The X Factour

The X Factour – trasa koncertowa heavymetalowego zespołu Iron Maiden promująca album The X Factor, trwająca od 28 września 1995 do 7 września 1996 roku, obejmująca koncerty w 37 krajach globu. W ówczesnym czasie był to rekord w historii zespołu, co do ilości odwiedzonych krajów. Była to zarazem pierwsza trasa koncertowa z nowym wokalistą, Blazem Bayleym, który zastąpił legendarnego Bruce’a Dickinsona w bardzo niekorzystnym okresie dla klasycznego heavy metalu. Asekuracyjnie management grupy zabookował w wielu miejscach koncerty w kameralnych obiektach, liczących od 1,5 tys. do 4 tys. miejsc. Latem 1996 zespół powrócił do koncertów stadionowych w Ameryce Południowej i Europie, w Grecji, Hiszpanii, Włoszech czy Francji grupa zagrała przed wielotysięcznymi audytoriami^[1].

The X Factour

Wykonawca trasy koncertowej
Iron Maiden
Promowane albumy	The X Factor
Lokalizacje	Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Europa, Azja, Afryka
Data rozpoczęcia	28 września 1995
Data zakończenia	7 września 1996
Liczba koncertów	145 Odwołanych: 11
Widownia	1,7 mln
Iron Maiden
Real Live Tour (1993) The X Factour (1995–1996) Virtual XI World Tour (1998)

Po raz pierwszy odwiedzili Słowenię, wyspę Gozo, Bułgarię, Rumunię, RPA oraz Izrael, gdzie zagrali trzy kameralne koncerty inaugurujące tournee. Ingerencja lokalnych władz doprowadziła do odwołania koncertu w Libanie. Grupa wróciła również po dziewięciu latach absencji do Polski, gdzie z powodzeniem wystąpili na stołecznym Torwarze. Muzycy po latach twierdzili, iż pod wieloma względami tournee było sukcesem i pozwoliło klasycznemu metalowi oraz Iron Maiden na przetrwanie w niesprzyjającej atmosferze medialnej. Szacuje się, iż przy średniej przekraczającej 11 tys. widzów, trasa przyciągnęła około 1,7 mln fanów^[1].

Supporty

• My Dying Bride – koncerty europejskie 1995^[2].
• Skid Row – festiwale europejskie, „Monsters of Rock w Brazylii^[2].
• Slayer – festiwale europejskie^[2].
• Motörhead – festiwale europejskie, „Monsters of Rock w Brazylii^[2].
• Helloween – festiwale europejskie, „Monsters of Rock w Brazylii, Ameryka Południowa^[2].
• Fear Factory – koncerty w Ameryce Północnej 1996^[2].
• Psycho Motel – koncerty w UK 1995^[2].
• King Diamond – festiwale europejskie, „Monsters of Rock w Brazylii^[2].
• Mercyful Fate – festiwale europejskie, „Monsters of Rock w Brazylii^[2].
• Biohazard – festiwale europejskie, „Monsters of Rock w Brazylii^[2].
• Type O Negative – festiwale europejskie^[2].
• Dog Eat Dog – festiwale europejskie, „Monsters of Rock w Brazylii^[2].
• The Almighty – Francja, Hiszpania, Portugalia, Włochy^[2].
• Nightmare – Warszawa^[2].
• Cold – Warszawa^[2].
• Gladiator – Praga, Słowacja^[2].
• Makina – Meksyk^[2].
• Moby Dick – Budapeszt^[2].
• Lithium – koncerty w Południowej Afryce^[2].
• Spitfire – koncerty w Grecji^[2].
• B.T.R – Sofia^[2].
• Skin – festiwale europejskie, UK^[2].
• Panzer – Santiago^[2].
• Malon – Argentyna^[2].
• Heroes del Silencio – Santiago^[2].

Setlista

Blaze w studio 1995

• Introdukcja: brak dedykowanego intra.

1. „Man on the Edge” (z albumu The X Factor, 1995)^[3]
2. „Wrathchild” (z albumu Killers, 1981)
3. „Heaven Can Wait” (z albumu Somewhere in Time, 1986)
4. „Lord of the Flies” (z albumu The X Factor, 1995)
5. „Fortunes of War” (z albumu The X Factor, 1995)
6. „Blood on the World’s Hands” (z albumu The X Factor, 1995)
7. „Afraid to Shoot Strangers” (z albumu Fear of the Dark, 1992)
8. „The Evil That Men Do” (z albumu Seventh Son of a Seventh Son, 1988)
9. „The Aftermath” (z albumu The X Factor, 1995)
10. „Sign of the Cross” (z albumu The X Factor, 1995)
11. „2 Minutes to Midnight” (z albumu Powerslave, 1984)
12. „The Edge of Darkness” (z albumu The X Factor, 1995)
13. „Fear of the Dark” (z albumu Fear of the Dark, 1992)
14. „The Clairvoyant” (z albumu Seventh Son of a Seventh Son, 1988)
15. „Iron Maiden” (z albumu Iron Maiden, 1980)

Bisy^[3]:

1. „The Number of the Beast” (z albumu The Number of the Beast, 1982)
2. „Hallowed Be Thy Name” (z albumu The Number of the Beast, 1982)
3. „The Trooper” (z albumu Piece of Mind, 1983)

Uwagi:

• „Running Free” oraz „Sanctuary” (z albumu Iron Maiden, 1980) były wykonywane jedynie podczas wybranych koncertów festiwalowych, również w Ameryce Południowej^[3].
• „Blood On The World’s Hands”, „The Aftermath”, oraz „The Edge of Darkness” (z albumu The X Factor, 1995) zostały wykonane po raz pierwszy i ostatni tylko w ramach koncertów tej trasy^[3].

Oprawa trasy

Zespół po części zaprezentował widowisko nawiązujące do przedstawień z lat 80., jednakże dużo bardziej okrojone, choćby z uwagi na konieczność występowania w znacznie mniejszych obiektach, niż miało to miejsce przed laty^[4]. Scenografia ustawiona na średnich wymiarów scenie, przypominała reprodukcję ilustracji znajdujących się w booklecie albumu The X Factor. Estrada przypominała mroczną manufakturę, wyposażoną w podium i boczne cokoły, częściowo podświetlane. W głębi sceny kilkakrotnie zmieniały się backdropy z reprodukcjami nawiązującymi do ilustracji okładkowych promowanej płyty^[4].

Zespół nie wykorzystywał pirotechniki, natomiast maskotka – Eddie pojawiała się w wersji mobilnej (nawiązującej do jej wizji z okładki płyty) oraz w trakcie prezentacji utworu „Iron Maiden” – na ogromnym krześle elektrycznym w tyle estrady – w wersji identycznej, jak na rewersie książeczki płyty^[4]. Fani mogli dostrzec, jak maszkarą miotają elektrowstrząsy, zaś scenę zasnuwała para z suchego lodu. Oczywiście nie zabrakło efektownego oświetlenia. Estradę otaczały ramy tworzące prostokąt, wewnątrz którego widniały dwie większe, mobilne rampy tworzące literę „X”. Zespół wykorzystywał (oprócz tradycyjnych PAR 64) rzutniki, stroboskopy, zestawy halogenów oraz pojedyncze lasery. W trakcie utworu „Afraid to Shoot Strangers” nad sceną pojawiała się srebrzysta, lustrzana kula rzucająca refleksy świetlne na widownię i scenografię^[4].

W trakcie koncertów w arenach sportowych, na festiwalach oraz stadionach Ameryki Łacińskiej, zespół wykorzystywał ogromną scenę, wyposażoną w najnowocześniejsze nagłośnienie oraz rozbudowany system świetlny, wyposażony w 900 punktów świetlnych. Oprawa, choć generalnie nie mogła równać się pod względem rozmachu z koncertami grupy w minionym dziesięcioleciu, to podówczas mogła sprawiać pozytywne wrażenie^[4].

Daty trasy

UWAGA! w wyniku aktualizacji danych, nazwy obiektów nie muszą się pokrywać ze stanem pierwotnym, znanym z materiałów prasowych grupy.

Data	Miasto	Kraj	Obiekt
Europa – Promo Gig (Nicko McBrain)
4 czerwca 1995[uwaga 1]	Eindhoven	Holandia	Eindhoven Airport (Secret Show)
Azja
28 września 1995	Jerozolima	Izrael	Sing Sing
29 września 1995	Hajfa		The End
30 września 1995	Tel Awiw		Cinerama Theater
Afryka
5 października 1995	Johannesburg	RPA	Standard Bank Arena
7 października 1995	Durban		Village Green
9 października 1995	Kapsztad		Good Hope Center
Azja
12 października 1995	Bejrut	Liban	Center Parking Lot
Europa
14 października 1995	Ateny	Grecja	Stadion Peristeri
15 października 1995	Saloniki		Ivanofio Arena
16 października 1995	Sofia	Bułgaria	Hristo Botev Hall
17 października 1995	Bukareszt	Rumunia	Sala Polivalentă
20 października 1995	Budapeszt	Węgry	Petőfi Csarnok
21 października 1995	Żylina	Słowacja	Zimny Stadion
22 października 1995	Praga	Czechy	Výstavišcě Palace
24 października 1995	Warszawa	Polska	Hala Torwar
27 października 1995	Helsinki	Finlandia	Kulttuuritalo
29 października 1995	Sztokholm	Szwecja	Cirkus
30 października 1995	Oslo	Norwegia	Sentrum Scene
1 listopada 1995	Göteborg	Szwecja	Kåren
2 listopada 1995	Kopenhaga	Dania	K.B. Hallen
4 listopada 1995	Wolverhampton	Anglia	Civic Hall
5 listopada 1995	Glasgow	Szkocja	Barrowland Ballroom
6 listopada 1995	Manchester	Anglia	Manchester Apollo
8 listopada 1995	Leeds		Leeds Academy
9 listopada 1995	Newport	Walia	Newport Centre
10 listopada 1995	Londyn	Anglia	Brixton Academy
12 listopada 1995	Kolonia	Niemcy	E-Werk
13 listopada 1995	Deinze	Belgia	Brielpoort
14 listopada 1995	Bielefeld	Niemcy	PC69
16 listopada 1995	Paryż	Francja	Zénith de Paris
18 listopada 1995	Pampeluna	Hiszpania	Pabellon Anaitasuna
20 listopada 1995	Barcelona		Pavelló de la Vall d’Hebron
21 listopada 1995	Madryt		Real Madrid Pavilion
22 listopada 1995	Cascais	Portugalia	Pavilhão de Cascais
24 listopada 1995	Grenada	Hiszpania	Pabellón Ifagra
26 listopada 1995	Turyn	Włochy	Palastampa
27 listopada 1995	Modena		PalaPanini
28 listopada 1995	Rzym		PalaLottomatica
30 listopada 1995	Mediolan		Palatrussardi
1 grudnia 1995	Florencja		Palasport
2 grudnia 1995	Pordenone		Palasport Forum
3 grudnia 1995	Bolzano		PalaOnda
5 grudnia 1995	Genewa	Szwajcaria	Salle des Fêtes de Thonex
6 grudnia 1995	Zurych		Volkshaus
7 grudnia 1995	Fürth	Niemcy	Stadthalle
9 grudnia 1995	Hanower		Capitol
10 grudnia 1995	Lipsk		Haus Auensee
12 grudnia 1995	Brema		Aladin Music Hall
13 grudnia 1995	Hamburg		Docks
14 grudnia 1995	Berlin		Neue Welt
16 grudnia 1995	Wiedeń	Austria	Wiener Stadthalle
17 grudnia 1995	Monachium	Niemcy	Terminal 1
19 grudnia 1995	Stuttgart		Stuttgart Trade Fair
20 grudnia 1995	Neu-Isenburg		Hugenottenhalle
22 grudnia 1995	Kolonia		E-Werk
23 grudnia 1995	Zwolle	Holandia	IJsselhallen
12 stycznia 1996	Ateny	Grecja	Stadion Peristeri
13 stycznia 1996
14 stycznia 1996	Victoria	Gozo – Malta	Thunder Rabat
16 stycznia 1996	Acireale	Włochy	Palasport
17 stycznia 1996	Neapol		Palapartenope
18 stycznia 1996	Ankona		Palasport
19 stycznia 1996	Brescia		Palasport
21 stycznia 1996	Lublana	Słowenia	Hala Tivoli
23 stycznia 1996	Lyon	Francja	Le Transbordeur
24 stycznia 1996	Nicea		Théâtre de Verdure
26 stycznia 1996	Montpellier		Le Zénith
27 stycznia 1996	Montluçon		Anthanor Arena
28 stycznia 1996	Nancy		Le Zénith
30 stycznia 1996	Belfast	Irlandia Północna	Maysfield Leisure Centre
31 stycznia 1996	Dublin	Irlandia	SFX City Theatre
2 lutego 1996	Nottingham	Anglia	Rock City
Ameryka Północna
8 lutego 1996	Quebec, Quebec	Kanada	Pavillon de la Jeunesse
9 lutego 1996	Montreal, Quebec		Verdun Auditorium
11 lutego 1996	Toronto, Ontario		R.P.M. Warehouse
13 lutego 1996	Boston, Massachusetts	Stany Zjednoczone	Avalon
14 lutego 1996	Providence, Rhode Island		Lupo’s Heartbreak Hotel
16 lutego 1996	Nowy Jork, Nowy Jork		The Academy
17 lutego 1996	Filadelfia, Pensylwania		Electric Factory
19 lutego 1996	Baltimore, Maryland		Hammerjack’s
20 lutego 1996	Old Bridge, New Jersey		Birch Hill Night Club
21 lutego 1996	Harrisburg, Pensylwania		Birch Hill Night Club
23 lutego 1996	Pittsburgh, Pensylwania		Metropol
24 lutego 1996	Detroit, Michigan		Harpos Concert Theatre
25 lutego 1996	Cleveland, Ohio		Odeon Concert Club
27 lutego 1996	Cincinnati, Ohio		Annie’s
28 lutego 1996	Fort Wayne, Indiana		Pierre’s
29 lutego 1996	Chicago, Illinois		The Vic Theatre
2 marca 1996	Milwaukee, Wisconsin		The Rave
3 marca 1996	Minneapolis, Minnesota		Mirage
5 marca 1996	Saint Louis, Missouri		Mississippi Nights
7 marca 1996	Atlanta, Georgia		The Masquerade
8 marca 1996	Orlando, Floryda		Embassy
9 marca 1996	Fort Lauderdale, Floryda		The Edge
10 marca 1996	Jacksonville, Floryda		Shades
11 marca 1996	Nowy Orlean, Luizjana		House of Blues
12 marca 1996	Memphis, Tennessee		616
14 marca 1996	Houston, Teksas		Millennium
15 marca 1996	San Antonio, Teksas		Sneakers
16 marca 1996	Dallas, Teksas		Deep Ellum Live
17 marca 1996	Lubbock, Teksas		Depot
19 marca 1996	Albuquerque, Nowy Meksyk		Midnight Rodeo
20 marca 1996	Denver, Kolorado		Ogden Theater
21 marca 1996	Salt Lake City, Utah		Salt Air
23 marca 1996	Seattle, Waszyngton		Off Ramp Cafe
24 marca 1996	Vancouver, Kolumbia Brytyjska	Kanada	Commodore Ballroom
25 marca 1996	Portland, Oregon	Stany Zjednoczone	Roseland Theatre
27 marca 1996	Sacramento, Kalifornia		The Boardwalk
28 marca 1996	San Francisco, Kalifornia		Fillmore
30 marca 1996	Riverside, Kalifornia		Ventura Theatre
31 marca 1996	Las Vegas, Nevada		Beach Theatre
1 kwietnia 1996	Phoenix, Arizona		Electric Ballroom
2 kwietnia 1996	San Diego, Kalifornia		Soma
4 kwietnia 1996	Los Angeles, Kalifornia		The Palace
5 kwietnia 1996
Azja
11 kwietnia 1996	Tokio	Japonia	Nakano Sun Plaza
12 kwietnia 1996	Nagoja		Aichi Kinro Kaikan
14 kwietnia 1996	Fukuoka		Skara Espacio
16 kwietnia 1996	Osaka		Orix Theater
17 kwietnia 1996	Tokio		Kan-i Hoken Hall
18 kwietnia 1996			Nakano Sun Plaza
Europa
22 czerwca 1996[uwaga 2]	Kauhajoki	Finlandia	Nummijärvi Shore
30 czerwca 1996[uwaga 3]	Dessel	Belgia	Kastelsedijk
6 lipca 1996[uwaga 4]	Odense	Dania	Insel Fünen
13 lipca 1996[uwaga 5]	Weert	Holandia	Evenemententerrein A2 Weert
8 sierpnia 1996	Murcja	Hiszpania	Estadio Nueva Condomina
10 sierpnia 1996	Jerez de la Frontera		Recinto Ferial de Jerez
11 sierpnia 1996	Miajadas		Football Stadium
13 sierpnia 1996	Villarrobledo		Municipal Football Stadium
14 sierpnia 1996[uwaga 6]	Huesca		Festival Grounds
16 sierpnia 1996[uwaga 7]	Colmar	Francja	Colmar Expo.
17 sierpnia 1996[uwaga 8]	Cunlhat		Puy de Dôme
Ameryka Łacińska
24 sierpnia 1996[uwaga 9]	São Paulo	Brazylia	Estádio do Pacaembu
25 sierpnia 1996[uwaga 9]	Kurytyba		Estádio Couto Pereira
26 sierpnia 1996[uwaga 9]	Rio de Janeiro		Metropolitan Parking Lot
27 sierpnia 1996[uwaga 9]	Porto Alegre		Estádio Beira-Rio
29 sierpnia 1996[uwaga 9]	Santiago	Chile	Teatro Monumental
31 sierpnia 1996	Buenos Aires	Argentyna	Estadio Obras Sanitarias
1 września 1996
4 września 1996	Meksyk	Meksyk	Palacio de los Deportes
5 września 1996
7 września 1996	Monterrey		Auditorio Coca-Cola

Uwagi

1. Promo - show „Dynamo Open Air Festival”
2. "Nummirock Festival"
3. "Graspop Metal Meeting"
4. "Midtfyns Festival"
5. "Bospop Festival"
6. "Fraga Ferial Festival"
7. "Colmar Festival”
8. "Free Wheel Festival”
9. Headliner „Monsters of Rock”

• W zasadzie wszystkie koncerty trasy były wyprzedane^[5].
• Grupa po raz pierwszy zawitała do Słowenii, Rumunii, Bułgarii, RPA oraz Izraela^[5].
• Aż 43% koncertów odbywało się w kameralnych salach o pojemności od 1,5 tys. do 4 tys. widzów^[5].
• Koncert w Bejrucie został odwołany dzień wcześniej ze względu na protesty na tle religijnym^[5].
• Najbardziej kameralnym koncertem trasy okazał się występ w lokalu Thunder Rabat na wyspie Gozo. W koncercie wzięło udział kilkaset osób, data ta bywa często pomijana w oficjalnych materiałach publikowanych przez kierownictwo grupy^[5].
• Koncerty w Vancouver, Nowym Orleanie, Portland, Sacramento, San Francisco, Riverside, Las Vegas, Phoenix, San Diego, Meksyku oraz Porto Alegre zostały odwołane ze względu na problemy alergiczne wokalisty Blaze’a Bayleya^[5].
• 12 czerwca 1995 r. odbył się specjalny, ukryty pokaz promocyjny na gigantycznym festiwalu „Dynamo Open Air” podczas którego było obecnych przynajmniej 130 tys. widzów. Perkusista Nicko McBrain był gościem specjalnym imprezy^[5].
• Na 10 koncertów w Ameryce Łacińskiej sprzedano około 300 tys. biletów^[5]. Grupa w tym rejonie świata cieszyła się wciąż niesłabnącym powodzeniem.
• Koncerty na brazylijskich stadionach były częścią festiwalu „Monsters of Rock” z Iron Maiden jako headlinerem. Zgromadziły łącznie aż 180 tys. widzów. Największy z nich odbył się w São Paulo, zespół oglądało tam ponad 65 tys. fanów^[5].
• Trasa cieszyła się bardzo dużym powodzeniem we Francji, Grecji, Hiszpanii, oraz Włoszech, gdzie zespół sumarycznie zobaczyło aż 470 tys. widzów na 33 koncertach^[5].
• W Skandynawii, Niemczech, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Japonii i USA zespół zagrał ponad 70 koncertów, jednak odbywały się one w kameralnych obiektach o pojemności od 1,5 - 5 tys widzów^[5].
• 24 października 1995 formacja dała pierwszy od dziewięciu lat koncert w Polsce. Wystąpili na warszawskim Torwarze wypełnionym niemal po brzegi^[5].
• Zespół bardzo ciepło przyjęto w krajach byłego Bloku Wschodniego. 7 koncertów w Czechach, Bułgarii, Rumunii, Polsce, Słowenii, Słowacji i na Węgrzech zobaczyło około 60 tys. fanów^[5].
• Koncerty w Hiszpanii oraz Grecji zgromadziły sumarycznie największą publiczność, przed jaką grupa zagrała w tych krajach w ramach jednej trasy^[5].
• Trasa "The X Factour 1995/96" pozwoliła zespołowi przetrwać w najcięższych czasach dla klasycznych odmian rocka i heavy metalu.

Przypisy

1. Mick Wall: Iron Maiden: Run to the Hills, the Authorised Biography. Sanctuary Publishing, s. 313. ISBN 1-86074-542-3.
2. TXF Supports. maidenfrance.fr, 12 września 2011. (fr.).
3. Setlists. ironmaidencommentary.com, 23 października 2003. (ang.).
4. Oprawa 1995. ironmaiden.com. [dostęp 2014-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-10)]. (ang.).
5. Lawrence Paterson: Blaze Bayley: At the End of the Day. Blaze Bayley Recordings Ltd., 2010, s. 72 – 76. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Official website