ฏ

ฏ (ปฏัก) เป็นพยัญชนะตัวที่ 15 ในบรรดาพยัญชนะ 44 ตัวของอักษรไทย ในลำดับถัดจาก ฎ (ชฎา) และก่อนหน้า ฐ (ฐาน) ออกเสียงอย่าง ต (เต่า) จัดเป็นพวกอักษรกลาง ในระบบไตรยางศ์ มีชื่อเรียกกำกับว่า "ฏ ปฏัก" เมื่อเป็นพยัญชนะต้น ใช้เฉพาะในคำที่มาจากบาลีและสันสกฤต

อักษรไทย
ฏ
รูปพยัญชนะ
ก	ข	ฃ	ค	ฅ	ฆ	ง	จ
ฉ	ช	ซ	ฌ	ญ	ฎ	ฏ	ฐ
ฑ	ฒ	ณ	ด	ต	ถ	ท	ธ
น	บ	ป	ผ	ฝ	พ	ฟ	ภ
ม	ย	ร	ล	ว	ศ	ษ	ส
		ห	ฬ	อ	ฮ
รูปสระ
ะ	–ั	า	–ํ	–ิ	'	"
–ุ	–ู	เ	โ	ใ	ไ	–็
อ	ว	ย	ฤ	ฤๅ	ฦ	ฦๅ
รูปวรรณยุกต์
		–่	–้	–๊	–๋
เครื่องหมายอื่น ๆ
		–์	–๎	–ฺ
เครื่องหมายวรรคตอน
		ฯ	ฯลฯ		ๆ
		๏	๚	๛	┼

อักษร "ฏ" ตรงกับตัวเทวนาครี "ट" ภาษาฮินดีแทนด้วยเสียงเสียงกักปลายลิ้นม้วนไม่ก้อง [ʈ] แต่ภาษาไทยกลางและภาษาไทยใต้โดยทั่วไปไม่มีเสียงม้วนลิ้น พยัญชนะต้นจึงเปลี่ยนเป็นเสียงเสียงกักปุ่มเหงือกไม่ก้อง [t] และพยัญชนะตัวสะกดให้เสียงเสียงกักปุ่มเหงือกไม่ก้องเสียงสั้น [t̚]

ปัจจุบัน ฏ ไม่มีที่ใช้เป็นพยัญชนะต้นของคำ มีเพียงใช้ประกอบกับคำที่มาจากภาษาบาลีหรือสันสกฤต (ซึ่งจะปรากฏกลางคำหรือท้ายคำ)

ฏ เป็นพยัญชนะที่มักจะใช้สับสนกับ ฎ อยู่เสมอ เนื่องจากมีลักษณะคล้ายกัน และปรากฏอยู่บนแป้นพิมพ์ในตำแหน่งใกล้เคียงกัน

การใช้ ฏ

อักษร "ฏ" เป็นได้ทั้งพยัญชนะต้น ให้เสียง /t/ และพยัญชนะสะกด ให้เสียง /t̚/

มีการใช้ ฏ ในภาษาไทย ทั้งคำศัพท์ทั่วไป และชื่อเฉพาะ แต่ทั้งหมดเป็นคำที่ถอดมาโดยตรงจากภาษาบาลีและสันสกฤต หรือเปลี่ยนแปลงบางส่วน เช่น

• กุฏิ, โกฏิ, นาฏศิลป์, ปฏิบัติ, ปฏิเสธ, ปฏิกิริยา, ปฏิบัติการ, ปรากฏ, ปรากฏการณ์,
• ปาฏิหาริย์, รังสฤษฏ์, สุพรรณบัฏ คิชฌกุฏ
• ซอยรัฏภัณฑ์ ราชภัฏ ฯลฯ