Ulica Bracka w Katowicach

Ulica Bracka w Katowicach – ulica w Katowicach, położona w północno-zachodniej części miasta, łącząca dwie sąsiadujące ze sobą dzielnice: Dąb i Załęże. Ma przebieg południkowy, a jej długość wynosi 510 m.

ulica Bracka

Dąb, Załęże
Fragment ulicy Brackiej w 2014 roku (widok w kierunku południowym)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Długość	510 m
Przebieg
0m ul. Chorzowska 79, ul. Złota 210m est. Orląt Lwowskich 345m rzeka Rawa 445m wjazd na DTŚ 902 510m ul. Gliwicka (pl. ks. J. Londzina) ↓ ul. F. Bocheńskiego
Położenie na mapie Katowic ulica Bracka
Położenie na mapie Polski ulica Bracka
Położenie na mapie województwa śląskiego ulica Bracka
50°16′13,5″N 18°59′28,4″E

Przebieg

Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Chorzowską (DK79) i ulicą Złotą. Następnie biegnie obok rzymskokatolickiego cmentarza parafialnego dębskiej parafii i pod estakadą Orląt Lwowskich (DTŚ; DW902), a za nią krzyżuje się z wjazdem na Trasę imienia Nikodema i Józefa Renców^[1] oraz linią tramwajową. Kończy swój bieg przy placu ks. J. Londzina i skrzyżowaniu z ulicą Gliwicką oraz ulicą F. Bocheńskiego. Posiada południkowy przebieg^[2].

Ulica jest ważną częścią dużego węzła drogowego, łączącego DTŚ (Trasa imienia Nikodema i Józefa Renców^[1]), DK79 (ulica Chorzowska) i ulicę F. Bocheńskiego (dojazd do autostrady A4)^[3].

Ulica biegnie w granicach dwóch katowickich dzielnic: Dębu i Załęża^[2].

Charakterystyka

Ulica Bracka na wysokości estakady Orląt Lwowskich (2010)

Ulica Bracka to droga powiatowa nr 6412S o klasie drogi głównej^[4] i długości wynoszącej 510 m^[5]. W systemie TERYT ulica widnieje pod numerem 02009^[6], natomiast kod pocztowy dla adresów wzdłuż niej to 40-858^[7]. Jest ona w administracji Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach^[8].

Jest ona częścią ciągu katowickich ulic Bytkowska – Agnieszki – Bukowa – Złota – Bracka – F. Bocheńskiego, który pełni funkcję ulicy głównej^[9].

Ulicą nie kursują ani autobusy ani tramwaje na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM), lecz na wysokości załęskiego pałacu ulicę Bracką przecina linia tramwajowa Katowice – Chorzów Batory. Najbliższe przystanki znajdują się przy ulicy Gliwickiej (przystanek Załęże Dwór) i ulicy Chorzowskiej (przystanki Park Śląski Wesołe Miasteczko i Dąb Kościół)^[10].

Wzdłuż ulicy Brackiej na całej swojej długości biegnie ciąg pieszo-rowerowy, znajdujący się po wschodniej stronie pasa drogowego^[11].

Północno-zachodnią część ulicy obejmują tereny cmentarza parafii śś. Jana i Pawła Męczenników^[12], a na południe od niego znajdują się obiekty stacji elektroenergetycznej^[13]. Po drugiej stronie ulicy położone są tereny po hucie żelaza „Baildon”, które od północy ograniczone są ulicą Chorzowską, a od wschodu ulicą Żelazną^[14].

Pod ulicą Bracką zlokalizowany jest wodociąg o średnicy 200 mm, a w rejonie ulicy – kablowa sieć elektroenergetyczna średniego napięcia^[15].Ulica bierze swą nazwę od Górnośląskiej Spółki Brackiej^[16].

Historia

Cmentarz przy ulicy Brackiej (2015)

Droga w śladzie późniejszej ulicy Brackiej została wytyczona w połowie XIX wieku^[17] jako kolejne połączenie Dębu z Załężem^[18], a granicą między obydwoma miejscowościami była Rawa^[19]. W drugiej połowie XIX wieku przy drodze istniały budynki komory celnej w pobliżu późniejszego cmentarza^[20], a sama nekropolia została wytyczona pod koniec XIX wieku po zachodniej stronie ulicy^[18].

W 1900 roku załęski odcinek ulicy Brackiej otrzymał nazwę Domberstrasse, a dębski w 1904 roku Zalenzerstrasse^[21].

W 1920 roku dębski odcinek ulicy przemianowano na ulicę Załęską, a załęski na ulicę Dembską (Dębską), natomiast od 1925 roku cała trasa nosiła nazwę ulica Dębska. W latach 1939–1945 ulica Bracka miała taką samą nazwę jak sąsiednia ulica F. Bocheńskiego – Danzigerstrasse. Po II wojnie światowej załęski odcinek ulicy nosił nazwę ulica Dębska, a dębski fragment ulica Bracka. W 1951 roku ówczesna ulica Dębska została włączona do ulicy Brackiej jako jej południowy fragment^[21].

Obiekty i instytucje

W połowie listopada 2024 roku w systemie REGON było zarejestrowanych około 55 działalności gospodarczych z siedzibą przy ulicy Brackiej, w tym m.in.: firma logistyczna, Koło Katowickie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta (ul. Bracka 18), przedsiębiorstwa wielobranżowe, biuro rachunkowe, kancelarie prawnicze, Węgliki Spiekane „Baildonit” (ul. Bracka 28), fundacje i inne^[22].

Przy ulicy Brackiej znajduje się cmentarz parafialny zarządzany przez parafię śś. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach-Dębie^[23]. Powstał w 1894 roku, są na nim pochowani górnicy, którzy zginęli w pożarze kopalni „Cleophas” (późniejszy „Kleofas”) z 3 na 4 marca 1896 roku (grób zbiorowy), powstańcy śląscy z lat 1919–1921 (pochowani w kwaterze wojennej) i inni^[24][25].