oś

Podobna pisownia: -ös • OS • Os • os • os. • OSS • oss • oš • òs • ós • ös • ős • ȫs

oś (język polski)

oś (1.3)

osie (1.4)

wymowa:

IPA: [ɔɕ], AS: [oś] ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	oś	osie / rzad. osi[1]
dopełniacz	osi	osi
celownik	osi	osiom
biernik	oś	osie / rzad. osi[1]
narzędnik	osią	osiami
miejscownik	osi	osiach
wołacz	osi[2]	osie / rzad. osi[1]

(1.1) centralna linia danego układu

(1.2) przen. główny punkt czegoś; rdzeń, istota czegoś

(1.3) techn. element mechanizmu lub maszyny, służący utrzymaniu w określonym położeniu osadzonych na osi (1.1) wirujących elementów; zob. też oś (część maszyny) w Wikipedii

(1.4) mat. prosta, na której wyróżniono zwrot i punkt O zwany zerowym oraz ustalono odcinek jednostkowy; zob. też oś liczbowa w Wikipedii

odmiana:

 

przykłady:

(1.4) Początek układu współrzędnych to punkt przecięcia jego osi.

składnia:

kolokacje:

(1.1) oś Ziemi • oś ziemska • oś świata • oś optyczna • oś soczewki • oś zwierciadła • oś symetrii • oś krystalograficzna

(1.2) oś kwiatowa

(1.3) oś napędowa • rozstaw osi

(1.4) oś liczbowa • oś współrzędnych • oś odciętych • oś zmiennej X • oś rzędnych • oś zmiennej Y

synonimy:

(1.3) piasta

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. ośka ż, osiowość ż

czas. osiować

przym. osiowy

przysł. osiowo

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) axis, mot. axle; (1.3) axle; (1.4) number line, axis
• arabski: (1.1) مدار m, محور m; (1.2) قطب m; (1.3) جزع
• baskijski: (1.1) ardatz; (1.3) ardatz
• białoruski: (1.3) вось ż
• chorwacki: (1.1) os ż
• czeski: (1.1) osa ż; (1.3) osa ż; (1.4) osa ż
• esperanto: (1.1) akso; (1.3) akso, ŝafto
• fiński: (1.1) akseli
• francuski: (1.1) axe m
• hiszpański: (1.1) eje m; (1.3) eje m
• karaimski: (1.3) łącząca przednie koła wozu кӧпчэк
• kataloński: (1.1) eix m
• litewski: (1.1) ašis
• luksemburski: (1.3) Achs ż
• łaciński: (1.1) axis m
• łotewski: (1.1) ass ż
• niderlandzki: (1.1) as m
• niemiecki: (1.1) Achse ż
• nowogrecki: (1.1) άξονας m
• nowopruski: (1.1) ass ż
• portugalski: (1.1) eixo m
• rosyjski: (1.1) ось ż; (1.3) ось ż; (1.4) ось żȧksuł
• rumuński: (1.3) osie
• slovio: (1.1) os (ос)
• słowacki: (1.1) os; (1.3) os
• szwedzki: (1.1) axel w
• ukraiński: (1.1) вісь ż; (1.3) вісь ż
• wilamowski: (1.1) ǡhsuł ż, ȧksuł ż; (1.3) ǡhsuł ż, ȧksuł ż; (1.4) ǡhsuł ż, ȧksuł ż
• włoski: (1.1) asse m; (1.4) retta numerica

źródła:

1. Słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. Witold Doroszewski, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980, ISBN 83-01-03811-X, s. 476.
2. Wołacz w: koalar, Formy potencjalne.

oś (język wilamowski)

oś (1.1)

zapisy w ortografiach alternatywnych:

oš

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) popiół^[1][2]

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

1.  Józef Latosiński, Monografia miasteczka Wilamowic: na podstawie źródeł autentycznych: z ilustracyami i mapką, Drukarnia Literacka pod zarządem L. K. Górskiego, Kraków 1909, s. 303.
2.  Słownik języka wilamowskiego w: Józef Gara, Zbiór wierszy o wilamowskich obrzędach i obyczajach oraz Słownik języka wilamowskiego, Stowarzyszenie Na Rzecz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Miasta Wilamowice „Wilamowianie”, Bielsko-Biała 2004, ISBN 83-914917-8-1.