ฬ

ฬ (จุฬา) เป็นพยัญชนะ ตัวที่ 42 ในบรรดาพยัญชนะ 44 ตัวของอักษรไทย ในลำดับถัดจาก ห (หีบ) และก่อนหน้า อ (อ่าง) ออกเสียงอย่าง ล (ลิง) จัดอยู่ในกลุ่มอักษรต่ำ ในระบบไตรยางศ์ มีชื่อเรียกกำกับว่า "ฬ จุฬา"

อักษรไทย
ฬ
รูปพยัญชนะ
ก	ข	ฃ	ค	ฅ	ฆ	ง	จ
ฉ	ช	ซ	ฌ	ญ	ฎ	ฏ	ฐ
ฑ	ฒ	ณ	ด	ต	ถ	ท	ธ
น	บ	ป	ผ	ฝ	พ	ฟ	ภ
ม	ย	ร	ล	ว	ศ	ษ	ส
		ห	ฬ	อ	ฮ
รูปสระ
ะ	–ั	า	–ํ	–ิ	'	"
–ุ	–ู	เ	โ	ใ	ไ	–็
อ	ว	ย	ฤ	ฤๅ	ฦ	ฦๅ
รูปวรรณยุกต์
		–่	–้	–๊	–๋
เครื่องหมายอื่น ๆ
		–์	–๎	–ฺ
เครื่องหมายวรรคตอน
		ฯ	ฯลฯ		ๆ
		๏	๚	๛	┼

อักษร ฬ เป็นได้ทั้งพยัญชนะต้น ให้เสียง /l/ และพยัญชนะสะกด ให้เสียง /n/

ปัจจุบัน ฬ ไม่มีที่ใช้เป็นพยัญชนะต้นของคำ มีเพียงใช้ประกอบกับคำที่มาจากภาษาบาลีเท่านั้น (ซึ่งจะปรากฏกลางคำหรือท้ายคำ เช่น กีฬา นาฬิกา กาฬ วาฬ) คำโบราณที่เคยใช้ ฬ ก็เปลี่ยนไปใช้ ล แทนเช่น

• †ฬา → ลา
• †ฬ่อ → ล่อ
• †บาฬี → บาลี
• †เฬิง → เลิ้ง ^[1]
• †ฬส ย่อมาจาก โสฬส

วิธีเขียน

วาดวงกลมแล้วลากเส้นตั้งลงมา ลากเส้นเฉียงไปทางขวาขึ้นและลง ลากเส้นตั้งขึ้น แล้ววาดเส้นโค้งไปทางซ้าย ตวัดลงตัดกับเส้นตั้ง^{[ต้องการอ้างอิง]}

อ้างอิง

1. ประวัติชุมชนนางเลิ้ง เก็บถาวร 2009-03-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, คำให้การผู้เชี่ยวชาญวัฒนธรรมท้องถิ่น, สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ.