) (11-1857) | Nueva amuesa de la orixinalidá compositiva del autor, qu'amuesa la estampa al traviés de les pates d'unos caballos, que los sos escrementos apaecen nel suelu, imaxe ensin dulda abondo irreverente na so dómina. Al fondu ve una transitada cai comercial de Shinjuku («nueva estación postal»), primer etapa de la vía Kōshūkaidō, que dirixía a Shimo-Suwa (prefeutura de Nagano), y yera un llugar habitual de prostitución. La imaxe probablemente alude a una cita del llibru El maraviyosu suañu del maestru Orooro (Kinkin sensei eiga non yume, 1775), onde se describe a les prostitutes como «flores que crecen sobre'l cuchu de caballu».[99] | |||||||
 | 87. El santuariu de Benten nel estanque de Inokashira non ike (井の頭の池弁天の社 Inokashira non ike Benten non yashiro?) (4-1856) | Una perspeutiva aérea ufiértanos una amplia vista del estanque de Inokashira non ike, d'onde partía l'acueductu de Kanda que llevaba agua potable a la ciudá. Na parte inferior apaez nuna isla'l santuariu de Benten, deidá proteutora de les agües, como se vio nes estampes 72 y 83. Esti santuariu foi fundáu en 1197 pol caudiellu militar Minamoto no Yoritomo, mientres la so estatua principal yera obra de Dengyō Daishi, fundador de la escuela budista Tendaishū. En planu mediu atópase una isla llarada de cañaverales nes veres, mientres al fondu apaecen un monte y una cadena montascosa envuelta na borrina. Por sobre l'estanque vuelen delles garces reales. Esti llugar, asitiáu al oeste d'Edo, representa'l puntu más alloñáu de la ciudá de tola serie.[100] | |||||||
 | 88. El ríu Takinogawa en Ōji (王子滝の川 Ōji Takinogawa?) (4-1856) | Esta ye una típica estampa serondiega, marcada poles fueyes coloraes de los pládanos. Si en primavera la principal atraición paisaxística yera la contemplación de les zrezales en flor, na seronda yeren los pládanos los qu'atraíen gran númberu de visitantes, especialmente na rexón de Ōji, onde fueren plantaos gran cantidá d'estos árboles pol shōgun Tokugawa Yoshimune na década de 1730. El color marrón acoloratáu d'estos árboles llograr col pigmentu tan, llográu del plomu o d'óxidu férrico. De nuevu percíbese una vista aérea onde destaca una alta llomba que ye arrodiada pel ríu Shakujiigawa, que yera llamáu nesti tramu Takinogawa («ríu de tabayones») polos sos numberosos saltos d'agua, como'l que se ve a la derecha. Na parte inferior apaez una pequeña isla con una pérgola, y dellos bañistas realicen les sos abluciones na agua. Poco detrás vese l'arcu torii d'accesu a un recintu sagráu, asitiáu nun covarón dedicáu a Benzaiten, el dios de les agües, perteneciente al santuariu de Matsubashi-Benten, del que se perciben los teyaos na parte cimera derecha, tres la llomba coronada de pinos. El ríu atópase trevesáu por una ponte, que xunía la ruta Nakasendō escontra Kyōto, y onde s'atopaba'l santuariu Ōji Gongen y el templu de Kinrinji. Tres la ponte, un camín dirixe a unes cases de té ente los árboles.[101] | |||||||
 | 89. El pinu de lluna» en Ueno (上野山内月のまつ Ueno sannai tsuki non matsu?) (8-1857) | Esti pinu –que yá apaecía na llámina 11– recibió'l so nome pola forma inusual d'una de les sos cañes, curvada nun círculu cuasi perfectu. A los xaponeses gustába-yos poner nomes a árboles singulares o d'especial significación, como s'aprecia nes estampes 26, 61 y 110. De nuevu la composición s'estructura dende un primer planu que da accesu a la vista del fondu, onde tres l'estanque de Shinobazu non ike atópense unos terrenes que pertenecíen al poderosu daimyō Maeda, señor de Kaga (prefeutura d'Ishikawa), y qu'anguaño tán ocupaos pola Universidá de Tokiu. Más cerca del espectador, nel ángulu inferior derechu, atópense delles edificaciones asitiaes nuna isla construyida como imitación de la isla Chikubushima del llagu Biwako, al nordeste de Kyōto, y onde destaca en color coloráu un santuariu dedicáu nuevamente a Benten.[102] | |||||||
 | 90. Vista vespertina del barriu Saruwaka-machi (猿わか町よるの景 Saruwaka-machi yoru non kei?) (9-1856) | Nuna nueva vista nocherniega l'autor emplega una vegada más la perspeutiva occidental pa suxerir la fondura de la cai representada, con un puntu de fuga delladiáu a la izquierda y un pocu baxu respectu al centru de la imaxe. La cai ta ocupada principalmente por teatros de marionetes y de representación kabuki, transitada por numberosos viandantes que la so solombra reflexa la lluz de la lluna. Tres la quema de 1841 los teatros asítiase nel barriu Saruwaka-machi. Los teatros oficiales se denotan pol so yagura, la estructura qu'apaez en dellos teyaos. A estes hores la mayoría tán zarraos, sacante'l teatru Morita, que se ve allumáu a la izquierda, qu'acababa d'abrir tres la quema de 1855. Dende 1830 Hiroshige investigó llargamente los efeutos llumínicu y atmosféricu de les imáxenes nocherniegues, como na so serie Figures improvisaes y el trípticu Nueche de branu con claru de lluna, de la serie Nieve, lluna y flores.[103] | |||||||
 | 91. Nel santuariu de Akiba en Ukeji (請地秋葉の境内 Ukeji Akiba non keidai?) (8-1857) | Percíbese nuevamente a vista de páxaru una composición qu'enfrenta en redol al estanque'l planu mediu de la derecha con unu cimeru y otru inferior a la izquierda. Trátase del bellu xardín del santuariu de Akiba, que les sos divinidaes protexíen contra les quemes. Destaca'l coloríu ente naranxa y ocre de les fueyes de pládanu, que la so solombra reflexar nes agües. Na esquina inferior izquierda ve un pabellón de té, onde un monxu ta pintando'l paisaxe que tien enfrente, posible autorretratu de Hiroshige, según l'estudiosu Henry D. Smith. Nesi casu, la muyer y la neña que tien al llau podríen ser la so muyer, Yasu, y la so fía Tatsu. Un fechu qu'acotaría esta hipótesis ye la especial rellación de la familia col santuariu de Akiba, onde Hiroshige III, l'últimu discípulu del autor de la serie y home de la so fía Tatsu, asitió una llábana conmemorativa nel 25 aniversariu de la muerte del artista.[104] | |||||||
 | 92. El templu de Mokuboji y campos de verdura na badea de Uchigawa (木母寺内川御前栽畑 Mokuboji Uchigawa Gozensaihata?) (12-1857) | La badea de Uchigawa pertenecía al ríu Sumida, el principal calce fluvial de la ciudá. N'el so terrenes topaba'l templu de Mokuboji, fundáu nel sieglu X como túmulu funerariu d'un mozu de la nobleza llamáu Umewaka, protagonista d'una traxedia que foi afigurada nuna obra de teatru nō tituláu Sumidagawa: habiéndose perdíu, el rapazu cayó en manes d'un tratante d'esclavos, p'acabar morriendo enfermu y escosu a veres del ríu Sumida, mientres la so madre buscar desesperadamente. Sicasí, el templu nun apaez nesta imaxe, pos l'edificiu qu'apaez entecortáu a la derecha ye'l restorán Uehan (acrónimu del so propietariu, Uekiya Han'emon), especializáu en pexe y mariscu. El conxuntu de templu, restorán y xardinos yera un destín turísticu bastante frecuentáu, como s'aprecia poles dos elegantes dames que baxen d'una barca y diríxense al restorán. El güertu de Gozensaihata qu'apaez nel títulu yera cultiváu polos pescadores de la redolada, con 36 especies de verdures que taben destinaes al shōgun. El mesmu Tokugawa Iesada tuviera na zona un mes antes, motivu pol que quiciabes Hiroshige fixo esta composición, yá que unu de los oxetivos de la serie yera amosar les novedaes al públicu.[105] | |||||||
 | 93. El tresbordador de Niijuku (にい宿のわたし Niijuku non watashi?) (2-1857) | El tresbordador de Niijuku sirvía pa cruciar el ríu Nakagawa –que yera la frontera nordeste d'Edo–, anque equí atópase entecortáu na esquina inferior derecha, polo que la so alusión namái ye una sida pa presentar una amplia panorámica del paisaxe de la redolada. Apaez na parte inferior un restorán claramente allumáu, a onde diríxense delles figures, mientres otres atópense nel cai, una con un caballu al que llimpia les pezuñes na agua. Ente los altos pinos de la vera ver a un home pescando, y pel ríu transiten delles gabarras de mercancíes. El fondu apaez desdibuxáu pola borrina, d'un color acoloratáu que señala la hora vespertina, y el cielu preséntasenos cola habitual gradación de color bokashi.[106] | |||||||
 | 94. Pládanos de Mama, el santuariu de Tekona y la ponte Tsugihashi (真間の紅葉手古那の社継はし Mama non momiji Tekona non yashiro Tsuguhashi?) (1-1857) | Amuésense a entrambos llaos dos pládanos que les sos cañes entecruzar, que les sos fueyes serondiegues presenten un color pardu coritu daqué distintu del acoloratáu d'estampes anteriores, por cuenta de una variación química del color tan emplegáu. El pueblu de Mama atopar al este d'Edo, a veres del ríu Edogawa, y yera bien visitáu na seronda p'almirar los sos pládanos. Nesta llocalidá topaba'l templu budista de Guhōji, que cuntaba con un altar dedicáu a Tekona, una rapaza llabradora de gran guapura, que pa escapar de los sos múltiples pretendientes que-y faíen la vida imposible refundiar al ríu. La so lleenda ta afigurada na famosa obra Man'yōshū (Coleición de diez mil fueyes), antoloxía de poemes que se remonta al sieglu VIII. En 1501 creóse'l so cultu nel templu mentáu, onde se pidía ayuda pa un bon partu y proteición contra la varicela. Apaez nel paisaxe del fondu a la izquierda, cola so estructura elevada del suelu y teyáu a dos agües, y precedíu d'un arcu torii. La ponte Tsugihashi («ponte enllargada») –que se ve nel centru del paisaxe de fondu– tamién taba rellacionáu con esta lleenda: n'otra poesía de l'antoloxía mentada, un pretendiente de Tekona llamentábase sobre la ponte de nun poder crucialo cada nueche pa ver a la so amada. La composición reticular ente les fueyes y la nidia lluz vespertino otorguen un aire llírico a esta escena, d'acordies cola lleenda representada.[107] | |||||||
 | 95. Vista de Kōnodai y del ríu Tonegawa (鴻の台とね川風景 Kōnodai Tonegawa fūkei?) (5-1856) | La serrapatosa llomba de Kōnodai topar a veres del ríu Tonegawa –llamáu anguaño Edogawa– y yera un importante bastión de defensa. Nesta imaxe apodera'l llau esquierdu de la composición, entrando'l saliente predresu de forma llateral, al estilu chinu. Ta coronada d'altos pinos, y trés pequeñes figures parolen animadamente a lo cimero de la llomba, otorgando col so tamañu una clara proporción del altor de la llomba. Esti llugar yera conocíu especialmente por una obra lliteraria, Biografíes de los ocho perros (Nansō Satomi hakkenden), de Kyokutei Bakin. El ríu ta derrotu por gabarras de mercancíes que se dirixen a la ciudá, mientres nel borrinosu horizonte álzase la figura del monte Fuji, nun cielu amarellentáu que señala una estena mañana. El color azul de la parte cimera del cielu ta nuevamente marcáu poles vetes de la madera usada pa la impresión.[108] | |||||||
 | 96. Horie y Nekozane (堀江ねこざね Horie Nekozane?) (2-1856) | Horie y Nekozane yeren dos pueblos asitiaos en veres opuestes del ríu Kyūedo («Edo Viejo») –un afluente del Edogawa–, conocíos pol so escelente mariscu. El ríu vertebra zigzagueando tola composición, fugando escontra'l fondu, onde se topaba la badea d'Edo. Na parte inferior destaca una llingua de tierra onde apaecen dos personaxes cazando páxaros, por aciu una rede que soterraron nel sable. La parte central ta ocupada polos dos pueblos, xuníos por dos pontes que crucien el ríu, llaráu de barques. A la derecha, mediu ocultu pol monte de pinos, vese un pequeñu santuariu con un arcu torii. El fondu ta desapaecíu na borrina, d'onde remanez nuevamente la pimpana figura del monte Fuji, bañáu nuna lluz crepuscular de tonu acoloratáu. El sellu del censor lleva la marca del segundu mes d'Ansei 3 (1856), polo qu'ésta foi una de les primeres estampes de la serie realizaes pol autor.[109] | |||||||
 | 97. Los cinco pinos» y la canal Onagigawa (小奈木川五本まつ Onagigawa Gohonmatsu?) (7-1856) | Siguiendo'l principal sellu estilísticu de la serie, la composición articúlase al traviés d'un primer planu ocupáu poles cañes d'un vieyu pinu que tien que ser sosteníu por vigues de madera, ente que les sos retículas apréciase'l paisaxe del fondu. El toponímicu Gohonmatsu («cinco pino») daba nome a un barriu d'Edo, y remontábase a cinco ancestrales pinos que se topaben a veres de la canal Onagigawa, según una referencia de 1732, anque en dómina de Hiroshige namái quedaba unu, el de la imaxe. El terrén onde s'atopaba pertenecía al señor feudal d'Ayabe. Nesta ocasión l'autor deforma la realidá pa consiguir un mayor efeutu escenográficu, yá que la canal yera totalmente rectu y nun describía la curva qu'equí s'aprecia. La barca del centru, con dos remeros y dellos pasaxeros, tomar Hiroshige d'una obra de Katsushika Hokusai, Puesta de sol pela ponte Ryōgoku, onde se reproduz el mesmu detalle del pasaxeru qu'introduz un pañuelu na agua.[110] | |||||||
 | 98. Fueos artificiales na ponte Ryōgoku (両国花火 Ryōgoku hanabi?) (8-1858) | Esta ye una de les estampes más conocíes de la serie, y una nueva muestra de la xenial habilidá del autor pa los ambientes nocherniegos y les perspeutives aérees y de gran verticalidá. La ponte Ryōgoku cruciaba'l ríu Sumida, y yera unu de los más grandes de la ciudá. El día 28 del quintu mes celebrábase la fiesta del kawabiraki («apertura del ríu»), onde se faía un ritual d'abluciones p'alloñar los malos espíritus. Los primeros fueos artificiales daten de 1733, promovíos pol shōgun Tokugawa Yoshimune, anque col tiempu estender a numberoses ocasiones amás de la ceremonia oficial añal, sobremanera nes nueches branices. Solíen tar patrocinaos por empreses d'arriendu de barques y restoranes, que yeren los principales negocios beneficiaos col espectáculu. Asina, vese'l ríu llaráu d'embarcaciones, dende les pequeñes yanebune (barques cubiertes) hasta les grandes yakatabune («barques-palacio»), según urourobune, embarcaciones que vendíen comida y bébora. Los fueos artificiales resalten na esquina cimera derecha en forma d'estrelles brillantemente allumaes, mientres na zona central una alta bengala describe una pronunciada curva nel cielu, d'un color escuru de formes veteadas pola madera.[111] | |||||||
| Iviernu | |||||||||
