AK-47 (Rusça: Автома́т Кала́шникова-47) (Transkripsiyon: Avtomat Kalaşnikova-47) (Türkçe: Otomatik Kalaşnikof-47) veya Kalaşnikof, Sovyet yapımı bir 7.62 mm piyade tüfeğidir. Dünya'nın en popüler silahı kabul edilen[6] tüfek, Mihail Kalaşnikov tarafından tasarlanıp Kalaşnikov tarafından üretildi ve 1949'da Kızıl Ordu envanterine girdi.
| AK-47 | |
|---|---|
 AK-47 Type 2A/B | |
| Çeşidi | Piyade tüfeği |
| Uyruğu |  Sovyetler Birliği |
| Hizmet geçmişi | |
| Hizmet | 1949-günümüze |
| Kullanıcılar | Bkz. Kullanıcılar |
| Kullanıldığı savaşlar | İmal edildiği tarihten itibaren neredeyse tüm savaşlar |
| Üretim tarihi | |
| Tasarımcı | Mihail Kalaşnikov |
| Tasarlandığı tarih | 1944-1948[1] |
| Üretici | İjmaş |
| Üretildiği tarih | 1949-günümüze |
| Üretim adedi | yaklaşık 100 milyon[2][3] |
| Çeşitleri | Bkz. Çeşitleri |
| Özellikler | |
| Ağırlık | 3.47 kg (şarjörsüz)[4] |
| Uzunluk | 880 mm (düz dipçik)[5] 645-875 mm (seyyar dipçik)[4] |
| Namlu uzunluğu | 415 mm[5] |
| Mühimmat | 7.62x39 mm |
| Kalibre | 7.62 mm |
| Atış hızı | 600 mermi/dak[5] |
| Mermi çıkış hızı | 715 m/s[5] |
| Etkili menzil | 350 m[5] |
| Besleme sistemi | 30 mermilik şarjör[5] |
| Nişangah | Gez ve arpacık[5] |
AK-47 ve türevleri, basit yapısı, kolay bakımı ve düşük maliyeti nedeniyle şimdiye kadar en çok üretilen ve en yaygın tercih edilen piyade tüfeğidir. Yaklaşık 100 milyon adet üretilmiş ve üretildiğinden bu yana neredeyse her savaşta aktif olarak kullanılmıştır.[2]
Tarihçe
İlk varyantı AK-46 olan AK-47'nin tasarım çalışmaları 1945'te başladı. Kızıl Ordu'nun kullandığı Mosin-Nagant, SKS, AVS-36 ve PPŞ-41'lerin yerini alması için ordu mühendisi Mihail Kalaşnikov tarafından Alman StG 44 tüfeği temel alınarak tasarlanmıştır. 1946'da AK-47 resmî askerî testlerde denendi ve 1948'de sabit dipçikli varyantı, Sovyet Ordusu'nun özel birimlerinde aktif hizmete girdi. 1949'da resmî olarak Sovyet Silahlı Kuvvetleri'nin ve daha sonra diğer Varşova Paktı ülkelerinin ana piyade tüfeği olarak hizmete girdi.[1]
Genel bilgiler
AK-47, Soğuk Savaş yılları boyunca birçok çatışmada kullanılarak komünist blok için sembol haline gelmiştir. Hızlı üretilebilmesi, kullanım ve bakım kolaylığı nedeniyle AK-47, 1947 yılında üretilmesine rağmen bugün birçok ülke, direniş, terör ve gerilla grupları tarafından hala büyük miktarlarda kullanılmaktadır. Örneğin Vietnam Savaşı'nda Amerikan askerleri, ellerindeki AR-15 ve M16’ları bırakıp, gerillalardan ele geçirdikleri AK-47 ve AKM’leri kullanmışlardır.
Silah, barut gazı basıncı ile kendiliğinden ateşe hazır hale gelmekte ve yarı otomatik veya tam otomatik olarak ateş edebilmektedir.
