ojciec

Podobna pisownia: Ojciec

ojciec (język polski)

ojciec (1.1) z synem

ojciec (1.2) z potomkiem

ojciec (1.4)

wymowa:

​^?/i, IPA: [ˈɔjt͡ɕɛt͡s], AS: [oi ̯ćec], zjawiska fonetyczne: zmięk.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	ojciec	ojcowie
dopełniacz	ojca	ojców
celownik	ojcu	ojcom
biernik	ojca	ojców
narzędnik	ojcem	ojcami
miejscownik	ojcu	ojcach
wołacz	ojcze	ojcowie

(1.1) mężczyzna mający własne dziecko (w stosunku do tego dziecka); zob. też ojciec w Wikipedii

(1.2) biol. samiec mający potomstwo

(1.3) założyciel, pierwszy przedstawiciel; zob. też ojcowie-założyciele w Wikipedii

(1.4) rel. forma tytularna zakonników, rzadziej księży; zob. też ojciec (zakonnik) w Wikipedii

(1.5) zob. ojcowie → przodkowie

(1.6) zob. ojce

odmiana:

(1.1-4)

 

przykłady:

(1.1) Matka i ojciec są najważniejszymi osobami w życiu dziecka.

(1.2) Nasz burek jest ojcem połowy psów we wsi.

(1.3) Wojciecha Bogusławskiego uważa się za ojca teatru polskiego.

(1.4) Ojciec przełożony odprawił mszę.

składnia:

kolokacje:

(1.1) zostać ojcem

(1.4) ojciec święty

synonimy:

(1.1) pot. tato, tata; przest. rodzic, rodziciel; daw. lub gw. ociec; slang. stary

(1.3) twórca, inicjator

(1.4) brat

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) ascendent

hiponimy:

(1.1) pater familias

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. Ojciec mos, ojcowizna ż, ojcostwo n, ojczym m, ojczyzna ż, Ojców mrz, ojcowanie n

zdrobn. ojczulek mos

czas. ojcować ndk.

przym. ojcowski, ojcowy, ojczyźniany

skr. o.

związki frazeologiczne:

wykapany ojciec • ojciec chrzestny • przybrany ojciec • ojciec święty • nie ucz ojca dzieci robić • być ojcem • być ojcem i matką

przysłowia: jak ojciec umrze, dziecko półsierota, ale jak matka, to cała sierota • jaki ojciec, taki syn / jaki ogień, taki dym, jaki ociec, taki syn / jaki stawek, taki młyn, jaki ojciec, taki syn / jakie drzewo, taki klin, jaki ojciec, taki syn / zły ojciec rzadko ma dobrego syna • jeden ojciec dziesięć synów wychowa, a dziesięć synów jednego ojca żywić nie mogą • kto matce nie wycierpi, ten ojcu oczy wyłupi • kto nie słucha ojca, matki, niech słucha psiej skóry / kto ojca i matki słuchać nie chce, ten katu musi przyjść w ręce / kto za młodu ojca, matki nie słucha, ten na starość byczej skóry posłucha / kto nie słucha ojca, matki, będą bić go własne dziatki • ojca i matki tylko za grosz nie dostanie / za pieniądze ojca, matki nie kupisz / za pieniądze wszystkiego dostanie, prócz ojca i matki

etymologia:

od pol. ociec, od prasł. *otьcь, od praindoeur. *atta^[1]

por. bułg. отец, chorw. otac, czes. otec, głuż. wótc, kasz. òjc, mac. отец, ros. отец, karpatorusiń. отець, scs. отьць, słc. otec, słń. oče i ukr. оте́ць

por. gr. ἄττα i łac. atta

uwagi:

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Rodzina

zob. też ojciec w Wikicytatach

tłumaczenia:

• abazyński: (1.1) аба
• abchaski: (1.1) аб
• aczoli: (1.1) abaa
• ajnoski: (1.1) オナ (ona), ミチ (mici)
• aleucki: (1.1) adaq, ada-x̂
• amharski: (1.1) አባት
• angielski: (1.1) father; (1.2) father; (1.3) father; (1.4) father
• arabski: (1.1) أب (’ab) m, والد
• azerski: (1.1) ata
• balijski: (1.1) bapa
• baskijski: (1.1) aita; (1.2) aita; (1.3) aita; (1.4) aita
• białoruski: (1.1) бацька m; (1.4) айцец m
• bretoński: (1.1) tad m -où
• brithenig: (1.1) padr m; (1.2) padr m; (1.3) padr m; (1.4) padr m
• bułgarski: (1.1) баща m; (1.4) отец m
• chiński standardowy: (1.1) 父亲 (fùqīn), 爸爸 (bàbà)
• chorwacki: (1.1) otac m
• czeski: (1.1) otec, táta, tatínek, taťka, fotr (pejor.) m
• dolnołużycki: (1.1) nan m
• duński: (1.1) far w, fader w
• dzongkha: (1.1) ཨ་པ
• ekspreso: (1.1) patere
• esperanto: (1.1) patro
• estoński: (1.1) isa
• fidżyjski: (1.1) tama
• fiński: (1.1) isä
• francuski: (1.1) père m
• górnołużycki: (1.1) nan m
• gruziński: (1.1) მამა (mama)
• guarani: (1.1) ru
• hebrajski: (1.1) אבא m
• hiligaynon: (1.1) amay
• hiszpański: (1.1) padre m; (1.2) padre m; (1.3) padre m; (1.4) padre m
• ido: (1.1) patro
• indonezyjski: (1.1) ayah, bapak, ayahanda
• inguski: (1.1) да
• interlingua: (1.1) patre
• inuktitut: (1.1) ᐊᑖᑕ (ataata)
• islandzki: (1.1) faðir m, pabbi m
• jaćwieski: (1.1) tews
• jakucki: (1.1) аҕа
• japoński: (1.1) お父さん (おとうさん, otōsan), 父 (ちち, chichi)
• jawajski: (1.1) bapak
• jidysz: (1.1) פֿאָטער m (foter), טאַטע m (tate)
• kabardyjski: (1.1) адэ
• kabowerdeński: (1.1) pai
• kannada: (1.1) ಅಪ್ಪ (appa)
• karelski: (1.1) ižä, tuatto
• kaszubski: (1.1) òjc m
• kataloński: (1.1) pare m
• koreański: (1.1) 아버지 (abeoji)
• łaciński: (1.1) pater m
• macedoński: (1.1) татко m
• mongolski: (1.1) аав
• niderlandzki: (1.1) vader m
• niemiecki: (1.1) Vater m
• nowogrecki: (1.1) πατέρας m; (1.2) πατέρας m; (1.3) πατέρας m; (1.4) πατέρας m
• ormiański: (1.1) հայր
• paszto: (1.1) اب
• perski: (1.1) پدر (pedar)
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• portugalski: (1.1) pai m
• romansz: (1.1) bap m
• rosyjski: (1.1) отец m; (1.3) родоначальник m
• rumuński: (1.1) tată m
• sanskryt: (1.1) पितृ m, (mający synów) सुतवत् m
• shona: (1.1) baba
• słowacki: (1.1) otec m, tato m, tatko m, tatíčko m, foter (pejor.) m
• staroangielski: (1.1) fæder
• starogrecki: (1.1) πατήρ m, φύσας m, γεννήσας m
• staroperski: (1.1) 𐎱𐎡𐎫𐎠
• susu: (1.1) baba
• sycylijski: (1.1) patri m
• szwedzki: (1.1) fader, far, pappa
• tahitański: (1.1) metua tane
• tajski: (1.1) พ่อ
• tamilski: (1.1) அப்பா
• tok pisin: (1.1) papa
• turecki: (1.1) baba
• tuvalu: (1.1) tamana, matua tagata
• tybetański: (1.1) ཕོ, ཨ་པ
• ukraiński: (1.1) батько m
• wepski: (1.1) tat
• węgierski: (1.1) apa
• wilamowski: fōter m, foter m
• włoski: (1.1) padre m; (1.3) padre m

źródła:

1. Hrvatski jezični portal.