prać

prać (język polski)

wymowa:

IPA: [prat͡ɕ], AS: [prać] ^ⓘ

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. uprać, wyprać)

(1.1) usuwać brud z ubrań, tkanin

czasownik przechodni niedokonany (dk. sprać)

(2.1) przen. pot. bić

(2.2) st.pol. bić^[1]

czasownik zwrotny niedokonany prać się (dk. uprać się, wyprać się)

(3.1) być pranym (1.1)

czasownik zwrotny niedokonany prać się (dk. sprać się)

(4.1) przen. pot. bić się nawzajem

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		prać
czas teraźniejszy		piorę	pierzesz	pierze	pierzemy	pierzecie	piorą
czas przeszły	m	prałem	prałeś	prał	praliśmy	praliście	prali
	ż	prałam	prałaś	prała	prałyśmy	prałyście	prały
	n	prałom	prałoś	prało
tryb rozkazujący		niech piorę	pierz	niech pierze	pierzmy	pierzcie	niech piorą
pozostałe formy czas przyszły m będę prał, będę prać będziesz prał, będziesz prać będzie prał, będzie prać będziemy prali, będziemy prać będziecie prali, będziecie prać będą prali, będą prać ż będę prała, będę prać będziesz prała, będziesz prać będzie prała, będzie prać będziemy prały, będziemy prać będziecie prały, będziecie prać będą prały, będą prać n będę prało, będę prać będziesz prało, będziesz prać będzie prało, będzie prać czas zaprzeszły m prałem był prałeś był prał był praliśmy byli praliście byli prali byli ż prałam była prałaś była prała była prałyśmy były prałyście były prały były n prałom było prałoś było prało było forma bezosobowa czasu przeszłego prano tryb przypuszczający m prałbym, byłbym prał prałbyś, byłbyś prał prałby, byłby prał pralibyśmy, bylibyśmy prali pralibyście, bylibyście prali praliby, byliby prali ż prałabym, byłabym prała prałabyś, byłabyś prała prałaby, byłaby prała prałybyśmy, byłybyśmy prały prałybyście, byłybyście prały prałyby, byłyby prały n prałobym, byłobym prało prałobyś, byłobyś prało prałoby, byłoby prało imiesłów przymiotnikowy czynny m piorący, niepiorący ż piorąca, niepiorąca piorące, niepiorące n piorące, niepiorące imiesłów przymiotnikowy bierny m prany, nieprany prani, nieprani ż prana, nieprana prane, nieprane n prane, nieprane imiesłów przysłówkowy współczesny piorąc, nie piorąc rzeczownik odczasownikowy pranie, niepranie

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		prać się
czas teraźniejszy		piorę się	pierzesz się	pierze się	pierzemy się	pierzecie się	piorą się
czas przeszły	m	prałem się	prałeś się	prał się	praliśmy się	praliście się	prali się
	ż	prałam się	prałaś się	prała się	prałyśmy się	prałyście się	prały się
	n	prałom się	prałoś się	prało się
tryb rozkazujący		niech się piorę	pierz się	niech się pierze	pierzmy się	pierzcie się	niech się piorą
pozostałe formy czas przyszły m będę się prał, będę się prać będziesz się prał, będziesz się prać będzie się prał, będzie się prać będziemy się prali, będziemy się prać będziecie się prali, będziecie się prać będą się prali, będą się prać ż będę się prała, będę się prać będziesz się prała, będziesz się prać będzie się prała, będzie się prać będziemy się prały, będziemy się prać będziecie się prały, będziecie się prać będą się prały, będą się prać n będę się prało, będę się prać będziesz się prało, będziesz się prać będzie się prało, będzie się prać czas zaprzeszły m prałem się był prałeś się był prał się był praliśmy się byli praliście się byli prali się byli ż prałam się była prałaś się była prała się była prałyśmy się były prałyście się były prały się były n prałom się było prałoś się było prało się było forma bezosobowa czasu przeszłego prano się tryb przypuszczający m prałbym się, byłbym się prał prałbyś się, byłbyś się prał prałby się, byłby się prał pralibyśmy się, bylibyśmy się prali pralibyście się, bylibyście się prali praliby się, byliby się prali ż prałabym się, byłabym się prała prałabyś się, byłabyś się prała prałaby się, byłaby się prała prałybyśmy się, byłybyśmy się prały prałybyście się, byłybyście się prały prałyby się, byłyby się prały n prałobym się, byłobym się prało prałobyś się, byłobyś się prało prałoby się, byłoby się prało imiesłów przymiotnikowy czynny m piorący się, niepiorący się ż piorąca się, niepiorąca się piorące się, niepiorące się n piorące się, niepiorące się imiesłów przysłówkowy współczesny piorąc się, nie piorąc się rzeczownik odczasownikowy pranie się, niepranie się

odmiana:

(1-2) koniugacja IX

 

(3.1-4.1) koniugacja IX

 

przykłady:

(1.1) Będę prał tę koszulę.

(2.1) Tomek pierze Krzyśka.

(3.1) Twoja koszula już się pierze.

(4.1) Tomek pierze się z Krzyśkiem.

składnia:

(1.1) prać + B. • nie prać + D.

(4.1) prać się z + N.

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. praczka ż, pracz m, pralka ż, pranie n, pralnia ż, spranie n, spieranie n, podpieranie n, upranie n, napranie n, pralnictwo n, przepierka ż, przepieranie n, przepranie n, dopieranie n, dopranie n, popranie n

czas. wyprać dk., sprać dk., spierać ndk., podpierać ndk., uprać dk., naprać dk., przepierać ndk., przeprać dk., dopierać ndk., doprać dk., poprać dk.

przym. pralniczy, pralkowy, praczy, spieralny

związki frazeologiczne:

prać brudne pieniądze • prać brudy • swoje brudy trzeba prać w domu • kiedy gospodyni pierze i chleb piecze, to się ledwie nie wściecze

etymologia:

uwagi:

(2.2) Pierwotnie prać znaczyło bić – tkaniny prało się, czyli biło kijanką^[1].

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) wash
• arabski: (1.1) غسل
• białoruski: (1.1) праць
• chiński standardowy: (1.1) 洗 (xǐ)
• czeski: (1.1) prát
• esperanto: (1.1) lavi
• hiszpański: (1.1) lavar; (2.1) pegar; (4.1) pegarse
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• połabski: (1.1) belĕt ndk.
• rosyjski: (1.1) стира́ть
• ukraiński: (1.1) прати; (2.1) прати
• wilamowski: (1.1) wosia, waosia
• wolof: (1.1) fóot

źródła:

1. Poradnik językowy, „Język Polski” nr 3/1913, s. 96.