Soğuk Savaş yıllarından günümüze Çin ve Varşova Paktı'na bağlı ülkelerce de lisans altında üretilen tüfeğin modifiye edilmiş birçok modeli de çeşitli ülkelerce imal edilmiştir.[kaynak belirtilmeli]
AK-47, dayanıklılığı ile tanınır. Sudan, çamurdan, kumdan etkilenmez ve çok nadir tutukluk yapar. Ayrıca ucuza ve pek çok şekilde temin edilebilmesinden dolayı özellikle gerilla grupları tarafından tercih edilmektedir.[kaynak belirtilmeli] Asimetrik savaş koşullarına uygunluğundan dolayı gerillalarla mücadele eden askerî birliklerin genellikle kendi silahları yerine ele geçirdikleri AK-47'leri kullanması silahın başarısını göstermesi açısından önemlidir. Ayrıca kullanılması, sökülüp takılması, bakımı, parçaları ve çalışma mekanizması en basit ve kolay olan piyade tüfeği olarak bilinir. Ayrıca SSCB dışında birçok yurtdışı modifikasyonu vardır.
2004 yılı itibari ile çeşitleri ve geliştirilmiş türevleri birlikte dünya üzerinde yaklaşık 100 milyondan fazla AK-47'nin bulunduğu tahmin edilmektedir.[2]
Kullanım
- Kullanım;
- Silahı ateşleyebilmek için yapılması gereken işlemler: Gez ayarlanır, emniyet mandalı yapılacak atışa takılır, şarjör takılır ve kurma kolu çekilir.
- Şarjör değiştirmek: Boş şarjör çıkartılır, kütüklükten çıkartılan dolu şarjör takılır ve kurma kolu çekilir.
- Boşaltmak: Şarjör çıkartılır, kurma kolu çekilir, tetik düşürülür ve emniyet kapatılır.
- Atım yatağını kontrol etmek: Şarjör çıkartılır, emniyet açılır, kurma kolu çekilir ve tutulur, atım yatağı gözle ve elle kontrol edilir, kurma kolu serbest bırakılır, tetik düşürülür ve emniyet kapatılır.
- Sökülmesi;
Şarjörü çıkartıp atım yatağını boşalttıktan sonra sırayla: askı kayışı, harbi, üst kapak, yerine getiren yay, gaz pistonu, kama, gaz borusu, el kundağı çıkarılır. Bakım yapılacaksa temizleme takımı ve alev gizleyen çıkartılır.
Çeşitleri
- Orijinal AK-47 varyantları
- Type 1A/B: AK-47'nin basılmış gövdeli ilk modeli. 1B, seyyar dipçik donanımını yerleştirmek için her iki yanında bulunan büyük bir deliğe sahip seyyar dipçik için modifiye edilmiştir.
- Type 2A/B: Dövülmüş çelikten imal edilen model.[7]
- Type 3A/B: CNC tezgâhta kesilmiş gövde ve çelik dipçiğe sahip son modeldir. CNC kesim gövdeli AK-47 modelleri arasındaki en yaygın örnektir.[7]
- Type 4A/B: Sabit AKM tipi dipçikli modeli. Dünya üzerinde en fazla kullanılan modeldir.
- AKS-47: Katlanabilir MP 40 tarzı seyyar dipçikli model.
- AKS (AKSN): Gece görüş dürbünü takılabilen raylı model.[1]
- Geliştirilmiş varyantlar
- AKM: AK-47'nin basitleştirilmiş ve hafifletilmiş modeli. Otomatik atış sırasında aşırı tepmeyi önleyen bir namlu parçasına sahiptir.
- RPK: Uzun namlulu ve kızaklı Makineli tüfek modeli.
- AK-74: 5.45x39mm mühimmat kullanan geliştirilmiş modeli. Modernize edilmiş modeli AK-74M adıyla bilinmektedir.
- AK-100 serisi;
- AK-101: 5.56x45 mm NATO mühimmat kullanan modernize edilmiş model.
