ไม้หันอากาศ

ไม้หันอากาศ, ไม้ผัด หรือ หางกังหัน^[1] (–ั) ใช้เป็นสระอะลดรูปเมื่อมีพยัญชนะสะกด และใช้ประสมสระ อัวะ และ อัว

อักษรไทย
◌ั
รูปพยัญชนะ
ก	ข	ฃ	ค	ฅ	ฆ	ง	จ
ฉ	ช	ซ	ฌ	ญ	ฎ	ฏ	ฐ
ฑ	ฒ	ณ	ด	ต	ถ	ท	ธ
น	บ	ป	ผ	ฝ	พ	ฟ	ภ
ม	ย	ร	ล	ว	ศ	ษ	ส
		ห	ฬ	อ	ฮ
รูปสระ
ะ	–ั	า	–ํ	–ิ	'	"
–ุ	–ู	เ	โ	ใ	ไ	–็
อ	ว	ย	ฤ	ฤๅ	ฦ	ฦๅ
รูปวรรณยุกต์
		–่	–้	–๊	–๋
เครื่องหมายอื่น ๆ
		–์	–๎	–ฺ
เครื่องหมายวรรคตอน
		ฯ	ฯลฯ		ๆ
		๏	๚	๛	┼

แต่เดิมในศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงมิได้ใช้ไม้หันอากาศหรือสัญลักษณ์อื่น เมื่อต้องการสะกดสระอะที่มีพยัญชนะสะกด จะซ้อนพยัญชนะสะกดเข้าไปอีกตัวหนึ่งเช่น มนน อ่านว่า มัน, ท๋งง อ่านว่า ทั้ง รวมไปถึงสระอัวก็ใช้ ว ซ้อนสองตัวเช่น หวว อ่านว่า หัว, ตวว อ่านว่า ตัว ^[2] ไม้หันอากาศเริ่มปรากฏใช้ในจารึกหลักที่ 5 ในรัชสมัยพระยาลิไท เมื่อ พ.ศ. 1904 ^[3]

การประสมรูป

การประสมรูป	ปรากฏ	ใช้เป็นสระ	สัทอักษรสากล
(พยัญชนะต้น) + ไม้หันอากาศ + (พยัญชนะสะกด)	–ั–	อะ (มีตัวสะกด)	/a/
(พยัญชนะต้น) + ไม้หันอากาศ + ตัววอ	–ัว	อัว (ไม่มีตัวสะกด)	/ua/
(พยัญชนะต้น) + ไม้หันอากาศ + ตัววอ + วิสรรชนีย์	–ัวะ	อัวะ	/uaʔ/

อ้างอิง

1. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ เก็บถาวร 2009-03-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (สืบค้นออนไลน์)
2. "ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง ด้านที่ 1 ถอดเป็นตัวอักษรไทยปัจจุบัน". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-04-19. สืบค้นเมื่อ 2011-03-30.
3. จารึกภาพชาดกวัดศรีชุม (อัตถัสสทวารชาดก)^{[ลิงก์เสีย]}