SunExpress

SunExpress – Antaliyada joylashgan Turkiya-Germaniya aviakompaniyasi^[2]. 1989-yil oktyabrda Turkish Airlines hamda Lufthansa oʻrtasida qoʻshma korxona sifatida tashkil etilgan. Yevropa, Shimoliy Afrika, Oʻrta yer, Qora va Qizil dengiz havzalaridagi 30 mamlakatning 90 ta yoʻnalishiga muntazam va charter qatnovlar tashkil qiladi^[3]. Aviakompaniya xalqaro turizm, Onadoʻli shaharlariga mahalliy reyslar va nam lizingga eʼtibor qaratadi. SunExpress xodimlarining umumiy soni 5000 kishi^{[manba kerak]}.

SunExpress

IATA ICAO Identifikatori XQ SXS SUNEXPRESS
Tashkil topgan	1989-yil oktyabr
Boshlangan amaliyotlari	1990-yil oktyabr
Baza aeroporti	Antaliya Izmir Anqara
Tez uchish dasturlari	your benefits
Park hududi	68
Parvoz yoʻnalishlari	92[1]
Egasi	Turkish Airlines (50%) Lufthansa Group (50%)
Bosh qarorgohi	Antaliya, Turkiya
Muhim shaxslar	Max Kownatzki (CEO)
Yillik daromadi	1.8 milliard Yevro (2023)
Xodimlar soni	5,000
Sayti	sunexpress.com

Tarixi

SunExpress Boeing 737-800 samolyoti kompaniyaning dastlabki liveyrasida (2002).

Aviakompaniyaning 20 yilligini nishonlash uchun maxsus liveyraga boʻyalgan SunExpress Boeing 737-800 (2010).

Tashkil etilishi va dastlabki yillari

SunExpress 1989-yil oktyabrda Turkish Airlines hamda Lufthansaning qoʻshma korxonasi sifatida Antaliyada tashkil etilgan. Ilk parvozi 1990-yilda amalga oshirilgan.

SunExpress 2001-yilda Antaliya-Frankfurt reysini yoʻlga qoʻyish orqali Turkiyadan muntazam xalqaro qatnovlarni amalga oshiradigan birinchi xususiy aviakompaniyaga aylandi. 2006-yilda oʻzining ikkilamchi havo tugunini Izmirda tashkil qiladi va mahalliy parvozlarni amalga oshiradi. Bu orqali SunExpress Turkiyada Izmirni Onadoʻli shaharlari bilan toʻgʻridan-toʻgʻri bogʻlovchi ilk aviakompaniyaga aylanadi.

2010-yildan boshlab rivojlanishi

2010-yil may oyida SunExpressga oltita yangi sotib olingan Boeing 737-800 samolyotlarining birinchisi yetkazib berildi va aviakompaniya oʻzining yangi logotipi, samolyot liboslari, yangi korporativ ranglari, formalari va vizual identifikatsiya elementlarini oʻz ichiga olgan yangi korporativ identifikatorini taqdim etdi.

SunExpress Deutschland 2011-yilda tashkil etilgan. Kompaniya oʻz faoliyatini 2011-yil iyun oyida boshlagan. Turkiyaning janubiy qirgʻogʻi, Egey mintaqasi, Qora dengiz va sharqiy yoʻnalishlaridan tashqari, Germaniyada roʻyxatdan oʻtgan kompaniya Oʻrta yer dengizi, Qora dengiz, Shimoliy Afrika va Qizil dengiz boʻylab yoʻnalishlarga ham xizmat koʻrsatadi.

SunExpress oʻz binosiga sarmoya kiritishga qaror qildi va SunExpress Plaza 2012-yil iyun oyida qurilgan. Kompaniyaning yangi binosi ekologik toza va tabiiy muhitda joylashgan. Binoning meʼmoriy mavzusi shaffoflik va tabiiylik; shuning uchun har bir xona tabiiy yorugʻlik va toza havoga ega boʻlishi uchun yaratilgan. Quyosh bino ichidagi toza energiya manbai hisoblanadi. Tomdagi quyosh panellari barcha kompyuterlarni quvvat bilan taʼminlash uchun yetarli miqdorda elektr energiyasi ishlab chiqaradi. Binoning tashqi koʻrinishida quyosh nurlari bino ichida porlashi va sovutish xarajatlarini kamaytirishga yordam berish uchun kiruvchi issiqlikni toʻsish uchun „aqlli“ shisha panellar ishlatilgan. Bogʻning ichki va tashqi qismiga apelsin, bergamot, limon koʻchatlari ekilgan.

Bino bir qavat yertoʻla va toʻrt qavatdan iborat boʻlib, unda 250 nafar SunExpress xodimi 87 ta ofisda ishlaydi. Uchrashuvlar, brifinglar, oʻqitish, saqlash va turli xil maxsus operatsiya xonalarini oʻz ichiga olgan bir nechta maxsus toifadagi joylar mavjud. Binoda umumiy arxiv xonasi, statsionar parvoz simulyatori xonasi va umumiy maqsadli auditoriya ham mavjud^{[manba kerak]}.

2020-yil 23-iyunda SunExpressning Germaniyadagi shoʻba korxonasi SunExpress Deutschland oʻz faoliyatini toʻxtatib, tugatilishi eʼlon qilindi^[4]. Uning marshrut tarmogʻi qisman SunExpress va Eurowings tomonidan qabul qilinadi^[5].

2023-yil 30-oktyabrda Sun Express Airlines 118 nafar yoʻlovchi bilan Erjan aeroportiga (Shimoliy Kipr) ilk parvozini muvaffaqiyatli yakunladi. Ushbu maxsus reys Turkiya Respublikasining 100 yilligiga toʻgʻri keldi va bu muhim tarixiy voqea boʻldi. Sun Express Erjan aeroportiga yakshanba, dushanba, payshanba va juma kunlari reyslarni amalga oshiradi va haftasiga toʻrt marta safar qiladi. Ushbu yangi yoʻnalish ham Izmirdan Kiprga sayohat qilishni xohlovchilar uchun, ham Erjan aeroporti uchun kengroq auditoriyaga xizmat koʻrsatish uchun muhim qadam sifatida taʼkidlangan^[6]. 2024-yilda SunExpress va Bolgariyaning Electra Airways aviakompaniyasi yozgi sayyohlik mavsumini Germaniyaning 7 aeroportidan Varna va Burgasga parvozlar bilan qamrab olgan Bolgariya Qora dengiz sohiliga parvozlar uchun yangi parvoz dasturini eʼlon qildi. Yangi loyiha qoʻshma operatsiyalar orqali ishlaydi, SunExpress savdo va parvoz dasturini rejalashtirish orqali ishtirok etadi, Electra Airways esa samolyotlar va ekipaj bilan taʼminlaydi.

Parvoz manzillari

2024-yil iyun holatiga koʻra, SunExpress quyidagi manzillarga parvozlar tashkil qiladi^[7]:

Mamlakat	Shahar	Aeroport	Eslatmalar	Manbalar
Albaniya	Tirana	Tirana xalqaro aeroporti	Mavsumiy	[8]
Avstriya	Grats	Grats aeroporti		[8]
	Vena	Vena aeroporti
Birlashgan Arab Amirliklari	Abu-Dabi	Zayd xalqaro aeroporti		[9]
	Dubay	Dubay xalqaro aeroporti
Birlashgan Qirollik	Birmingem	Birmingem aeroporti
	Bristol	Bristol aeroporti
	Edinburg	Edinburg aeroporti		[8]
	Glazgo	Glazgo aeroporti	2025-yil 4-apreldan boshlanadi	[10]
	Lids/Bradford	Lids Bradford aeroporti	Mavsumiy	[11]
	Liverpul	Liverpul Jon Lennon aeroporti	2025-yil 6-apreldan boshlanadi	[12]
	London	Gatvik aeroporti		[13]
		Luton aeroporti		[14]
		London Stansted aeroporti		[8]
	Manchester	Manchester aeroporti		[13]
	Nyukasl	Nyukasl xalqaro aeroporti
Belgiya	Brussel	Brussel aeroporti
Bolgariya	Sofiya	Sofiya aeroporti	Mavsumiy	[15]
Bosniya va Gersegovina	Sarayevo	Sarayevo xalqaro aeroporti
Daniya	Billund	Billund aeroporti	Mavsumiy
	Kopengagen	Kopengagen aeroporti	Mavsumiy
	Olborg	Olborg aeroporti	Mavsumiy
Estoniya	Tallin	Tallin aeroporti	Mavsumiy
Finlandiya	Helsinki	Helsinki aeroporti	Mavsumiy	[8]
Fransiya	Lion	Lion–Sent-Eksepyuri aeroporti	Mavsumiy
	Marsel	Marsel Provans aeroporti	Mavsumiy
	Parij	Sharl de Goll aeroporti
Germaniya	Berlin	Berlin Brandenburg aeroporti		[8]
	Bremen	Bremen aeroporti
	Dortmund	Dortmund aeroporti
	Drezden	Drezden aeroporti	Mavsumiy	[16]
	Dusseldorf	Dusseldorf aeroporti		[8]
	Erfurt/Veymar	Erfurt–Veymar aeroporti		[16][17]
	Frankfurt	Frankfurt aeroporti
	Friedrichshafen	Friedrichshafen aeroporti	Toʻxtatilgan	[18][16]
	Gamburg	Gamburg aeroporti
	Hannover	Hannover aeroporti
	Karlsruhe/Baden-Baden	Karlsruhe/Baden-Baden aeroporti	Toʻxtatilgan	[16]
	Kyoln/Bonn	Kyoln Bonn aeroporti		[8]
	Leypsig/Halle	Leypsig/Halle aeroporti
	Memmingen	Memmingen aeroporti	Toʻxtatilgan	[19][16]
	Myunxen	Myunxen aeroporti		[8]
	Münster/Osnabryuk	Münster Osnabryuk aeroporti
	Nyurnberg	Nyurnberg aeroporti
	Paderborn/Lippshtadt	Paderborn Lippstadt aeroporti		[20]
	Saarbrücken	Saarbrücken aeroporti
	Weeze	Weeze aeroporti	Toʻxtatilgan	[21]
	Shtutgart	Shtutgart aeroporti		[8]
Irlandiya	Dublin	Dublin aeroporti		[22]
Iroq	Arbil	Arbil xalqaro aeroporti	Mavsumiy	[13]
Ispaniya	Madrid	Madrid–Barajas aeroporti	Mavsumiy	[8]
Isroil	Tel-Aviv	Ben Gurion aeroporti	Mavsumiy	[15]
Italiya	Milan	Milan Malpensa aeroporti		[8]
	Rim	Rim Fiumichino aeroporti	Mavsumiy	[8]
Kipr (Shimoliy)	Nikosiya	Erjan xalqaro aeroporti		[23]
Kosovo	Prishtina	Prishtina xalqaro aeroporti	Mavsumiy	[8]
Livan	Bayrut	Bayrut–Rafiq Haririy xalqaro aeroporti	Mavsumiy	[15]
Misr	Sharm ash-Shayx	Sharm ash-Shayx xalqaro aeroporti		[24]
Moldova	Kishinyov	Kishinyov xalqaro aeroporti	Toʻxtatilgan	[13]
Niderlandiya	Amsterdam	Schiphol
	Eyndxoven	Eyndxoven aeroporti	Mavsumiy
	Rotterdam	Rotterdam Gaaga aeroporti	Mavsumiy	[25]
Norvegiya	Oslo	Oslo Gardermoen aeroporti	Mavsumiy
Polsha	Katovitse	Katovitse aeroporti
	Varshava	Varshava Shopen aeroporti	Mavsumiy	[8]
Rossiya	Sankt-Peterburg	Pulkovo aeroporti	Toʻxtatilgan	[26]
Ruminiya	Buxarest	Henri Coandă xalqaro aeroporti		[27]
Sloveniya	Lyublyana	Lyublyana aeroporti	Toʻxtatilgan	[15]
Turkiya	Adana	Adana Şakirpaşa Aeroporti	Toʻxtatilgan	[28]
	Adana/Mersin	Chukurova xalqaro aeroporti		[29]
	Anqara	Anqara Esenbogʻa aeroporti
	Antaliya	Antaliya aeroporti	Hab	[30]
	Bodrum	Milas–Bodrum aeroporti	Mavsumiy
	Bursa	Bursa Yenishehir Aeroporti	2024-yil 10-noyabrdan boshlanadi	[31]
	Dalaman	Dalaman aeroporti	Mavsumiy	[32]
	Diyorbakir	Diyorbakir aeroporti		[8]
	Eloziq	Eloziq aeroporti		[33]
	Eskishehir	Hasan Polatkan aeroporti
	Arzirum	Arzirum aeroporti		[34]
	Gaziantep	Oʻgʻuzeli aeroporti		[8]
	Hatay	Hatay aeroporti	Toʻxtatilgan	[8]
	Istanbul	Istanbul aeroporti	Kelajakda	[35]
	Izmir	Izmir Adnan Menderes aeroporti	Hab	[36]
	Kars	Kars Harakani aeroporti
	Qayseri	Erkilet xalqaro aeroporti
	Koʻniya	Koʻniya aeroporti
	Kütahya	Zafer aeroporti	Mavsumiy
	Malatya	Malatya Erhaç aeroporti		[8]
	Samsun	Samsun-Chorshanba aeroporti		[8][37]
	Shanliurfa	Shonliurfa GAP aeroporti	2024-yil 9-noyabrdan boshlanadi	[38]
	Sivas	Sivas aeroporti	2024-yil 8-noyabrdan boshlanadi	[39]
	Trabzon	Trabzon aeroporti		[40]
	Van	Van Ferit Melen aeroporti		[41]
	Zonguldak	Zonguldak aeroporti	Mavsumiy	[13]
Ukraina	Kiyev	Borispol xalqaro aeroporti	Toʻxtatilgan	[15]
Vengriya	Budapesht	Budapesht Franz Liszt xalqaro aeroporti	Mavsumiy
Oʻzbekiston	Samarqand	Samarqand xalqaro aeroporti		[42]
Shimoliy Makedoniya	Skopye	Skopye xalqaro aeroporti
Shvetsiya	Gyoteborg	Gyoteborg Landvetter aeroporti	Toʻxtatilgan
	Stokgolm	Stokgolm Arlanda aeroporti	Mavsumiy
Shveysariya Fransiya Germaniya	Bazel Mulhouse Frayburg	EuroAirport Bazel Mulhouse Frayburg
Shveysariya	Jeneva	Jeneva aeroporti	Mavsumiy	[13]
	Syurix	Syurix aeroporti
Chexiya	Praga	Vatslav Gavel aeroporti		[8]

Kodshare shartnomalari

• Lufthansa^[43]

Interlayn shartnomalari

• Eurowings^[44]
• United Airlines^[45]

Aviaparki

SunExpress Boeing 737-800

SunExpress Boeing 737 MAX 8

SunExpressning Boeing 757-200 samolyoti aviakompaniyaning dastlabki liveyrasida, 2007-yil

Joriy holati

2024-yil may oyi holatiga koʻra, SunExpress aviaparki quyidagi samolyotlardan iborat^[46]:

Samolyot	Miqdori	Buyurtmalar	Yoʻlovchilar	Eslatmalar
Airbus A320-200	4	–	180	Avion Expressdan lizingga olingan.
Boeing 737-800	49	–	189
Boeing 737 MAX 8	15	54	189	45 ta qoʻshimcha samolyot olish imkoniyati bilan[47][48][49][50].
Boeing 737 MAX 10	–	17	TBA
Jami	68	71

Avval foydalanilgan samolyotlar

SunExpress oʻtmishda quyidagi samolyot turlarini ham boshqargan^{[manba kerak]}:

SunExpressning avvalgi aviaparki

Samolyot	Jami	Uchishni boshlagan yili	Uchishni yakunlagan yili	Eslatmalar
Boeing 737-300	4	1990	2002
Boeing 737-400	3	1993	2004
Boeing 737-700	12	2000	2015
Boeing 757-200	4	2005	2011

Manbalar

1. „SunExpress on ch-aviation“. ch-aviation. Qaraldi: 2023-yil 4-dekabr.
2. "Imprint (Wayback Machine saytida 2023-03-30 sanasida arxivlangan)." SunExpress. Retrieved 19 February 2020.
3. „Company Profile“. 2023-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 24-oktyabr.
4. „aviation24.be“ (2020-yil 23-iyun).
5. aerotelegraph.com (German) 23 June 2020
6. „Sun Express Begins Flights to Ercan Airport! | Caria Holidays“.
7. „Flight Connections Winter 2019/2020“. SunExpress. 2017-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 19-fevral.
8. „SunExpress NS24 Network Expansion – 24SEP23“. aeroroutes.com (2023-yil 24-sentyabr).
9. „SUNEXPRESS ADDS ABU DHABI SERVICE FROM SEP 2023“. Aeroroutes (2023-yil 19-iyun). Qaraldi: 2023-yil 19-iyun.
10. „SunExpress - Book cheap flights & fly to top destinations .com“ (en). www.sunexpress.com. Qaraldi: 2024-yil 28-avgust.
11. „Leeds Bradford gains new SunExpress route“.
12. „SunExpress - Book cheap flights & fly to top destinations .com“ (en). www.sunexpress.com. Qaraldi: 2024-yil 28-avgust.
13. „SunExpress Announces 2021 Summer Program“. ftnnews.com (2021-yil 23-fevral).
14. „Route network - SunExpress“. 2022-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-aprel.
15. Liu, Jim „SunExpress S21 network additions as of 11OCT20“. Routesonline. Qaraldi: 2020-yil 13-oktyabr.
16. „"Hätte gerne noch mehr Kapazität draufgelegt"“ (2018-yil 16-fevral).
17. „SunExpress Adds Antalya – Erfurt from late-Sep 2024“.
18. „Sunexpress verbindet Friedrichshafen und Antalya“.
19. „Allgäu Airport startet mit SunExpress neue Strecke nach Antalya“. 2022-yil 1-iyulda asl nusxadan arxivlangan.
20. „Mit SunExpress nach Antalya“. 2021-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
21. „Niederländische Steuererhöhung beflügelt Flughafen Weeze“ (2022-yil 14-dekabr).
22. „SunExpress's Izmir Dublin Flights Restart“. Railly News (2021-yil 9-sentyabr). 2021-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 3-oktyabr.
23. „Sun Express Begins Flights to Ercan Airport! | Caria Holidays“.
24. „SunExpress Adds Antalya – Sharm el Sheikh Service From Sep 2023“. AeroRoutes (2023-yil 27-iyul). Qaraldi: 2023-yil 27-iyul.
25. „Offers - SunExpress“. 2023-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 24-oktyabr.
26. „SunExpress plans new routes in S18“ (2017-yil 16-noyabr).
27. „SunExpress va relua zborurile regulate dintre București și Antalya în 2024“ (2023-yil 21-sentyabr).
28. https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
29. https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
30. https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
31. https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
32. https://www.aeroroutes.com/eng/240415-ukns24
33. https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
34. https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
35. https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
36. https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
37. https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
38. https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
39. https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
40. https://www.aeroroutes.com/eng/240424-xqnw24tr
41. https://www.airporthaber2.com/havacilik-haberleri/sunexpressten-kis-sezonunda-ic-hatlarda-11-yeni-rota.html
42. „SunExpress Schedules Samarqand mid-Nov 2023 Launch“. AeroRoutes (2023-yil 25-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 25-sentyabr.
43. https://aviationweek.com/air-transport/airports-networks/sunexpress-seeks-airline-partnerships-cee-expansion
44. https://havahaber.com/sunexpress-ve-eurowings-turkiye-ve-avrupa-arasindaki-ucus-seceneklerini-artirmak-icin-is-birliklerini-derinlestiriyor/
45. https://aviationweek.com/air-transport/airports-networks/sunexpress-seeks-airline-partnerships-cee-expansion
46. „Fleet“. sunexpress.com. Qaraldi: 2024-yil 10-aprel.
47. Perry, Dominic „DUBAI: SunExpress tops up Max orders with 10-unit deal“. FlightGlobal. Qaraldi: 2019-yil 18-noyabr.
48. „SunExpress places order for 50 Boeing aircraft“. reuters.com (2014-yil 19-fevral). Qaraldi: 2014-yil 19-fevral.
49. „Boeing Inks New Deal With SunExpress Worth Billions“. fool.com (2014-yil 19-fevral). Qaraldi: 2014-yil 21-fevral.
50. „SunExpress to Buy up to 90 Boeing 737 MAX Jets to Fuel Robust Growth“. Boeing Media Room (2023-yil 13-noyabr). Qaraldi: 2023-yil 13-noyabr.

Havolalar

Vikiomborda SunExpress mavzusiga oid fayllar bor

• Rasmiy veb-sayti (English)

Andoza:Lufthansa

• Turkiya portali