- AK-103: 7.62x39 mm mühimmat kullanan modernize edilmiş model.
- AK-107: Dengeli geri tepmeye sahip model.
- AK-9: 9x39 mm mühimmat kullanan kompakt model.
- AK-12: 5.45x39mm mühimmat kullanan yeni model.
İjmaş, tüfeğin popülerliğinden istifade etmek için Saiga adlı av ve atıcılık amaçlı yivli ve yivsiz çeşitli kalibreli versiyonlarını da üretmektedir.
Diğer ülkelerdeki üretimleri
| Ülke | Modeller |
|---|---|
| ABD | Kalashnikov USA US132 (7.62×39mm), US132Z (7.62×39mm), US109L (12 Gauge) ve US109T (12 Gauge).[8][9] |
| Arnavutluk | ASH-78 (Type 56) ve ASH-82 (AKMS)[10] |
| Azerbaycan | Hazri (AK-74M)[11] |
| Bangladeş | Type 56 |
| Bulgaristan | AKK/AKKS (Type 3 AK-47), AKKMS (AKMS), AKKN-47 (AKMN), AK-47M1 (Type 3), AK-47MA1/AR-M1 (5.56×45mm NATO); AKS-47M1 (5.56×45mm NATO AKMS); AKS-47S (kısa AK-47M1); AKS-47UF (-M1 kısa versiyonu), AR-SF (−47UF'un 5.56x45mm NATO versiyonu), AKS-93SM6 (−47M1'e benzer), RKKS (RPK) ve AKT-47 (.22 LR eğitim) |
| Çin | Type 56 |
| Doğu Almanya | MPi-K/MPi-KS (AK/AKS), MPi-KM (AKM), MPi-KMS-72 (AKMS), MPi-KMS-K (AKMSU), MPi-AK-74N (AK-74), MPi-AKS-74N (AK-74U); MPi-AKS-74NK (AKS-74U) ve KK-MPi Mod.69 (.22 LR eğitim)[12] |
| Ermenistan | K-3 (5.45×39mm bullpup) |
| Etiyopya | AK ve AK-103[13] |
| Hindistan | AK-7 ve Ghatak (AR-M1)[14] |
| Irak | Tabuk (Zastava M70) |
| İran | KLS/KLF (AK-47/AKS) ve KLT (AKMS) |
| Kamboçya | AK-47, AKM ve Type 56 |
| Kuzey Kore | Type 58A/B (Type 3 AK-47), Type 68A/B (AKM/AKMS) ve Type 88 (AKS-74)[15][16] |
| Küba | AKM[17] |
| Macaristan | AK-55 (Type 2A/B), AKM-63 (modernize edilmiş AK-55), AMD-65M (modernize edilmiş AKM-63), AMP-69 (tübek bombaatar), AK-63F/D, AK-63MF (modernize) ve NGM-81 (5.56×45mm NATO)[18] |
| Mısır | AK-47, Misr (AKM) ve Maadi |
| Nijerya | OBJ-006 (AKM)[19] |
| Pakistan | PK-10 (AKM)[20] Bunun dışında kuzeybatı dağlık bölgelerde ters mühendislikle üretilen modeller. |
| Polonya | pmK (kbk AK) / pmKS (kbk AKS) (AK/AKS, 1960'larda adı değiştirildi), kbkg wz. 1960 (tüfek bombaatar), kbkg wz. 1960/72 (modernize), kbk AKM / kbk AKMS (AKM/AKMS), kbk wz. 1988 Tantal (AK-74), skbk wz. 1989 Onyks (AKS-74U), kbs wz. 1996 Beryl (5.56×45mm NATO) ve kbk wz. 1996 Mini-Beryl (kompakt karabina).[21] |
| Romanya | PM md. 63/65 (AKM/AKMS), PM md. 80 ve 90 (kısa namlulu AKMS) ve PA md. 86 (AK-74) |
| Sudan | MAZ (Type 56)[22] |
| Türkiye | Sar 308 |
| Ukrayna | Vepr (5.45×39mm bullpup) ve Malyuk (bullpup)[23] |
| Venezuela | AK-103[24][25] |
| Vietnam | AKM-1, AKM-VN (AKM), TUL-1 (RPK) ve Galil ACE 31/32 |
| Yugoslavya / Sırbistan | M64, M70, M72, M76, M77, M80, M82, M85, M90, M92 ve M21 |
Bununla birlikte APS-95 (Hırvatistan), IMI Galil (İsrail), INSAS (Hindistan), Rk 62 (Finlandiya), Sa vz. 58 (Çekoslovakya), Type 81 (Çin) ve Vektor R4 (Güney Afrika) gibi tüfekler Kalaşnikof tasarımına benzemekle birlikte farklı bir tasarıma sahiptirler.
Kullanıcılar
Afganistan[26]
Angola[27]
Arnavutluk[27]
Azerbaycan[27][28]
Bangladeş[27]
Batı Sahra[29]
Belarus[27]
Benin[27]
Birleşik Arap Emirlikleri[27]
Bolivya
Bosna-Hersek[27]
Botsvana[27]
Bulgaristan[27]
Burkina Faso[30][31][32]
Burundi[33][34]
Cezayir[27]
Cibuti[35][36]
Çad[27]
Çin[37]
Doğu Almanya[38]
Dominik Cumhuriyeti[27]
Eritre[27]
Ermenistan[27]
Ekvator Ginesi[27]
El Salvador[39]
Endonezya[40]
Estonya[27]
Etiyopya[27]
Fas[27]
Fildişi Sahili[41][42][43]
Filipinler[44]
Filistin[45]
Finlandiya
Gabon[27]
Gambiya[46][47][48][49]
Gürcistan[27]
Gana[50][51]
Gine[27]
Gine-Bissau[27]
Guyana[27]
Güney Afrika[52]
Güney Sudan
Hırvatistan
Hindistan[27][53]
Irak[26][27]
İran[27]
Kamboçya[27]
Kamerun[54][55]
Karadağ
Katar[27]
Kazakistan[27]
Kenya[56]
Kıbrıs Cumhuriyeti
Kırgızistan
Komorlar[27]
Kongo Cumhuriyeti[27]
Kongo DC[27]
Kuzey Kore[27]
Kuveyt[57]
Küba[27]
Laos[27]
Lesotho[27]
Letonya[27]
Liberya[27]
Libya[27]
Litvanya[27]
Lübnan[27]
Macaristan[27]
Kuzey Makedonya[27][58]
Madagaskar[27]
Mali[27]
Malta[27]
Mısır[27]
Moldova[27]
Moritanya[59][60][61]
Moğolistan[27]
Mozambik[27]
Myanmar
Namibya[27]
Nijer[62][63][64]
Nijerya[65][66][67]
Nikaragua
Orta Afrika Cumhuriyeti[27]
Özbekistan[27]
Pakistan[68][69]
Panama
Peru[27]
Polonya[70]
Rodezya[71]
Romanya[27]
Ruanda[72]
Rusya[38]
São Tomé ve Príncipe[27]
Senegal[73]
Seyşeller[27]
Sırbistan[27]
Sierra Leone[27]
Slovenya[27]
Somali[27]
Sovyetler Birliği[74]
Sri Lanka[27]
Sudan[27]
Surinam[27]
Suriye[27]
Suudi Arabistan
Şili[75]
Tacikistan[27]
Tanzanya[27]
Togo[27]
Tunus
Türkiye[27]
Türkmenistan[27]
Uganda[27]
Ukrayna[27]
Ürdün
Vietnam[37]
Yemen[27]
Yeşil Burun Adaları[27]
Yugoslavya[38]
Yunanistan[76]
Zambiya[27]
Zimbabve[27]
Kalaşnikof kullanan ülkeler haritası. AK-47 kullanıcıları kırmızı, AK türevleri kullanıcıları turuncu ve modernize edilmiş AK kullanıcıları pembe olarak işaretlenmiştir.
AKS-47 kullanan Afgan askerler
AK-47 ile nişan alan bir Etiyopyalı asker
Vietnam savaşında gerillalardan ele geçirilen bir AK-47' li ABD askeri polisi, 1968
Afganistan'da göreve hazırlanan Spetsnaz birlikleri
Popüler kültür
Soğuk Savaş sırasında, Sovyetler Birliği ve Çin ile ABD ve diğer NATO ülkeleri dünyadaki birçok ülkeye ve isyancı birliklere silah ve teknik bilgi sağlamıştır. Bu süre zarfında Batı ülkeleri FN FAL, HK G3, M14 ve M16 gibi nispeten pahalı otomatik tüfekler kullanırken buna karşılık Sovyetler ve Çin ise AK-47'yi kullandılar. Düşük üretim maliyeti ve üretim kolaylığı, Kalaşnikofların çok sayıda üretilmelerine izin vermektedir. Aynı zamanda sosyalist devletlerde AK-47, Üçüncü Dünya devriminin bir sembolü haline geldi.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra AK-47'ler hem açık hem de karaborsada suç örgütleri ve diktatör devletler de dahil olmak üzere birçok gruba satıldı ve daha yakın zamanda başta Afganistan ve Irak'ta Taliban, El-Kaide, IŞİD; Kolombiya'da ise FARC gibi silahlı örgütler tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır.[77]
.jpg)
Mozambik bayrağı ve armasında bulunan AK-47, ülkenin büyük ölçüde bu silahın etkin kullanımıyla bağımsızlığını kazandığının bir göstergesi olarak kabul edilir.[78] Ayrıca Doğu Timor arması ve Burkina Faso'nun eski bayrağında, Hizbullah, Suriye Direnişi, FARC, Yeni Halk Ordusu, TKP/TİKKO ve Uluslararası Devrimci Gerilla Kuvvetleri gibi diğer silahlı örgütlerin bayraklarında da bulunmaktadır.
Rusya'da, Kalaşnikof büyük bir ulusal gurur kaynağı olarak kabul edilmektedir.[79] Kalaşnikof Müzesi, 4 Kasım 2004 tarihinde İjevsk'te açıldı. Müzede, Mihail Kalaşnikov'un hayatı anlatılmakta ve AK-47'nin icatını belgelemektedir. Ayrıca AK-47 saldırı tüfeğinin gelişimini gösteren bir dizi salon ve multimedya sergileri yer almakta ve müze ayda 10.000 ziyaretçi çekmektedir.[80] Son yıllarda, Kalaşnikof tüfeği şeklindeki hatıra şişeleri ile pazarlanan Kalaşnikof Vodka piyasaya sürüldü.[81] Ayrıca Kalaşnikof saatleri,[82] şemsiyeleri[83] ve bıçakları da[84] satışa sunuldu.
Bazı Batı ülkeleri AK-47'yi hem Soğuk Savaş döneminde hem de günümüzde düşmanlarıyla ilişkilendirir. Örneğin, Batılı filmlerde genellikle AK-47'leri kullanan suçlular, çete üyeleri ve teröristler canlandırılır. Bu nedenlerden ötürü, ABD ve Batı Avrupa'da AK-47 klişeleştirici olarak isyancıların, gangsterlerin ve teröristlerin tercih ettiği bir silah olarak görülmektedir. Tersine AK-47; düşük üretim maliyeti, bakım kolaylığı gibi sebeplerden dolayı ekonomisi gelişmemiş ülkelerin orduları tarafından piyade tüfeği olarak da kullanılmaktadır.
2006 yılında Kolombiyalı müzisyen ve barış aktivisti César López, bir kalaşnikofu gitara dönüştürerek escopetarrayı icat etti. Biri anti personel mayını kurbanlarına yardım etmek için düzenlenen bağışta 17.000 Amerikan dolarına satılırken bir diğeri Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Konferansı'nda sergilendi.[85]
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
