Kapsztad

Kapsztad (afr. Kaapstad, wym. [ˈkɑːpstat]; xhosa iKapa; ang. Cape Town, wym. [ˈkeɪp taʊn]) – najstarsze i jedno z największych pod względem liczby mieszkańców miasto w Południowej Afryce, legislacyjna stolica tego kraju oraz Prowincji Przylądkowej Zachodniej. Liczy ok. 4 mln mieszkańców, z czego ok. 45% stanowią Koloredzi, 17% stanowi ludność biała, a 35% to czarni Afrykanie i Azjaci (Hindusi, Chińczycy).

Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „Cape Town”. Zobacz też: serial telewizyjny Cape Town.

Kapsztad

Cape Town, Kaapstad

Herb Flaga
Państwo	Południowa Afryka
Prowincja	Przylądkowa Zachodnia
Burmistrz	Dan Plato (DA)
Powierzchnia	2 461[1] km²
Wysokość	0 m n.p.m.
Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość	3 776 000'[1] (dystrykt 3,7 mln) 1429 os./km²
Nr kierunkowy	narodowy: 021 międzynarodowy: +2721
Kod pocztowy	7***
Tablice rejestracyjne	CA
Położenie na mapie Prowincji Przylądkowej Zachodniej Kapsztad
Położenie na mapie Południowej Afryki Kapsztad
33°55′31″S 18°25′26″E
Strona internetowa

Mapa Zatoki Stołowej i Kapsztadu z 1882

Kapsztad i Góra Stołowa widziane z Robbeneiland

Dystrykt metropolitalny City of Cape Town, pokrywający się w dużym stopniu z aglomeracją kapsztadzką, zamieszkuje ponad 4,4 miliona mieszkańców i jest drugim co do liczby ludności w kraju.

Miasto położone jest nad Zatoką Stołową (afr. Tafelbaai), na północ od Przylądka Dobrej Nadziei i False Bay (Valsbaai „Fałszywa Zatoka”), u podnóża Góry Stołowej (Tafelberg, 1087 m n.p.m.).

Historia

Kapsztad (Cape Town) został założony w roku 1652 przez Holenderską Kompanię Wschodnioindyjską jako stacja zaopatrzenia dla okrętów Kompanii w drodze do posiadłości w Azji. Miejsce zostało wybrane z powodu położenia w zatoce, co czyniło Kapsztad miejscem spokojnej przystani w osłonięciu od silnych wiatrów. Morze wokół Kapsztadu miało złą sławę wśród żeglarzy i było nazywane Przylądkiem Sztormów.

Pierwszy Europejczyk osiedlił się w Kapsztadzie 6 kwietnia 1652. Kapsztad jest najstarszym miastem w Afryce Południowej.

W latach 1666–1679 wybudowano Zamek Dobrej Nadziei – najstarszy zachowany do dziś budynek w mieście.

Osadnicy holenderscy usunęli tubylców, a w ich miejsce sprowadzili do pracy niewolników z Azji. Na początku XIX wieku, w roku 1806, Kapsztad został zdobyty przez Brytyjczyków. W późniejszym okresie port był ważnym tranzytowym i strategicznym miejscem. Również w czasie wojny burskiej w latach 1899–1902 spełniał zadanie bazy wojsk brytyjskich.

• 1814–1910 – stolica Kraju Przylądkowego, kolonii brytyjskiej
• od 1910 – stolica konstytucyjna Związku Południowej Afryki
• od 1961 – stolica Republiki Południowej Afryki
• na wyspie Robbeneiland był więziony południowoafrykański przywódca Nelson Mandela

3 grudnia 1967 w kapsztadzkiej klinice Grooteschuur zostało po raz pierwszy na świecie przeszczepione ludzkie serce. Dokonał tego kardiochirurg dr Christiaan Barnard.

W 2010 roku Kapsztad był jednym z gospodarzy mistrzostw świata w piłce nożnej.

Demografia

Kapsztad jest miastem wielojęzycznym. Głównymi językami są: angielski (68%), afrikaans (23%), i xhosa (3%).

Religiami wyznawanymi są chrześcijaństwo (76,6%), islam (9,7%), judaizm (0,5%), hinduizm (0,2%). 10,7% ludności miasta to ateiści.

Gospodarka

Miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłowym i handlowym.

Przemysł

• motoryzacyjny
• stoczniowy
• włókienniczy
• metalowy
• chemiczny
• spożywczy
• drzewny
• cementowy

Transport

Do miasta prowadzi droga krajowa nr 7 od granicy z Namibią^[2]. Zaczynają się w nim także drogi krajowe nr 2 przez Port Elizabeth i Durban do Ermelo^[3] oraz nr 1 przez Bloemfontein, Johannesburg, Pretorię i Polokwane do granicy z Zimbabwe^[4].

Kapsztad pozostaje ważnym portem handlowym, posiada również międzynarodowy port lotniczy (CPT).

Atrakcje turystyczne

• wyspa Robbeneiland z muzeum w dawnym więzieniu (gdzie przez 18 lat więziono Nelsona Mandelę)
• ogród botaniczny Kirstenbosch
• siedliska pingwinów w Simonstown
• kolejka linowa na Górę Stołową
• obserwatorium astronomiczne
• oceanarium
• port jachtowy
• zamek i kościół (z XVII wieku)
• Muzeum Historii Kultury
• uzdrowiska, kurort nadmorski
• zabytkowe budynki w dzielnicy Constantia
• ośrodek sportów paralotniarskich
• kilkanaście wraków statków (atrakcja dla płetwonurków)
• winnice w granicach aglomeracji

Bezpieczeństwo

W 2021 roku ze współczynnikiem zabójstw 75,0 na 100 tys. mieszkańców, zostało uznane najbardziej niebezpiecznym miastem Afryki, wyprzedzając nawet Mogadiszu^[5].

Współpraca

Miejscowości partnerskie: (opracowano na podstawie materiału źródłowego^[6])

• Akra
• Buenos Aires
• Antwerpia
• Atlanta
• Bużumbura
• Dubaj
• Hangzhou
• Houston
• Huangshan
• Izmir
• Malmö
• Miami-Dade
• Monachium
• Monterrey
• Nairobi
• Rio de Janeiro
• Shenzhen
• Warna
• Wuhan

Zobacz też

• De Waterkant (dzielnica miasta)