22 апрель

22 апрель — Милади тәкъвимендә дүртенче айның егерме икенче көне. Ел ахырына кадәр 253 көн кала.

← апрель →
Дш	Сш	Чш	Пҗ	Җм	Шм	Як
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30
2024 ел

	Тарих порталы
	Вакыт порталы
	Бәйрәмнәр порталы

Дөнья тарихында бу көн:

Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар

Җир көне байрагы (en).

Кабралның 1500 елгы Португалиядән Һиндстанга сәфәре (кызыл) һәм кайту юлы (зәңгәр).

Метеор очышы анимациясе.

Бразилия хәрби һава көчләре эмблемасы.

Халыкара

• БМО - Халыкара Җир-анабыз көне (ингл. International Mother Earth Day, рус. Международный день Матери-Земли).

Халыкара ана Җир көне БМОның A/RES/63/278 резолюциясы нигезендә кабул ителде.^[1].

Милли

• Бразилия – Ачу көне (порт. Dia do Descobrimento, ингл. Discovery Day).
• Испания – Изобелла патшабикәсе көне.

Һөнәри, җәмгыяви һәм өлкә бәйрәмнәре

• Җир көне (ингл. Earth Day).
• АКШ / Оклахома (штат) – Оклахома көне (ингл. Oklahoma Day).
• Астрономия белән кызыксынучылар - Лира йолдызлыгы (Lyra) юнәлешеннән очучы метеорлар агымы (Лиридалар, исп. Líridas) максимумы.
• Бразилия:
  • Португалия тамырлы Бразилия ватандашлары җәмгыяте көне (порт. Dia da Comunidade Luso Brasileira).^[2]
  • Бразилия хәрби һава көчләре көне (порт. Dia da Força Aérea Brasileira).^[3]

Хөҗүм авиациясе (порт. Dia da Aviação de Caça) көне.

• Португалия - Милли геологик мирасы көне (порт. Dia Nacional do Património Geológico).^[4]

Киң вакытлы халыкара чаралар

Вакыйгалар

• 1500 — / Португал империясе (en) сәяхәтчесе Педру Кабрал (pt) Бразилияне ача (башта ул аны утрау дип уйлаган).
• 1529 — Испан империясе һәм / Португал империясе үз арасында Көнчыгыш ярымшарны бүләләр.
• 1838 — Атлантик океан аша беренче тапкыр пароход (ингл. SS Sirius (1837)) уза.
• 1923 — Казанда Татарны гыйльми өйрәнү җәмгыяте барлыкка килә.
• 1945 — Кызыл армиясенең алдынгы гаскәрләре Берлинга керә.
• 1964 — Танганьика Җөмһүрияте һәм Занзибар һәм Пемба Халык Җөмһүрияте берләшеп, Танзания буларак яшәүләрен дәвам итәчәкләре турында ирештерәләр.
• 1980 — Канада Мәскәү Олимпия уеннарында катнашмаячагын игълан итә.
• 2007 — Казанның Татнефть-Арена сараенда татар җырының II «Җиде йолдыз» Халыкара фестивале концерты узган.
• 2022 — Донецк Халык Республикасы мөселманнарының Диния нәзарәте оеша.

Туулар

Шулай ук карагыз: Төркем:22 апрель көнне туганнар

• 1658 — Джузеппе Торелли, итальян композиторы.
• 1724 — Иммануил Кант, алман фәлсәфәчесе, алман классик фәлсәфәсенең башлап җибәрүчесе.
• 1852 — Ильяс Бораганский, Петербургтагы татар нәшрияты хуҗасы.
• 1854 — Анри Лафонтен, Бельгия юристы.
• 1870 — Владимир Ленин, сәяси һәм дәүләт эшлеклесе, революционер.
• 1876 — Роберт Барани,
• 1884 — Владимир Каврайский,
• 1897 — Усеин Баккал,
• 1899 — Владимир Набоков,
• 1903 — Әкъдәс Нигъмәт Курат, тарихчы-галим.
• 1904 — Роберт Оппенһеймер,
• 1907 — Ирина Зарубина,
• 1909 — Павел Горбулин,
• 1909 — Рита Леви-Монтальчини,
• 1910 — Әюп Гәрәй, шагыйрь.
• 1912 — Малик Каюмов,
• 1913 — Василий Вырин,
• 1915 — Мөхәммәт Хәмзин, артист.
• 1917 — Василий Мосин,
• 1919 — Дональд Җеймс Крәм,
• 1920 — Григорий Вульфсон,
• 1924 — Зәкәрия Акназаров, Башкорт АССР министрлар шурасы рәисе (1962-1986).
• 1928 — Владислав Дьяконов,
• 1929 — Фәйзулла Шәяхмәтов,
• 1930 — Әхмәтзаһит Вәлиев,
• 1930 — Вәли Псәнчин,
• 1932 — Айно Первик,
• 1933 — Марат Әмирханов, татар язучысы, журналист.
• 1935 — Григоре Эремей,
• 1936 — Сәет Меняльщиков, кинофильмнарны куючы рәссам.
• 1937 — Габделәхәт Чинкин, күренекле биолог-галим,
• 1937 — Джек Николсон, АКШ киноактёры, кинорежисёр, сценарист.
• 1940 — Равил Җамалетдинов,
• 1942 — Әхтәм Фәтхетдинов,
• 1942 — Илфак Абдуллин, галим.
• 1943 — Луиза Глюк,
• 1957 — Дональд Туск,
• 1962 — Владимир Латыйпов-Догадов,
• 1968 — Айдар Әхмәтов, балет артисты, балетмейстер. РФ атказанган, ТР халык артисты.
• 1980 — Руслан Айсин,
• 1986 — Виктор Фәйзуллин,
• 1987 — Сергей Бреев,
• 1991 — Данило Анҗушич,

Вафатлар

Шулай ук карагыз: Төркем:22 апрель көнне вафатлар

• 1566 — Шәехгали, Касыйм ханы (1516—19, 1537—46, 1546—51, 1552—66), Казан ханы (1519 елның апреле — 1521 елның мае, 1546 елның июне — июле, 1551 елның августы — 1552 елның марты).
• 1866 — Матвей Гусев,
• 1890 — Александр Лилов,
• 1937 — Иосиф Адамович,
• 1945 — Мәхмүт Аипов, Советлар Берлеге Каһарманы (Иске Кулаткы районы).
• 1948 — Николай Чемберджи,
• 1951 — Дмитрий Сабинин,
• 1952 — Николай Чижевский,
• 1975 — Хәбир Пазиков,
• 1976 — Иван Людников,
• 1980 — Мостафа Кырымал,
• 1989 — Эмилио Сегре,
• 1994 — Ричард Никсон, 37нче АКШ президенты.
• 2001 — Шамил Рәхмәтуллин,
• 2006 — Фирая Зыятдинова, татар шагыйрәсе.
• 2014 — Рәиф Бәкерев,
• 2015 — Валентин Андреев,
• 2020 — Риф Мифтахов,
• 2021 — Мөфтәдин Гыйләҗев,

Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар

Исем бәйрәмнәре

Шулай ук карагыз