Remove ads
From Wikipedia, the free encyclopedia
La estética (del griegu αἰσθητική [aisthetikê], 'sensación', 'perceición', y este de αἴσθησις [aísthesis], 'sensación', 'sensibilidá', y -ικά [-icá], 'relativu a') ye la caña de la filosofía qu'estudia la esencia y la perceición de la guapura.[1][2]
Dellos autores definen a la estética de manera más amplia como l'estudiu de les esperiencies estétiques y los xuicios estéticos polo xeneral, y non solo los relativos a la guapura.[3] Cuando xulgamos que daqué ye bellu, feu, sublime o elegante (por dar dellos exemplos), tamos faciendo xuicios estéticos, que de la mesma espresen esperiencies estétiques.[3] La estética ye l'estudiu d'estes esperiencies y xuicios, de la so naturaleza y de los principios que tienen de mancomún.
La estética ye una disciplina más amplia que la filosofía del arte, en cuantes que los xuicios y les esperiencies estétiques pueden atopase fácilmente per fora del arte. Por casu, cuando vemos pasar a un perru, podríamos xulgar que'l perru ye bellu, y realizar asina un xuiciu estéticu sobre daqué que nada tien que ver col arte.[4] Sicasí, dacuando fálase de la estética como sinónimu de la filosofía del arte.
N'otra acepción, la estética ye l'estudiu de la perceición polo xeneral, seya sensorial o entendida de manera más amplia. Estos campos d'investigación pueden coincidir, pero nun ye necesariu.
La estética estudia les más amplies y vastes histories de la conocencia isabelina, según les distintes formes del arte. La estética, asina definida, ye'l campu de la filosofía qu'estudia l'arte y les sos cualidaes, tales como la guapura, lo eminente, lo feu o la disonancia, desque en 1750 (na so primer edición) y 1758 (segunda edición publicada) Alexander Gottlieb Baumgarten usara la pallabra estética» como ciencia de lo bello, mesma a la que s'amiesta un estudiu de la esencia del arte, de les rellaciones d'ésta cola guapura y los demás valores. Dellos autores pretendieron sustituyila por otra denominación: «calología», qu'atendiendo a la so etimoloxía significa ciencia de lo bello (kalos, 'bellu').
Según Immanuel Kant nel so Crítica del xuiciu, la estética ye la caña de la filosofía qu'estudia l'orixe del sentimientu puru y la so manifestación, que ye l'arte. Puede dicise que ye la ciencia que'l so oxetu primordial ye la reflexón sobre los problemes del arte. Si la estética ye la reflexón filosófica sobre l'arte, unu de los sos problemes va ser el valor que se contién nel arte; y anque un variáu númberu de ciencies puedan ocupase de la obra d'arte, namái la estética analiza filosóficamente los valores que nella tán conteníos.
Per otru llau, filósofos como Mario Bunge consideren que la estética nun ye una disciplina.[5] Amás Elena Oliveras, formada tantu nel campu filosófico como nel artísticu, define'l conceutu d'estética como la marca de Modernidá del so momentu de la historia onde se realiza la so nacencia, onde s'inaugura'l principiu de suxetividá.
Los seres humanos caltuvieron y caltienen diverses rellaciones col mundu. Diverses son tamién nelles la so actitú escontra la realidá, les necesidaes que trata de satisfaer y la manera de satisfaeles. Ente eses rellaciones figuren:
Munchos pensadores interesáronse pol arte y el so significáu:[6]
Hai dos maneres de lo bello:
Lo estético: nun se funda en conceutos, nun puede midise: «Nun puede haber nenguna regla de gustu oxetiva que determine por conceutos lo que seya bellu, yá que tou xuiciu d'esta fonte ye estéticu, esto ye, que'l so motivu determinante ye'l sentimientu del suxetu y non un conceutu del oxetu». Nun hai ciencia sinón crítica de lo bello. La sensación sensorial ye incomunicable. La comunicación vien de lo común (o ordinariu) a toos.
Distintos autores referir a la metodoloxía d'estudiu del arte y la guapura. De siguío autores y obres contemporánees (con esceición de Aristóteles) qu'estudien la estética y l'arte, y una pincelada de la so ideoloxía:
Daos modelos neurofisiológicos de la discriminación d'estímulos aferentes, dar# en iguar un modelu cerebral hipotéticu denomináu «centru de sensación estética». Desenvuélvese una analítica matemática al respeutu, y reparar múltiples resultaos esperimentales de llaboratoriu que son confirmatorios.
L'arte del sieglu XX supón una reaición contra'l conceutu tradicional de guapura. Dellos teóricos (Hal Foster[7]) lleguen inclusive a describir l'arte moderno como «antiestético».
Evoluciones como l'apaición de la fotografía, capaz de reproducir con fidelidá absoluta'l so modelu, o los medios mecánicos de reproducción de les obres, que les introducen nel conxuntu de los bienes de consumu de la nuesa sociedá, suponen a principios del sieglu XX una verdadera convulsión pa la teoría y la práutica artístiques. Asina non yá el campu d'estudiu de la Estética sinón el mesmu campu de trabayu del arte empobinar escontra una profundísima corriente autorreflexiva que marcó tol arte del sieglu venti: «¿qué ye l'arte?», «¿Quién defini qué ye arte?». El dadaísmu utilizaba'l colax p'amosar la so naturaleza estazada; Joseph Beuys (y polo xeneral tola corriente povera europea) usaba materiales como tueros, güesos y palos pa la so obra, elementos tradicionalmente «feos»; los minimalistas utilizaríen aceru pa resaltar lo industrial del arte, mientres Andy Warhol intentar por aciu la serigrafía. Dalgunos inclusive se desfacer dafechu de la obra final pa centrase namái nel procesu en sí. Nos años 1960 Nam June Paik y Wolf Vostell empiecen a utilizar televisiones o monitores de videu pa crear les sos obres.
Marqués de Sade, Leopold von Sacher-Masoch
.
Esta reflexón estética y la so aplicación nes obres d'arte apaez col prerromanticismu del sieglu XVIII y acentúase col romanticismu del XIX. Edgar Allan Poe demuestra cómo'l principal oxetivu del arte ye provocar una reaición emocional nel receptor. Lo verdaderamente importante nun ye lo que siente l'autor, sinón lo qu'esti fai sentir al receptor de la so obra, que tien de ser condicionáu de manera que la so imaxinación seya la que construya'l mensaxe que tresmite la obra, ensin necesidá de que l'autor espresar direutamente, si ye que realmente la obra tien un solu significáu o solo l'oxetivu de que'l receptor imaxine, non yá poemes d'ambientación siniestra, sinón tamién escenes grotesques, dende crímenes sádicos al terror más consternador. L'arte contemporáneo nun buscó principalmente la guapura sele o pintoresca, sinón tamién lo repulsivo o murniu, y provocar ansiedá o otres sensaciones intenses, como en El Berru d'Edvard Munch y en movimientos como'l espresionismu y el surrealismu. Refúgase'l arte vacío, que nun busque una emoción nel receptor, yá seya una reflexón o un sentimientu, incluyíos la congoxa o la medrana.
Otra manera d'entender la antiestética ye'l refugu de la estética establecida, entendiendo ésta como la moda o la imaxe personal. Ye lo que les persones usen pa referise a la guapura.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.