Remove ads
Włodzimierz Leonard Lubański (ur. 28 lutego 1947 w Gliwicach) – polski piłkarz występujący na pozycji środkowego napastnika, reprezentant Polski, olimpijczyk, trener.
_en_Lubanski_tijdens_lunch_na_aankomst_in_Nederland,_Bestanddeelnr_931-3523_(Lubanski_cropped).jpg) Włodzimierz Lubański (1981) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Pełne imię i nazwisko |
Włodzimierz Leonard Lubański | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |||||||||||||||||||||||||||||
| Wzrost |
178 cm | ||||||||||||||||||||||||||||
| Pozycja | |||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera juniorska | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera seniorska[a] | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera reprezentacyjna | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera trenerska | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Odznaczenia | |||||||||||||||||||||||||||||
   | |||||||||||||||||||||||||||||
Wychowanek Sośnicy Gliwice, następnie reprezentował barwy GKS-u Gliwice, Górnika Zabrze (siedmiokrotny mistrz Polski, sześciokrotny zdobywca Pucharu Polski), oraz KSC Lokeren, Valenciennes FC, Stade Quimper i KRC Mechelen. Z reprezentacją Polski zdobył mistrzostwo olimpijskie (1972) oraz uczestniczył w mistrzostwach świata 1978. Najmłodszy zawodnik i strzelec reprezentacji Polski (16 lat i 188 dni), a także drugi (48 bramek) spośród najskuteczniejszych strzelców w historii narodowej kadry. Zasłużony Mistrz Sportu, członek Klubu Wybitnego Reprezentanta.
W 2022 roku w ramach inicjatywy STS - “Pamiętajmy o sportowcach”, został odsłonięty mural przy ulicy Przyszłości 2-6b w Gliwicach-Sośnicy z wizerunkiem oraz odręcznym podpisem Włodzimierza Lubańskiego[1].
Remove ads
Włodzimierz Lubański jest absolwentem Technikum Chemicznego w Gliwicach o profilu ceramik. Karierę piłkarską rozpoczął w 1957 roku w juniorach Sośnicy Gliwice, której prezesem był jego ojciec – Władysław, sekretarz partii PZPR w kopalni Sośnica. Następnie w latach 1958–1962 grał w juniorach GKS-u Gliwice, a potem rozpoczął profesjonalną karierę w Górniku Zabrze.
21 kwietnia 1963 zadebiutował w barwach Górnika w ekstraklasie, w meczu u siebie z Arkonią Szczecin zastąpił w drugiej połowie Erwina Wilczka. W 72. minucie tego meczu strzelił swoją pierwszą bramkę w ekstraklasie, podwyższając wynik na 3:0 (mecz zakończył się zwycięstwem Górnika Zabrze 4:0)[2]. W całym sezonie 1962/1963 rozegrał 8 meczów i strzelił 4 gole oraz zdobył pierwsze mistrzostwo Polski (po które z klubem sięgał jeszcze sześciokrotnie: 1964, 1965, 1966, 1967, 1971, 1972). Dwukrotnie zdobył wicemistrzostwo Polski (1969, 1974), zajął 3. miejsce w ekstraklasie (1968, 1970), sześciokrotnie zdobył Puchar Polski (1965, 1968, 1969, 1970, 1971, 1972).
Czterokrotnie z rzędu był królem strzelców ekstraklasy (1966-1969) oraz dwukrotnie zdobył tytuł „Piłkarza Roku” w plebiscycie katowickiego „Sportu” (1967, 1970), zaś w 1972 roku w tym plebiscycie zdobył „Złotego Buta”.
W 1967 roku został pierwszym Polakiem, który znalazł się w rankingu plebiscytu France Football na najlepszego piłkarza Europy, zajął wtedy 16. miejsce; w 1969 roku został sklasyfikowany na 23. miejscu, w 1972 roku na 7. miejscu, a w 1973 roku na 17. miejscu.
W europejskich pucharach Lubański z klubem dotarł do ćwierćfinału Pucharu Europy 1967/1968. W sezonie 1969/1970 z klubem osiągnął największy sukces polskiej klubowej piłki nożnej – dotarł do finału Pucharu Zdobywców Pucharów. Górnik Zabrze dokonał tego w dramatycznych okolicznościach. W półfinale z włoską AS Roma konieczne było rozegranie trzeciego meczu w Strasburgu. Zakończył się on wynikiem 1:1 po regulaminowym czasie gry (bramka Lubańskiego w 40. minucie). Dogrywka nie przyniosła rozstrzygnięcia. W związku z tym o awansie decydował rzut monetą. Okazał się on korzystny dla Górnika Zabrze. 29 kwietnia 1970 roku na stadionie Praterstadion w Wiedniu zespół zmierzył się w finale z angielskim Manchesterem City. Górnik przegrał mecz 1:2[3]. Lubański z 7 bramkami został królem strzelców rozgrywek. Powtórzył ten wyczyn również sezon później (8 bramek). W sezonie 1970/1971 Górnik Zabrze dotarł do ćwierćfinału Pucharu Zdobywców Pucharów. Ulegli w nim Manchesterowi City (2:0, 0:2, 1:3).
W 1970 po finale Pucharu Zdobywców Pucharów z Manchesterem City do Górnika Zabrze zgłosili się przedstawiciele Realu Madryt z ofertą kupna Lubańskiego za rekordowy jak na owe czasy milion dolarów amerykańskich. Mimo intratnej propozycji na transfer nie zgodził się Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
Po ciężkiej kontuzji doznanej w 1973 roku podczas meczu reprezentacji Polski, coraz rzadziej pojawiał się boisku, a dnia 15 czerwca 1975 roku rozegrał swój ostatni mecz w ekstraklasie, w którym Górnik Zabrze przegrał u siebie 0:5 z Legią Warszawa[4]. Łącznie w ekstraklasie rozegrał 234 meczów, w których strzelił 155 goli[5], a we wszystkich rozgrywkach rozegrał dla Górnika Zabrze 315 meczów, w których strzelił 228 goli.
Następnie wyjechał do Belgii, gdzie został zawodnikiem klubu Eerste klasse – KSC Lokeren, w którym występował do 1982 roku. Rozegrał w tym klubie 196 meczów ligowych, w których zdobył 82 bramki, a w sezonie 1980/1981 zdobył wicemistrzostwo Belgii, a także dotarł do finału Pucharu Belgii oraz do ćwierćfinału Pucharu UEFA. Następnie w sezonie 1982/1983 reprezentował barwy drugoligowego francuskiego klubu Valenciennes FC, w barwach którego został królem strzelców rozgrywek, a trenerem był jego były klubowy kolega z Górnika Zabrze – Erwin Wilczek, a w latach 1983-1985 reprezentował barwy Stade Quimper, gdzie był również grającym trenerem (58 meczów, 14 goli), a potem przeniósł się do drugoligowego belgijskiego klubu – KRC Mechelen (również jako grający trener), w którym w 1986 roku po rozegraniu 1 meczu ligowego zakończył w wieku 39 lat piłkarską karierę.
Reprezentacja
Włodzimierz Lubański w latach 1961–1963 grał w juniorskiej reprezentacji Polski. W dniu 4 września 1963 roku na Stadionie Miejskim w Szczecinie wraz z klubowym kolegą, Zygfrydem Szołtysikiem zadebiutował w seniorskiej reprezentacji Polski w wygranym 9:0 meczu towarzyskim z reprezentacją Norwegii, której w 67. minucie strzelił swoją pierwszą bramkę w reprezentacji Polski (zanim w 71. minucie został zmieniony przez Józefa Gałeczkę), dzięki czemu w wieku 16 lat i 188 dni został najmłodszym debiutantem i strzelcem reprezentacji Polski w historii.
Dnia 27 maja 1971 roku w Moskwie wystąpił w meczu pożegnalnym słynnego radzieckiego bramkarza – Lwa Jaszyna w drużynie Gwiazd FIFA wraz z Zygmuntem Anczokiem, oraz w meczu Europa-Ameryka Południowa.
W 1972 roku został powołany przez selekcjonera Kazimierza Górskiego na turniej olimpijski 1972 w Monachium, podczas którego rozegrał 6 meczów i strzelił 2 bramki, a reprezentacja Polski po wygranej 2:1 w meczu finałowym z obrońcami tytułu – reprezentacją Węgier, po raz pierwszy w historii została mistrzem olimpijskim.
Dnia 6 czerwca 1973 roku podczas wygranego 2:0 meczu eliminacyjnego mistrzostw świata 1974 na Stadionie Śląskim w Chorzowie, w 47. minucie ustalił wynik meczu, a siedem minut później został sfaulowany przez Roya McFarlanda, odnosząc kontuzję więzadła krzyżowego, wykluczającą go z gry na dwa lata (w tym z mistrzostw świata 1974 na których reprezentacja Polski zajęła trzecie miejsce), jednak po wielu latach sam Lubański w swoich wspomnieniach przyznał, że kontuzja nie była wynikiem faulu Roya McFarlanda, lecz wcześniejszego urazu powstałego z powodu nieodpowiedniego przygotowania do meczu.
W reprezentacji Polski ponownie zagrał za kadencji selekcjonera Jacka Gmocha dnia 31 października 1976 roku w meczu eliminacyjnym mistrzostw świata 1978, w którym reprezentacja Polski na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie wygrała 5:0 z reprezentacją Cypru. W dniu 21 września 1977 roku na Stadionie Śląskim w Chorzowie podczas wygranego 4:1 meczu eliminacyjnym mistrzostw świata 1978 z reprezentacją Danii, w 38. minucie mając szansę na zdobycie bramki, zrezygnował ze strzału i przeskoczył nad bramkarzem rywali Perem Poulsenem, aby nie narazić go na kontuzję, a strzał dokończył Grzegorz Lato, podwyższając wynik na 2:0. Za to zachowanie Lubański otrzymał w 1978 roku nagrodę Fair play UNESCO oraz w tym samym roku został powołany przez selekcjonera Jacka Gmocha na mistrzostwa świata 1978 w Argentynie, na których reprezentacja Polski zakończyła udział w drugiej rundzie, a Lubański rozegrał 5 meczów i nie strzelił bramki, zaś wkrótce po zakończeniu turnieju odszedł z reprezentacji Polski, z którą po raz ostatni wystąpił w 1980 r. w zremisowanym 1:1 towarzyskim spotkaniu z Czechosłowacją na Stadionie Śląskim w Chorzowie, strzelając swojego 48. gola, co było rekordem kraju do 5 października 2017, kiedy pobił go Robert Lewandowski. (W czasie, gdy mecz był rozgrywany, bramka ta uznawana była za pięćdziesiątą, ale potem w wyniku skreślenia z listy oficjalnych meczów reprezentacji niektórych spotkań z reprezentacjami olimpijskimi, liczbę tę zweryfikowano.) Łącznie w latach 1963–1980 Włodzimierz Lubański w reprezentacji Polski rozegrał 75 meczów, w których strzelił 48 goli.
Po zakończeniu kariery
Po zakończeniu kariery piłkarskiej został w Belgii, gdzie ukończył Szkołę Trenerów Federacji Belgijskiej przy Stadionie Heysel i mieszka do dziś. W latach 1986–1987 szkolił młodzież Anderlechtu, a w latach 1987-1988 był trenerem KSC Lokeren, a w latach 1988-1990 i 2006-2010 asystentem trenerów. W 1990 roku założył firmę „Lubański Sport-Management”, a od 1994 roku ma menadżerską licencję FIFA. Komentuje także mecze reprezentacji Polski w telewizji. Był jednym z bliższych doradców trenera Jerzego Engela. Przez jakiś czas prowadził także kawiarnię.
W 2003 został uznany za najlepszego polskiego piłkarza 50-lecia UEFA[6].
Został członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[7].
Dnia 18 sierpnia 2011 roku Włodzimierz Lubański jako pierwszy został wyróżniony tytułem Honorowego Ambasadora Górnika Zabrze[8], a dnia 20 sierpnia 2012 roku został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Zabrze[9].
Dnia 31 maja 2016 roku został patronem Centrum Sportowo-Konferencyjnego w Gniewinie[8].
O Włodzimierzu Lubańskim powstało kilka książek, m.in. Ja, Lubański Krzysztofa Wyrzykowskiego (1990), Włodek Lubański. Legenda polskiego futbolu Włodzimierza Lubańskiego i Przemysława Słowińskiego (2008), Życie jak dobry mecz Włodzimierza Lubańskiego i Michała Olszańskiego (2016).
Remove ads
Klubowe
| Klub | Sezon | Liga | Liga[a] | Puchar kraju[b] | Europa[c] | Suma | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Występy | Bramki | Występy | Bramki | Występy | Bramki | Występy | Bramki | |||
| Górnik Zabrze | 1962/1963 | I liga (ob. Ekstraklasa) | 8 | 4 | 1 | 0 | – | 9 | 4 | |
| 1963/1964 | 23 | 12 | 1 | 4 | 1 | 28 | 13 | |||
| 1964/1965 | 13 | 9 | 2 | 3 | 3 | 1 | 18 | 13 | ||
| 1965/1966 | 18 | 23 | 5 | 7 | 5 | 3 | 28 | 33 | ||
| 1966/1967 | 25 | 18 | 1 | 1 | 5 | 3 | 31 | 22 | ||
| 1967/1968 | 24 | 24 | 4 | 6 | 6 | 4 | 34 | 34 | ||
| 1968/1969 | 23 | 22 | 7 | 7 | – | 30 | 29 | |||
| 1969/1970 | 23 | 12 | 5 | 4 | 10 | 7 | 38 | 23 | ||
| 1970/1971 | 21 | 10 | 4 | 6 | 7 | 8 | 32 | 24 | ||
| 1971/1972 | 25 | 14 | 5 | 6 | 2 | 1 | 32 | 21 | ||
| 1972/1973 | 18 | 2 | – | 4 | 5 | 22 | 7 | |||
| 1973/1974 | 1 | 0 | – | 1 | 0 | |||||
| 1974/1975 | 12 | 5 | 12 | 5 | ||||||
| Łącznie | 234 | 155 | 35 | 40 | 46 | 33 | 315 | 228 | ||
| KSC Lokeren | 1975/1976 | Eerste klasse | 34 | 17 | 2 | 1 | – | 36 | 18 | |
| 1976/1977 | 29 | 11 | 3 | 2 | 3 | 1 | 32 | 14 | ||
| 1977/1978 | 31 | 15 | 5 | 4 | – | 36 | 19 | |||
| 1978/1979 | 32 | 12 | 4 | 4 | 36 | 16 | ||||
| 1979/1980 | 28 | 15 | 3 | 1 | 31 | 16 | ||||
| 1980/1981 | 24 | 8 | 2 | 2 | 5 | 0 | 31 | 10 | ||
| 1981/1982 | 18 | 4 | 1 | 0 | 1 | 20 | 4 | |||
| Łącznie | 196 | 82 | 20 | 14 | 9 | 1 | 225 | 97 | ||
| Valenciennes FC | 1982/1983 | Deuxième Division | 31 | 28 | – | – | 31 | 28 | ||
| Łącznie | 31 | 28 | – | – | 31 | 28 | ||||
| Stade Quimper | 1983/1984 | Deuxième Division | 33 | 7 | – | – | 33 | 7 | ||
| 1984/1985 | 25 | 7 | 25 | 7 | ||||||
| Łącznie | 58 | 14 | – | – | 58 | 14 | ||||
| KRC Mechelen | 1985/1986 | Tweede klasse | 1 | 0 | – | – | 1 | 0 | ||
| Łącznie | 1 | 0 | – | – | 1 | 0 | ||||
| Łącznie w karierze | 520 | 279 | 55 | 54 | 52 | 34 | 626 | 367 | ||
Reprezentacyjne
| Reprezentacja narodowa | Rok | Występy | Gole |
|---|---|---|---|
 Polska | |||
| 1963 | 3 | 1 | |
| 1964 | 4 | 2 | |
| 1965 | 2 | 5 | |
| 1966 | 6 | 1 | |
| 1967 | 7 | 3 | |
| 1968 | 6 | 6 | |
| 1969 | 8 | 10 | |
| 1970 | 7 | 2 | |
| 1971 | 5 | 4 | |
| 1972 | 9 | 3 | |
| 1973 | 5 | 7 | |
| 1974 | 0 | 0 | |
| 1975 | |||
| 1976 | 1 | ||
| 1977 | 3 | 2 | |
| 1978 | 8 | 1 | |
| 1979 | 0 | 0 | |
| 1980 | 1 | 1 | |
| Łącznie | 75 | 48 | |
Remove ads
Górnik Zabrze
- Mistrzostwo Polski: 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1971, 1972
- Wicemistrzostwo Polski: 1969, 1974
- Puchar Polski: 1965, 1968, 1969, 1970, 1971, 1972
- Finał Pucharu Zdobywców Pucharów: 1970
- Ćwierćfinał Pucharu Europy: 1968
- Ćwierćfinał Pucharu Zdobywców Pucharów: 1971
KSC Lokeren
- Wicemistrzostwo Belgii: 1981
- Finał Pucharu Belgii: 1981
- Ćwierćfinał Pucharu UEFA: 1981
Reprezentacyjne
Indywidualne
- Król strzelców ekstraklasy: 1966, 1967, 1968, 1969
- Król strzelców Pucharu Zdobywców Pucharów: 1970, 1971
- Król strzelców Deuxième Division: 1983
- Piłkarz Roku w plebiscycie katowickiego "Sportu": 1967, 1970
- Złoty But w plebiscycie katowickiego "Sportu": 1972
- Dżentelmen Sportu: 1972, 1977
- Nagroda fair play UNESCO: 1978
- Najlepszy polski piłkarz 50-lecia UEFA: 2003
- Lewy napastnik w jedenastce stulecia PZPN: 2019
Rekordy
- Najmłodszy debiutant w reprezentacji Polski: 16 lat 188 dni
- Najmłodszy strzelec w reprezentacji Polski: 16 lat 188 dni
- Najlepszy strzelec wszech czasów Górnika Zabrze: 228 goli
Odznaczenia
- Odznaka „Zasłużony Mistrz Sportu”
- Złota Odznaka PZPN (wrzesień 1972)[12]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1972)[13]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1997, za wybitne zasługi dla rozwoju sportu polskiego)[14]
- Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2015, za wybitne zasługi w integrowaniu środowiska polonijnego w Belgii, za krzewienie ideałów sportowej rywalizacji i ducha olimpijskiego wśród dzieci i młodzieży polonijnej)[15]
Remove ads
Włodzimierz Lubański jest żonaty z Grażyną Lubańską, z którą ma dwójkę dzieci: syna Michała i córkę Małgorzatę. Jest kolekcjonerem win i miłośnikiem malarstwa polskiego, zwłaszcza Piotra Michałowskiego.
- Uwzględniono: I liga, Eerste klasse, Deuxième Division, Tweede klasse.
- Uwzględniono: Puchar Polski, Puchar Belgii.
- Uwzględniono: Puchar Europy – 26 (15), Puchar UEFA – 9 (1), Pucharu Zdobywców Pucharów – 17 (15), Puchar Intertoto – 3 (3).
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads