Bursa
Bursa ilinin merkezi olan şehir Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Bursa ilinin merkezi olan şehir Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Bursa (Yunanca: Προῦσα Prussa, Latince: Prusa), tarihî olarak Prusa, Türkiye'de Bursa ilinin merkezi olan şehirdir. Nüfus bakımından İstanbul, Ankara ve İzmir'in ardından Türkiye'nin 4. Büyük kentidir. Aynı zamanda Marmara Bölgesi'nin İstanbul'dan sonraki en büyük ikinci şehridir.
| Bursa | |
|---|---|
Şehir | |
 Bursa'nın Türkiye'deki konumu | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Bursa |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Mustafa Bozbey (CHP) |
| • Vali | Erol Ayyıldız |
| Rakım | 155 m |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TRS) |
| Alan kodu | 224 |
| Plaka kodu | 16 |
Resmî site Bursa Büyükşehir Belediyesi | |
| Tür | Kültürel |
| Kriter | i, ii, iv, vi |
| Belirleme | 2014 (38. oturum) |
| Parçası | Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu |
| Referans no. | 1452 |
| Ülke |  Türkiye |
| Bölge | Asya |
Ekonomik açıdan Türkiye'nin en gelişmiş kentlerinden biri olan Bursa doğal ve tarihsel zenginlikleriyle de önem taşır. Bursa'da en çok Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş dönemine ilişkin tarihî eserlerin bulunmasının nedeni ise, Bursa'nın Osmanlı Devletinin ilk başkenti olmasıdır. Bursa alışveriş merkezleri, parkları, müzeleri ve çarşısıyla bölgede öne çıkar. Ayrıca Bursa Marmara bölgesinin İstanbul'dan sonra gelen ikinci büyük kentidir. Türkiye'nin en önemli birkaç sanayi kentinden biridir. Şehir İstanbul'dan sonra en büyük ikinci ihracatı gerçekleştirmektedir. Kentin futbol takımı Bursaspor 2009-10 sezonunda Süper Lig şampiyonudur.
Bursa, sanayi istatistiklerine göre Türkiye'nin en büyük sanayi kenti ve otomotiv üretim merkezidir. CNN International tarafından Türkiye'nin Detroit'i yakıştırması yapılmıştır. Tofaş-Fiat, Renault, Peugeot, Karsan, TOGG, Bosch, Güleryüz ve Akia otobüs fabrikaları Bursa'da bulunmaktadır. Aynı zamanda binek ve ticari araçların yan sanayi ve yedek parça fabrikalarının büyük kısmı Bursa'dadır. Bursa'nın otomotiv sanayisi bakımından Türkiye tarihinde bıraktığı izler dolayısıyla TOFAŞ tarafından kent merkezine yapılan TOFAŞ Anadolu Arabaları Müzesi de kentin simgelerinden biri haline gelmiştir.
Bursa'da şimdilik bilinen en eski arkeolojik kalıntılar Yenişehir yakınlarındaki Menteşe Höyüğü ve Orhangazi yakınlarındaki Ilıpınar'dan bilinmektedir. Bu arkeolojik buluntu yerlerinin en eski tabakaları yaklaşık 7 bin yıllıktır. Bu tabakalardaki kültür, çanak çömleğin gelişmiş olarak ortaya çıktığı, mimarinin dörtgen planlı, bol miktarda ahşap destekli kerpiç kullanılarak inşa edilmiş yapılardan oluştuğu tabakalardır. Bursa'da David French, Mehmet Özdoğan ve Jacop Roodenberg'in arkeoloji ile ilgili çalışmaları tarih öncesiyle ilgili pek çok yeni bilgi ortaya koymuştur. [kaynak belirtilmeli]