 | 99. El templu de Kinryūzan en Asakusa (浅草金龍山 Asakusa Kinryūzan?) (7-1856) | Con esta estampa empieza la serie del iviernu. El templu de Kinryūzan taba dedicáu al bodhisattva Kannon, y atopábase nel barriu de Asakusa. Como ye habitual na serie, amuésase'l fondu al traviés de diversos elementos en primer planu, nesti casu unos batientes de color coloráu y verde de la puerta Kaminarimon («puerta del truenu»), na banda izquierda, y una gran llinterna votiva qu'ocupa la parte cimera, onde s'aprecia'l signu Shinbashi de los donantes. Esta perspeutiva dirixe la mirada escontra un paisaxe nevao onde un grupu de persones dirixir escontra l'interior del templu, del que se perciben una pagoda a la derecha y el Ninōmon («puerta de los dos reis vixilantes») na parte central, nun intensu color coloráu qu'oldea col blancu de la nieve. La pagoda acababa de ser reconstruyida dos meses antes, tres el terremotu de 1855. El cielu, graduáu del blancu al negru pasando por delles tonalidaes de gris, ta cubiertu de falopos de nieve.[112] | |||||||
 | 100. El dique Nihontsutsumi y Yoshiwara (よし原日本堤 Yoshiwara Nihontsutsumi?) (4-1857) | El dique Nihontsutsumi supónía l'últimu tramu nel camín al barriu de diversión de Shin-Yoshiwara. So la pálida lluz de la lluna creciente un ensame de xente analaya pel camín en dambos sentíos, dalgunos en palanquines llevaos por porteadores. A entrambos llaos del camín atópense diverses casetes onde se sirvía los té. Al fondu a la derecha, tres la espesura del monte, apaecen los teyaos de los chamizos de Yoshiwara, envolubraos nuna borrina de tonu violáceo. Nel fin del camín y tocando estos teyaos, como nexu d'unión, vese un desmayu, el famosu Mikaeri Yanagi («sauce de la vista tras») onde los veceros de los chamizos echaben una última güeyada tras antes de somorguiase nel ambiente disoluto del barriu de Yoshiwara. Esti motivu, xunto a la bandada de gansos monteses que crucien el cielu nocherniegu en diagonal, dan a la imaxe un aire un tanto murnio.[88] | |||||||
 | 101. Campos d'arroz en Asakusa y la fiesta Torinomachi (浅草田甫酉の町詣 Asakusa tanbo Torinomachi mōde?) (11-1857) | Nuevamente percíbese'l paisaxe dende una perspeutiva en primer planu, nesti casu nel interior d'una habitación y al traviés d'una ventana, que forma un enrexáu que da pasu al fondu. Probablemente trátase d'un chamizu del barriu de Yoshiwara, nel momentu posterior al abandonu de la estancia per parte d'un veceru: apréciase una toalla y un concu d'agua na meseta de la ventana, según unos onkotogami («servilletas pal actu honorable») que sobresalen del biombu, a la izquierda; al llau atópense unes kumate kanzashi («forquetes de gazapa d'osu») que probablemente regaló'l güéspede a la cortesana. Esti motivu alude simbólicamente a la festividá del títulu, que se celebraba'l Día del Gallu del oncenu mes, onde yera costume llevar garabatos en forma de gazapa d'osu, que simbolizaben la felicidá. Na parte central del paisaxe del fondu puede vese la procesión d'esta fiesta, que se dirixe al templu de Chōkokuji. Más al fondu alza'l monte Fuji, cola so forma cónica cortada pola metá de forma simétrica por un poste de la ventana. Unu de los elementos más singulares d'esta estampa ye'l gatu que mira'l paisaxe dende la ventana, y que representa –de nuevu simbólicamente– a la cortesana. Ta realizáu cola téunica kimedashi («gofrado»), en qu'una plancha prímese sobre'l papel, imprimiendo les llinies y contornes. Esta obra gustó enforma n'Occidente, siendo usada pa ilustrar un artículu sobre Hiroshige de William Anderson, qu'apaeció na revista -y Japon Artistique.[113] | |||||||
 | 102. Minowa, Kanasugi y Mikawashima (蓑輪金杉三河しま Minowa Kanasugi Mikawashima?) (i5-1857) | Nesta imaxe destaquen dos garces de Manchuria (tanchōzuru), una que chapotea na güelga y otra qu'apaez sobrevolando la escena y ocupando tola parte cimera de la imaxe. Los trés llugares mentaos nel títulu atópense mirando escontra'l noroeste de los barrios del prestar de Yoshiwara, cerca del camín Ōshūkaidō. Pel hibiernu, el shōgun acostumaba cazar garces (tsuru non onari, «escursión de garces») nestos campos, usando halcón adomaos. P'atraeles, los llabradores poníenlos comida como cebu, fechu al que probablemente alude la presencia del llabrador que s'alloñar pela izquierda. El plumaxe de les garces ta realizáu cola téunica karazuri («impresión vacida»), un tipu d'impresión en secu en que la plancha se prensa contra'l papel con un tipu de tampón llamáu baren. Les garces simbolizaben llonxevidá, felicidá y fidelidá matrimonial, yá que la so unión en pareya solía durar tola vida. El motivu d'una pareya de garces yera común na pintura china, tradición que recueye Hiroshige.[114] | |||||||
 | 103. La Gran Ponte de Senju (千住の大はし Senju non ōhashi?) (2-1856) | Esta ye una de les primeres imáxenes de la serie, pola fecha marcada pol censor, y supón la llende septentrional d'Edo, polo que l'autor quiciabes quixo delimitar les llendes xeográficos en que diba movese. La Gran Ponte de Senju cruciaba'l ríu Arakawa nel camín Ōshūkaidō, y fuera construyíu en 1594 por Tokugawa Ieyasu. Yera habitual que los shōgunes cruciar na so pelegrinación a Nikkō, onde se topaba la tumba de Ieyasu, el fundador de la dinastía. Na imaxe, la so sólida estructura –esta ponte sorteara numberoses catástrofes naturales– crucia de forma oblicua tola parte inferior de la llámina, transitáu por dellos viaxeros, unu d'ellos a caballu y otru portáu en palanquín. Detrás del ponte atopa un pobláu de pescadores, y apaecen nel ríu numberoses barques y balses de tresporte de madera, según dellos veleros que s'alloñar nel horizonte. El fondu ye'l cuasi prototípicu de Hiroshige, unos montes envueltos na borrina, cola lluz acoloratao del atapecer.[115] | |||||||
 | 104. Cerca del dique de Koumetsutsumi (小梅堤 Koumetsutsumi?) (2-1857) | La canal Yotsugi dōri –qu'apaecía na llámina 33– utilizar pal tresporte, anque nesta imaxe nun apaez nenguna barca, y amuésase d'una forma cuasi idílica, cruciáu por delles pontes. Esti puntu topar nel llau oriental del ríu Sumida, al norte del barriu de Honjo, cerca del pequeñu pobláu de Koume. La canal crucia la imaxe diagonalmente, perdiéndose no fondero tres un sópitu xiru. La tonalidá más escura del azul del centru denota la fondura de la canal. Na banda derecha írgense unos altos omeros (hannoki), a que los sos pies unos neños xueguen con unos perros. Dos dames crucien la ponte, vistíes con haoris d'iviernu, mientres nel otru llau vese una transitada cai con dellos establecimientos comerciales. Nel centru puede apreciase un pescador solitariu qu'introduz la so caña nel ríu. El fondu ta cubiertu d'una variada vexetación, mientres nel cielu l'autor asitia nuevamente una bandada de páxaros pa romper la monotonía de la parte cimera de la imaxe.[116] | |||||||
 | 105. Oumayagashi (御厩河岸 Oumayagashi?) (12-1857) | De nuevu una imaxe nocherniega, d'acordies cola tema representada: les muyeres de la izquierda son les llamaes yotaka («ferres nocherniegos»), una de les formes más baxes de prostitución. Solíen dir acompañaes del so padre o un hermanu, y llevaben una estera de paya pa poder ufiertar los sos servicios en cualquier sitiu. De cutiu les sos cares taben desfigurados por dalguna enfermedá, polo que se poníen enforma maquillaxe, como se ve na imaxe, en que les sos cares cuasi paecen mázcares. El ríu ta representáu con un fuerte aguaxe, y delles embarcaciones más transiten peles sos agües. El llau derechu ta ocupáu poles cañes de los árboles, y el fondu de color gris presenta nuevamente les vetes dexaes pola madera na impresión.[117] | |||||||
 | 106. L'almacén de madera de construcción en Fukagawa (深川木場 Fukagawa kiba?) (8-1856) | Esta estampa sospriende pol paisaxe dafechu cubiertu de nieve, ufiertando una imaxe de fríu ablayamientu, fechu acentuáu pel cielu gris derrotu de falopos y pol azul intensu de l'agua del ríu, que-y da un aspeutu glacial. Como ye habitual, l'autor introduz dellos elementos anecdóticos, como dos gorriones sobrevolando la escena y dos perros nel ángulu inferior esquierdu, según un paragües mariellu na parte inferior central, onde se llee nuevamente'l signu sakana («pez») propiu del editor, Sakanaya Eikichi. Los almacenes de madera asitiárense fora de la ciudá pa evitar quemes, concretamente en Fukagawa, al este del ríu Sumida. Na imaxe ven delles vigues de madera que traviesen la escena diagonalmente, a derecha y izquierda, circunstancia que xunto al movimientu zigzagueante del ríu otorguen a la imaxe un aspeutu dinámicu qu'oldea cola silenciosa inmovilidá del paisaxe nevao.[118] | |||||||
 | 107. Fukagawa Susaki y Jūmantsubo (深川州崎十万坪 Fukagawa Susaki Jūmantsubo?) (i5-1857) | Como na llámina 102, la parte cimera de la imaxe ocupar una ave, nesti casu una águila, perfectamente trazada nos sos diversos plumaxes y la so variada tonalidá de grises, consiguíos con impresión de mica, ente que les uñes de la garra tán impreses con cola animal (nikawa), qu'apurría sensación de rellumu. Sobrevuela un campu nevao, derrotu per un ríu na so parte inferior, destacar al fondu la figura del monte Tsukubasan. Fukagawa Susaki topar al este del ríu Sumida, ente que Jūmantsubo yera una zona terraplenada en 1720 al nordeste de Susaki, perteneciente a un daimyō. El so nome indica'l tamañu de la finca: jūman tsubo, 100.000 tsubo (un tsubo ye una unidá xaponesa de midida, igual a 3.306 m²; nesti casu, 100.000 tsubo son 0,3 km²). Esta llámina foi una de les más esitoses de la serie, xunto a la 58 y la 118.[119] | |||||||
 | 108. El paisaxe de la mariña de Shibaura (芝うらの風景 Shibaura non fūkei?) (2-1856) | Esta imaxe portuaria presenta diversos elementos que suxeren fondura: de primeres, apaecen dos bandaes de gaviluetes, una más cercana na parte inferior, sobrevolando'l mar en primer planu, y otra más alloñada en segundu términu, cruciando la llinia del horizonte sobre'l cielu; otru elementu que denota perspeutiva son les estructures de madera en forma d'A que señalen una canal marítima, una en primer planu nel llau esquierdu de la imaxe, y otra un pocu más lloñe, detrás d'ella; a lo último, un conxuntu de cuatro barques que se van empequeñeciendo na llonxanza otorguen igualmente sensación de fondura. Nel horizonte, nel llau esquierdu, apaecen dellos terremplénes daiba construyíos como defensa tres la llegada de los Barcos Negros estauxunidenses. La península que s'introduz na escena dende la banda derecha ye la Villa Hama del shōgun, construyida nunos terrenes ganaos al mar. Na cartela mariella de la esquina inferior izquierda apaez el sellu del grabador, Horisen (Hori Sennosuke), de forma inusual dientro de la imaxe, quiciabes por ser una de les primeres estampes de la serie (n'otres ocasiones apaez al marxe, como nes llámines 17, 28 y 83).[120] | |||||||
 | 109. Minami Shinagawa y la mariña cerca de Samezu (南品川鮫洲海岸 Minami Shinagawa Samezu kaigan?) (2-1857) | Amuésase una elevada panorámica de la badea d'Edo, na zona conocida como Shinagawa. Nesta zona cultivábense unes escelentes algues, que crecíen n'árboles y cañes soterraos polos pescadores n'agües pocu fondes na seronda, y que recoyíen pel hibiernu pa convertiles en nori, unes fines fueyes d'alga que sirvíen pa condimento o pa faer sushi. Apréciense asina na parte inferior delles barques que recueyen les algues aprovechando la marea baxa. Al fondu de la badea aprecia'l sector de Samezu («bancu de sable de tiburones»), onde según la lleenda un tiburón llegó a la mariña, atopándose nel so interior una estatua del bodhisattva Kannon, pa la que se construyó'l templu zen Kaianji nel sieglu XIII, que la so puerta d'entrada estrémase a la izquierda de la población. Al fondu apaez la doble figura del monte Tsukubasan, que s'alza ente les nubes, sobrevoláu por una bandada de páxaros.[121] | |||||||
 | 110. El pinu pa colgar la capa del monxu» nel llagu Senzoku non ike (千束の池袈裟懸松 Senzoku non ike Kesakakematsu?) (2-1856) | El pinu pa colgar la capa del monxu» (Kesakakematsu) recibió esti nome porque nesti llugar el monxu Nichiren fixo un altu nel camín, colgando la so capa nesti famosu árbol. Apaez nuna llingua de tierra que s'enfusa nel llagu, na parte central de la banda derecha de la imaxe, cola so retorcigañada forma y arrodiáu d'una cerca, a que'l so pie arrexuntar dellos visitantes. Na parte inferior apréciase una caseta de comíes y bébores, nel camín que bordiaba'l llagu, per onde circulen dellos viaxeros. Nel llagu destaca la zona de color azul más escuru, que forma una media lluna, per onde vuelen tres garces reales. Al otru llau de la vera puede trate ente la espesura del monte'l santuariu de Hachiman de Senzoku, y el fondu montascosu apaez como ye habitual nos paisaxes de Hiroshige envueltu na borrina. El color acoloratáu del horizonte suxer la hora vespertina.[122] | |||||||
 | 111. La ponte-tambor de Meguro y la llomba de la puesta del sol» (目黒太鼓橋夕日の岡 Meguro Taikobashi Yūhi non oka?) (4-1857) | Nesti nuevu paisaxe nevao destaca la ponte-tambor de Meguro, na parte inferior, una ponte escepcional por ser de piedra y non de madera. El taikobashi («ponte tambor») yera un tipu de ponte d'influencia china, que la so forma semicircular, en conxunción col so reflexu na agua, otorgaben la forma d'un tambor, como pudo vese na llámina 65. Esti camín llevaba a un famosu templu de Meguro dedicáu al rei de la conocencia esotéricu, Fudō Myōō. Antes de cruciar la ponte, na esquina inferior derecha, vese'l teyáu de la casa de té Shōgatsuya, famosa pola so sopa de xudíes duces (shiruko mochi). Dellos viaxeros enfotar pela ponte ente la nieve, cubrir con paragües o sombreros, o con una capa de paya'l caminante al otru llau de la ponte. Na banda izquierda álzase la conocida como Yūhi non oka («llomba de la puesta del sol»), qu'ufiertaba una formosa vista del valle de Meguro. Nel aspeutu cromáticu, el blancu de la nieve oldea col azul de Prusia del ríu Megurogawa, mientres el gris del cielu ta veteado de falopos de nieve iguaos cenciellamente dexando'l papel en blancu.[123] | |||||||
 | 112. Atagoshita y la cai Yabukōji (愛宕下薮小路 Atagoshita Yabukōji?) (12-1857) | Una nueva estampa iverniza onde la protagonista ye la nieve, que cubre tola escena. El barriu de Atagoshita («debaxo del Atago») recibía los so nome por tar asitiáu debaxo del monte Atagoyama, y contenía numberoses residencies de señores feudales (daimyō), como la del clan Katō de Minakuchi, qu'apaez al fondu delantre de la puerta colorada del santuariu de Atagosha, o la del clan Hijikata de Komono (prefeutura de Mie), que ye'l llargu edificiu de la izquierda. De la cai Yabukōji, asitiada a la derecha de la canal d'agua que circula pol ángulu inferior derechu, namái se ve una alta caña de bambú (yabu), que les sos cañes se comban col pesu de la nieve, ocupando l'espaciu de la parte derecha del cielu, per onde vuelen unos gorriones. El bambú, como los gorriones, yeren símbolu d'amistá y mansedume, y abarruntaben felicidá. Nesta composición, el rigor del fríu ivernizo queda esleíu pol contraste acentuáu de colores, onde xunto al azul escuro de la canal y el verde del bambú destaquen los tonos acolorataos, blancos y azul claro del cielu.[124] | |||||||
 | 113. La rimada de Aoizaka fora de la puerta de Toranomon (虎の門外あふひ坂 Toranomon-sotu Aoizaka?) (11-1857) | Apréciase una nueva estampa nocherniega allumada pola nidia lluz d'una media lluna inscrita ente una nube de color gris escuru y una bandada de páxaros, nuna composición en forma de X. Nel horizonte, ente pinos y almecines (enoki), vense los edificios del santuariu de Konpira, asitiáu na finca del daimyō Kyōgoku (de la ciudá de Marugame na isla de Shikoku), que s'abrir al públicu'l día 13 de cada mes. Nel centru de la banda derecha de la imaxe aprecia un saltu d'agua del foso esterior del palaciu, ente qu'a la izquierda álzase la rimada de Aoizaka, per onde transiten dellos pelegrinos con faroles y dos cantina portátiles de mercaderes ambulantes: unu lleva la inscripción nihachi («dos per ocho»), ufiertando fideos d'alforfón por 16 mon; l'otru viende ōhira shippoku (pasta con güevu tostáu, cogordes, castañes d'agua o pastel de pexe). Na parte inferior asítiense dos gatos y, como principal elementu anecdóticu, dos aprendices d'artesanu que realicen exercicios ascéticu en saliendo de l'agua dempués d'un bañu purificador, tapaos con taparrabos y llevando unes llinternes.[88] | |||||||
 | 114. La ponte Bikunihashi so la nieve (びくにはし雪中 Bikunihashi setchū?) (11-1857) | Nun cielu nocherniegu y nevoso onde s'aprecien claramente na parte central les vetes de la madera, estiéndese un paisaxe cubierto de nieve, con un cartelu en primer planu nel marxe esquierdu qu'ufierta yama kujira («ballenes de los montes»), un eufemismu qu'indicaba carne d'animales selvaxes, que'l so consumu taba prohibíu pol budismu, anque se solía faer la vista gorda. La ponte Bikunihashi topábase próximu al foso esterior del Palaciu del Shōgun, que'l so muriu fortificáu apréciase a la derecha, y la so zona circundante taba apinada de chamizos y locales de comida barata. El términu bikuni designaba a una monxa itinerante, anque tamién aludía a les prostitutes que s'amarutaben de monxa pa exercer el so oficiu fora de los llugares dexaos. De los locales de comíes, amás del de la izquierda apaecen a la derecha dellos cestos de pataques, que se vendíen como yakiimo, pataques duces asaes que se vendíen na cai; la inscripción alude a que les pataques (imo) rustíense enteres, y sabíen meyor que les castañes. Tamién se ve la figura d'un vendedor ambulante que crucia la ponte. Esta estampa créese realizada por Hiroshige II (igual que la 12, 41 y 119).[125] | |||||||
 | 115. El picadoriu de Takata non baba (高田の馬場 Takata non baba?) (2-1857) | El picadoriu de Takata non baba atopar al noroeste d'Edo, fundáu en 1636 como campu d'equitación y tiru con arcu pa la nobleza. El marxe esquierdu ocupar un pinu, tres el cual apaez entecortada una diana de cueru blancu, suxeta con cuerdes a unos maderos y con delles fleches al suelu. La diana ta realizada cola téunica d'impresión en secu nunomezuri, y ye una nueva muestra de la orixinalidá compositiva del autor, siempres en busca de perspeutives insólites p'ablucar al espectador. Más al fondu ven dellos caballeros montando a caballu, ente que dellos tiradores prueben la so puntería col arcu, mientres a la distancia alza daqué desdibuxáu'l monte Fuji. El contraste ente la naturaleza y una actividá humana consiguida con maña capta de forma harmoniosa les virtúes del samurai defendíes pol confucianismu, que les sos aptitúes dependíen por igual de les sos habilidaes innates y del so remangu cultiváu cola práctica.[126] | |||||||
 | 116. Les pontes Sugatami y Omokage y Jariba cerca de Takata (高田姿見のはし俤の橋砂利場 Takata Sugatami non hashi Omokage non hashi Jariba?) (1-1857) | Nuna zona próxima al picadoriu de la llámina anterior amuésense los campos d'arroz de Hikawa, cubiertos de rastroxos de color mariellu. Por detrás d'esti campu vese a la derecha el santuariu de Hikawa, al que s'aportaba pela ponte de Sugatami. Na parte inferior destaca en primer planu la ponte Omokage, que describe una pronunciada curva sobre l'acueductu de Kanda. Yera una ponte de planches de madera cubiertu con una capa de tierra y mofu, colo que s'integraba armónicamente nel paisaxe. Apocayá pasara pequí'l shōgun Tokugawa Iesada de vuelta d'una escursión a Ōji, colo qu'esta estampa evidencia una vegada más l'interés cuasi periodísticu qu'artista y editor trescalaron a esta serie. El fondu ta nuevamente cubiertu d'una borrina acoloratao y violácea que, xunto al naranxa del horizonte, otorguen a esta estampa un variáu cromatismu.[127] | |||||||
 | 117. Vista dende l'altor del santuariu Yushima Tenjin (湯しま天神坂上眺望 Yushima Tenjin sakaue chōbō?) (4-1856) | Nuna amplia panorámica dende l'altor ver a distintu alloña tres templos consecutivos: en primer planu a la izquierda el santuariu Yushima Tenjin, del que namái s'aprecia l'arcu torii; nuna isla en mediu del estanque Shinobazu non ike el santuariu de Benten, que yá apaeciera na llámina 89; y na otra vera, al fondu a la derecha, el templu de Kan'ei-ji. Los dos del fondu son en color coloráu –según el sintoísmu, esti color axorizaba a los demonios–, qu'oldea intensamente col blancu de la nieve, y que xunto al brillante azul del llagu y el color acoloratáu del horizonte vespertín otorguen un variáu cromatismu a la escena. Pa llegar al santuariu Yushima Tenjin podía xubise por dos distintos tramos d'escaleres, una más empinada «pa homes» y otra más accesible «pa muyeres», como se denota na inscripción en piedra que puede vese na esquina inferior derecha, otokozaka («llomba pa homes»). Nel llau esquierdu detrás del arcu torii vese una casa de té, afatada con llámpares de color coloráu.[128] | |||||||
 | 118. Foinos de fueu na Nuechevieya sol árbol enoki cerca de Ōji (王子装束ゑの木大晦日の狐火 Ōji Shōzoku enoki Ōmisoka non kitsunebi?) (9-1857) | Esta ye una de les estampes más famoses de la serie. Nuna composición nocherniega vese un cielu gris azuláu llaráu d'estrelles, onde xunto a una gran almecina (enoki) axuntáronse una gran cantidá de foínos, que los sos halos al alendar paecen fueos fatuos. Apréciase un grupu d'ellos en primer planu, xunto al árbol, mientres na distancia apaecen munchos más que se dirixen hacia pequí, apenes pequeños puntos de lluz nel escuru horizonte. La clara lluminosidá de los foinos oldea descomanadamente cola escuridá nocherniega, apurriendo un gran efeutismo a la escena. Según una lleenda, en Nuechevieya los foinos axuntar coles fuercies máxiques so esta almecina pa venerar al dios del arroz (Inari); depués, dirixir al cercanu santuariu de Ōji Inari (tamién llamáu Shōzoku Inari), onde'l dios encamentába-yos diverses xeres pal añu nuevu. El númberu de foinos y les formes de los sos fueos fatuos dexaben a los llabradores de la rexón predicir cómo sería la próxima collecha. Hiroshige emplegó una impresión a cuatro tintes, sacando'l máximu provechu a esta escena, de gran efeutu dramáticu y ambiente fantástico.[129] | |||||||
 | 119. Agua nocherniego nel xardín de paulownias en Akasaka (赤坂桐畑雨中夕けい Akasaka kiribatake uchū yūkei?) (4-1859) | Esta estampa ye obra de Hiroshige II, y foi incluyida na serie darréu, polo que nun apaez nel índiz realizáu por Baisotei Gengyo. Asina, vese'l sellu aratame («esamináu») del censor fecháu nel cuartu mes de 1859, y na cartela colorada de la signatura indica Nise Hiroshige (Hiroshige II). El discípulu terminara siquier tres estampes de la serie (12, 41 y 114) inacabadas a la muerte del maestru, anque partiendo de los sos bocetos; esta composición sicasí ye dafechu so, de xuru como encargu del editor, Sakanaya Eikichi, y pa celebrar l'adopción del nome y sellu del so maestru. En delles reproducciones de la serie nun apaez esta última estampa, pero al llevar el títulu de la serie na cartela cimera derecha, en conformidá col editor, lo más lóxico ye incluyila. Na imaxe ve un xardín de paulownies nel estanque de Tameike, que yá apaecía na llámina 52. Ye una imaxe nocherniega, onde una pesada agua cai d'un cielu plomizu color gris azuláu, que destaca del gris verdosu de los árboles del fondu. La parte inferior, más clara y de un coloríu más brillosu, resalta de la parte escura del fondu. La forma diagonal del estanque cortar cola otra diagonal formada pel camín de segundu planu, formando una forma de cuña. Apréciense dellos viaxeros na parte inferior, mientres nel camín del fondu estrémense apenes delles figures borroses, que se dirixen a la puerta Akasakamon del Palaciu d'Edo.[130] | |||||||
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
