mowa

mowa (język polski)

mowa (1.1)

wymowa:

​^?/i, IPA: [ˈmɔva], AS: [mova]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	mowa	mowy
dopełniacz	mowy	mów
celownik	mowie	mowom
biernik	mowę	mowy
narzędnik	mową	mowami
miejscownik	mowie	mowach
wołacz	mowo	mowy

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	mowa
dopełniacz	mowy
celownik	mowie
biernik	mowę
narzędnik	mową
miejscownik	mowie
wołacz	mowo

(1.1) przemówienie, wypowiedź; zob. też mowa (retoryka) w Wikipedii

(1.2) język, zbiór słów i reguł gramatycznych

(1.3) zdolność mówienia; zob. też mowa (językoznawstwo) w Wikipedii

(1.4) przen. znaczenie, sens gestów, znaków, sygnałów

odmiana:

(1.1-2)

 

(1.3) blm

 

przykłady:

(1.1) Mowa prezydenta trwała ponad godzinę.

(1.2) Dzieci emigrantów powinny poznać mowę swych ojców.

(1.3) Dlaczego milczysz? Straciłeś mowę?

(1.4) Mowa ciała obejmuje m.in. gesty i ruchy ciała, mimikę i ruchy oczu.

składnia:

kolokacje:

(1.1) wygłosić mowę • mowa tronowa / inauguracyjna / pogrzebowa / pożegnalna

(1.2) część mowy • mowa ojczysta • żywa mowa

(1.3) narząd mowy

(1.4) mowa ciała • mowa gwiazd

synonimy:

(1.1) przemówienie, oracja, spicz; pot. gadka

(1.2) zob. język

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. rozmowy nmos, rozmównica ż, mówca ż, mówczyni ż, mównica ż, przemowa ż, przemówienie n, mowność ż, mówienie n, mówka ż, rozmowa ż

czas. mółwić, mawiać, wymawiać, przemawiać, mówić ndk.

przym. mowny, niemy

przysł. mownie

związki frazeologiczne:

o wilku mowa • mowa zależna • mowa niezależna • mowa-trawa • odjąć mowę • nie ma mowy • mowa nienawiści

etymologia:

od XIV wieku; ogólnosłowiańskie < st.pol. mołva (XIV-XV wiek) < prasł. *mlva → wydawanie dźwięków (później: gadanie, mowa) < prasł. *mlviti^[1]

uwagi:

zob. też mowa w Wikicytatach

zob. Aneks:Przysłowia polskie - mowa

tłumaczenia:

(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: język

• angielski: (1.1) speech, address; (1.3) speech
• arabski: (1.1) كلام, منطق
• baskijski: (1.1) hitzaldi, mintzaldi; (1.2) hizkera, hizkuntza; (1.3) mintzamen
• białoruski: (1.3) маўленне n
• chiński standardowy: (1.1) 讲话 (jiǎnghuà)
• czeski: (1.1) řeč ż; (1.2) řeč ż, mluva ż; (1.3) řeč ż, mluva ż
• duński: (1.1) tale w
• esperanto: (1.1) parolo; (1.3) parolo
• francuski: (1.1) discours m; (1.3) parole
• hiligaynon: (1.1) diskurso
• hiszpański: (1.1) discurso m, oración ż, alocución ż; (1.2) habla ż, idioma ż, lengua ż; (1.3) habla ż, lengua ż; (1.4) lenguaje m
• interlingua: allocution
• islandzki: (1.1) ræða ż
• jidysz: (1.1) רעדע ż (rede)
• kaszubski: (1.2) gôdka ż
• łotewski: (1.1) runa ż; (1.2) valoda ż; (1.3) runa ż
• niemiecki: (1.1) Rede ż; (1.2) Sprache ż
• nowogrecki: (1.3) ομιλία ż
• rosyjski: (1.1) речь ż; (1.2) речь ż; (1.3) речь ż
• słowacki: (1.1) reč ż; (1.2) reč ż; (1.3) reč ż
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) бесѣда ż
• szwedzki: (1.1) tal n
• turecki: (1.1) konuşma
• ukraiński: (1.1) промова ż; (1.2) мова ż
• wilamowski: (1.1) ryd ż, rȳd ż

źródła:

1. Hasło „mowa” w: Izabela Malmor, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Szkolne PWN ParkEdukacja, Warszawa-Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2.