Bursa'nın günümüzdeki konumuna ilişkin bilinen en eski insan topluluğu MÖ 5200 yıllarında Ilıpınar Höyüğü'nde yaşamıştı.[1] Ardından bunu, Makedonya Kralı V. Philip'in MÖ 202'de Bitinya Kralı I. Prusias'a verilen antik Yunan şehri Cius (şu anda Gemlik) izledi. Kral Prusias, Roma Cumhuriyeti ile yapılan savaşı kaybettikten sonra Prusias'a sığınan Kartaca'lı general Hannibal'ın önerisi doğrultusunda şehri yeniden inşa etti ve şehri Prusa (Grekçe: Προῦσα; veya Prussa) olarak yeniden adlandırdı. Son Bitinya Kralı IV. Nikomedes'in MÖ 74 yılında krallığın tüm topraklarını Roma İmparatorluğu'na vasiyet etmesiyle 128 yıllık Bitinya hâkimiyeti son buldu. 20. yüzyılın başlarında Bursa yakınlarında erken dönem bir Roma hazinesi bulundu. Bir kadının gümüş tuvalet eşyalarından oluşan bu hazine, şu anda British Museum'da sergilenmektedir.[2] Homeros ve Yunan tarihçi Herodotus, bölgeden Mysia[3] olarak söz etmektedir. Günümüzde Bursa yöresinde Mysia yerleşmelerini anımsatan iki köy bulunmaktadır: Misi (Gümüştepe) ve Misebolu. Ayrıca Prof. Dr. Semavi Eyice, belgesel yönetmeni Tekin Gün yaptığı yüzey çalışmaları sırasında Kentin 14 km batısında, Çayırköyü'nün 1 km güneybatısındaki “Çayırköy Höyüğü'nün” boyutları da Demirtaş Höyüğü ile aynıdır. Burada bulunan seramik parçalarında gri, kırmızı, kahverengi ve siyah renkler egemendir. Bulunan seramik parçalarının önemli kısmı elde yapılmış, çok azı ise çarkta yapılmıştır. Höyüğün en eski buluntusu MÖ. 2700-2500 yılına erken Bronz Çağı'na işaret etmektedir.[4]
MS 562'de Bizans hakimiyeti altındaki şehir garnizon haline getirildi ve burada imparatorluk muhafızları konuşlandırıldı. Bursa, 6. yüzyılın ortalarından itibaren, ünlü bir ipek tekstil üretiminin merkezi olarak biliniyordu.[5]
Bursa (Grekçe "Prusa"dan), 1326'da Bizanslılardan alınmasının ardından erken Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk büyük başkenti oldu. Ardından şehir, 14. yüzyıl boyunca hastaneler, kervansaraylar ve medreseler gibi birçok yapının inşa edilmesiyle birlikte önemli bir kentsel büyüme yaşadı ve şehrin ilk resmi Osmanlı darphanesi kuruldu.[5] Osmanlı'nın 1363 yılında Doğu Trakya'da bulunan Edirne'yi (Adrianople) fethetmesiyle birlikte Edirne yeni başkent yapıldı, ancak Bursa Osmanlı İmparatorluğu'ndaki manevi ve ticari önemini korumayı sürdürdü.[6] Osmanlı padişahı I. Bayezid, 1390-1395 yılları arasında Yıldırım'da bulunan Yıldırım Bayezid Camisi'ni ve 1396-1400 yıllarında Osmangazi'deki Ulu Cami'yi inşa ettirdi.[7][8] Bayezid, 1402'de yapılan Ankara Muharebesi'nde Timur'un kuvvetlerine karşı bozguna uğramasının ardından, Timur'un torunu Muhammed Sultan Mirza, şehri yağmalayıp yaktı.[9] Buna rağmen Bursa, 1453'te II. Mehmed'in İstanbul'u fethetmesine kadar olan süre boyunca imparatorluğun en önemli idari ve ticaret merkezi olarak kalmaya devam etti. 1487'de Bursa'nın nüfusu 45.000 idi.[10]
Osmanlı döneminde Bursa, soyluların ürünlerinde kullanılan ipek ürünlerinin pek çoğunun ana kaynağını oluşturuyordu. Şehir, yerel ipek üretiminin yanında İran'dan ve bazen de Çin'den olmak üzere zaman zaman ham ipek ithal etti ve 17. yüzyıla kadar olan süre boyunca Osmanlı sarayları için kaftanlar, yastıklar, nakışlar ve diğer ipek ürünlerinin ana üretim merkezi oldu.[11] Bunun yanında Devşirme sistemi Bursa ve çevresinde de uygulamaya koyulmuştu.[12] Bursa, Süleyman döneminde inşa edilen Yeni Kaplıca gibi birçok hamamı ile de biliniyordu.[5] Bursa, 1867'den 1922 yılına kadar Hüdavendigâr Vilayetinin başkenti oldu. Kültürel ve ticari açıdan önemli bir merkez olması sebebiyle buradaki, pek çoğu Ermeni olan tüccarlar büyük bir zenginlik elde etti.[13] Bursa'nın ipek ticareti ve ekonomik tarihine ilişkin en kapsamlı ve etkili çalışma, Osmanlı-Türk tarihçisi Halil İnancık tarafından kaleme alınmıştır.[14]
