Marcin

Marcin (język polski)

wymowa:

​^?/i, IPA: [ˈmarʲt͡ɕĩn], AS: [marʹćĩn], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.

podział przy przenoszeniu wyrazu: Mar•cin

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	Marcin	Marcinowie
dopełniacz	Marcina	Marcinów
celownik	Marcinowi	Marcinom
biernik	Marcina	Marcinów
narzędnik	Marcinem	Marcinami
miejscownik	Marcinie	Marcinach
wołacz	Marcinie	Marcinowie
depr. M. i W. lm: (te) Marciny[1][2]

(1.1) imię męskie; zob. też Marcin w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

 

przykłady:

(1.1) Mam na imię Marcin i jestem cukiernikiem z Poznania.

(1.1) W Kościele katolickim na 11 listopada przypada wspomnienie św. Marcina z Tours, patrona oberżystów, hotelarzy, jeźdźców i żołnierzy.

(1.1) Wojciechowi Tajnerowi i Marcinowi Bachledzie lepienie bałwanów, czym zajęli się po kwalifikacjach, wychodziło dużo lepiej niż skakanie^[3].

(1.1) Marcinowie dzień swego patrona, czyli imieniny, obchodzą 11 listopada, a także 30 stycznia, 13 kwietnia, 8 i 24 października oraz 7 i 29 grudnia.

składnia:

kolokacje:

(1.1) Święty Marcin • Dzień Świętego Marcina • pan Marcin • brat / kuzyn / wujek / dziadek Marcin • mężczyzna imieniem (o imieniu) Marcin • święty / błogosławiony Marcin • mieć na imię / nosić imię / używać imienia Marcin • dać na imię / nadać imię / ochrzcić imieniem Marcin • otrzymać / dostać / przybrać imię Marcin • dzień imienin / imieniny Marcina • na Marcina (o dniu)

synonimy:

(1.1) zdrobn. Marcinek, Marcyś^[4]; zgrub. Marcinisko

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. Marcinowa ż, Marcinówna ż, Marcinostwo lm mos, marcinek mrz/mzw, Marcinów mrz, Marcinowice nmos, Marciszów mrz

zdrobn. Marcinek mos, Marcyś mos

zgrub. Marcinisko mos

forma żeńska Martyna ż, Marcina ż

przym. Marcinowy, Marcinkowy, Marcysiowy, marcinkowy, marciński, marcinowski, marcinowicki, marciszowski

zob. Martyna, Marcina, Marek

związki frazeologiczne:

przysłowia: bywa zawsze na Marcinie u nas ogień na kominie • chodźmy, Marcinie, popędzim świnie • czasem liść się gęsto trzyma, nie chce słać się dla Marcina • dobry Marcin kiedy ma złotówkę • gdy liście przed Marcinem nie opadają, to mroźną zimę przepowiadają • gdy Marcin w śniegu przybieżał, całą zimę będzie w nim leżał • gdy mróz na świętego Marcina, będzie tęga zima • gdy święty Marcin na białym koniu przyjedzie, zima będzie lekka, a jeżeli na czarnym, to ostra • gdy święty Marcin po lodzie, to kolęda po wodzie • gdy święty Marcin w śniegu przybieżał, będzie po pas całą zimę leżał • gdy święty Marcin w wodzie, to Gody po lodzie • jak Marcin na białym koniu przyjedzie, to ostrą zimę nam przywiedzie • jaki Bartek, taki wrzesień, jaki Marcin, taka zima • jaki Marcin, taka zima / jaki dzień na świętego Marcina, taka będzie cała zima • jeśli na Marcina sucho, to Gody z pluchą • jeśli zima swą drogę zaczyna, to czyni to w dzień świętego Marcina • kiedy na Marcina lód, bywa błotno koło Gód • kolęda Marcina: gęś i dzban wina • liście padają, drogę ścielają dla Marcina, wiatr je ścina • młody jak grzyb po świętym Marcinie / wygląda jak jagoda po świętym Marcinie • na dzień świętego Marcina lepsza gęś, niźli zwierzyna • na Marcina, gęś do komina • na Marcina najlepsza gęsina • na Marcina woda się ścina • na świętego Marcina gąska kozik przeklina • na świętego Marcina gąska noże przeklina • na świętego Marcina lód, na Trzy Króle wody bród • na święto Marcina najlepsza gęsina: patrz na piersi, patrz na kości, jaka zima nam zagości / na świętego Marcina najlepsza gęsina • od świętego Marcina zima się zaczyna • po świętym Marcinie najlepiej mieć w domu świnie • po świętym Marcinie wolno paść w każdej dziedzinie • próżny, jak worek wójta o świętym Marcinie • starszy Pan Bóg, niż święty Marcin • święto Marcina dużo gęsi zarzyna / dzień świętego Marcina wiele gęsi zarzyna / na świętego Marcina kozik gąski zarzyna • święty Marcin na białym koniu jedzie / święty Marcin na białym koniu przyjeżdża • święty Marcin po lodzie, Boże Narodzenie po wodzie • święty Marcin po wodzie, Boże Narodzenie po lodzie • święty Marcin woli wino, wodę pozostawia młynom • uczył Marcin Marcina, a sam głupi jak świnia • wesele Marcina: gęś i dzban wina • wiatr od południa w wigilię świętego Marcina, pewnie będzie lekka zima • wie święty Marcin, dlaczego płaszcz dał

etymologia:

łac. Martinus^[5] → ‘należący do Marsa’; ‘poświęcony Marsowi’ < łac. Mars (D. Martis; imię rzymskiego boga wojny)

uwagi:

zob. też Marcin w Wikicytatach

(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Imiona

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) Martin
• białoruski: (1.1) Марцін m
• bułgarski: (1.1) Мартин m
• czeski: (1.1) Martin m
• duński: (1.1) Martin, Morten
• fiński: (1.1) Martti
• francuski: (1.1) Martin m
• górnołużycki: (1.1) Měrćin m
• hiszpański: (1.1) Martín m
• islandzki: (1.1) Martin m
• kaszubski: (1.1) Môrcën m
• kataloński: (1.1) Martí m
• łaciński: (1.1) Martinus m
• niderlandzki: (1.1) Maarten m
• niemiecki: (1.1) Martin m
• nowogrecki: (1.1) Μαρτίνος m
• rosyjski: (1.1) Мартин m, Мартын m
• słowacki: (1.1) Martin m
• słoweński: (1.1) Martin m
• szwedzki: (1.1) Martin w
• ukraiński: (1.1) Марцин m
• wilamowski: (1.1) Mjēta m, Mieta m
• włoski: (1.1) Martino m

źródła:

1.  Hasło „Marcin” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
2.  Porada „imiona w liczbie mnogiej” w: Poradnia językowa PWN.
3. Fakt, nr 01.06 (5), Warszawa, 2004 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
4.  Porada „Marcyś” w: Poradnia językowa PWN.
5. Hasło „Marcin” w: Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Rytm, Warszawa 2003, ISBN 83-7399-022-4.