dysponować

dysponować (język polski)

wymowa:

IPA: [ˌdɨspɔ̃ˈnɔvaʨ̑], AS: [dyspõnovać], zjawiska fonetyczne: nazal.• akc. pob. ​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		dysponować
czas teraźniejszy		dysponuję	dysponujesz	dysponuje	dysponujemy	dysponujecie	dysponują
czas przeszły	m	dysponowałem	dysponowałeś	dysponował	dysponowaliśmy	dysponowaliście	dysponowali
	ż	dysponowałam	dysponowałaś	dysponowała	dysponowałyśmy	dysponowałyście	dysponowały
	n	dysponowałom	dysponowałoś	dysponowało
tryb rozkazujący		niech dysponuję	dysponuj	niech dysponuje	dysponujmy	dysponujcie	niech dysponują
pozostałe formy czas przyszły m będę dysponował, będę dysponować będziesz dysponował, będziesz dysponować będzie dysponował, będzie dysponować będziemy dysponowali, będziemy dysponować będziecie dysponowali, będziecie dysponować będą dysponowali, będą dysponować ż będę dysponowała, będę dysponować będziesz dysponowała, będziesz dysponować będzie dysponowała, będzie dysponować będziemy dysponowały, będziemy dysponować będziecie dysponowały, będziecie dysponować będą dysponowały, będą dysponować n będę dysponowało, będę dysponować będziesz dysponowało, będziesz dysponować będzie dysponowało, będzie dysponować czas zaprzeszły m dysponowałem był dysponowałeś był dysponował był dysponowaliśmy byli dysponowaliście byli dysponowali byli ż dysponowałam była dysponowałaś była dysponowała była dysponowałyśmy były dysponowałyście były dysponowały były n dysponowałom było dysponowałoś było dysponowało było forma bezosobowa czasu przeszłego dysponowano tryb przypuszczający m dysponowałbym, byłbym dysponował dysponowałbyś, byłbyś dysponował dysponowałby, byłby dysponował dysponowalibyśmy, bylibyśmy dysponowali dysponowalibyście, bylibyście dysponowali dysponowaliby, byliby dysponowali ż dysponowałabym, byłabym dysponowała dysponowałabyś, byłabyś dysponowała dysponowałaby, byłaby dysponowała dysponowałybyśmy, byłybyśmy dysponowały dysponowałybyście, byłybyście dysponowały dysponowałyby, byłyby dysponowały n dysponowałobym, byłobym dysponowało dysponowałobyś, byłobyś dysponowało dysponowałoby, byłoby dysponowało imiesłów przymiotnikowy czynny m dysponujący, niedysponujący ż dysponująca, niedysponująca dysponujące, niedysponujące n dysponujące, niedysponujące imiesłów przymiotnikowy bierny m dysponowany, niedysponowany dysponowani, niedysponowani ż dysponowana, niedysponowana dysponowane, niedysponowane n dysponowane, niedysponowane imiesłów przysłówkowy współczesny dysponując, nie dysponując rzeczownik odczasownikowy dysponowanie, niedysponowanie

(1.1) mieć możliwość użycia czegoś

(1.2) wydawać polecenie wykonania lub dostarczenia czegoś

(1.3) rel. (w Kościele katolickim) udzielić ostatnich sakramentów^[1]

odmiana:

koniugacja IV

 

przykłady:

(1.1) Nasz hotel dysponuje pokojami jedno-, dwu- i trzyosobowymi.

składnia:

(1.1) dysponować + N.

(1.2) dysponować + B.

kolokacje:

(1.1) dysponować pieniędzmi / wolnym czasem

synonimy:

(1.1) rozporządzać, mieć do dyspozycji

(1.2) zarządzać

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. dysponowanie n, dyspozycja, dysponent

czas. zadysponować, rozdysponować

przym. dyspozycyjny

związki frazeologiczne:

etymologia:

łac. disponere^[1]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) have (have ready); (1.2) administer
• czeski: (1.1) disponovat
• esperanto: (1.2) disponi
• jidysz: (1.1) האָבן (hobn)
• rosyjski: (1.1) располагать
• słowacki: (1.1) disponovať

źródła:

1. Hasło „dysponować” w: Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, De Agostini Polska.