Remove ads
Халыкара истәлекле период – халыкара дәрәҗәдә кызыклы яки әһәммиятле мәсъәләгә игътибарны юнәлтүгә багышланган вакыт. Шундый чаралар искә алу өчен, җәмәгатьчелекнең игътибарны җәлеп итүгә һәм үзгәрешләр булдырырга әзерләү өчен кулланыла.
Бу периодларның күбесе БМО Генераль Ассамблеясы (
БМО), Икътисади һәм иҗтимаги шурасы, Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы (
Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы), Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы (
Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы) һәм Халыкара телекоммуникация берлеге (ITU), Азык-төлек һәм авыл хуҗалыгы оешмасы (
Бөтендөнья азык-төлек һәм авыл хуҗалыгы оешмасы), Бөтендөнья интеллектуаль милек оешмасы (
Бөтендөнья интеллектуаль милек оешмасы), Берләшкән милләтләр оешмасының әйләнә-тирә мохит буенча программасы (
UNEP), Халыкара диңгезчелек оешмасы (
IMO) һәм Халыкара гражданнар авиациясе оешмасы (
ICAO) кебек башка оешмалар тарафыннан билгеләнә. Бу очракларда махсус халыкара истәлекле периодны билгеләүне алга сөрүче оешма халыкара дәрәҗәдә чараларны координацияләү өчен БМО яки Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы символларын, ел өчен махсус булдырылган логотипны һәм үз инфраструктурасын куллана. Шулай ук үткәрелгән вакыйга чикләрендә халыкара истәлекле период дәвамында дөнья буйлап оештырылган чаралар турында язылган хисап әзерләнә һәм таратыла. Бу документта киләчәк эшчәнлек өчен тәкъдимнәрен дә үзенә ала.
Remove ads
Түбәндә БМО һәм башка халыкара истәлекле периодларны игълан итүче оешмалар тарафыннан билгеләнгән (БМОныкы кебек киң билгеләнмәгән булсалар да) көннәр, атналар, айлар, еллар һәм декадалар исемлеге күрсәтелә.
Көннәр
Гыйнвар
- 1 гыйнвар – Глобаль гаилә көне (ингл.) (элек Тынычлык һәм бүлешү көне),
БМО тарафыннан кабул ителгән - 1 гыйнвар – Бөтендөнья тынычлык көне (ингл.) – Рим папасы Павел VI (ингл.) 8.12.1967 көнендә язган хаты белән кабул итте
- 26 гыйнвар – Халыкара тамгачылар көне (ингл.) Бөтендөнья тамгачылык оешмасы (ингл.) тарафыннан кабул ителгән[1]
- 27 гыйнвар - Холокост корбаннарын халыкара искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[2]
- 31 гыйнвар – Урам балалары көне (ингл.)
Февраль
- 2 февраль – Бөтендөнья сулы җирләр көне (ингл.)
- 4 февраль - Бөтендөнья яманшеш хасталыгына каршы көрәш көне (ингл.), БМО һәм
Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[3] - 6 февраль - Халыкара хатын-кызларның җенси органнарына зыян кылуга каршы көрәшне искә алу көне (ингл.), Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[4]
- 11 февраль – Бөтендөнья авыру кеше көне (ингл.), Instituted by Pope (ингл.)
- 13 февраль - Бөтендөнья радио көне (ингл.), БМО һәм
Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы тарафыннан кабул ителгән[5] - 20 февраль - Бөтендөнья җәмгыяви гаделлек көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[6]
- 21 февраль - Халыкара туган тел көне, БМО һәм Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы тарафыннан кабул ителгән[7]
Март
- 3 март – Халыкара колак һәм ишетү көне (ингл.), Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[8]
- 3 март – Халыкара язучы көне
- 8 март - БМОның кыз-хатыннар хокуклары һәм халыкара тынычлык өчен көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[9]
- 11 март – Бөтендөнья мөселман мәдәнияте, тынычлыгы, диалогы һәм фильм көне (ингл.)
- 14 март – Халыкара елгалар сәләмәтлеге өчен керәшүне искә алу көне (ингл.)[10]
- 14 март – (ингл.)
- 15 март – Бөтендөнья кулланучы хокуклары көне (ингл.)
- 20 март – Халыкара франкофония (ингл.) көне[11]
- 20 март - Халыкара шатлык һәм бәхет көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[12]
- 20 март – Бөтендөнья балалар һәм яшь тамашачылар театры көне (ингл.)[13]
- 20 март – Бөтендөнья чыпчык көне (ингл.)[14]
- 20 яки 21 март – Җир шары көне (ингл.)
- 21 март - Халыкара расачыл дискриминацияга чик кую өчен көрәшне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[15]
- 21 март- Бөтендөнья шигриять көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы тарафыннан кабул ителгән[16]
- 21 март - Халыкара Науруз көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[17]
- 21 март - Бөтендөнья Даун синдромы көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[18]
- 21 март – Бөтендөнья курчак театрлары көне (ингл.), UNIMA тарафыннан кабул ителгән
- 21 март – Бөтендөнья урман көне,
Бөтендөнья азык-төлек һәм авыл хуҗалыгы оешмасы тарафыннан кабул ителгән[19] - 22 март - Бөтендөнья Су көне, БМО тарафыннан кабул ителгән[20]
- 23 март - Бөтендөнья метеорология көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[21]
- 24 март - Бөтендөнья туберкулез хасталыгы белән көрәшне искә алу көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[22]
- 24 март - Халыкара кеше хокукларын котычкыч бозу очраклары турында хакыйкатька хакны һәм корбаннарының кыйммәтлеген искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[23]
- 25 март - Халыкара транслатлантик кол сәүдәсе һәм коллык корбаннарын искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[24]
- 25 март - Халыкара билгесез югалган яки кулга алынган БМО хезмәткәрләренә теләктәшлек көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[25]
- Мартның 3 нче җомгасы – Бөтендөнья йокы көне (ингл.)
Апрель
- 1 апрель – Апрель ахмагы көне (ингл.)
- 2 апрель - Бөтендөнья аутизм хасталыгын искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[26]
- 2 апрель – Халыкара балалар китабы көне
- 4 апрель - Халыкара миналарны истә тоту һәм миналарны юк итүгә ярдәм итүне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[27]
- 7 апрель - Халыкара Руанда геноциды корбаннарны искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[28]
- 7 апрель - Бөтендөнья сәламәтлек көне, БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[29]
- 8 апрель – Халыкара чегәннәр көне (ингл.)
- 12 апрель - Халыкара кешенең космоска очышны искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[30]
- 12 апрель – Халыкара урамда үсүче балаларны искә алу көне (ингл.)
- 16 апрель – Бөтендөнья эшмәкәрлек көне (ингл.)[31]
- 17 апрель – Бөтендөнья гемофилия көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән
- 21 апрель – Бөтендөнья яңа юлларны уйлап табу һәм инновацияләр көне (ингл.). Чаралар Леонардо да Винчи туган көне – 15 апрель – көненнән башлана
- 22 апрель - Халыкара Ана Җир көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[32]
- 23 апрель - Бөтендөнья китап һәм автор хокукларын искә алу көне(ингл.), БМО һәм Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы тарафыннан кабул ителгән[33]
- 24 апрель – Бөтендөнья лаборатория хайваннарын искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән
- 25 апрель - Бөтендөнья малярия хасталыгын искә алу көне(ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[34]
- 26 апрель - Бөтендөнья интеллектуаль милек көне (ингл.), БМО һәм
Бөтендөнья интеллектуаль милек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[35] - 28 апрель - Бөтендөнья эш урында имин һәм сәләмәт шартларны булдыру көне| (ингл.), БМО һәм
ILO тарафыннан кабул ителгән[36] - 29 апрель - Сугышлар дәвамында кулланылган химик кораллар корбаннарын искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[37]
- 30 апрель - Халыкара джаз көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[38]
Май
- 1 май – Май көне (ингл.) – Хезмәт көне(ингл.)
- 3 май - Бөтендөнья пресса иреге көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[39]
- 4 май – Халыкара янгын сүндерүчеләр көне (ингл.), (ингл.)
- 5 май - Весак көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[40]
- 5 май – Халыкара акушерлар көне (ингл.)
- 8 май – Бөтендөнья кызыл хач һәм кызыл ай көне (ингл.)
- 9 май - Икенче бөтендөнья сугыш дәвамында корбан булганнарны искә алу һәм тынычлану вакыты (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[41]
- 12 май - Бөтендөнья күчмә кошлар көне (ингл.), БМО һәм
UNEP тарафыннан кабул ителгән[42] - 12 май – Халыкара медицина туташлары көне (ингл.)
- 15 май - Халыкара гаилә көне, БМО тарафыннан кабул ителгән[43]
- 17 май - Бөтендөнья телекоммуникация һәм мәгълүмәти җәмгыять көне (ингл.), БМО һәм ITU тарафыннан кабул ителгән[44]
- 17 май – Бөтендөнья СПИД вакцинасы көне (ингл.)
- 17 май – Халыкара гомофобия һәм трансфобиягә каршылык күрсәтүне искә алу көне (ингл.)
- 18 май – Халыкара СПИДтан үлүләрне шәмнәр яндыру белән искә алу көне (ингл.)
- 18 май – Халыкара музейлар көне
- 21 май - Бөтендөнья диалог һәм үсеш өчен мәдәни күптөрлелек көне көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[45]
- 22 май - Халыкара биологик күптөрлелек көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[46]
- 22 май – Бөтендөнья готлар көне (ингл.)
- 23 май – Бөтендөнья ташбакалар көне (ингл.)
- 25 май – Үзенчәлекле булу горурлыгы көне (ингл.)
- 29 май - Халыкара БМО тынычлык саклау гаскәрләрне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[47]
- 31 май - Бөтендөнья тәмәкесез көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[48]
- Майның 1 нче сишәмбесе – Бөтендөнья астма хасталы белән көрәшне искә алу көне (ингл.)
- Майның 2 нче шимбәсе – Бөтендөнья гадел сәүдә көне (ингл.)
Июнь
- 1 июнь - Глобаль ата-аналар көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[49]
- 1 июнь – Халыкара балаларны яклау көне
- 4 июнь - Халыкара агрессия корбаннары булган гәепсез балаларны искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[50]
- 5 июнь - Бөтендөнья әйләнә-тирә мохит көне (ингл.), БМО һәм UNEP тарафыннан кабул ителгән[51]
- 8 июнь - Бөтендөнья океаннар көне, БМО тарафыннан кабул ителгән[52]
- 8 июнь – Бөтендөнья баш мие шеше хасталыгы белән көрәшне искә алу көне (ингл.)
- 10 июнь – Шарлы каләм көне (ингл.)
- 12 июнь - Бөтендөнья балаларны эшләтүгә каршы көрәшне искә алу көне (ингл.), БМО һәм ILO тарафыннан кабул ителгән[53]
- 14 июнь - Бөтендөнья кан донорлары көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[54]
- 15 июнь - Бөтендөнья олыларның хакларын бозуга каршылык күрсәтүне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[55]
- 17 июнь - Бөтендөнья чүлләшүгә һәм корылыкка каршы көрәшне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[56]
- 18 июнь – Халыкара эшкә велосипед белән йөрүне алга сөрү көне (ингл.)
- 18 июнь – Аутизм хасталыгы булган кешеләрнең горурлыгы көне (ингл.)
- 19 июнь – Бөтендөнья урак күзәнәкләренә каршы көрәшне искә алу көне (ингл.), БМО резолюциясе нигезендә
- 20 июнь - Бөтендөнья качаклары көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[57]
- 21 июнь – Бөтендөнья музыка көне (ингл.)
- 23 июнь - БМОның җәмгыяви хезмәт көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[58]
- 23 июнь - Халыкара Олимпия көне
- 23 июнь - Халыкара тол калган хатыннарны искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[59]
- 25 июнь - Халыкара диңгезчеләр көне (ингл.), БМО һәм
IMO тарафыннан кабул ителгән[60] - 26 июнь - Халыкара наркотик матдәләрне рөхсәтсез тарату һәм куллануга каршылык күрсәтүне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[61]
- 26 июнь - Халыкара газаплау корбаннарына ярдәм күрсәтүне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[62]
- Июньның 3 нче шимбәсе – Аталар көне (ингл.)
Июль
- Июльның беренче шимбәсе, 7 июль - Халыкара кооперативлар көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[63]
- 2 июль – Бөтендөнья билгесез очучы объеклары көне (ингл.)
- 8 июль – Язучылар көне (ингл.)
- 11 июль - Бөтендөнья халкы көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[64]
- 11 июль - Халыкара шоколад көне
- 18 июль - Халыкара Нельсон Мандела көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[65]
- 28 июль - Бөтендөнья гепатит хасталыгына көрәшне искә алу көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[66]
- 29 июль – Халыкара юлбарысларны искә алу көне (ингл.)
- 30 июль - Халыкара дуслык көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[67]
Август
- 5 август – Халыкара сыра көне (ингл.)
- 7 август – Халыкара хипстерлар көне
- 9 август - Дөньяның җирле халыкларының халыкара көне, БМО тарафыннан кабул ителгән[68]
- 10 август – Халыкара Sorry Ranga (redhead) көне
- 12 август - Халыкара яшьләр көне, БМО тарафыннан кабул ителгән[69]
- 13 август – Халыкара сулагайлар көне (ингл.)
- 15 август – Бөтендөнья Интернетның файдалылыгын искә алу көне (ингл.)
- 19 август - Бөтендөнья гуманитар ярдәм күрсәтүчеләрне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[70]
- 19 август – Бөтендөнья фотография көне (ингл.)
- 21 август – Бөтендөнья мода көне (ингл.)
- 23 август - Коллар сәүдәсен һәм аның чикләнүен искә алуны халыкара искә алу көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы тарафыннан кабул ителгән[71]
- 29 август - Халыкара атом коралларын сынауга каршылык көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[72]
- 30 август - Халыкара көчләп юк ителү корбаннарын искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[73]
Сентябрь
- 1 сентябрь - Бөтендөнья тынычлык көне
- 8 сентябрь - Халыкара уку-язу белү көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы тарафыннан кабул ителгән[74]
- 8 сентябрь – Бөтендөнья физик терапия көне (ингл.)
- Сентябрьның 2 нче шимбәсе – Бөтендөнья бөренчел ярдәм көне (ингл.)
- 10 сентябрь - Бөтендөнья үз-үзенә кул салу очракларын киметү омтылышларын искә алу көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[75]
- 11 сентябрь – 9/11 еллыгы (ингл.)
- 12 сентябрь - БМОның көнъяк илләре хезмәттәшлеге көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[76]
- 15 сентябрь - Халыкара демократия көне, БМО тарафыннан кабул ителгән[77]
- 16 сентябрь - Халыкара озон катламын саклауны искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[78]
- 18 сентябрь – Бөтендөнья су мониторингны искә алу көне (ингл.)
- 19 сентябрь – Халыкара пират кебек сөйләшү көне (ингл.)
- 20 сентябрь – Халыкара азатлык көне
- 21 сентябрь - Халыкара тынычлык көне, БМО тарафыннан кабул ителгән[79]
- 21 сентябрь – Бөтендөнья Альцгеймер авыруына каршы көрәшне искә алу көне.
- 22 сентябрь – Бөтендөнья автомобильсыз көн (ингл.), Бөтендөнья мөгезборын көне.
- 26 сентябрь – Бөтен-Европа телләр көне (ингл.)
- 27 сентябрь - Бөтендөнья туризм көне, БМО һәм UNWTO тарафыннан кабул ителгән[80]
- 28 сентябрь - Бөтендөнья хайванларда дулау хасталыгына каршы көрәшне искә алу көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[81]
- 28 сентябрь – Халыкара белүгә хокукы көне (ингл.)[82]
- 30 сентябрь – Бөтендөнья ярдәм итү көне
- 30 сентябрь – Тәрҗемәчеләрнең халыкара көне
- 30 сентябрь – Көфер итү көне (ингл.)
- Сентябрьның соңгы атнасы, 27 сентябрь - Бөтендөнья диңгезчелек көне (ингл.), БМО һәм IMO тарафыннан кабул ителгән[83]
- Сентябрьның соңгы шимбәсе, 29 сентябрь - Бөтендөнья йөрәк сәләмәтлеге көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[84]
Октябрь
- Октябрьның беренче дүшәмбесе, 1 октябрь - Бөтендөнья кеше тораклары көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[85]
- 1 октябрь - Халыкара олы яшьтәге кешеләр көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[86]
- 1 октябрь – Бөтендөнья вегетарианчылык көне (ингл.)
- 1 октябрь – Халыкара музыка көне (International Music Day)
- 2 октябрь - Халыкара физик каршылык күрсәтмәүне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[87]
- 4 октябрь – Бөтендөнья хайваннарны яклау көне
- 5 октябрь - Бөтендөнья укытучылар көне, БМО һәм Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы тарафыннан кабул ителгән[88]
- Октябрьның беренче җомгасы – Бөтендөнья елмаю көне[89]
- Октябрьның беренче җомгасы – Халыкара йомырка көне
- 8 октябрь – Бөтендөнья хоспис һәм паллиатив хезмәт көне (ингл.)
- 8 октябрь – Бөтендөнья гуманитар ярдәмне оештыру көне (ингл.)
- 9 октябрь - Бөтендөнья почта көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[90]
- 10 октябрь - Бөтендөнья менталь сәләмәтлек көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[91]
- 10 октябрь – Бөтендөнья үлем җәзасы каршы көрәшне искә алу көне (ингл.), WCADP тарафыннан кабул ителгән
- 11 октябрь - Халыкара кыз бала көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[92]
- 11 октябрь – Сексуаль күптөрлелектән курыкмау көне (ингл.)
- 12 октябрь – Бөтендөнья артрит хасталыгы белән көрәшне искә алу көне
- 13 октябрь - Халыкара табигый катастрофалардан югалтуларны әзәйтүне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[93]
- 14 октябрь – Бөтендөнья стандартлар көне (ингл.)
- 15 октябрь - Халыкара авыл җирлегендә яшәүче кыз-хатыннары көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[94]
- 15 октябрь – Глобаль кулларны юу көне (ингл.)
- 16 октябрь - Бөтендөнья ашамлыклар көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья азык-төлек һәм авыл хуҗалыгы оешмасы тарафыннан кабул ителгән[95]
- 16 октябрь – Милли түрә көне (ингл.) (Түрә көне (ингл.))
- 17 октябрь - Халыкара кешеләрне ярлылыктан коткаруны кирәклеген искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[96]
- 20 октябрь – Бөтендөнья остеопороз хасталыгына каршы көрәшне искә алу көне (ингл.)[97]
- 20 октябрь – Халыкара авиадиспетерлар көне (ингл.)[98]
- 20 октябрь – Бөтендөнья статистика көне (ингл.)
- 22 октябрь – Халыкара ык-мыклау хасталыгын искә алу көне (ингл.)
- 24 октябрь - БМО көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[99]
- 24 октябрь - Бөтендөнья үсеш өчен мәгълүмат көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[100]
- 27 октябрь - Бөтендөнья аудиовизуаль мирас көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы тарафыннан кабул ителгән[101]
- 28 октябрь – Халыкара CAPS LOCK тимәсе көне (ингл.)
- 28 октябрь – Халыкара мультипликация көне
- 30 октябрь – Халыкара ортопедия туташлары көне (ингл.)
- Октябрьның икенче сишәмбесе, 11 октябрь – Бөтендөнья күрү көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[102]
- Октябрьның икенче җомгасы – Бөтендөнья йомырка көне (ингл.)[103]
Ноябрь
- 6 ноябрь - Әйләнә-тирә мохитны кораллы конфликт һәм сугышларда куллануга халыкара каршылык күрсәтү көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[104]
- 8 ноябрь – Халыкара шәһәрләрне уңайлылык өчен планлау көне (ингл.), Бөтендөнья урбанизм көне, Халыкара радиология көне (ингл.), Рентген нурларын ачу көне
- 10 ноябрь - Бөтендөнья тынычлык һәм үсеш өчен фән көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы тарафыннан кабул ителгән[105]
- 10 ноябрь – Бөтендөнья иммунизация эшчәнлеген искә алу көне (ингл.).
- 12 ноябрь - Бөтендөнья пневмония хасталыгына каршы көрәшне искә алу көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[106]
- 13 ноябрь – Бөтендөнья мөлаемлык көне (ингл.)
- 14 ноябрь - Бөтендөнья диабет хасталыгына каршы көрәшне искә алу көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[107]
- 16 ноябрь - Халыкара толерантлык өчен адымнар көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[108]
- 16 ноябрь - Бөтендөнья хроник обструктив үпкә хасталыгына каршы көрәшне искә алу көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[109]
- 17 ноябрь – Халыкара студентлар көне
- 19 ноябрь – Халыкара хәлакъ төшкән журналистларны искә алу көне (ингл.), дөньяның журналист җәмәгәтьчелеге тарафыннан кабул ителгән[110]
- 19 ноябрь – Халыкара ир кешеләр көне (ингл.) (
Тринидад һәм Тобаго, 
Ямайка, 
Австралия, 
Һиндстан, 
АКШ, 
Сингапур, 
Мальта, 
Бөекбритания, 
Көньяк Африка Җөмһүрияте, 
Маҗарстан, 
Ирландия, 
Гана, 
Канада, 
Дания, 
Австрия, 
Франция, 
Пакистан Ислам Җөмһүрияте, 
Антигуа һәм Барбуда, 
Сент-Китс һәм Невис һәм 
Гренада) - 20 ноябрь - Бөтендөнья балалары көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[111]
- 20 ноябрь – Трансгендерларны искә алу көне (ингл.)
- 20 ноябрь – Африканың индустриализациясе көне (рус.)
- 21 ноябрь - Бөтендөнья телевидение көне (рус.), БМО тарафыннан кабул ителгән[112]
- 21 ноябрь – Бөтендөнья балыкларны үстерүне искә алу көне
- 21 ноябрь – Бөтендөнья сәләмләү көне (ингл.)
- 21 ноябрь – умырткалык баганасы дефектын (рус. ru:расщепление позвоночника) исә алу көне[113]
- 25 ноябрь - Халыкара кыз-хатыннарны көчләүгә нокта кую кирәклеген искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[114]
- 29 ноябрь - Халыкара Фәлестыйн халкына теләктәшлек көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[115]
- 30 ноябрь – Санак иминлеге көне (ингл.)
- Ноябрьның өченче пәнҗешәмбесе, 15 ноябрь - Бөтендөнья фәлсәфә көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы тарафыннан кабул ителгән[116]
- Ноябрьның өченче якшәмбесе, 17 ноябрь - Бөтендөнья юл халәкәтләр корбаннарын искә алу көне (ингл.), БМО һәм Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән[117]
- 20 ноябрь - Африка индустриализация көне(ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[118]
Декабрь
- 1 декабрь - Бөтендөнья СПИД хасталыгына каршы көрәшне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[119]
- 2 декабрь - Халыкара коллыкны юк итүгә өчен адымнарны искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[120]
- 3 декабрь - Халыкара мөмкинчекләре чикләнгән кешеләр көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[121]
- 5 декабрь - Халыкара икътисади һәм җәмгыяви үсеш өчен волонтерлык көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[122]
- 7 декабрь - Халыкара граждан авиациясе көне (ингл.), БМО һәм
ICAO тарафыннан кабул ителгән[123] - 9 декабрь - Халыкара коррупциягә каршылык күрсәтүне искә алу көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[124]
- 10 декабрь:
- Кеше хокуклары көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[125]
- Халыкара хайваннар хокуклары көне, 1998[126]
- Кеше хокуклары көне (ингл.),
- 11 декабрь - Халыкара таулар көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[127]
- 12 декабрь – Халыкара хэви-метал һәм хард-рок музыкасы көне (ингл.) Music[128][129][130][131]
- 13 декабрь – Халыкара көн көне (ингл.), Реддит (ингл.) тарафдарлары ягыннан котлана
- 15 декабрь – Халыкара чәй көне (ингл.), чәй җитештерүче илләрдә 2005 елдан бирле билгеләнә
- 17 декабрь – Фахишәлек тармагы хезмәткәрләренә карата көчләү һәм җинаятьләрне туктатуга багышланган халыкара теләктәшлек көне (ингл.), фахишәләр һәм аларның хокукларын яклаучылар тарафыннан 2003 елдан бирле билгеләнә
- 18 декабрь:
- Халыкара мигрантлар көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[132]
- Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы — БМО гарәп теле көне (1973 елдан рәсми тел, көн 2010 елдан билгеләнә).[133]
- Халыкара мигрантлар көне (ингл.),
- 20 декабрь - Халыкара кешеләр теләктәшлеге көне (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән[134]
- 25 декабрь – Раштуа (ингл.)
Атналар
- 21 март–27 март Расачылык һәм расачыл дискриминацияга каршы көрәшүче кешеләргә теләктәшлек атнасы (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән
- 25 апрель – 2 май (2009) — Америкаларда вакцинация атнасы (ингл.)[135]
- 25 май–31 май Үзидарә хокукы булмаган территорияләрдә яшәүче кешеләргә теләктәшлек атнасы (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән
- Сентябрьның дүртенче атнасы – (Халыкара) Тынычлык атнасы
- 4 октябрь–10 октябрь – Бөтендөнья космос атналыгы (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән
- 24 октябрь–30 октябрь – Коралсызлану атнасы (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән
- 25 октябрь–31 октябрь – Халыкара буллозлы эпидермолиз хасталыгына каршы көрәшне истә тоту атнасы (ингл.), 2019 елның 2 гыйнвар көнендә архивланган.
- Юл иминлеге атнасы – Ноябрь
- Акула атнасы – Җәй
Айлар
- Гыйнвар – InFo-ZoNe ае (ингл.)
- Февраль – LGBTQ ае (ингл.)
- Октябрь – Күкрәк яманшеше хасталыгын искә алу ае (ингл.)
- Октябрь – Халыкара коммуникацияләр күптөрлелеге ае (ингл.), International Society for Augmentative and Alternative Communication (ISAAC); www.isaac-online.org; www.aacawareness.org
- Ноябрь – Мовембер (ингл.), ноябрьда простата яманшеше һәм депрессия кебек ир кешеләр сәләмәтлек мәсъәләләргә игътибар җәлеп итү чаралары
- Ноябрь – Новеллалар язу ае (ингл.) (бар дөньядан кешеләр ай дәвамында 50,000 сүзлек новелланы язу торышлыг).
Еллар
1950 елга кадәр
1950 нчеләр
1960 нчеләр
1970 нчеләр
1980 нчеләр
- 1981 – Халыкара мөмкинлекләре чикләнгән кешеләр елы (ингл.)
- 1982 – Халыкара Көньяк Африкага каршы санкцияләргә катнашу елы (ингл.)
- 1983 – Бөтендөнья коммуникацияләр елы (ингл.)
- 1984 – Көнъяк Африкадагы кыз-хатыннар елы (ингл.) 2005 елның 16 июнь көнендә архивланган.
- 1985 – БМО елы (ингл.)
- 1985 – Халыкара яшьләр елы (ингл.)
- 1986 – Халыкара тынычлык елы (ингл.)
- 1987 – Халыкара өйсезләр өчен торырлык урыннар елы (ингл.)
1990 нчылар
- 1990 – Халыкара уку-язу белү елы (ингл.)
- 1992 – Халыкара космос елы (ингл.)
- 1993 – Халыкара дөньяның җирле халыклары елы (ингл.)
- 1994 – Халыкара спорт һәм олимпия идеалы елы (ингл.)
- 1994 – Халыкара гаилә елы (ингл.)
- 1995 – Бөтендөнья халыкларының икенче бөтендөнья сугыш корбаннарын искә алу елы (ингл.)
- 1995 – БМО толерантлык елы (ингл.)
- 1996 – Халыкара фәкыйрьлекне юк итү елы (ингл.)
- 1998 – Халыкара океан елы (ингл.)
- 1999 – Халыкара өлкән яшьтәге кешеләр елы (ингл.)
- 1999 – (ингл.)
2000 леләр
- 2000 – Халыкара рәхмәтлелекне белдерү елы (ингл.)
- 2000 – Халыкара тынычлык мәдәнияте елы (ингл.)
- 2000 – Бөтендөнья математика елы (ингл.)
- 2001 – Халыкара расачылык, расачыл дискриминация, ксенофобия һәм бәйле толерантсызлыкка каршы мобилизация елы (ингл.)
- 2001 – Халыкара волонтерлар елы (ингл.)
- 2001 – БМОның цивилизацияләр ара диалогы елы (ингл.) 2008 елның 2 декабрь көнендә архивланган. 2009 елның 9 гыйнвар көнендә архивланган. 2008 елның 1 октябрь көнендә архивланган.
- 2002 – Халыкара экотуризм елы (ингл.) 2004 елның 27 июнь көнендә архивланган.
- 2002 – Халыкара таулар елы (ингл.)
- 2002 – БМОның мәдәни мираска багышланган елы (ингл.)
- 2003 – Халыкара эчәрлек су елы (ингл.)
- 2003 – Бөтен-Европа мөмкинлекләр чикләнүгә багышланган елы (ингл.)
- 2004 – Халыкара коллыкка каршы көрәшне һәм аны юк итүне искә алу елы (ингл.)
- 2004 – Халыкара дөге елы (ингл.)
- 2005 – Халыкара спорт һәм физик өйрәнү елы (ингл.)
- 2005 – Халыкара микрокредит елы (ингл.) 2010 елның 28 июнь көнендә архивланган.
- 2005 – Бөтендөнья физика елы (ингл.) ((ингл.)) тарафыннан игълан ителгән 2016 елның 2 ноябрь көнендә архивланган.
- 2006 – Халыкара чүлләр һәм чүлләшү елы (ингл.)
- 2007 – Халыкара дельфин елы (ингл.) (extended to 2008)
- 2007 – Халыкара скаут елы (ингл.) 2011 елның 4 гыйнвар көнендә архивланган.
- 2007–2008 – Халыкара гелиофизика елы (ингл.)
- 2007–2008–(2009) – Халыкара поляр елы (ингл.)
- (2007)–2008–(2009) – Халыкара Җир елы (ингл.) – (N.B. Triennium) – and & 2006 елның 7 декабрь көнендә архивланган.
- 2007 – Колумбиядәге үз җирләреннән күчерелгән кешеләр хокуклары елы
- 2008 – Халыкара телләр елы (ингл.)
- 2008 – Халыкара бәрәңге елы (ингл.)
- 2008 – Халыкара санитария елы (ингл.)
- 2008 – Халыкара бака елы
- 2009 – Халыкара астрономия елы (ингл.) (тәкъдим Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы Генераль Ассамблеясының 33 нче сессиясендә кабул ителде, БМОның 62 нче Генераль Ассамблеясы карары белән игълан ителде)
- 2009 – Халыкара табигый җепсел елы (ингл.) 2015 елның 24 сентябрь көнендә архивланган.
- 2009 – Халыкара татулашу елы (ингл.) http://www.undemocracy.com/generalassembly_61/meeting_56/pg025-bk02#pg025-bk02 2010 елның 25 август көнендә архивланган.]
- 2009 – Горилла елы (ингл.) – 2019 елның 18 март көнендә архивланган.
- 2009 – Халыкара акула елы (ингл.) – 2010 елның 12 июнь көнендә архивланган.
2010 нчылар
- 2010 – Халыкара коммуникацияләр елы (ингл.), Халыкара мәдәниятьләрнең якынлашуы елы (ингл.)
- 2010 – Халыкара биотөрлелек елы (ингл.)
- 2010 – Халыкара яшьләр елы (ингл.)
- 2011 – Халыкара урманнар елы (ингл.)
- 2011 – Халыкара алдынгы сәләтләр елы (ингл.)
- 2011 – Халыкара химия елы (ингл.), Бөтендөнья мәгариф, фән һәм мәдәният оешмасы тарафыннан кабул ителде.
- 2011 – Халыкара Африка чыгышлы кешеләр елы (ингл.)
- 2011 – Бөтендөнья ветеринария елы 2011 (ингл.)
- 2012 – Халыкара кооперативлар (ингл.) елы
- 2012 – Халыкара бар кешеләр өчен тотрыклы энергия чыгынаклары елы (ингл.)
- 2013 – Халыкара су мәсъәләсендә хезмәттәшлек елы (ингл.)
- 2013 – Халыкара квиноа елы (ингл.)
- 2014 – Халыкара гаилә фермалары елы (ингл.)
- 2014 – Халыкара кристаллография (ингл.) елы
Декадалар
- 1976–1985 – БМОның кыз-хатыннар дистә еллегы (ингл.) , БМО тарафыннан кабул ителгән
- 1990s – Халыкара табигый халәкатьләрне киметү дистә еллыгы (ингл.)
- 1994–2004 – Беренче Халыкара дөньяның җирле халыклары дистә еллыгы (ингл.) , БМО тарафыннан кабул ителгән
- 1997–2006 – Беренче халыкара фәкыйрьлекне юк итү дистә еллыгы (ингл.) , БМО тарафыннан кабул ителгән
- 2000–2010 – Икенче халыкара колониализмны бетерүгә багышланган дистә еллыгы (ингл.) 2017 елның 16 июнь көнендә архивланган. (pdf), БМО тарафыннан кабул ителгән
- 2000–2010 – Сөяк һәм буын унъеллыгы (ингл.) , Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы тарафыннан кабул ителгән
- 2001–2010 – Халыкара дөнья балалары хакына тынычлык һәм куркынычсызлыкка багышланган дистә еллыгы (ингл.) 2012 елның 18 февраль көнендә архивланган., БМО тарафыннан кабул ителгән
- 2001–2010 – Үсештәге илләрдә малярияны киметүгә багышланган унъеллык (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән
- 2003–2012 – БМОның уку-язу белүгә багышланган дистә еллык (ингл.) , БМО тарафыннан кабул ителгән
- 2005–2014 – БМОның тотрыклы үсеш өчен мәгариф мәсъәләләренә багышланган дистә еллык (ингл.) – , БМО тарафыннан кабул ителгән
- 2005–2014 – Икенче халыкара дөньяның җирле халыкларына багышланган дистә еллыгы (ингл.) , БМО тарафыннан кабул ителгән
- 2005–2015 – Тормыш өчен суга багышланган дистә еллык (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән
- 2010–2020 – БМОның чүлләр һәм чүлләшүгә каршы көрәшкә багышланган дистә еллыгы (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән
- 2011–2020 – БМОның биологик күптөрлелеккә багышланган дистә еллык (ингл.), БМО тарафыннан кабул ителгән; Өченче халыкара колониализмны бетерүгә багышланган дистә еллылык, БМО тарафыннан кабул ителгән; Юл хәрәкәте иминлегенә багышланган гамәлләр унъеллыгы (ингл.) [www.who.int/roadsafety/decade_of_action/en/index.html], БМО тарафыннан кабул ителгән
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads