శతకము (Sathakamu) అనగా వంద పద్యాలతో రచించే ఒక సాహితీ ప్రక్రియ. శతక సాహితీ ప్రక్రియలో ఒకటే మకుటము గల పద్యాలు కనీసం వంద వ్రాస్తారు. భర్తృహరి వ్రాసిన సుభాషిత త్రిశతి సంస్కృతములో ప్రసిద్ధి చెందినది.
త్వరిత వాస్తవాలు తిక్కనసోమయాజి చిత్రపటంతెలుగు సాహిత్యం దేశభాషలందు తెలుగు లెస్స ...
మూసివేయి
"ఆంధ్ర వాఙ్మయమున శాఖోపశాఖలుగా వికాసమునందిన కావ్య ప్రక్రియలలో శతకమొకటి. ప్రాకృత, సంస్కృత ప్రక్రియలననుసరించియే తెలుగు శతక రాచనమారంభమై, కాలక్రమమున విశిష్ట సాహితీ ప్రక్రియగా రూపొందినది. తెలుగులో పన్నెండో శతాబ్దంలో శతకమావిర్భవించినది. ఈ ఎనిమిది వందల యేండ్లలో తెలుగు శతకం శాఖోపశాఖలుగా విస్తరిల్లిస్వరూపంలోనూ స్వభావంలో ఎంతో మార్పు నొందినది. భారతీయ భాషలలో ఎందులోనూ శతక ప్రక్రియ తెలుగులో వలె బహుముఖ వికాసము పొంది వైశిష్ట్యమునొందలేదు. నేటికీ ఏ మూలనో ఒకచోట శతకం వెలువడుతూనే ఉన్నది. సజీవ స్రవంతివలె అవిచ్చిన్నంగా సాగుతూ వస్తున్నది శతకమే" అని శతక సాహిత్యంపై పరిశోధన చేసిన ఆచార్య కె. గోపాలకృష్ణరావు అభిప్రాయం.[1]
శతకములు పురాణముల వలె కథా ప్రధాన మైనవి కావు. ప్రబంధముల వలే వర్ణనా ప్రాధాన్యములు గావు, గేయ కృతులవలె సంగీత ప్రాధాన్యములు గావు, కాని తెలుగు నాట పండిత పామరులనే తారతమ్యము లేక, పిల్లలు- పెద్దలు అనే తేడాలేక, చదువురాని వారితో సహా.... అందరి లోనూ బహుళ ప్రచారము నొందినది శతక సాహిత్యము. ఇంతటి బహుళ ప్రాచుర్యమును పొందిన తెలుగు సాహిత్య ప్రక్రియ మరొకటి లేదు అనడంలో సందేహం లేదు. ఇంతవరకు ఉపలబ్ధమైన పాత తెలుగు గ్రంథాలలో సంఖ్యా పరంగా చూస్తే శతకాలదే ప్రథమ స్థానమని చెప్పడంలో అతిశయోక్తి లేదు. శతక రచనా ప్రక్రియ నాటి నుండి నేటి వరకు అవచ్చిన్నంగా కొన సాసుతూనే ఉంది. ఇక తెలుగుకు సజాతీయములైన కన్నడ, తమిళము, మలయాళము భాషలలో వెలువడిన శతకముల సంఖ్య అతి తక్కువ. కన్నడ భాషలో శతక రచన తెలుగు భాష కంటే ముందు ప్రారంభ మైనను ఆ భాషలో శతక సాహిత్యానికి ప్రాధాన్యత ఎంత మాత్రము లేదు. తెలుగుకు మాతృక యైన సంస్కృతమున కూడా ఇన్ని శతకములు లేవు. తెలుగులో మాత్రమే శతక సాహిత్యము ప్రత్యేకతను చాటుకున్నది.తెలుగు సాహిత్యం ప్రసిద్ధి చెందింది
శతకములో ప్రతి పద్యానికీ చివరలో ఒక పదము గానీ, పదాలుగానీ, పూర్తి చరణము గానీ ఉండటం ఆనవాయితీ. ఇది ఆ రచయిత సంతకం లాంటిది. దీనిని మకుటము అంటారు. ఉదాహరణకు విశ్వదాభిరామ వినురవేమ అనునది వేమన శతకము నకు మకుటము, అలాగే సుమతీ అనునది సుమతీ శతకము నకు మకుటము, అలాగే వేంకటేశ్వరా, దాశరథీ అనునవి ఇతర ఉదాహరణములు.
శతక సాహిత్యం గురించి చెప్పే టప్పుడు, విశ్వనాథ సత్యనారాయణ వారి శతకాల గురించి తప్పకుండా ప్రస్తావన చెయ్యాల్సిందే.
ఈ క్రింద చెప్పిన 10 శతకాలు వాటి పేర్లు, మకుటము ప్రస్తావించటం జరిగింది.
1. శ్రీగిరి శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: శ్రీ శైల మల్లికార్జున మహా లింగ! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
2. శ్రీకాళహస్తి శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: శ్రీ కాళ హస్తీస్వరా! మహా దేవ! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
3. భద్రగిరి శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: భద్ర గిరి పుణ్య నిలయ శ్రీ రామ! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
4. కులస్వామి శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: నందమూర్నిలయ! విశ్వేశ్వరా! కులస్వామి! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
5. శేషాద్రి శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: వేంకటేశ్వరా! శేషాద్రి నిలయ! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
6. ద్రాక్షారామ శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: భీమేశలింగ! ద్రాక్షారామ సంగ! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
7. నందమూరు శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: నందమూర్నిలయ! సంతాన వేణు గోపాల! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
8. నెకరు కల్లు శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: నెకరుకల్ ప్రాంత సిద్ధాబ్జ హేళి! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
9. మున్నంగి శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: నిర్ముల! మున్నంగి వేణు గోపాల! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
10. వేములవాడ శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: వేములవాడ రాజరాజేశ్వర! స్వామి! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
సాధారణంగా ఇతర కావ్య, సాహిత్య ప్రక్రియలు పండితులకు పరిమితమైనాగాని, శతకాలు మాత్రం సామాన్య ప్రజానీకంలో ఆదరణపొందినవి. ఇలా తెలుగులో శతక సాహిత్యము పామరులకూ పండితులకూ వారధిగా నిలిచింది. వీటిలో వేమన శతకానికీ, సుమతీ శతకానికీ ఉన్న ప్రాచుర్యము గురించి వేరే చెప్పాల్సిన పని లేదు.
మిగిలిన సాహిత్య ప్రక్రియలకున్న అలంకారిక, లాక్షణిక నియమాలు అనే బంధాలు శతక సాహిత్యానికి లేవు. ఛందస్సుకు అనుగుణంగా ఉంటే చాలు. విషయాన్ని ఒక పద్యంలో వెళ్ళగ్రక్కవచ్చును. లేదా 10 పద్యాలలో విస్తరింప వచ్చును. కథ చెప్పాలనీ, ముగింపు ఉండాలనీ నియమం లేదు. కనుక కవికి బోలెడంత స్వేచ్ఛ ఉంది. చదివేవాడికి కూడా రోజులతరబడి ఒకే గ్రంథాన్ని అధ్యయనం చేయాల్సిన పని బడదు. కనుక ఒక్కపద్యంతోనే కవికీ, చదువరికీ అనుబంధం ఏర్పడవచ్చును. శతకాలు క్లుప్తంగా విషయాన్ని విడమరచి చెప్పే సాధనాలు. అందుకే ఇవి ప్రజా కవిత్వముగా ఆదరణ సంతరించుకొని ఉండవచ్చును.
శతకానికుండ వలసిన లక్షణాలను ముఖ్యంగా ఐదింటిని పేర్కొన వచ్చును. అవి. 1. సంఖ్యా నియమము, 2. మకుట నియమము, 3. వృత్త నియమము, 4. రస నియమము, 5. భాషా నియమము.
- 1. సంఖ్యా నియమము
శతకము అనగా వంద అని అర్థము. ఏ శతకము లోనైనా వందకు పైగానె పద్యము లుండవలెను, అంతకన్న తక్కువ పద్యములతో నున్నది శతకమనిపించు కోదు. వందకు తక్కువ గానీ, ఎక్కువ గాని పద్యములున్నచో వాటి విడిగా పేర్లున్నాయి. ఉదాహరణకకు..... పది పద్యములున్నచో దశకము, ఇరవై ఐదు పద్యములతో నున్నదానిని పంచవిశంతి అనీ, ముప్పదిరెండు పద్యములు గల దానికి రాగ సంఖ్య అనీ, మూడు వందల పద్యములున్నచో త్రిశతి అనీ వాటికి ప్రత్యేకమైన పేర్లు ఉన్నాయి.
- 2.మకుట నియమము.
శతకము లోని ప్రతి పద్యంలో చివర నున్న సంబోధనా పదమే మకుటము. ఈ మకుటము తప్పని సరిగా సంబోధన గానే వుండవలెను. ఈ సంబోధన కూడా ఒకే రీతిగా నుండ వలెను. మకుటమునకు వాడిన పదానికి సంబంధించిన పదానికి పర్యాయ పదములు గానీ, సమానార్థమైన పదములు గాని వుండ కూడదు. ఒక శతకములో మకుటము.గా సర్వేశ్వరా అనే పదాన్ని వాడిన యడల అన్ని పద్యములకు అదే పదాన్ని వాడవలెను గానీ, దానికి ప్రత్యామ్నాయమైన ఇతర పదాలు అనగా విశ్వేశ్వరా., లోకేశ్వరా వంటి వాడకూడదు.
కొన్ని పద్యములలో ఒక పదమే మకుటముగా నుండగా.... కొందరు కవులు ఒక పద్య పాదమంతయూ మకుటముగా నెంచుకొనిరు. ఒక పద్య పాదమంతయు మకుటముగా నున్న శతకమునకు యుధాహరణముగా వేమన శతకాన్ని ప్రధానంగా చెప్పుకోవచ్చు. విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ అను మకుటము పూర్తిగా ఒక పద్య పాదము. ఆవిధంగా ఒకే పదము మకుటం నెంచుకుని వ్రాసిన శతకానికి యుధాహరణగా సుమతీ శతకాన్ని చెప్పుకోవచ్చు. సుమతీ అను ఒక పదము ఇందులోని మకుటము.
- 3.వృత్తనియమము
శతకము లోని మకుట నియమమును బట్టే వృత్త నియమము యేర్పడినది. తెలుగున తొలి శతకము..... మల్లికార్జున పండితారాధ్యుని శ్రీ గిరి మల్లికార్జున శతకము. ఇందలి మకుటము శ్రీగిరి మల్లికార్జునా అని యుండుట చేత నిందు చంపక మాల, ఉత్పల మాల పద్యములు తప్ప వేరు వృత్తములు ఇమడనేరవు. ఇట్లే సర్వేశ్వర అను మకుటమున్నపుడు ఆ పద్యము మత్తేభము గానీ, శార్దూలము గాని అయి యుండవలెను. వేమన పద్యాలలోని మకుటము విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ ఇందులో ఆటవెలది తప్ప మరొకటి వుండే అవకాశము లేదు. అలా వేరు వృత్తములను వ్రాయడాని ప్రయత్నిస్తే చందస్సు కుదరదు. కనుక శతకములో ప్రతి పద్యమూ ఒకే వృత్తంలో నుండవలెననెడి నియమమేర్పడినది.
- 4.రసనియమము
శతకములో యే రసము ప్రతిపాదిన రచన సాగించాలో ముందే నిర్ణయించుకొని అందులోని పద్యములన్నియు ఆ రస ప్రధానమైనవిగానె వుండవలెను. ఉదాహరణకు భక్తి రస ప్రధానమైన శతకములో ఇతర రసాలైన, శృంగార రసము, ప్రసక్తి రాకూడదు. శతకములో ఒకరసప్రధానమైన చో అందులో ఇతర రసాల ప్రయోగముండారాదని నియమము. అలా ఆయా రసప్రధానమైన శతకములెన్నో ఉన్నాయి. రసనియమముల ననుసరించి వెలువడిన శతకములలో కొన్ని ముఖ్యమైనవి......., భక్తి శతము, శృంగార శతకము, నీతి శతకము, వేదాంత శతకము, హాస్య శతకము, కథా శతకము, సమస్యా శతకము, మొదలగునవి..
- 5.భాషా నియమము
శతకము లన్నియు సలక్షణమైన కావ్వ భాషలోనే యుండును. కావుననే లాక్షణికులు శతకములనుండి ప్రయోగములు వంటి వాటిని ప్రామాణికములుగా తీసుకొంటారు. కానీ తెలుగున చంద్రశేఖర శతకమని ఒకటున్నది. దానిలో చంద్ర శేఖర అనే మకుటముతో చంపక, ఉత్పలమాలిక లతోవున్నది. ఇందలి భాష అంతయూ గ్రామ్యమే.
మల్లికార్జున పండితారాధ్యుని శివతత్త్వసారము శతక వాఙ్మయమునకు ఆద్యముగా చెప్పవచ్చును. పాల్కురికి సోమన (సా.శ.1300) వృషాధిప శతకము మొట్టమొదటి సంపూర్ణ శతకము. సుమారు ఈ కాలములోనే బద్దెన సుమతీ శతకము, యథావాక్కుల అన్నమయ్య సర్వేశ్వర శతకము వెలువడ్డాయి. వీటి ఒరవడిలోనే తెలుగులోను, కన్నడములోను శతక వాఙ్మయము చాలాకాలం కొనసాగింది.
తరువాత తెలుగులో ఎన్ని వేల శతకాలు వచ్చాయో చెప్పడం కష్టం. ఎందరో పండితులు, కవులు, ఔత్సాహిక రచయితలు వేర్వేరు అంశాలలో శతకాలు రచించారు. భక్తి (కృష్ణ శతకము), శృంగారము (భర్తృహరి), తత్వము, వేదాంతము (బమ్మెర పోతన - నారాయణ శతకము), నీతి (సుమతీ శతకము), పొగడటం, తిట్టటం, పొగడినట్టు తిట్టడం, తిట్టినట్టు పొగడడం, వర్ణించడం, బోధించడం - అన్ని విషయాలలోనూ శతకాలు వ్రాశారు. వీటిలో చాలావరకు ముద్రణకు నోచుకొనబడలేదు.
తెలుగు వాగ్మయమున మొట్టమొదట వెలసిన శతకములన్నియి శైవమత సంప్రదాయకములు. దీనిని బట్టి తెలుగున శతక సాహిత్య ప్రక్రియకు ఆద్యులు శివ కవులే నని రూడిగా చెప్పవచ్చు.
బహుశా అప్పటి సాహితీ ప్రక్రియలలో ఒక్క శతకసాహిత్యమే సంఘంలోని ఆచారాలను నిశితంగా విమర్శించడానికి ఉపయోగపడింది. వీటిల్లో వేమన శతకము ఎప్పటికీ అగ్రగామి. మూడు పంక్తులలో ముప్ఫై పేజీలకు సరిపోయే భావాన్ని ఇమిడ్చిన మేధావి, తత్వ వేత్త. అందరూ అనుకొన్నదానికి కూడా నిక్కచ్చిగా ఎదురు నిలచిన మహానుభావుడు వేమన.
శతక సాహిత్యంలో ముప్ఫైకి పైగా ముస్లిం కవులు వ్రాసిన శతకాలున్నాయన్న సంగతి చాలా మందికి తెలియదు. అలాగే క్రైస్తవ భక్తిపరంగా కూడా చాలా శతకాలున్నాయి.
| అక్షర క్రమంలో తెలుగు శతకాలు
|
|
- అంతర్మథనము - కోవెల సంపత్కుమారాచార్య
- అఘవినాశ శతకము - దాసరి అంజదాసు
- అచ్యుతానంత గోవింద శతకములు - అద్దంకి తిరుమల సమయోద్దండకోలాహల లక్ష్మీనరసింహకుమార తిరువేంగడతాత దేశికాచార్యులు
- అధర్మానుతాప శతకము - వేమూరి నృసింహశాస్త్రి
- అనుగుబాల నీతి శతకము - ముహమ్మద్ హుస్సేన్
- అన్యాపదేశ శతకము - కొమాండూరు కృష్ణమాచార్యులు
- అభినవ వేమన శతకము - బత్తలపల్లి నరసింగరావు
- అభినవ సుమతి శతకము - దుర్భా సుబ్రహ్మణ్యశర్మ
- అల్లా మాలిక్ శతకము - షేక్ దావూద్
- అశ్వత్థేశ త్రిశతి - కలుగోడు అశ్వత్థరావు
- ఈశ్వరశతకము - అల్లంశెట్టి అప్పయ్య
- ఏకప్రాస కందపద్య దశరథరామ శతకము - లింగుట్ల కోనేటప్ప
- ఒంటిమిట్ట జానకీవల్లభ శతకము - ఉప్పలపాటి వేంకటనరసయ్య
- గణేశశతకము - పాపయలింగ కవి
- గణపవరపు శ్రీసువర్ణేశ్వర శతకం - మాతా గంగాభవానీ శాంకరీదేవి
- గాంధిజీ శతకము - దుగ్గిరాల రాఘవచంద్రయ్య
- గాంధి శతకము - భాగవతుల నృసింహశర్మ
- గాంధీ నీతి శతకము - దిగవల్లి సూరకవి
- గాంధీ శతకము - చొల్లేటి నృసింహశర్మ కవి
- గాంధీ శతకము - బయిరెడ్డి సుబ్రహ్మణ్యము
- గుణవిభూషణ శతకము - వంగీపురం వేంకటశేషాచార్యులు
- గురజాల యిష్ట కామేశ్వర శతకము - రావిపాటి లక్ష్మీనారాయణ
- గురుని మాట - షేక్ ఆలీ
- గురుసంకీర్తనము (శతకము) - జి.చెన్నయ్య
- గువ్వలచెన్న శతకము- పట్టాభి రామకవి
- గృహలక్ష్మి(కందపద్య త్రిశతి) - కల్లూరు అహోబలరావు
- గోపబాలక శతకము - కె.రామచంద్రరావు
- గోపాల కృష్ణమూర్తి శతకము - కె.రాజామణిశెట్టి
- గోపాల శతకము - సత్యవోలు సోమసుందరకవి
- గోపాల శతకము - కల్లూరి విశాలాక్షమ్మ
- గోపాల శతకము - కందుకూరి వీరేశలింగం
- గోవర్ధన సప్తశతి - గడియారం వేంకట శేషశాస్త్రి
- గౌరీ శతకము - నరసింహదేవర వేంకటశాస్త్రి
- ఛాయాపుత్ర శతకము - మచ్చా వేంకటకవి
- జానకీజాని శతకము - మైలవరపు సూర్యనారాయణమూర్తి
- జానకీపతి శతకము - కొవ్వలి వెంకటరాజేశ్వరరావు
- జానకీపతి శతకము - శృంగారం అయ్యమాచార్య
- జానకీపతి శతకము - వాజపేయయాజుల రామసుబ్బారాయుడు
- జానకీవర శతకము - జయంతి కామేశ్వరకవి
- జానకీరామ భద్రగిరీశ్వరా శతకము - డా. కావూరి పాపయ్యశాస్త్రి
- జ్ఞానశతకము - గొల్లాపిన్ని రామలక్ష్మమ్మ
- జీవన ధన్య శతకం - బుర్రా వెంకటేశం[2]
- ధీనిధీ శతకము - కొడవలూరి రామచంద్రకవి
- ధూర్తమానవా శతకము
- నతి శతి - మంగళంపల్లి సూర్యనారాయణ
- నయనాధీశ శతకము - పమిడికాల్వ చెంచునరసింహశర్మ
- నరసింహయోగి శతకము - వేదాంతం నరసింహారెడ్డి
- నందమూరు శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: నందమూర్నిలయ! సంతాన వేణు గోపాల! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
- నరసింహ శతకము - రాధశ్రీ
- నరసింహ శతకము - శేషప్ప
- నాగలింగ శతకము - రాధశ్రీ
- నారాయణ శతకము- పోతన
- నారాయణ శతకము - పక్కి వేంకటనరసయ్య
- నాయకీనాయక శతకము - తోట విజయరాఘవకవి (1849)
- నిర్యోష్ఠ్య కృష్ణశతకము - రాప్తాటి ఓబిరెడ్డి
- నీతి శతకము - త్రిపురాన తమ్మయ్యదొర
- నీతి శతకము - బి.బసప్ప
- నృకేసరీ శతకము - పుల్లమరాజు నరసింగరావు
- నార్లవారి మాట - నార్ల వెంకటేశ్వర రావు
- నెకరు కల్లు శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: నెకరుకల్ ప్రాంత సిద్ధాబ్జ హేళి! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
- బసవరాజ శతకము - బి.బసప్ప
- బాలకృష్ణ శతకము - పెద్దింటి సూర్యనారాయణమూర్తి
- బాలగోపాల శతకము - విక్రమదేవ వర్మ
- బాల శతకము - మేడిశెట్టి సత్యనారాయణ
- బుచ్చిలింగ పద్యాలు - నీలా జంగయ్య
- బ్రహ్మ విద్యా విలాసము - ఉమర్ ఆలీ షా
- మంగళాద్రి నృసింహ శతకము - తాడేపల్లి పానకాలరాయ కవి
- మంగళాద్రి నృసింహ శతకము - గుడిపూడి ఇందుమతీదేవి
- మందేశ్వర శతకము - దేవులపల్లి సుబ్బరాయశాస్త్రి
- మదనగోపాల శతకము - మేకా బాపన్నకవి
- మనః ప్రబోధ శతకము - కొడవలూరి రామచంద్రకవి
- మల్లేశ శతకము - జోస్యము జనార్ధన శాస్త్రి
- మహానందీశ్వర శతకము - కొడవలూరి పెద్ద రామరాజకవి
- మహానందీశ్వర శతకము - బండియాత్మకూరు శివశాస్త్రి
- మహాపురుష శతకము - వేదము వెంకటకృష్ణశర్మ
- మహిష శతకము - అనువాదం: గట్టి లక్ష్మీనరసింహశాస్త్రి
- మహేశ శతకము - చదలవాడ కోటి నరసింహం
- మా అమ్మ(రాజేశ్వరీ శతకము) - తుమ్మపూడి కోటేశ్వరరావు
- మాచర్ల చెన్నకేశవ శతకము - రావిపాటి లక్ష్మీనారాయణ
- మాధవ శతకము - గంధం నరసింహాచార్యులు
- మాధవశతి - వేదాటి రఘుపతి
- మాధవీయము - తటవర్తి శ్రీకళ్యాణ చక్రవర్తి
- మానస ప్రబోధము - షేక్ ఆలీ
- మారుతి (శతకము) - మోచర్ల రామకృష్ణయ్య
- మారుతి శతకము -గోపీనాధుని వెంకటకవి
- మారుతీదేవ శకతము వశీరప్పగారి రామకృష్ణ
- మార్కండేయ శతకము - కందుకూరి వీరేశలింగం
- మిత్రబోధామృతము -షేక్ రసూల్ (వివేకోదయ స్వామి)
- ముకుంద శతకము - ఆదిభట్ల నారాయణదాసు
- ముకుంద శతకము - డా. ఆచార్య ఫణీంద్ర
- ముక్తీశ్వర శతకము - జయంతి రామయ్య పంతులు
- ముఖలింగేశ్వర శతకము - త్రిపురాన తమ్మయదొర
- మున్నంగి శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: నిర్ముల! మున్నంగి వేణు గోపాల! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
- మృత్యుంజయ శతకము - పామిశెట్టి రామదాసు
- మైథిలీవల్లభ శతకము - అరిపిరాల విశ్వం
- యువతీశతకము - లింగుట్ల కోనేటప్ప
- యేసుశతకము - పత్తి ఓబులయ్య (1986)
- లక్ష్మీ నృసింహ శతకము - పాటూరి లక్ష్మీనృసింహ కవి
- లక్ష్మీ శతకము - పరవస్తు మునినాథుడు
- లలితాంబాశతకము - జనమంచి వేంకట సుబ్రహ్మణ్యశర్మ
- లలితా శతకము - పరవస్తు మునినాథుడు
- లోకబాంధవ శతకము - బేవినహళ్లి కరణము కృష్ణరావు(1921)
- శంకర శతకము - కవి రామయోగి(1911)
- శంభో శతకము - కొడవలూరి చిన్న రామరాజకవి
- శంభూ శతకము - విభావనుఫణిదపు ప్రభాకరశర్మ
- శతకభారతి - మాడ్గుల వేంకటరామాశాస్త్రి
- శతక షోడశి - బుర్రా వెంకటేశం
- శశిమౌళి శతకం - రాధశ్రీ
- శాంతిపుత్ర శతకం - దాసరి రమేష్
- శారదాంబ పద్యాలు - నీలా జంగయ్య
- శిఖినరసింహ శతకము - నేదునూరి గంగాధరం
- శివ శతకము - ఆదిభట్ల నారాయణదాసు
- శిష్య ద్విశతి - దూడం నాంపల్లి
- శిష్యనీతిబోధినీ శతకము - వేదము వెంకటకృష్ణశర్మ
- శ్యామలాంబా శతకము - మల్లంపల్లి మల్లికార్జున పండితుడు
- శ్రీ (అలమేలుమంగా) వేంకటేశ్వర శతకము- తాళ్ళపాక అన్నమయ్య
- శ్రీ అయ్యప్పస్వామి శతకము - అందలం కృష్ణమూర్తి
- శ్రీ కన్యకాపరమేశ్వరీ శతకము - కోట సోదరకవులు
- శ్రీ కామేశ్వరి శతకము - దోమా వేంకటస్వామిగుప్త
- శ్రీ కాళహస్తీశ్వర శతకము - ధూర్జటి
- శ్రీ కుమార శతకము (సంస్కృత శతకానికి ఆంధ్రానువాదం) - దేవులపల్లి సుబ్బరాయశాస్త్రి
- శ్రీ కురుమూర్తి శ్రీనివాస శతకము - వైద్యం వేంకటేశ్వరాచార్యులు
- శ్రీ కృష్ణభూపతి లలామ శతకము - అల్లమరాజు సుబ్రహ్మణ్యకవి
- శ్రీ కృష్ణశాస్త్రీయము (కలివిడంబన శతకము) - వేదము వెంకటకృష్ణశర్మ
- శ్రీ గురుజాల రామలింగేశ్వర శతకము - పుల్లాపంతుల వేంకటరామశర్మ
- శ్రీ చంద్రమౌళీశ్వర శతకము - బండమీదపల్లి భీమరావు
- శ్రీ చిలుకూరు వెంకటేశ్వర శతకం - జనువాడ రామస్వామి
- శ్రీ జానకీవల్లభ శతకము - మలుగూరు గురుమూర్తి
- శ్రీ జ్ఞానప్రసూనాంబికా శతకము - గంటి కృష్ణవేణమ్మ
- శ్రీ తిరుమలేశ శతకం - జనువాడ రామస్వామి
- శ్రీ దత్తప్రభు శతకము - పూర్వకవి విరచితము
- శ్రీ దత్తాత్రేయ శతకము - క్రిష్టిపాటి వేంకటసుబ్బకవి
- శ్రీ దత్తావధూత శతకము - రంగయామాత్యుని రామకృష్ణకవి
- శ్రీ దీనబాంధవ శతకము - డబీరు కాంతారత్నం
- శ్రీ దుర్గాసప్తశతి - మాడ్గుల వేంకటరామాశాస్త్రి
- శ్రీ నరసింహ శతకము - దండా నృసింహకవి
- శ్రీనివాస శతకము - కంభంపాటి రామగోపాలకృష్ణమూర్తి
- శ్రీనివాస శతకము - శంకరంబాడి సుందరాచారి
- శ్రీనివాస శతకము - కొంగే శ్రీనివాసరావు (1982)
- శ్రీ పరాంకుశ శతకము - తిరువేంకటాచార్యులు
- శ్రీ పులివెందల రంగనాయకశతకము - నీలా జంగయ్య
- శ్రీ బాలామణీ శతకము - డబీరు కాంతారత్నం
- శ్రీ భర్గ శతకము - కూచిమంచి తిమ్మకవి
- శ్రీ భావానీశంకరార్ధాష్టోత్తర శతకము - కూరపాటి వేంకటరత్నము
- శ్రీమత్కేశవ శతకము - ఆసూరి మరింగంటి వేంకటరామానుజాచార్యులు
- శ్రీమదొంటిమిట్ట రఘువీర శతకము - తిప్పరాజు
- శ్రీ మల్లికార్జున శతకము - చోడవరపు సత్యవతీదేవి
- శ్రీ మల్లేశ్వార శతకము - మావుడూరు శ్రీశైలమల్లికార్జునరావు
- శ్రీ మహాత్మాగాంధీశతకము - వనం శంకరశర్మ
- శ్రీమాతా (గురుత్రయ మకుట వివిధ ఛందశ్శతకం)- మాతా గంగాభవానీ శాంకరీదేవి
- శ్రీ మృత్యుంజయ శతకము - పరిటి సూర్యసుబ్రహ్మణ్యం
- శ్రీ రంగ శతకము - మరింగంటి సింగరాచార్యులు
- శ్రీ రంగనాయక శతకము - వైద్యం వేంకటేశ్వరాచార్యులు
- శ్రీ రాఘవ శతకము - జోశ్యుల సూర్యనారాయణమూర్తి
- శ్రీ రాఘవేంద్ర శతకము - సి.యెల్లప్ప
- రాజరాజేశ్వరీ శతకము - బండకాడి అంజయ్య గౌడ్
- శ్రీ రామచంద్ర శతకము - రౌతురెడ్డి లక్ష్మణమూర్తి
- శ్రీ రామజపమాల (రామశతకము) -ఏలూరు యంగన్న
- శ్రీ రామప్రభుశతకము - కె.రామచంద్రరావు
- శ్రీ రామలింగేశ్వర శతకము - గుంటూరు సీతారామదీక్షితులు
- శ్రీ రామశతకము - కల్లూరి విశాలాక్షమ్మ
- శ్రీ రామశతకము - తిరుకోవలూరు రామానుజస్వామి
- శ్రీ రామశతకము - కొండూరు వెంకటశివరాజు
- శ్రీ రామశతకము - సత్యవోలు రాధామాధవరావు
- శ్రీ రామాయణ సారామృతము అను శ్రీ దాశరథీమకుట కందపద్యశతకము - టంకాల సత్యనారాయణ
- శ్రీ లక్ష్మీనృసింహ ధ్వరీయం (శతకము)- దోమా వేంకటస్వామిగుప్త
- శ్రీ వరేశీ శతకము - పిండి రామయోగి
- శ్రీ విలాసము (మకుట రహిత శతకము) - లంకా కృష్ణమూర్తి
- శ్రీ వీరరాఘవ శతకము - దోమా వేంకటస్వామిగుప్త
- శ్రీ వెలిగొండ వేంకటేశ్వరశతకము - చేతన
- శ్రీవేంకటాచల విహార శతకము - అజ్ఞాత కవి
- శ్రీ వేంకటేశ్వర శతకము - వంగీపురం వేంకటశేషాచార్యులు
- శ్రీ వేంకటేశ్వర శతకము - తెలిదేవర వెంకటబాలకృష్ణరావు
- శ్రీ వేంకటేశ్వర శతకము - దర్భా వేంకటకృష్ణమూర్తి
- శ్రీ వేంకటేశ్వర శతకము - వావిలాల రామమూర్తి
- శ్రీ శంకర శతకము - చాగంటి సుందరశివరావు (1963)
- శ్రీ శనీశ్వర శతకము - అక్కిరాజు సుందర రామకృష్ణ
- శ్రీశైల మల్లికార్జున శతకము - దేవులపల్లి చెంచుసుబ్బయ్య (1982)
- శ్రీశైల మల్లేశ్వరా శతకము - శొంఠి శ్రీనివాసమూర్తి
- శ్రీశైలవాసా! శివా! - బొమ్మన సుబ్బారావు
- శ్రీ సత్యనారాయణ శతకము - తెలిదేవర వెంకటబాలకృష్ణరావు
- శ్రీ సద్గురు మాణిక్యప్రభు శతకము - వనం శంకరశర్మ
- శ్రీ సూర్యరాయ శతకము -దేవగుప్తాపు భరద్వాజము
- శ్రీ సూర్యశతకము - నేమాన సూర్యప్రకాశ కవిరాజు
- శ్రీ సోమశేఖరీయము (సభారంజన శతకము) - వేదము వెంకటకృష్ణశర్మ
- శ్రీహరి శతకము - ధన్నవాడ ఆనందరావు
- శ్రీహరి శతకము - కల్లూరి విశాలాక్షమ్మ
- శ్రీగిరి శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: శ్రీ శైల మల్లికార్జున మహా లింగ! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
- శ్రీకాళహస్తి శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: శ్రీ కాళ హస్తీస్వరా! మహా దేవ! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
- శేషాద్రి శతకము (మధ్యాక్కరలు) - మకుటం: వేంకటేశ్వరా! శేషాద్రి నిలయ! - విశ్వనాథ సత్యనారాయణ
- సంగమేశ్వర శతకము - బైరపురెడ్డి రెడ్డి నారాయణరెడ్డి
- సంగమేశ్వర శతకము - తాడూరు మోహనాచార్యులు
- సంగమేశ్వర శతకము - పరిమి వేంకటాచలకవి
- సంగ్రహ రామాయణ శతకము - మచ్చా వేంకటకవి
- సంఘజీవి శతకము - సవ్వప్పగారి ఈరన్న
- సఖుడా (శతకము) - షేక్ దావూద్
- సగ్రహ రాఘవేశ శతకము - కంభాలూరి నరసింహశర్మ
- సత్యనారాయణ శతకము - దేవులపల్లి తమ్మన్నశాస్త్రి
- సత్యనారాయణ శతకము - పండితారాధ్యుల సూర్యనారాయణకవి
- సత్యవ్రతి శతకము - గురజాడ అప్పారావు
- సదాశివ శతకము - అనంతరాజు సుబ్బరాయుడు
- సదుపదేశ శతకము - బేవినహళ్లి కరణము కృష్ణరావు
- సద్గురు శ్రీ సోమనాథ శతకము - పైడి లక్ష్మయ్య
- సర్వేశ్వర శతకము - యథావాక్కుల అన్నమయ్య
- సర్వేశ్వర శతకము - చెముడుపాటి వెంకట కామేశ్వరకవి
- సర్వేశ్వర శతకము - రావిపాటి లక్ష్మీనారాయణ
- సాంబశివ శతకము - సామల సదాశివ
- సాధురక్షణ శతకము - కొటికలపూడి సీతమ్మ
- సాధుశీల శతకము - షేక్ ఖాసిం
- సాయి శతకము - షేక్ దావూద్
- సింహాద్రి రామాధిప శతకము - అల్లంరాజు సుబ్రహ్మణ్యకవి
- సింహావలోకనము (శతకము) - చక్రాల నృసింహకవి
- సినారె శతకం - రాధశ్రీ
- సీతారామ కల్పద్రుమ శతకము - గాడేపల్లి వీరరాఘవశాస్త్రి
- సీతాదేవి శతకము - రాయవరపు కొండలరావు
- సుగుణా శతకము - కోగిర జయసీతారాం
- సుధామా శతకము - అరుణాచల భారతం
- సుప్రకాశ శతకము - రాప్తాటి సుబ్బదాసు
- సుభాషిత త్రిశతి - రూపావతారం నారాయణశర్మ
- సుభాషిత రత్నాష్టోత్తర శతకము - ఊటుకూరు వేంకటగోపాలరావు
- సుమతీ శతకము- బద్దెన (భద్ర భూపాలుడు)
- సుమాంజలి - ముహమ్మద్ హుస్సేన్, మొక్కపాటి శ్రీరామ శాస్త్రి
- సూక్తి శతకము - సయ్యద్ ముహమ్మద్ అజమ్
- సూర్య శతకము - ఆకొండి వ్యాసమూర్తి
- సూర్యనారాయణ శతకము - ఝంఝామారుతము వేంకటసుబ్బకవి
- సూర్యనారాయణ శతకము - ఆదిభట్ల నారాయణదాసు
- సోదర సూక్తులు - ముహమ్మద్ యార్
- సోమేశ్వర శతకము - గాడేపల్లి వీరరాఘవశాస్త్రి
- సోమేశ్వర శతకము - రామవరపు నరసింగరావు
- హనుమచ్ఛతకము - దీక్షితుల పాపాశాస్త్రి
- హనుమచ్ఛతకము - క్రిష్టిపాటి వేంకటసుబ్బకవి
- హర శతకము - పెండ్యాల నాగేశ్వరశర్మ
- హరిజన శతకము - కుసుమ ధర్మన్న
- హరిహరనాథ శతకము - ముహమ్మద్ హుస్సేన్
- హరిహరేశ్వర శతకము - మండపాక కామశాస్త్రి
- హిమగిరి శతకము - త్యాగి
- హ్రీంకార శతకము - నూకల సత్యనారాయణశాస్తి
- హుస్సేన్ దాస్ శతకము - గంగన్నవలి హుస్సేన్ దాస్
- హైమవతీశ శతకము - పాలుట్ల వెంకటనరసయ్య
తెలుగు సాహిత్య చరిత్ర - డాక్టర్ ద్వా.నా. శాస్త్రి - ప్రతిభ పబ్లికేషన్స్, హైదరాబాదు (2004)
