Remove ads
Sinop, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nin batı karadeniz bölümünde bulunan Sinop ilinin merkezi olan şehirdir. Karadeniz kıyısında, Boztepe Burnu'nun karayla birleşme noktasında yer alır. Sinop Kalesi, tarihi ve turizm açısından kentin en ilginç yeridir.[1] Türkiye'nin kuzeyde en uç noktası olan İnceburun Sinop ilindedir. Aynı zamanda Sinop yaklaşık 55 bin kişi olan şehir merkezi nüfusuyla Türkiye'nin en küçük illerinden biridir.
 |
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Kasım 2011) |
| Sinop | |
|---|---|
Şehir | |
 | |
 Türkiye'de yeri | |
| Ülke | Türkiye |
| Bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İl | Sinop |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Metin Gürbüz (CHP) |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 57000 |
| Alan kodu | 0368 |
| Plaka kodu | 57 |
Resmî site http://www.sinop.bel.tr | |
Remove ads
Antik Çağ'da, Paflagonya bölgesi içinde kalan Sinop'un saptanabilen en eski adı, Sinope'dir. Bir söylentiye göre kent adının kurucusu olarak kabul edilen aynı bir Amazon'dan almıştır. Bir başka söylenceye göreyse, kenti eski Yunan'da Irmak Tanrısı Asopos'un su perisi kızlarından Sinope kurmuştur. Söylenceler, MÖ 5-3. yıllara tarihlenmektedir ve aynı döneme ait kent sikkeleri üstünde Sinope'nin başı görülmektedir. Hangi söylence benimsenirse benimsesin, kentin kurucusunun Sinope olduğu kesindir. Ancak, Sinope bir su perisi ise, kentin Yunan kolonicilerce; Amazon ise; Anadolu'nun yerli halklarınca kurulmuş olması gerekir. Bu ikilem, dilbilim çalışmalarıyla bir ölçüde çözülmemiştir: Gerek etimolojisine yabancı olan Sin ya da Sind sözcüklerine Yunanistan'ın dışında daha çok Pontus, Doğu Anadolu Bölgesi, İran ve Hindistan'da rastlanmaktadır. Bu da, Sinope adının yerli Anadolu dillerinde gelmiş olabileceğini göstermektedir. Ünlü Antik Çağ coğrafyacısı Strabon ise, kentin kurucusu olarak, Argonotlar'dan Teselyalı Otolikos'u göstermekte ve onun kenti ele geçirerek bir Yunan kolonisi kurduğu yazmaktadır. "Kentin ele geçirilmesi" kavramı, kolonileştirmeden önce, kent'te yerli bir halkın yaşandığını ortaya koymaktadır. Strabon'un sözünü ettiği gelişmeden sonra, Sinope Kenti MÖ 7. yıllarında bir kez Miletuslular'ca kolonileştirilmistir. Kent'te, sırasıyla Miletoslu Habrındas, Koos ve Krenitas dönemlerinde yerleşilmiştir. Tüm bu söylence ve tarihsel olaylar Sinop'un ilk çağlarda yerli halkça kurulduğunu, bu yerleşimi, söylencesel Argonot seferiyle ilgili olarak bir Yunan kolonisi'nin izlediğini, son olarak da Miletuslular'ın burada bir koloni kurduğunu ortaya koymaktadır. Sinop'u içeren yörenin en eski adı ise "Kaşka Ülkesi" idi. Yöre Hitit Imparatorluk Dönemi'yle çağdaş olan Kaşkalar'ın yaşadıkları topraklarda yer alıyordu. Bu ülke sınırları içindeki küçük "Arauanna Ülkesi de, Sinop yöresinde bulunuyordu.
Remove ads
Yarımadanın güney yönündeki iç liman ise rüzgârlara kapalı konumuyla ve sakin deniziyle güney Karadeniz'in en önemli limanıydı. Bu özellikleri yüzünden "Akdeniz" ismini almıştır. Tarih boyunca işlek bir liman yaşantısı ve tersane faaliyeti bu limanda gerçekleşmiştir. 19. yüzyıla kadar tamamen ayakta duran surlardan ise günümüze büyük bir kısmı kalmıştır ve yıkıntılarından rekonstrüksiyonu yapılabilir. Şehrin gelişimi sürekli olarak doğu yönde, Boztepe Burnuna doğru olurken, kuzeydeki Akliman ve Anadolu yönünde birkaç azınlık yerleşmesinden başka bir yerleşim olmamıştır. Doğudaki yarımada ise gittikçe sarplaşmakta, Hıdırlık tepesinde 187 metre yüksekliğe ulaşmakta ve nihayet deniz yönünde dik yarlar ile kuşatılmaktadır. Bu durumda şehrin deniz yönünden ve berzahtan zaptedilmesi imkânsız olmaktadır.
Antik çağdan beri parlak ve yoğun bir ticari ve kültürel yaşantıya sahip olan Sinop, bu niteliğini Doğu Roma İmparatorluğu, Büyük Selçuklu İmparatorluğu, Candaroğulları ve Osmanlı İmparatorluğu yönetimlerinde de sürdürmüş, ayrıca kale ve tersanesi ile bölgenin en önemli askeri üslerinden biri olmuştur. Bu durumunu Sinop Baskını'ndan sonra kaybetmeye başlayan kent, sur dışına güneydoğu yönde azınlık yerleşmeleri ile batıya doğru ise yönetim ve eğitim gibi kamu hizmetleri yerleşmesiyle çıkmıştır.
Sinop ilinin yerleşme tarihi ilk Tunç Çağı'yla başlamıştır. MÖ 7. yüzyılda bir Helen Kolonisi olarak kurulan Sinop, Antik Çağ'da Karadeniz'in en önemli kentiydi. Helenistik dönemde Anadolu'nun yerli kültürleriyle, Helenistik ve Pers kültürlerini birleştirmek isteyen Pontus Devleti'nin başkenti Amasya'dan sonra Sinop'a taşındı. Bizans döneminde yöre Ortodoks Hristiyanlığının etkisiyle dilde ve kültürde Helenleşmiştir.
Sinop 1972 yılında kalkınmada ikinci derece öncelikli iller kapsamına alınmıştır. İlk büyük ölçekli sanayi kuruluşu, Ayancık Kereste Fabrikasıdır. Diğer önemli sanayi kuruluşları Şişe Cam Fabrikası, Un Sanayi, Söksa, İç Çamaşırı Örme Ve Konfeksiyon AŞ. ile toprak sanayinde tuğla ve kiremit fabrikalarıdır. Ne yazık ki şu an bu fabrikaların çoğu kapatılmış ya da taşınmış durumdadır. Ama bunun dışında Sinop'ta el sanatları da ünlüdür. Ayancık keteni, Boyabat çember dokumacılığı, ahşap kotra maketi yapımı ve tahta el işlemeciliği Sinop'taki en köklü el sanatlarıdır.
İlk kütüphane 1924 yılında Dr. Rıza Nur'un öncülüğünde kurulmuştur ve kütüphaneye ismini veren de odur.
Tarih öncesi
Sinop ilk çağda "Paflagonya" adı verilen bölge içindedir. Anadolu'nun kuzey sahilleri ile Kırım yarımadası arasında deniz ticaretinde önemli bir rol oynamıştır. Önemli bir doğal liman konumundadır.
1953 yılında Kocagöz höyükte (kazılınca çoğu kez altında eski yapı kalıntıları ve eski eserler çıkan, yayvanca - alanı geniş ve derinliği az bir şekilde toprak tepe.) yapılan kazı ile 1987 ve 1988 yıllarında Müze Müdürlüğünce yapılan yüzey araştırmacıları sonucunda tarih öncesi devreler biraz olsun aydınlığa kavuşmuştur.
Karagöz höyükte yapılan kazılarda, İlk Tunç Çağı 1. dönemine ait (MÖ ? 3000-2700) buluntular ortaya çıkarılmıştır. Bulunan malzeme Sinop, Balkanlar ve İç Anadolu Bölgesi arasındaki ilişkiyi göstermektedir.
Yapılan yüzey araştırması sonucunda çevrede çok sayıda tarih öncesi yerleşim yerlerine rastlanmıştır. Bu yerleşim yerleri sahil boyunca, nehir ağızlarında ve nehir vadileri boyunca iç kesimlere doğru yayılmaktadır. Ele geçen malzeme genel olarak ilk Tunç Çağı 1 ve İlk Tunç Çağı 2'ye tarihlenmektedir. Ancak Kabalı çayı vadisinde Erken kalkolitik (MÖ 4500) yıllarına tarihlenen iki yerleşim yeri saptanmıştır. Bugün Sinop çevresinde en eski yerleşim alanı Kabalı çayı vadisi olarak belirlenmiştir. Sahil kesiminde İlk Tunç Çağı 2'nin başında korkunç bir yangınla höyükler terk edilmiştir. Bundan sonra höyüklerde bir yerleşmeye rastlanmamaktadır.
Hitit dönemi
1952-1954 yılları arasında yapılan kazılarda Sinop'ta Hitit dönemini belgeleyecek hiçbir esere rastlanmamıştır. Hitit metinlerinde Karadeniz'de Gaşka kavimlerinin varlığından söz edilmekte ise de, ancak şimdiye kadar Sinop yöresinde hiçbir buluntu ele geçmemiştir.
Yapılan yüzey araştırmasında sahil bandında bir tek Gerze ilçesi Köşkhöyük'te Er Hitit (MÖ 1800) malzemesine rastlanmıştır. Ancak Hitit İmparatorluğu dönemine ait hiçbir malzeme bulunmamıştır. Bundan sonra 756 yılına ait malzemeler bulunabilmektedir. (MÖ 2700-1800), (MÖ 1800-MÖ 756|756) yılları arasında Sinop sahil şeridiyle ilgili bir bilgi yoktur.
MÖ 1000 başları
MÖ 756 yılında Milet'ten ayrılan ve kendilerine yeni bir şehir kurmak isteyen göçmenler buraya gelerek bugünkü Sinop'un ilk temelini atmışlar ve bu şehre Sinope adını vermişlerdir. "Efsaneye göre tanrıça Sinope ırmak tanrısının kızıdır. Zeus Sinope'ye aşık olur. Her dilediğini yerine getireceğine söz verir. Sinope kızlığına dokunmamasını ister. Tanrı yemine bağlı kalarak onu kız bırakır. Bugünkü Sinop'un olduğu yere gelir."
Daha sonra MÖ 630 yılında ikinci bir koloni (sömürge, göçmen topluluğu ya da bu topluluğun yerleştiği yer) grubu Sinop'a yerleşmiştir. Şehrin surlarının büyük bir olasılıkla kolonize (koloniler halinde yaşanan) devirlerde yapıldığı tahmin edilmektedir.
MÖ 7. yüzyıl başlarında Sinop, Anadolu'ya kuzeyden gelen Kimmerlerin, MÖ 6. yüzyıl ortalarında İran'dan gelen Perslerin istilasına uğramıştır.
Helenistik dönem
MÖ 4. yüzyılın birinci yarısında Paflagonya'lılar bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. MÖ 332 yılında Büyük İskender'in Anadolu'ya girişini fırsat bilen I. Ariarathes Kapadokya'da bağımsızlığını ilan ederek, Sinop'u da hakimiyetine almış. MÖ 302 yılında Mitridat Ktistes Paflagonya'da dağınık halde bulunan prenslikleri bir araya getirerek kuvvetli bir devlet (bağımsız bir ülke ile onun yönetiminden oluşan varlık) kurmuştur. Daha sonra ll. VI. Mithridates ve onun oğlu Farnak Sinop'a hakim olmuş. MÖ 169 yılında devletin başına Mitridat Flapeton geçmiştir. Mitridat Flapaton Sinop'u bayındır (gelişip güzelleşmesi için üzerinde çalışılmış, altyapıya sahip) hale sokmuş, başkentini Amasya'dan Sinop'a getirmiştir.
Sinop'un parlak dönemi Mitridat Fatpator zamanında olmuştur. Bütün Karadeniz'i hakimiyeti altına alan Mitirdat Romalıları'da Anadolu'dan atarak büyük bir imparatorluk kurmuş, ancak Başkenti Sinop'tan Bergama'ya taşımıştır.
Helenistik dönem Sinop'un en parlak zamanı olup, bu dönemde kültüre büyük önem verilmiştir.
Roma dönemi
MÖ 70 yılında Roma İmparatorluğu işgal ettiği bu toprakları yeniden tanzim etmiş. Pontus Krallığını Kızılırmak'tan itibaren ikiye bölerek, doğu parçasının idaresini yerli sülalelere vermiş, batı parçasını ise doğrudan doğruya devletin eyaleti haline getirmiştir.
Sinop'un Roma idaresine geçmesi tarihte önemli bir dönüm noktasıdır. Bilhassa (her şeyden önce, başta) Jül Sezar zamanında şehre maddi yardımlardan başka, yeni Roma kolonileri gönderilmiş ve genişleyip büyümesi sağlanmıştır.
Bizans dönemi
Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesiyle Doğu Roma topraklarında kalan Sinop yavaş yavaş küçülmeye başlamıştır. Hristiyanlığın geliştiği bu dönemde şehirde ticaret ve kültür, dini birtakım olaylar yüzünden gerilemiştir. Sinop'ta bu dönemde yapılan en önemli Bizans yapıtı Balatlar Kilisesi'dir.
Sinop'un Fethi ve Selçuklu dönemi
1204 yılında Dördüncü Haçlı Seferinde İstanbul zapt edilip (zorla alınıp), Bizans İmparatorluğu dağılınca Sinop Trabzon Devleti'nin elinde kalmıştır. İç Anadolu'ya yerleşen Selçuklu Hanedanına vergi veren Trabzon Devleti, Selçuklu Hanedanının bir iç ayaklanmasından yararlanarak vergiyi kesmiş ve Sinop halkına da baskı ve tecavüzlerde bulunmaya başlamıştır.[kaynak belirtilmeli]
Sinop halkının Konya'ya şikayeti üzerine Sultan İzzeddin Keykavus dirlik sahibi bütün Vilayet Beylerine emir göndererek savaşa katılmalarını bildirmiştir. Büyük bir kuvvetle yola çıkan ordunun gerek hazırlığından, gerek gidiş yolundan haberdar olmayan düşman Sinop yakınlarında 500 atlı ile avlanmakta olan Tekfur'u baskın yaparak yakalamış, yakalanan Tekfur 3 gün sonra kale önüne getirilerek Sinop'un teslim olması istenmiştir.
Önceleri teslim olmak istemeyen halk Tekfur'un öldürülmemesi, kimsenin canına kıyılmaması ve herkesin istediği yere gidebilmesi şartıyla 3 Ekim 1214 tarihinde kalenin anahtarlarını Selçuklulara teslim etmiştir. Sinop'ta eski Kilise yerine Alaeddin Camii 1214 yılında bir camiye çevrilmiştir.[2]
Türk idaresi
Selçuklu idaresine geçtikten sonra baştan başa yeniden imar edilen Sinop'ta, önce Pervaneoğulları Beyliği daha sonra Candaroğulları Türk egemenliğini sürdürmüştür.
15. yüzyılda gelişmeye ve büyümeye başlayan Osmanlı İmparatorluğu'na Anadolu beylikleri katılmaya başlayınca Candaroğlu İsmail Bey'de Osmanlılara bağlılığını ilan etmiş ve böylece Sinop, Osmanlı İmparatorluğu'nun idaresi altına girmiştir.
Bir liman şehri olarak kullanılan Sinop'ta tersanede gemi yapımı bu dönemde de devam etmiştir.
1853 Osmanlı-Rus savaşlarında şehir top atışlarına tutularak yakılmış ve bu tarihten sonra, şehir iyice küçülerek kale içine çekilmiştir.
Bandırma Vapuru ile Samsun'a gitmek üzere yola çıkan Mustafa Kemal Atatürk 18 Mayıs 1919 günü Anadolu'ya karadan geçmek için Sinop Limanına uğramış, ancak o tarihte Sinop-Samsun arasında karayolu olmaması sebebiyle yolculuğuna gemiyle devam etmiştir.
Hatta Sinop'u çok sevdiğini belirten Atatürk bu hislerini "Ne olurdu Sinop'un yarı güzelliği Ankara'da olsa idi" ifadesiyle belirtmiştir.
Sinop idari teşkilat olarak merkezi Samsun olan, Canik Livasına bağlanmış, Tanzimat'ın ilanından sonra Kastamonu'ya sancak olmuş, 1924 yılında Kastamonu'dan ayrılarak il haline getirilmiştir.
Remove ads
Sinop; Anadolu'nun kuzey yönde uç noktası olan İnceburun'a doğu yönde bağlanan Boztepe Burnu berzahında bir kale-şehir olarak kurulmuş ve tarih boyunca doğu yönde gelişmiştir. Tarih boyunca kale dışına pek taşmayan şehir bir liman kenti özelliği taşır. Berzahın kuzeydoğusundaki dış liman fırtınalara açık olduğu ve denizcilik bakımından kullanışlı sayılmadığı halde, Antikçağ 'da daha çok bu limanın kullanıldığı bilinir. Zamanla kum dolan ve kullanılamaz hale gelen bu limanı berzahın güney-doğusundaki iç limana aynı dönemde bir kanal bağlardı. Bu kanal, Büyük Selçuklu İmparatorluğu döneminde kapatılmıştır.
İklim
Sinop, iklim özelliklerinin iç içe geçtiği bir şehirdir. Mevsimler arası sıcaklık farkları çok büyük değildir. Sürekli esen rüzgârlar şehirde etkili olmaktadır. Sinop'ta yazın birkaç günü haricinde, bütün yıl nemli ve yağışlı bir iklimi hakimdir. Şehirde Karadeniz iklim tipi egemendir.
Sinop sahil kuşağında yer aldığı için iklim orada mutedildir. Yağış her mevsimde görülür.
Ortalama yağış miktarı Sinop'ta 679–1077 mm ve toplam yağışlı gün sayısı 97-128 gün arasındadır. En yüksek sıcaklık 35 °C ve en düşük sıcaklık ise -8,4 °C derecedir.
Ortalama sıcaklık açısından çok büyük fark yoktur, kışın 7 °C dolayında olan sıcaklık ortalaması, yazın 20 °C'ye yükselir. Yıllık sıcaklık ortalaması merkezde 14 °C'dir.
| Ortalama Sıcaklık | 14 C |
| En Yüksek Sıcaklık Ortalaması | 17.2 C |
| En Düşük Sıcaklık Ortalaması | 11.3 C |
| Nispi Nem Ortalaması | %73.4 |
| Ortalama Yıllık Yağış Toplamı | 676 Kg. |
| Ortalama Yağışlı Gün Sayısı | 38 |
| 1. Derece Hakım Rüzgâr Yönü | Batı, Kuzey |
| 2. Derece Hakim Rüzgâr Yönü | Güney, Güneydoğu |
Remove ads
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[3] | 32.583 | 5.006 | 27.577 |
| 1935[4] | 35.743 | 4.872 | 30.871 |
| 1940[5] | 36.827 | 4.838 | 31.989 |
| 1945[6] | 40.721 | 4.995 | 35.726 |
| 1950[7] | 45.064 | 5.780 | 39.284 |
| 1955[8] | 50.677 | 7.307 | 43.370 |
| 1960[9][a] | 33.751 | 10.214 | 23.537 |
| 1965[10] | 38.663 | 13.354 | 25.309 |
| 1970[11] | 37.979 | 15.096 | 22.883 |
| 1975[12] | 39.056 | 16.098 | 22.958 |
| 1980[13] | 42.745 | 18.328 | 24.417 |
| 1985[14] | 47.437 | 23.148 | 24.289 |
| 1990[15] | 49.844 | 25.537 | 24.307 |
| 2000[16] | 49.839 | 30.502 | 19.337 |
| 2007[17] | 52.667 | 34.755 | 17.912 |
| 2008[18] | 53.584 | 35.393 | 18.191 |
| 2009[19] | 55.056 | 36.734 | 18.322 |
| 2010[20] | 55.686 | 37.708 | 17.978 |
| 2011[21] | 56.711 | 38.705 | 18.006 |
| 2012[22] | 57.399 | 38.571 | 18.828 |
| 2013[23] | 58.005 | 38.459 | 19.546 |
| 2014[24] | 59.571 | 39.239 | 20.332 |
| 2015[25] | 60.880 | 40.667 | 20.213 |
| 2016[25] | 61.708 | 41.386 | 20.322 |
| 2017[25] | 63.205 | 42.242 | 20.963 |
| 2018[25] | 64.544 | 52.837 | 11.707 |
| 2019[25] | 65.845 | 54.260 | 11.585 |
| 2020[25] | 65.489 | 53.813 | 11.676 |
Remove ads
Hitit kaynaklarından öğrenildiğine göre, yörenin en eski halkı olan Kaşkalar'ın konuştuğu dil ile Hititler'in dil benzerlikler göstermekteydi. Pontus Krallığı'nın egemenliğine girdiği MÖ 2. yüzyıl başlarına kadar özgürlüğünü koruyan Sinop kenti, bu dönemde bayındır bir liman ve balıkçılık merkeziyidi. Eski kaynaklarda, limanda kurulmuş olan dalyanlarda avlanan palamutlardan bir bölümünün büyük havuzlarda canlı olarak korunduğu konusunda bilgiler vardır. Roma döneminde yaptırılan uzun su kemerleriyle kente su getirildi. Bizans döneminde önemli bir liman ve askeri üs konumunda olan Sinop, Candaroğulları yönetimi sırasında tersanesiyle ün kazandı. Bu sırada Sinop tersanesinde yapılan büyük bir tekne, Osmanlı donanmasına örnek olması amacıyla İstanbul'a götürüldü. Osmanlı döneminde kentte yaşayan Rumlar daha çok küçük üretim ve ticaretle uğraşırdı.
19. yüzyılda Anadolu'nun iç kesimleriyle daha kolay ulaşım sağlayan Samsun ve Trabzon limanlarının önem kazanmasından sonra Sinop eski canlılığını yitirmeye başladı. Ticaretin gelişme gösterdiği 19. yüzyıl sonlarında kent surların dışına taştı.
Sinop'ta doğan şair Ahmet Muhip Dıranas, 1940'ta yayımlanan bir yazısında çocukluğunun geçtiği kenti şöyle anlatır: "Misafir olacağım eve varmak için yıkık kale duvarları arasında geçiyordum. Oysaki 30 yıl önce şehrin bütün surları sağlamdı. Biz çocuklar bir taraftan çıktık mı bu surların üstüne, bütün kasabanın etrafını fırdolayı dönerdik. Şimdi kala kala birkaç burçla şehrin ortasına doğru düşen ve saat kulesi hizmetini gören Roma üslubunda bir kale kalmış. Daha eskiden burada Rumlar varken gece oldu mu, surun kapıları kapanır, dışarıdakiler dışarıda, içeridekiler içeride kalırmış. Canlı ve hareketli olan Rumlar, yarımadaya doğru olan kısımda ve kale dışındaydılar. Kenar boyunca kahveleri, çalgılı gazinoları ve meyhaneleri vardı.
Yaz gecelerinde liman, gezi sandalları ve balıkçı kayıklarının meşaleleriyle lale tarlasına benzerdi. Şarkılar, kahkahalar... Bütün o yangınlardan ve harp felaketlerinden sonra hepsi bir hayal oldu."
Sinop Kalesi daha çok cezaevi olarak ün kazanmış bir tarihsel yapıdır. Özellikle edebiyat ve siyaset alanında ün kazanmış ve çeşitli nedenlerle yargılanıp hapse makûm edilmiş birçok kişi bu cezaevinde yatmıştır. Bu kişilerden biri de ünlü öykü ve roman yazarı Sabahattin Ali'dir. İlkçağ düşünürlerinden Diyojen, Sinop doğumludur. Darphane sorumlusu olan babasıyla birlikte sahte para basmakla suçlanan Diyojen'in Sinop'tan sürgün edildiği bilinir.
19. yüzyıl sonlarında Kafkasya'dan gelen göçmenlerden bir bölümünün yerleştirildiği kentin 10 bine yakın olan nüfusunun yüzde 40'ı Rumlardan oluşuyordu. 1950'de ise kentin nüfusu 6 bini bile bulmuyordu.
Halk oyunları
Sinop'ta davul, zurna, tef, bağlama, mızıka, tulum ve kemençe çalınır.
Ayancık Eymeleri, Ayancık Çiftetellisi, Muhtar, Karasuda Pazar Var, Munise, Boyabat'ın Pirinci, Derelerde Kuşburnu, Boyabat Çiftetellisi, Karadeniz Horonu ve Tütün ise şehirde oynanan oyunlar arasında.
Yemekler
Sinop'un yemekleri:
Türküler
Sinop'un TRT Repertuarı'na kayıtlı 27 adet yöresel Türküsü listelenmiştir;
- Üç Gün Evvel Geldi Gelin Alıcı
- Bük Dibinde Yatarım
- Kumkapı'nın Kilidi
- Kaleden İndim Bugün
- Şeftali Ağaçları.
- Entere Aldım Kırkbeşe
- Tabaklı
- Tersaneden Kalkdı Efe Alayı
- Derelerde Guşburnu
- Ben Giderim Batum'a
- İp Attım Ulaş Diye
- Kırda Erik Ağacı (Dillala)
- Karasu'da Pazar Var
- Entarisi Salkım Salkım
- Ak Bakraçlar Susuz Galdı
- Ezelidir Deli Gönül Ezeli
- Sinop'ta Tabyaya Yakın
- Adanın Burnunu Duman Bürüdü
- Ayancık Tepeleri
- Ev Yaptırdım Pelitden
- Tüfeğim Dolu Saçma
- Beyler De Bahçesinde Kandiller Yanar
- Pencerenin Altında
- Değirmenin Gaşoğusu
- Seğirttim Çıktım Çardağa
- Bizde Gelin Almacıya Hoş Geldin Derler
- Çimenci'de Aktaşlar
Ayrıca; Edip AKBAYRAM'ın seslendirdiği "Aldırma Gönül" şarkısı Sinop Cezaevi için yazılmış olan Sabahattin Ali'nin bir eseridir.
Turizm
| Yıl | Yerlı | Yabancı | Toplam |
|---|---|---|---|
| 1995 | 76.575 | 8.151 | 84.792 |
| 1996 | 75.286 | 3.506 | 78.792 |
| 1997 | 67.859 | 2.876 | 65.735 |
| 1998 | 61.386 | 1.987 | 63.373 |
| 1999 | 42.483 | 1.312 | 43.795 |
| 2000 | 51.815 | 1.923 | 53.738 |
| 2001 | 71.201 | 3.533 | 74.734 |
| 2002 | 70.358 | 8.366 | 78.724 |
| 2003 | 75.680 | 5.430 | 81.110 |
| 2004 | 67.840 | 3.760 | 71.600 |
Sinop Müzesi
Sinop Müzesi Sinop şehrinin ve Sinop'un çevresinde ve kazılar sonucunda bulunan tarih eserler sergilenmektedir. Müzede değişik dönemlere ait eserler gösterilmektedir. Bizans, Helenistik, Roma, Prehistorik, Etnografik ve Sinop şehrinin etrafında bulunan ikonlar da müzede sergilenmektedir. 2006 yılında restorasyona alınan Sinop Müzesi ülkede en modern müzeler arasına adını yazdırdı.
Balatlar Kilisesi
7. yüzyılda Bizanslılar tarafından bir kilise olarak kullanılan Balatlar Kilisesi'nin, Roma çağında ise tiyatro ya da hamam olarak kullanıldığı düşünülüyor. Üç kısmındaki fresklerin bir bölümü durmaktadır. Kilise halkın ziyaretine açılmıştır. Mülkiyet özel şahsa ait olduğu için Kültür ve Turizm Bakanlığınca 2000 yılında kamulaştırılarak gerekli bahçe düzenlemesi yapıldı.
Alaaddin Camii
Alaaddin Camii Sinop'un Selçuklular tarafından fethinden hemen sonra yapılmıştır, buna göre de bir Selçuklu eseridir. Büyük bir avlusu vardır ve bu avlu güneyde yer alır. Beş kubbesi olan Cami dikdörtgen planı vardır. Şadırvanlı olan ibadethane, şadırvanı avlunun ortasındadır ve bir köşesinde İsfendiyaroğulları'nın türbeleri bulunmaktadır.
Sinop Kalesi
Sinop şehrini korumak amacıyla MÖ 7. yüzyılda yarımadanın üzerinde meşhur Sinop Kalesi yapılmıştır. Çeşitli dönemlerde Romalılar, Bizanslılar ve Selçuklu Hanedanı döneminde kale onarılarak kullanıldı. Bugün bile ihtişamını koruya bilen bu kale 2050 m uzunluğunda, 25 m yüksekliğinde, 3 m genişliğinde ve iki tane giriş kapısı bulunmaktadır.
Paşa Tabyası
19. yüzyılda Osmanlı-Rus savaşları sırasında denizden gelen tehlikeleri önlemek amacıyla yapılmıştır. Sinop yarımadasının güney doğusunda yer alır bu yapı. Yarı ay şeklindedir. 11 top yatağı, cephanelik ve mahzenlerden oluşmaktadır. Bugün Paşa Tabyası yeme içme tesisi olarak hizmete açılmıştır ve Sinop turizmine hizmet vermektedir.
Korucuk Tabyası
19. yüzyılda Osmanlı-Rus savaşları sırasında denizden gelen tehlikeleri önlemek amacıyla yapılmıştır. Korucuk tabyaları, küçük bir kayalık tepe üzerinde kurulmuştur. 7 top yatağı, cephanelik ve mahzenlerden oluşmaktadır. Bugün, özel bir şahsın mülkiyetinde olduğundan turizme açılamamıştır.
Sinop Eski Cezaevi - Sinop Eski Tersanesi
Şehirdeki en bilinen yapı tarihi Sinop Cezaevidir. Bu binanın yanında Alaattin Camii, Pervane Medresesi, Paşa Tabyaları ve Serapis Tapınağı şehrin diğer tarihi merkezleridir. Şehirdeki tek kilise olan Balatlar Kilisesi'nden ise geriye yıkıntılar kalmıştır. Ancak bu şehrin turistik yönüne zarar vermemektedir.
Sinop Cezaevi'nin Sinop'un turizmine büyük bir katkıda bulunuyor. Cezaevi iç kalenin içinde eski tersane alanında yapılan bir yapıdır. Cezaevi Osmanlı'nın Karadeniz bölgesindeki en büyük tersanesiydi. Etrafı yüksek kale bedenleriyle çevrilidir ve 1887 yılından beri cezaevi olarak kullanılmaya başlanmıştır. Mahkûmların kaçımı imkânsızdı Sinop Cezaevinden, çünkü dört bir yanı kaleyle çevrili olduğu için. Şu an eski Cezaevi Müze olarak ziyarete açılmıştır. 2004 yılında 45.000 kişi ziyarette bulunmuştur. Devlet Giray, Sabahattin Ali, Refik Halit Karay, Mustafa Suphi, Ahmet Bedevi Kuran, Ruhi Su, Burhan Felek, Zekeriya Sertel ve Nâzım Hikmet bu cezaevinde yatmış bazı isimlerdir. Cezaevini anlatan şiirler Sabahattin Ali'nin kaleminden de çıkmış ve bunlardan "Aldırma Gönül" popüler olmuştur.
Şehitler Çeşmesi
Tersane çarşısında olan bu yapı, 1853 Meydankapı mahallesi Tersane caddesi üzerinde olan Şehitler Çeşmesi, 30 Kasım 1853 tarihinde Osmanlı-Rus Savaş'ında şehit düşen Türk denizcilerinin ceplerinden çıkan paralarla yaptırılmıştır.
Tersane Caddesi ile Balıkçı Limanı arasındaki meydanda Hacı Ömer Camisi'nin doğusundadır. 3.80m.x3.80 m. boyutlarında bir alana oturtulmuş dışı kesine taşlarla kaplı, üstü tek kubbe ile örtülü bir meydan çeşmesidir.
Zeminde kuzey ve batı cepheleri birleştirilen köşelerde kurnalar arasındaki oluk ya da kanaldan sonra anıtın zemin kaidesi ve bir silme meydana getirilmiş olup, bundan sonra kesme taş kaplamalar sırası gelmektedir. En altta çok dar bir sıra ve onun üstünde daha geniş 2 sıra yer almaktadır.
Bunlardan sonra yukarı doğru bir geniş ve bir dar olarak yerleştirilen 5 sıra gelmektedir. Düzgün kesme bloklar bitiminde 4 cepheyi çevreleyen bir silme ve üzerinde ortaları göbekli ve çevresinde dörder yaprak süs süslemeli diş kesimi, her cephede on sekizer adettir.
Diş kesimi üstünde dışa taşkın eğimli ve üzerinde düz işlenmiş iki silmeli saçaklık, saçaklığın üzerinde de yapı ile aynı düzeyde ve saçaklıkdan daha yüksek düz bölüm gelmektedir.
En üstte köşelere küçük birer küre konmuş olup tavan örtüsü kubbedir. Üzeri çinko ile kaplanmıştır.
Remove ads
Sinop il merkezinde Barış FM (100.1) ve Gözde FM (102.2) olmak üzere iki yerel radyo kanalı vardır. Boyabat ilçesindeyse Ezgi FM (105.3) adında bir yerel radyo kanalı bulunur. İl genelinde üç yerel radyo kanalı vardır. İl genelinde yerel televizyon kanalı yoktur. Bunun dışında Bizim Karadeniz Gazetesi, Sinop Pusulası, VitrinHaber, Haber57, Flash Haber Gazetesi, Ayancık Gazetesi, Ayancık Doğuş Gazetesi, Boyabat'ın Sesi gibi yerel gazeteler bulunmaktadır.
Osmanlı dönemi
| № | Şehremini | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
|---|---|---|---|
| 1 | Osman Efendi | 1870 | 1871 |
| 2 | Abdülkerim Efendi | 1871 | 1872 |
| 3 | Osman Nuri Efendi | 1872 | 1873 |
| 4 | Seyit Muhammed Efendi | 1873 | 1874 |
| 5 | Veli Ağa | 1874 | 1875 |
| (3) | Osman Nuri Efendi | 1875 | 1876 |
| 7 | Hüseyin Efendi | 1876 | 1878 |
| 8 | Ahmet Fuat Efendi | 1879 | 1881 |
| 9 | Mustafa Galip Efendi | 1881 | 1882 |
| 10 | Asım Efendi | 1882 | 1883 |
| 11 | Hacı İzzet Efendi | 1888 | 1889 |
| 12 | Aziz Efendi | 1890 | 1892 |
| (3) | Osman Nuri Efendi | 1892 | 1894 |
| 13 | Rıza Bey | 1894 | 1895 |
| 14 | Ömer Ağazade Mehmet Tufan | 1895 | 1896 |
| 15 | Hacı Hasan Efendi | 1896 | 1901 |
| 16 | İzzet Efendi | 1901 | 1903 |
| 17 | Hacı Hasan Hüseyin Efendi | 1903 | 1908 |
| 18 | İzzet (Koca) Efendi | 1908 | 1912 |
| 19 | Rasim Bey | 1912 | 1916 |
| 20 | Mehmet Rüştü Efendi | 1916 | 1918 |
| (19) | Rasim Bey | 1919 | 1920 |
| 21 | Vehbi Bey | 1920 | 1922 |
Cumhuriyet dönemi
| № | Belediye Başkanı | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Parti | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Berber Müftüzade Osman Efendi | 1922 | 1924 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 2 | Hacı Kademzade Remzi Bey | 1924 | 1926 | ||
| 3 | Nuhzade Akif Bey | 1926 | 1927 | ||
| 4 | Mustafa İzzet Bey | 1927 | 1928 | ||
| 5 | Abdullah Batur | 1930 | 1941 | ||
| 6 | Sadık Yıldırım | 1941 | 1942 | ||
| 7 | Ali Aşkar Ersoy | 1942 | 1946 | ||
| 8 | Sami Dernekbaşı | 1946 | 1947 | ||
| 9 | Şevket Şekeroğlu | 1947 | 1955 | ||
| 1955 | 1960 | Demokrat Parti | |||
| 10 | Şevket Esen | 1960 | 1962 | Askerî | |
| 11 | Fikret Ersanlı | 1960 | 1962 | ||
| 12 | Hasan Raci Kantarcıoğlu | 1963 | 1968 | Adalet Partisi | |
| 13 | Sıtkı Levent | 1968 | 1973 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 14 | Enver Bahadır | 1973 | 1976 | Adalet Partisi | |
| 15 | Haydar Yılmaz | 1976 | 1980 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 16 | Necati Özen | 1980 | 1980 | Askerî | |
| 17 | İsmail Baş | 1980 | 1982 | ||
| 18 | Ali İhsan Erdal | 1982 | 1983 | ||
| 19 | Hasan Onay | 1983 | 1984 | ||
| 20 | Arif Üçüncü | 1983 | 1984 | ||
| 21 | Aydın Atakan | 1984 | 1989 | Anavatan Partisi | |
| 22 | Ali Karagülle | 1989 | 1995 | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | |
| 1995 | 1999 | Cumhuriyet Halk Partisi | |||
| 23 | Hamza İnce | 18 Nisan 1999 | 28 Mart 2004 | Anavatan Partisi | |
| 24 | Zeki Yılmazer | 28 Mart 2004 | 29 Mart 2009 | Adalet ve Kalkınma Partisi | |
| 25 | Baki Ergül | 29 Mart 2009 | 4 Nisan 2019 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 26 | Barış Ayhan | 4 Nisan 2019 | 3 Nisan 2024 | ||
| 27 | Metin Gürbüz | 3 Nisan 2024 | Görevde | ||
Kaynak:[26]
Remove ads
- Erfelek ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads