Loading AI tools
rosyjski polityk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władimir Wolfowicz Żyrinowski (ros. Владимир Вольфович Жириновский; ur. jako Władimir Wolfowicz Ejdelsztein 25 kwietnia 1946 w Ałma-Acie, zm. 6 kwietnia 2022 w Moskwie[1]) – rosyjski polityk, deputowany do Dumy Państwowej i jej wiceprzewodniczący, prawnik Federacji Rosyjskiej, doktor nauk filozoficznych, awansowany do stopnia pułkownika w stanie spoczynku. Były przewodniczący Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji, która w chwili jego śmierci była trzecią pod względem popularności partią opozycyjną w Rosji[2].
Władimir Żyrinowski (2021) | |
Pełne imię i nazwisko |
Władimir Wolfowicz Żyrinowski |
---|---|
Imię i nazwisko po urodzeniu |
Władimir Wolfowicz Ejdelsztein |
Data i miejsce urodzenia |
25 kwietnia 1946 |
Data i miejsce śmierci | |
Wiceprzewodniczący Dumy Państwowej Federacji Rosyjskiej | |
Okres |
od 18 stycznia 2000 |
Przynależność polityczna | |
Następca |
Igor Lebiediew |
Przewodniczący Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji | |
Okres |
od 18 kwietnia 1992 |
Przynależność polityczna | |
Przewodniczący Liberalno-Demokratycznej Partii Związku Radzieckiego | |
Okres |
od 13 grudnia 1989 |
Przynależność polityczna | |
Delegat do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy | |
Okres |
od 1996 |
Odznaczenia | |
Władimir Żyrinowski po ojcu miał pochodzenie żydowskie, któremu jednak przez wiele lat zaprzeczał – przyznał się do niego dopiero w swojej napisanej w 2001 roku książce Iwan, zapachni duszu! (ros. Иван, запахни душу!)[3][4]. Sam siebie określał jako „syna Rosjanki i prawnika”[5]. Jego dziadek posiadał fabrykę zajmującą się obróbką drewna w Kostopolu, ówcześnie leżącym w Polsce (obecnie leży na Ukrainie)[6]. Ojciec, Wolf Isaakowicz Ejdelsztein (1907–1983), z zawodu prawnik, i stryj, Aaron Isaakowicz Ejdelsztein zostali wywiezieni przez Sowietów do obozu pracy na Syberii[7][3][8][6].
Po II wojnie światowej ojciec i młodszy brat Władimira zostali deportowani do Polski, zaś w 1946 roku wyemigrowali do Izraela[8]. W 1964 roku zaczął używać nazwiska matki (z pochodzenia Rosjanki) – Żyrinowski[3].
Żyrinowski ukończył szkołę średnią nr 25 im. Dzierżyńskiego w Ałma Acie. W latach 1964–1970 uczył się w Instytucie Języków Wschodnich w Moskiewskim Uniwersytecie Państwowym imienia M.W. Łomonosowa (od 1972 roku – Instytut Krajów Azjatyckich i Afrykańskich) na specjalizacji „Język turecki i literatura”. W latach 1965–1967 uczęszczał na Uniwersytet Marksizmu-Leninizmu na kierunek stosunki międzynarodowe. W latach 1972–1977 uczył się na studiach prawniczych wieczorowych w Moskiewskim Uniwersytecie Państwowym, które ukończył z wyróżnieniem[9].
24 kwietnia 1998 roku na Radzie Naukowej Moskiewskiego Uniwersytetu Narodowego Żyrinowski obronił pracę doktorską pt. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość narodu rosyjskiego: Kwestia rosyjska: analiza socjalno-filozoficzna i uzyskał tytuł doktora nauk filozoficznych[9][8]. Docent Władimir Galockin, prodziekan ds. prasy, informacji i public relations na Wydziale Socjologicznym Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego wyjaśnił, że rozprawa doktorska była „nie odrębną pracą naukową, lecz referatem dysertacyjnym”, podstawę którego stanowiło 11 tomów rozmyślań lidera LDPR, które napisał w różnych latach. W 2008 roku M.N. Rutkiewicz napisał, że doszło do naruszenia: pomimo funkcjonowania na Moskiewskim Uniwersytecie Narodowym imienia M.W. Łomonosowa Wydziału Filozoficznego, obrona odbyła się na Wydziale Socjologicznym. Instytut Socjalno-Politycznych Badań Rosyjskiej Akademii Nauk wydał negatywną opinię na temat tekstu pracy doktorskiej. Bez względu na sprzeciw członków grupy Rady Ekspertów Socjologii i Politologii Naczelnej Komisji Atestacyjnej, którym przewodniczył korespondent Rosyjskiej Akademii Nauk A.W. Dmitriew, za przyznaniem tytułu doktorskiego za daną pracę przy omawianiu rozprawy doktorskiej prezydium Naczelnej Komisji Atestacyjnej pod przewodnictwem wiceprezesa Rosyjskiej Akademii Nauk W.N. Kudriawicewa i jego niektórych zwolenników zagłosowało za przyznaniem Żyrinowskiemu tytułu doktorskiego[10]. Media podkreślały, że w czasie obrony miało miejsce wręczenie łapówki członkom Naczelnej Komisji Atestacyjnej w wysokości 5 tysięcy dolarów amerykańskich[11]. W 2013 roku poseł Dumy Państwowej Federacji Rosyjskiej Ilja Ponomariow w imieniu Prokuratora Generalnego Federacji Rosyjskiej J.J. Czajki złożył wniosek, w którym poprosił „o przeprowadzenie prokuratorskiej weryfikacji prawomocności obrony rozprawy doktorskiej”[12]. W tym samym roku Żyrinowski pozwał do Sądu Presnieńskiego za zniesławienie Ponomariowa, a także agencję prasową „Rosbalt” i gazetę „Komsomolskaja prawda” w celu uzyskania rekompensaty za szkody moralne w wysokości miliona rubli od każdej ze stron. Sąd częściowo przychylił się do roszczeń względem Rosbaltu, który został zobowiązany do zapłaty stu tysięcy rubli Żyrinowskiemu[13].
Władimir Żyrinowski założył Liberalno-Demokratyczną Partią Rosji, czwartą co do liczby mandatów w Dumie Państwowej[2], był również członkiem Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Żyrinowski znany był z krewkiego charakteru i licznych skandali telewizyjnych oraz politycznych (był osobą niepożądaną w Kazachstanie, wobec którego wysuwał pretensje terytorialne). Cechował go skrajnie nacjonalistyczny światopogląd[3]. Znany był z wielu prowokacyjnych wypowiedzi antypolskich, m.in. prezentował publicznie mapę z przyszłymi granicami Rosji na linii Wisły. W związku z tym w czasie wyborów prezydenckich w 1996 roku wygrażał Polsce nowym rozbiorem między Niemcami a Rosją.
Polityk wyrażał podziw dla Saddama Husajna, a także przekonywał, że należy siłą odzyskać Alaskę. Deklarował chęć użycia broni jądrowej przeciwko Japonii oraz nałożenia blokady morskiej w celu zagłodzenia jej mieszkańców. Kiedy w styczniu 2006 roku Condoleezza Rice skrytykowała rosyjską politykę gazową względem Ukrainy, Żyrinowski stwierdził, że komentarze amerykańskiej sekretarz stanu są odbiciem jej niezamężnego i bezdzietnego stanu cywilnego, a także dodał, że „Condoleezza Rice potrzebuje towarzystwa żołnierzy. Potrzebuje być wzięta do koszar, gdzie poczuje się zaspokojona”[14]. Na jednym z posiedzeń Dumy Żyrinowski uznał, że Rosja jest współwinna katastrofy smoleńskiej[15].
Żyrinowski słynął także z radykalnego antysemityzmu. Wielokrotnie oskarżał Żydów m.in. o doprowadzenie Rosji do ruiny, wysyłanie Rosjanek za granicę jako prostytutki, sprzedawanie na Zachód zdrowych dzieci jako dawców organów do przeszczepu i sprowokowanie Holocaustu[3]. W 2001 roku odmówił uczczenia w rosyjskim parlamencie minutą ciszy Żydów zamordowanych przez niemieckich nazistów, gdyż, jego zdaniem, byłaby to obraza milionów rosyjskich ofiar II wojny światowej[3].
Żyrinowski wielokrotnie wypowiadał się o potrzebie wprowadzenia niezwykłych praw albo kardynalnej zmiany istniejących, często używając populizmu, na przykład:
12 września 2014 roku został wpisany na „Czarną listę Unii Europejskiej”[46][47]. Zgodnie z decyzją Rady Unii Europejskiej Żyrinowski jako Członek Rady Dumy Państwowej, przywódca Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji aktywnie wspierał wykorzystanie rosyjskich sił zbrojnych na Ukrainie i aneksję Krymu; aktywnie nawoływał do podziału Ukrainy; z ramienia LDPR podpisał porozumienie z tzw. „Doniecką Republiką Ludową”[47]. Został dodany do kanadyjskiej listy sankcji 28 kwietnia 2014 roku[48].
Od 1971 roku Władimir Żyrinowski był żonaty z Galiną Aleksandrową Lebiediewą z którą miał syna Igora Lebiediewa[49]. Galina Lebiediewa z wykształcenia jest wirusologiem, doktorem nauk biologicznych. Jak twierdził sam Żyrinowski, w 1978 roku oficjalnie się rozstali i od tej pory łączył ich jedynie ślub kościelny. W 1993 roku Żyrinowscy na swoją srebrną rocznicę wzięli ślub w kościele prawosławnym[50].
Syn Igor Lebiediew urodził się w 1972 roku. Posiadał wykształcenie prawnicze (skończył Akademię Prawniczą). W styczniu 2000 roku został wybrany na przewodniczącego frakcji LDPR w Dumie Państwowej Federacji Rosyjskiej trzeciej kadencji. Do Dumy został wybrany według federalnego spisu „Bloku Żyrinowskiego”. Do momentu wyborów pracował w Ministerstwie Pracy i Rozwoju Socjalnego Federacji Rosyjskiej na stanowisku doradcy ministra (w tym czasie urząd sprawował Siergiej Kałasznikow, były członek frakcji LDPR w Dumie drugiej kadencji). Żyrinowski miał dwóch wnuków – bliźniaków Aleksandra i Siergieja (urodzili się w 1998 roku), uczyli się w szkole z internatem przy Moskiewskim Uniwersytecie Państwowym[50].
Żyrinowski miał również nieślubnego syna Olega Gazdanowa (urodzonego w 1985 roku) z Żanną Gazdanow[51] oraz nieślubną córkę Anastazję Pietrową[49][52].
Pomimo żydowskich korzeni uważał się za etnicznego Rosjanina, co wielokrotnie podkreślił w książce z 2001 roku[3]. Był wyznania prawosławnego[53]. Oprócz rodzimego języka rosyjskiego władał także językiem angielskim, francuskim, niemieckim i tureckim[54]. Od lata 2013 roku był wegetarianinem[43].
2 lutego 2022 roku Żyrinowski trafił do szpitala z powodu ciężkiego zakażenia wirusem SARS-CoV-2 wywołującym COVID-19 – 26 lutego podłączono go do respiratora i wprowadzono w stan sedacji. 25 marca e-gazeta „Mash” i członek Rady Federacji Aleksandr Proniuszkin podali błędną informację o śmierci polityka, którą wkrótce zdementowali przewodniczący Dumy Państwowej Wiaczesław Wołodin i kierownictwo LDPR[55].
6 kwietnia 2022 roku Wiaczesław Wołodin podał do publicznej wiadomości potwierdzoną później przez członków LDPR informację o śmierci Żyrinowskiego „po długiej i ciężkiej chorobie”[55][56].
8 kwietnia 2022, po nabożeństwie w Soborze Chrystusa Zbawiciela pod przewodnictwem patriarchy Cyryla I, został pochowany na cmentarzu Nowodziewiczym[57][58].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.