Düzce
Düzce ilinin merkezi olan şehir Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Düzce ilinin merkezi olan şehir Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Düzce, Türkiye'nin Düzce ilinin merkezi olan şehirdir.
| Düzce | |
|---|---|
Şehir | |
 | |
| Ülke | Türkiye |
| Bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İl | Düzce |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Faruk Özlü (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 739.1 km² |
| Rakım | 160 m |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 81000 |
| Alan kodu | 0380 |
| Plaka kodu | 81 |
Resmî site Düzce Belediyesi | |
Karadeniz iklimi etkisindedir. Genellikle yağışlıdır.
MÖ I.binde Batı Karadeniz'de bulunan koloni kentlerden biri Diospolis (Akçakoca), bir diğeri Hypios Nehri (Melen) yakınlarında bulunan ikinci bir kent Hypia'dır.
Düzce ilinin de içinde bulunduğu bölge Herodot, Xenophon ve Strabon gibi Antik Çağ yazarlarına göre MÖ 1200-700 yılları arasında Trakyalı halkların yurdu olarak bilinmektedir. MÖ 6. yüzyılda Pers hükümdarı Darius tarafından Paflagonya, Frigya, Mariandinler ve Suriye ile birlikte Düzce’nin de içinde bulunduğu bölge 3. Satraplık Bölgesi haline getirilmiştir. Makedon Kralı Büyük İskender tarafından MÖ 334 yılından sonra imparatorluğun sınırları içine alınan bölge, Kralın MÖ 323'te Babil'de ölümü üzerine imparatorluğun generalleri arasında bölünmesi sonucunda da Bithynia Krallığı'na dahil edilmiştir.
Bithynia, Anadolu'nun kuzeybatısında bugünkü Kocaeli Yarımadası'nın yer aldığı Antik bir bölgedir. Kuzeyinde Karadeniz, Doğuda Filyos Nehri (Billaios), batı ve güneybatıda Antik Phrygia Epictetus ile çevrilidir. Bölgede bugün Kocaeli, İznik, Yalova, Bursa, Bilecik, Sakarya, Düzce, Bolu ve Zonguldak illeri yer alır. Khalkedon (Kadıköy), Nikomedia (İzmit), Astakos (Başiskele), Kios-Prusias ad Mare (Gemlik), Apameia/Myrleia (Mudanya), Prusa ad Olympium (Bursa), Nikaia (İznik), Bithynion-Claudiupolis (Bolu), Herakleia (Karadeniz Ereğli), Otroia (Yenişehir), Modrene (Mudurnu), Malagina (Mekece), Agrilion (Bilecik), Kabaia (Geyve), Thynias-Apollonia (Kefken Adası), Dia-Diospolis (Akçakoca) ve Prusias ad Hypium (Konuralp) Antik kentleri bulunmaktadır. Düzce il sınırları içerisinde yer alan Prusias ad Hypium ve Diapolis Antik kentlerinde Helenistik ve Roma Dönemlerinin derin izlerini taşıyan arkeolojik veriler bulunmaktadır. Bu kentlerden biri olan Dia-Diapolis, MÖ I.binde Karadeniz sahillerinde oluşturulan koloni kentlerden biridir.
"Bir Kıyı Kenti Akçakoca" kitabına göre "Bithynialılar, Romalılar Döneminde Dia veya Diapolis olarak tanınan Akçakoca'nın hangi ilk çağ yerleşim bölgesinde ve ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmemektedir. XIII. Yüzyılda 1204 tarihinde 4. Haçlı orduları İstanbul'a geldiler. Kudüs yerine İstanbul'u işgal ederek Bizans İmparatorluğu topraklarını bölüştüler. Latin İmparatorluğu'nu kurdular, Düzce ve Havalisinin bu dönemde Latin İmparatorluğu hakimiyetinde olduğu düşünülmektedir. İznik İmparatorluğunun İstabul'u ele geçirmesiyle İznik İmparatorluğu Hakimiyetinde olan Düzce ve Havalisi tekrar 1323 yılına kadar Bizans Egemenliğine girdi, Akçakoca bölgesine Bizansın egemen olduğu bu dönemde fiilen Cenevizlilerin eline geçtiği sanılmaktadır."[1]
Hamdi BİNGÖREN, Müstakil Bolu Sancağı Salnamesi sayfa 214'te "Nahiye merkezinde kitaphane yoktur. Asar-ı Attika'dan üç hamam ile Cenevizliler tarafından kalmış olduğu anlaşılan sahili bahirde mürtefi bir hisar vardır." Evliya ÇELEBİ, Seyahatname cilt: 2, sayfa 443'te "Çarşı içinde kiremitli ve emsalsiz bir mescidi vardır. Başka mescitleri ve kırk adet dükkânı vardır. Deniz kıyısında yetmiş adet mahzenleri vardır ki hepsi kereste ve çam tahtaları ile doludur."
Bir diğer kent Prusias ad Hypium, MÖ I.binde Hypios nehir kenarında bir tepe üzerinde kurulan kent Nehirden dolayı Hypia, sonraki dönemlerde Kieros olarak anıldığı bilinmektedir. Antik Çağ yazarlarından Memnon'a göre Bithynia Kralı I.Prusias’ın (MÖ 237-192) Kioros kentini zapt ederek Herakleialılar'dan aldığını ve kentin adını Prusias Pros Hypios olarak değiştirildiğinden söz etmektedir. Roma Dönemi'nde Latin Kültürünün etkisinde kalarak Prusias ad Hypium adını alan kent, yoğun imar faaliyetleri neticesinde kent merkezinde sosyal yapılar oluşturulmuş ve sanat eserleri ile süslenmiştir. Atlı Kapı, Surlar, Su Kemerleri, Roma Köprüsü, Tiyatro, Helenistik ve Roma Dönemi'nden kalmış önemli kültür varlıklarıdır.
Bölgede MÖ 297'de I. Zipoites tarafından kurulan Bithynia Krallığı son kral IV. Nicomedes'in vasiyeti üzerine MÖ 74 yılında Roma İmparatorluğu’na devredilmiştir. Roma İmparatorluğu'nun MS 395’te ikiye bölünmesiyle bölge Doğu Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde kalmıştır. Helenistik ve Roma Dönemi’nde refah içinde yaşamış bölge Doğu Roma İmparatorluğu Döneminde durgun bir döneme girerek varlığını sürdürmüştür. İlimizde bulunan iki Antik kentten günümüze Doğu Roma İmparatorluğu Dönemi’nden Ceneviz Kalesi dışında önemli kültürel varlıklar ulaşmamıştır.
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi'nde Orhan Gazi'nin komutanlarından Akçakoca Bey tarafından 1319 yılında Akçakoca, 1323 yılında Konuralp Bey tarafından Konuralp İslam coğrafyasına katılmıştır. Fetih yapan beylerin adıyla anılan kentlerin giderek artan bir öneme haiz olduğu, yönetsel alanda değişiklikler geçirdiği Yrd. Doç. Dr. Zeynel ÖZLÜ'nün "Batı Karadeniz’de Antik Bir Kent" adlı kitabının 23. Sayfasında söz edilmektedir.
Konuralp, 31 Mart 2014 tarihi itibarıyla tüzel kişiliği kaldırılarak Düzce Merkez ilçesinin mahallerine dönüştürülmüştür. 1881[2] yılında belediye olan Düzce ise 9 Aralık 1999 tarihinde Türkiye'nin 81. ili olmuştur.[3]
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| Düzce ilçesi (Bolu) | |||
| 1927[4] | 75.363 | 5.937 | 69.426 |
| 1935[5] | 78.220 | 6.476 | 71.744 |
| 1940[6] | 83.958 | 7.123 | 76.835 |
| 1945[7] | 95.541 | 8.759 | 86.782 |
| 1950[8] | 109.436 | 10.203 | 99.233 |
| 1955[9][lower-alpha 1] | 107.155 | 12.612 | 94.543 |
| 1960[10] | 121.430 | 18.344 | 103.086 |
| 1965[11] | 136.179 | 22.274 | 113.905 |
| 1970[12] | 146.899 | 28.209 | 118.690 |
| 1975[13] | 158.779 | 32.129 | 126.650 |
| 1980[14] | 182.907 | 37.858 | 145.049 |
| 1985[15] | 199.569 | 45.077 | 154.492 |
| 1990[16][lower-alpha 2] | 156.326 | 61.878 | 94.448 |
| Düzce merkez ilçesi | |||
| 2000[17] | 159.690 | 56.649 | 103.041 |
| 2007[18] | 183.395 | 94.637 | 88.758 |
| 2008[19] | 186.567 | 119.410 | 67.157 |
| 2009[20] | 192.844 | 125.240 | 67.604 |
| 2010[21] | 197.711 | 129.118 | 68.593 |
| 2011[22] | 203.095 | 133.551 | 69.544 |
| 2012[23] | 207.681 | 135.557 | 72.124 |
| 2013[24] | 209.561 | 143.018 | 66.543 |
| 2014[25] | 214.991 | 148.061 | 66.930 |
| 2015[26] | 219.533 | 153.504 | 66.029 |
| 2016[26] | 228.470 | 162.897 | 65.573 |
| 2017[26] | 235.160 | 169.111 | 66.049 |
| 2018[26] | 240.633 | 173.838 | 66.795 |
| 2019[26] | 247.419 | 181.184 | 66.235 |
| 2020[26] | 249.695 | 184.040 | 65.655 |
Düzce, Türkiye'de yaşayan farklı etnik grupları barındıran bir şehirdir. Başlıcaları Gürcüler, Abazalar, Çerkesler, Muhacirler ve Lazlardır.[kaynak belirtilmeli]
| № | Şehremini | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
|---|---|---|---|
| 1 | Müderris Ahmet (Arsal) Efendi | 1880 | 1889 |
| 2 | Nuri (Aksu) Bey | 1889 | 1893 |
| 3 | Mustafa Alyanak | 1893 | 1897 |
| 4 | Hacı Halilzade Hakkı Gözaydın | 1904 | 1911 |
| 5 | Kadızade Ali Bey | 1914 | 1914 |
| 6 | Kadızade Ali Bey | 1919 | 1922 |
| № | Belediye Başkanı | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi | Parti | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Hacı Hamdi Bey | 1922 | 1924 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 2 | Hüseyin Remzi Bey | 1924 | 1926 | ||
| 3 | Çakmakzade Ahmet Efendi | 1926 | 1927 | ||
| 4 | Mehmet Kasapoğlu | 1928 | 1934 | ||
| 5 | Nuri Özkasap | 1934 | 1938 | ||
| 6 | İsmail Öztürk | 1938 | 1940 | ||
| 7 | İsmail Çakman | 1940 | 1946 | ||
| 8 | Mehmet Gösterişli | 1949 | 1950 | ||
| 9 | Mansur Bayram | 1951 | 1952 | Demokrat Parti | |
| 10 | Mustafa Fırat | 1952 | 1954 | ||
| 11 | Necip Kadir Güney | 1954 | 1955 | ||
| 12 | Halil Üstüner | 1955 | 1956 | ||
| 13 | Afer Tütüncüoğlu | 1956 | 1960 | ||
| 14 | Celal Kasapoğlu | 1965 | 1967 | Cumhuriyet Halk Partisi | |
| 15 | Hidayet Gösterişli | 1967 | 1968 | ||
| 16 | Süleyman Kuyumcu | 1968 | 1980 | Adalet Partisi | |
| 17 | İsmail Etem Atam | 1982 | 1983 | Askerî | |
| (16) | Süleyman Kuyumcu | 1983 | 1984 | ||
| 18 | Selahattin Olcar | 1984 | 1989 | Anavatan Partisi | |
| (16) | Süleyman Kuyumcu | 1989 | 1994 | Doğru Yol Partisi | |
| 19 | Ruhi Kurnaz | 1994 | 1998 | Refah Partisi | |
| 1998 | 2001 | Fazilet Partisi | |||
| 2001 | 2004 | Saadet Partisi | |||
| 20 | Mehmet Keleş | 2004 | 2009 | Adalet ve Kalkınma Partisi | |
| 21 | İsmail Bayram | 2009 | 2014 | ||
| (20) | Mehmet Keleş | 30 Mart 2014 | 2 Ekim 2017 | ||
| 22 | Dursun Ay | 2 Ekim 2017 | 5 Nisan 2019 | ||
| 23 | Dr. Faruk Özlü | 5 Nisan 2019 | Görevde | ||
Kaynak:[27]