I. Dünya Savaşı döneminde Bursa'da, çoğunluk kısmı; 22,601'i Orhangazi'de ve 6,415'i Merkez'de olmak üzere diğer ilçelerle birlikte toplam 34,397 Ermeni yaşamaktaydı.[15] 19. yüzyılın son çeyreğinde İngiltere’nin kışkırtmaları ile ülke genelinde yeniden canlanan Ermeni terörü, Bursa’yı da etkileyerek halk arasında karışıklıklar patlak vermesine sebep olmuş ve Türk halkı Ermeni çeteleri tarafından katledilmiştir. Bu olaylar, özellikle Ermenilerin yoğun olarak bulunduğu Orhangazi ve köyleriyle, Gemlik yakınlarında daha yoğun yaşanmıştır. Bu suçlara karışan Ermeniler rahatlıkla saklanabilmiş[16][17] ve eylemlerde kullanmak amacıyla çok sayıda silah ve üniforma gibi savaş malzemesi depolayabilmişlerdi.[17][18] Sözgelimi yine bu dönemde, İzmit ve Adapazarı'ndan göç edenlerle birlikte hareket ederek, çeteler kurmuş ve savunmasız Türklere karşı saldırılarda bulunmuşlardır.[19] Bu sebeple devlet, bu saldırıları engellemek amacıyla bölgelere birlikler görevlendirmiştir. Ermeni çetelerin bu eylemlerindeki temel motiveleri; Çanakkale Muharebeleri sırasında Rusların, Karadeniz'e olası bir çıkarma gerçekleştirmesiyle, Ruslardan yana hareket etmekti. Bu nedenler sonucunda Bursa ve çevresinde bulunan Ermeniler, eylemlerin son bulması amacıyla farklı bölgelere gönderilmiştir.[20] Savaştan sonra da Ermenilerin savaştan önce yaşadıkları bölgelere geri dönmeleri sağlanmıştır.[21][22]
Bursa, 1204-1261 yılları arasında İznik'e bağlıdır, genelde kale içinde kalmış, çok büyüyememiştir.
Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflayıp dağılmaya başlamasıyla kurulan Anadolu Beylikleri içinde zamanla gelişen Osmanlı Beyliği, çevredeki tekfurların arazilerini de alarak güçlenmiştir. Bursa, 1307 yılında Osman Bey tarafından kuşatılmış, uzun süren kuşatmadan sonra 6 Nisan 1326'da Osman Bey'in oğlu Orhan Bey tarafından alınmıştır. 1335 yılında başkent Bursa'ya taşınmış ve kentte büyük bayındırlık hareketleri yaşanmıştır.
Osmanlılar Bursa'yı aldıklarında kent yalnızca hisar içinden oluşmuşken, Orhan Gazi kenti hisarın dışına çıkararak Orhan Gazi Külliyesini kurdurtmuştur. Surlar dışında var olan yerleşmeye yakın, egemen noktalarda cami, hamam, imarethane, darüşşifa, medrese gibi kamu yapıları inşa edilerek bu külliyelerin çevrelerinde konut alanları yaratılmış ve böylece bir yerleşme geleneği başlamıştır. Başkent, 1363 yılında (I. Murad Hüdavendigâr döneminde) Edirne'ye taşınmıştır. Fatih Sultan Mehmed'in İstanbul'u fethetmesinden sonra ise Bursa'nın faal rolü son bulmuş ve yönetim merkezi niteliğini yitirmiştir.
Bursa'da Osmanlı Devleti egemenliğinde, 1922 yılına kadar, Müslüman, Rum, Ermeni ve Yahudiler birlikte yaşamışlardır.
Tanzimat sonrası dönemde Hüdavendigâr Vilayeti merkezliği yapan Bursa'ya 1900'lü yılların başında Biga (merkezi Çanakkale), Bilecik, Kütahya, Karesi (Balıkesir), Karahisar (Afyon) sancakları bağlı bulunmaktaydı.
Millî mücadele dönemlerinde çeşitli ayaklanmaların yaşandığı Bursa, 8 Temmuz 1920'de Yunanlarca işgal edilmiş; Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nden sonra 11 Eylül 1922'de Türk birliklerince geri alınmıştır.[23]
Bursa, 1987 yılında çıkarılan 3391 sayılı kanun[24] ile büyükşehir unvanı kazandı. Başlangıçta üç ilçe (Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım) Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin sınırları içine alındı. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı yasa ile büyükşehir belediyesinin sınırları valilik binası merkez kabul edilerek yarıçapı 30 kilometre olan dairenin sınırlarına genişletildi.[25] Bu sınırlar içinde kalan 7 ilçe, büyükşehir ilçe belediyeleri hâline geldi.[25] 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı yasa ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.[26]
21 Ekim 2014 tarihinde, Bursa Valiliği ve Bursa Kültür Tanıtma Birliği tarafından Bursa kent logosu tanıtılmıştır. Logo Bursa şehrinin markalaştırılması amacıyla tasarlanmıştır. Logoda Türk İslam sanatının bilinen motiflerinden olan çintemani desende lale motifi yer almaktadır.[27]
Genellikle ılıman bir iklime sahiptir. Ancak, iklim bölgelere göre de değişiklik göstermektedir. Kuzeyde Marmara Denizinin yumuşak ve ılık iklimine karşılık güneyde Uludağ'ın sert iklimi ile karşılaşılmaktadır.
İlin en sıcak ayları Temmuz - Ağustos, en soğuk ayları ise Aralık - Ocak'tır. 52 yıllık gözlem süresi itibarı ile yıllık ortalama yağış miktarı 70,6 cm'dir. İlde ortalama nispi nem %69 civarındadır.
 Bursa iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 23,8 | 26,9 | 32,0 | 36,2 | 36,5 | 41,3 | 43,8 | 42,2 | 39,6 | 37,3 | 31,0 | 27,3 | 43,8 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 9,6 | 10,9 | 13,7 | 18,8 | 23,7 | 28,4 | 30,8 | 31,0 | 27,2 | 21,7 | 16,4 | 11,7 | 20,3 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 5,4 | 6,3 | 8,4 | 12,8 | 17,6 | 22,1 | 24,6 | 24,3 | 20,1 | 15,2 | 10,7 | 7,4 | 14,5 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 1,7 | 2,2 | 3,6 | 7,1 | 11,2 | 14,9 | 17,2 | 17,1 | 13,6 | 9,9 | 6,0 | 3,5 | 9,0 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −19,2 | −16,8 | −10,5 | −3,1 | 0,9 | 4,0 | 9,0 | 8,6 | 4,4 | −1 | −5,4 | −16,3 | −19,2 |
| Ortalama yağış (mm) | 87,6 | 74,6 | 69,7 | 63,4 | 44,3 | 34,3 | 15,3 | 15,7 | 39,5 | 68,8 | 78,5 | 103,4 | 695,1 |
| Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü[28] | |||||||||||||
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[29] | 127.251 | 61.690 | 65.561 |
| 1935[30] | 140.944 | 72.187 | 68.757 |
| 1940[31] | 149.008 | 77.598 | 71.410 |
| 1945[32] | 161.047 | 85.919 | 75.128 |
| 1950[33] | 183.745 | 103.812 | 79.933 |
| 1955[34] | 212.008 | 128.875 | 83.133 |
| 1960[35] | 266.884 | 153.866 | 113.018 |
| 1965[36] | 306.753 | 211.644 | 95.109 |
| 1970[37] | 379.484 | 275.953 | 103.531 |
| 1975[38] | 465.657 | 346.103 | 119.554 |
| 1980[39] | 607.221 | 445.113 | 162.108 |
| 1985[40] | 748.358 | 612.510 | 135.848 |
1987 yılında Bursa büyükşehir statüsü kazanıp il merkezinde yeni ilçeler kurulmuştur. Bu yıldan itibaren il merkezi nüfusu aşağıdaki gibidir.
2004 yılında çıkarılan yasa nedeniyle il merkezinde olmayan Gemlik ve Mudanya ilçeleri de büyükşehir sınırlarına girmiş olup 2008-2012 yılları arasındaki nüfus verileri içine Gemlik ve Mudanya da girmiştir. 2012 yılında ise ilin tümü büyükşehir sınırlarına girmiştir.
2007 yılı nüfus sayımı resmi kesin sonuçlarına göre Türkiye'nin 4. büyük kentidir. Brookings Institution ve JP Morgan'ın 2014 yılı baz alınarak oluşturulan ekonomide yükselen kentler sıralamasında Bursa 300 şehir arasında İstanbul'un ardından 4. sırayı aldı. Aynı listede Türkiye'den İstanbul ve Bursa dışında İzmir 2 ve Ankara 9. sırada yer almıştır.[49]
Bursa; otomotiv, tekstil, makine ve gıda sanayi sektörlerinde söz sahibidir. Tarihte ilk havlu üretiminin Bursa'da gerçekleştiği söylenir.[kaynak belirtilmeli] Günümüzde de havlu üretimi ve ihracatı gerçekleştirilir. İpek üretimi ve bıçakçılık Bursa'nın eskiden dünyaca tanınmasını sağlamasına karşın şu anda bitme noktasına gelmiştir.
1961 yılında kurulan Türkiye'nin ilk organize sanayi bölgesi Bursa Organize Sanayi Bölgesi ile daha sonra oluşan Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi ve özellikle İzmir ve Ankara yollarının çevresi Bursa'da sanayileşmenin yoğun olduğu yerlerdir. Kaplıcaları, Uludağ'ı, İskender Kebabı, Kestane Şekeri, İnegöl Köftesi, Şeftalisi, Havlusu ile ünlüdür.
Türkiye'nin ilk zeytinyağı laboratuvarı Bursa'ya kurulmuştur.[50]
Bursa'da otomotiv sanayi kuruluşları, otomobil, otobüs, metro, hafif metro ve tramvay vagonları ve bunlara ilişkin yedek parçaların üretimini yapmakla birlikte, yurt içine ve yurt dışına satış yapmaktadır. Fiat (TOFAŞ), Togg, Renault, Bosch fabrikaları ve bu fabrikalara parça sağlayan diğer fabrikalar sayesinde Bursa önemli bir otomotiv kentidir. Kentin göç almasındaki en büyük etkenlerin başında bu fabrikalar gelir.
İnegöl ilçesinde Organize sanayi bölgesinde faaliyet göstermektedir. Ayrıca İnegöl ilçesinde yalnızca mobilya üzerine satış yapan İnegöl Mobiliyum AVM bulunmaktadır.
Türkiye'deki birçok yerli tekstil markasının fabrikaları ve Bursa Uluslararası Tekstil Ve Ticaret Merkezi Bursa'da bulunmaktadır. Ayrıca tekstil sanayi olarak da Türkiye'nin en gelişmiş kentlerinden biri konumundadır.
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
| Konum | Türkiye |
| Kriter | Kültür: i, ii, iv, vi |
| Referans | 1452 |
| Tescil | 2014 (38. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
2000'de UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınan [51] Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu, 2014'te ise Dünya Mirası olarak tescil edildi.[52]
Türkiye'nin ilk tekstil müzesi Bursa'dadır.[53][54]
Uluslararası Bursa Festivali 1962 yılından beri, Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı'nın (BKSTV) koordinasyonunda düzenleniyor. Bursa Bölge Senfoni Orkestrası, temeli 1997 yılında atıldı.[55] Bursa Botanik Parkı, 1998 yılında hizmete açılmıştır. Bursa Hayvanat Bahçesi, 1998 yılında hizmete açılan Avrupa standartlarındaki hayvanat bahçesidir.
Karagöz Gölge oyunu, tarihte Bursa'nın Türk kültür yaşamına kazandırdığı en önemli etkinliklerden birisidir. Cumhuriyet tarihinin ilk modern sinema-tiyatro-konser salonları arasında yer alan Tayyare Kültür Merkezi, mimar Arif Hikmet Koyunoğlu'nun projesi doğrultusunda Tayyare Cemiyeti (Türk Hava Kurumu) tarafından yaptırılmış ve 1932 yılında Bursa'da hizmete açılmıştır. Bursa Devlet Tiyatrosu 1957 yılında kuruldu. Bursa Devlet Türk Sanat Müziği Korosu 1991 yılında kurulmuştur. Kültür Bakanlığı’na bağlıdır.
Kılıçkalkan, yörenin ünlü halkoyunudur. Bunun yanı sıra Uludağ yöresi Türkmen oyunları olan Güvende, Sekme, Çiftetelli, Düz Oyun, Büyük Oyun ilgi çekicidir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bursaspor 2009-10 sezonunda Süper Lig şampiyonu olmuştur. Süper Lig tarihinde şampiyon olan 5. takımdır. Anadolu kulüpleri içinde Trabzonspor'dan sonra şampiyon olmuş tek futbol kulübüdür. Bursaspor'un müzesinde çeşitli kupaların yanı sıra bir adet Türkiye Kupası da vardır. Ayrıca UEFA Şampiyonlar Liginde gruplara kalan ilk Anadolu kulübüdür. Kulübün Teksas adıyla Türkiye çapında tanınan taraftar grubu vardır.
2018-19 sezonu sonunda, Bursaspor Süper Lig'den 1. Lig'e düşmüştür. İnegölspor 2. Lig'de, Karacabey Birlikspor 3. Lig'de yer almıştır. BAL'daki 5 takımından ikisi küme düşmüştür.
Türkiye Kupası'nda 3 lig takımı katıldıkları turlarda elenmişlerdir.
Basketbol
Tofaş 1998-99 ve 1999-2000 sezonlarında Türkiye Basketbol Ligi şampiyonu olmuştur.
2017-2018 sezonunda Avrupa kupalarına basketbol erkekler EuroCup'da Tofaş grup beşincisi olarak elenmiştir.
Bursaspor Erkek basketbol takımı 2022 yılında EuroCup'da Finale çıkma başarısı göstermiş ve sezonu 2.olarak tamamlamıştır
2018-19 sezonu sonunda Tofaş, play-off maçları yarı finalinde elenerek lig üçüncüsü olmuştur. Bursaspor Erkek basketbol takımı ligi şampiyon bitirerek süper lige çıkmıştır. Bursa BŞB (1. lig K.) ve Final Gençlik (1. lig E.) liglerinde kalmıştır. 2. ligde 1, EBBL'de 2 takımı yer almıştır.
Federasyon kupasında Bursaspor, kupa ikincisi olmuştur. Tofaş, EuroCup'da başarılı olamamıştır.
Bayanlar Voleybol 1. Liginde Nilüfer Belediyesi mücadele vermektedir. Bu alanda Bursa Büyükşehir Belediyespor (kadın voleybol takımı) Cev Challenge Kupasını alarak Avrupa Şampiyonu olmuştur.
2017-2018 sezonunda Challenge Cup'da Bursa Büyükşehir Belediyespor, geçen yıl şampiyon olduğu kupada bu yıl 2. olmuştur.
2018-2019 sezonu sonunda Nilüfer Belediye ve İnegöl Belediyespor süper liglerde yer almışlardır. Erkekler 1. liginde yer alan Bursa BŞB, süper lige yükselmiştir. 2. liglerdeki 5 takımından İnegöl Belediyespor (E) 2. takımı 1. lige, Bölgesel ligden Nilüfer Belediye (K) 2. takımı 2. lige çıkmıştır.
Kupa Voley Kadınlar'da Nilüfer Belediye çeyrek finalde elenmiştir.
2018-2019 sezonunda hentbol süper liglerinde erkeklerde Nilüfer Belediyespor, kadınlarda Osmangazi Belediyespor yer almıştır. 2. lig kadınlarda Mudanya Belediye SK ligi tamamlamıştır.
Önemli spor tesisleri:
Bursa Büyükşehir Belediye Stadı (43.331), Tofaş Spor Salonu (7.500), Cengiz Göllü Spor Salonu (5.000), Atıcılar Kapalı Yüzme Havuzu-olimpik (2.500), Bursa Osmangazi Hipodromu (2.690) ve Uludağ Kayak Merkezi'dir.
Eğitim ve öğretim açısından Türkiye'nin önemli merkezlerinden biri olan Bursa'da 749 tanesi devlet, 601 tanesi özel olmak üzere toplamda 1350 tane okul bulunmaktadır.[57][58] Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa Teknik Üniversitesi ve Mudanya Üniversitesi bu şehirde bulunmaktadır.
Kırcaali, Bulgaristan
Ankara, Türkiye Erzurum, Türkiye Denizli, Türkiye
Fergana,Özbekistan
Lefkoşa, KKTC
Üsküp, Makedonya
Tiran, Arnavutluk Sofya, Bulgaristan
Kulmbach, Almanya Darmstadt, Almanya
Anshan, Çin İstanbul, Türkiye
Oulu, Finlandiya Van, Türkiye Plevne, Bulgaristan
Vinnitsa, Ukrayna
Gence, Azerbaycan
Multan, Pakistan
Kosice, Slovakya
Çadır Lunga, Moldova Kars, Türkiye[59]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
