Remove ads
Teresa Maria Lipowska-Zaliwska z domu Wittczak (ur. 14 lipca 1937 w Warszawie) – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna.
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia |
14 lipca 1937 |
|---|---|
| Zawód | |
| Współmałżonek |
1) Aleksander Lipowski |
| Lata aktywności |
od 1950 |
| Odznaczenia | |
   | |
 | |
8 lutego 2020
Jest najstarszą córką urzędników, Marii z domu Niegowskiej i Eugeniusza Wittczaków[1][2]. Pierwsze lata życia spędziła w Warszawie, po wojnie zamieszkała z rodziną w Łodzi[3]. Wychowywała się z dwójką młodszego rodzeństwa, siostrą Elżbietą (1941–1990) i bratem Andrzejem (ur. 1945)[4].
W dzieciństwie rozpoczęła naukę gry na fortepianie[5], poza tym grała w przedstawieniach szkolnych i recytowała wiersze, a w wieku dziewięciu lat zadebiutowała na deskach teatru, grając królewnę-żabkę w spektaklu Za siedmioma górami wystawianym w Teatrze Lutnia w Łodzi[6]. Mając 13 lat, debiutowała na ekranie jako statystka w filmie Pierwszy start Leonarda Buczkowskiego[7].
W 1955 ukończyła średnią szkołę muzyczną w klasie fortepianu w Łodzi, dwa lata później ukończyła studia na Wydziale Aktorskim PWSFTviT w Łodzi[8].
W latach 60. zaczęła występować w Teatrze Telewizji[9], pracowała też w Teatrze Polskiego Radia[10]. W latach 1957–1975 występowała w warszawskim Teatrze Ludowym, następnie do 1985 – w Nowym[11]. Grała też w Teatrze Współczesnym[12] i TM „Roma”[13]. W latach 1985–1992 była etatową aktorką Teatru Syrena w Warszawie[14], w którym kontynuowała pracę także po przejściu na emeryturę. Wiele lat była związana z kabaretem „Dudek”[15].
Od 2000 występuje jako Barbara Mostowiak, nestorka rodu w serialu TVP2 M jak miłość[16].
W 2007 obchodziła jubileusz 50 lat pracy zawodowej na scenie podczas benefisu w Teatrze Kwadrat w Warszawie[17] oraz została jedną z bohaterek książki Siła codzienności Marzanny Graff[18].
W 2010 została wyróżniona nagrodą Wielki Splendor przez Zespół Artystyczny Teatru Polskiego Radia[19].
W 2017 została uhonorowana Odznaką „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”[20]. Również w 2017 premierę miała książka pt. „Nad rodzinnym albumem”, będąca wywiadem z aktorką przeprowadzonym przez Ilonę Łepkowską[21].
Remove ads
W 1957 poślubiła Aleksandra Lipowskiego[22], operatora filmowego, z którym rozwiodła się po trzech latach małżeństwa[23]. W grudniu 1963 wyszła za aktora Tomasza Zaliwskiego[24]; ślubu udzielił im ks. Jan Twardowski[25]. Byli małżeństwem aż do śmierci Zaliwskiego w 2006[23]. Ma z nim syna Marcina[26]. Mieszka na warszawskich Kabatach[27].
Filmy
| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
|---|---|---|---|
| 1950 | Pierwszy start | junaczka | obyczajowy, reżyseria: Leonard Buczkowski |
| 1956 | Szkice węglem | pomocnica kucharki | obyczajowy, reżyseria: Antoni Bohdziewicz |
| Nikodem Dyzma | kobieta towarzysząca złodziejowi w restauracji | komedia, reżyseria: Jan Rybkowski | |
| 1962 | Spóźnieni przechodnie. Stary profesor | dziewczyna na rowerze | obyczajowy, reżyseria: Jerzy Antczak |
| 1965 | Piwo | barmanka we współczesności | krótkometrażowy, reżyseria: Stanisław Różewicz |
| Sam pośród miasta | żona Pawła | psychologiczny, reżyseria: Halina Bielińska | |
| 1966 | Sublokator | milicjantka Fredzia Kwaśniewska | komedia, reżyseria: Janusz Majewski |
| 1967 | Skok | kasjerka Anna Pielak | sensacyjny, reżyseria: Kazimierz Kutz |
| 1968 | Wniebowstąpienie | kobieta przed sklepem z wiadomością od Bukina | wojenny, reżyseria: Jan Rybkowski |
| Hasło Korn | por. Krystyna Kacperska | szpiegowski, reżyseria: Waldemar Podgórski | |
| 1969 | Rzeczpospolita babska | sierżant Danuta Pawlak | komedia, reżyseria: Hieronim Przybył |
| Nowy | Barbara | komedia, reżyseria: Jerzy Ziarnik | |
| 1970 | Przystań | Żeberkiewiczowa | obyczajowy, reżyseria: Paweł Komorowski |
| 1971 | Złote koło | porucznik Elżbieta Zalewska | sensacyjny, reżyseria: Stanisław Wohl |
| 1972 | Znak | żona | krótkometrażowy, reżyseria: Irena Kamieńska |
| 1973 | Profesor na drodze | Helena Grzegorkowa | komediodramat, reżyseria: Zbigniew Chmielewski |
| Bułeczka | Szulcowa, matka Karola, sąsiadka Marczaków | dla dzieci, reżyseria: Anna Sokołowska | |
| 1974 | Linia | Elżbieta Górczynowa | obyczajowy, reżyseria: Kazimierz Kutz |
| Obrazki z życia. Dziewczyna i „Akwarius” | matka Bożeny | obyczajowy, reżyseria: Agnieszka Holland | |
| 1975 | Noce i dnie | Stacha Łuczakówna | kostiumowy, psychologiczny, reżyseria: Jerzy Antczak |
| 1978 | Wśród nocnej ciszy | Helena Wańkowa | kryminał, reżyseria: Tadeusz Chmielewski |
| 1979 | Ty pójdziesz górą | Maria Konopnicka | biograficzny, reżyseria: Zygmunt Skonieczny |
| 1980 | Placówka | Jagna | obyczajowy, reżyseria: Zygmunt Skonieczny |
| Dziewczyna i chłopak | ciocia Ola | przygodowy, reżyseria: Stanisław Loth | |
| Klucznik | żona klucznika | psychologiczny, reżyseria: Wojciech Marczewski | |
| Ballada o Januszku | Pola Karolakowa (sąsiadka Smoliwąsowej)[28] | etiuda, reżyseria: Ryszard Zatorski, Tomasz Snopkiewicz | |
| 1981 | Kto ty jesteś | Halina, żona rencisty | cykl filmowy, reżyseria: Ryszard Filipski |
| 1983 | Podróż nad morze | dyrektorka pogotowia opiekuńczego | film drogi, reżyseria: Ryszard Rydzewski |
| Marynia | Bigielowa | obyczajowy, reżyseria: Jan Rybkowski | |
| Katastrofa w Gibraltarze | Helena Sikorska | wojenny, reżyseria: Bohdan Poręba | |
| 1984 | Alabama | matka Bożeny | obyczajowy, reżyseria: Ryszard Rydzewski |
| Dłużnicy śmierci | gość na weselu „Wertepa” | dramat, reżyseria: Włodzimierz Gołaszewski | |
| 1986 | A żyć trzeba dalej | żona kapitana Wenty[29] | psychologiczny, reżyseria: Roman Wionczek |
| 1987 | Zakole | pani Teresa | obyczajowy, reżyseria: Włodzimierz Olszewski |
| 1988 | Przeprawa | żona lubelskiego współpracownika Karola | wojenny, reżyseria: Wiktor Turow |
| 1989 | Qui vivra verra… | Maria Koszutska | biograficzny, reżyseria: Lucyna Smolińska |
| Czarny wąwóz | gospodyni Ludwika (głos) | sensacyjny, reżyseria: Janusz Majewski | |
| 1990 | Armelle | ciotka Jurka (głos) | obyczajowy, reżyseria: Jacek Lenczowski |
| 1991 | Kuchnia polska | dyrektorka szkoły | polityczny, reżyseria: Jacek Bromski |
| 1993 | Kraj świata | kobieta w kolejce po paszport | komedia, reżyseria: Maria Zmarz-Koczanowicz |
| 1995 | Tato | Jadwiga Fornalczyk | dramat, reżyseria: Maciej Ślesicki |
| 1996 | Pułkownik Bunkier | matka | dramat, reżyseria: Kujtim Çashku |
| 1997 | Sara | sprzedawczyni | sensacyjny, reżyseria: Maciej Ślesicki |
| Przystań | matka Jana | dramat, reżyseria: Jan Hryniak | |
| 2009 | Królowa śniegu | babcia | dramat obyczajowy, reżyseria: Maciej Michalski |
| 2016 | Za niebieskimi drzwiami | pani Cybulska | dla dzieci, reżyseria: Mariusz Palej |
| Framed | matka (głos) | thriller, reżyseria: Piotr Śmigasiewicz | |
| 2023 | Uwierz w Mikołaja | babcia Helenka[29] | film familijny, reżyseria: Anna Wieczur-Bluszcz |
Źródło: Filmpolski.pl[29].
Seriale telewizyjne
| Rok | Tytuł | Rola | Reżyseria |
|---|---|---|---|
| 1964 | Barbara i Jan | robotnica w zakładach im. Róży Luksemburg (odc. 1) | Hieronim Przybył, Jerzy Ziarnik |
| 1970 | Przygody psa Cywila | nauczycielka (odc. 7) | Krzysztof Szmagier |
| 1973 | Wielka miłość Balzaka | Olimpia Rossini (głos) | Wojciech Solarz |
| 1973 | Stawiam na Tolka Banana | kurator Turska (odc. 1, 5, 7) | Stanisław Jędryka |
| 1974 | Polizeiruf 110 | Drau Fischer (odc. specjalny) | Heinz H. Seibert |
| 1975 | Dyrektorzy | siostra Szymanka (odc. 4) | Zbigniew Chmielewski |
| 1976 | Zezem
Polskie drogi |
żona właściciela nowego fiata
kierowniczka szkoły podstawowej w Porytem |
Janusz Zaorski
Janusz Morgenstern |
| 1977 | Noce i dnie | Stacha Łuczakówna (odc. 4, 6) | Jerzy Antczak |
| 1977 | Lalka | Szperlingowa (odc. 1) | Ryszard Ber |
| 1977 | Dziewczyna i chłopak | ciocia Ola (odc. 2-3, 5-6) | Stanisław Loth |
| 1978 | Ślad na ziemi | Zofia Jasparska (odc. 5) | Zbigniew Chmielewski |
| 1978 | Rodzina Połanieckich | Bigielowa (odc. 1-2, 4-7) | Jan Rybkowski |
| 1980 | Tylko Kaśka | nauczycielka Piotrkowska (odc. 1-5) | Włodzimierz Haupe |
| 1983–1986 | Blisko, coraz bliżej | Teresa Pasternik-Wanota | Zbigniew Chmielewski |
| 1984 | Pan na Żuławach | Teosia Markowiczka | Sylwester Szyszko |
| 1987 | Ballada o Januszku | Pola Karolakowa (odc. 1-6, 8) | Henryk Bielski |
| 1990 | W labiryncie | pielęgniarka na oddziale doktora Kubiaka | Paweł Karpiński |
| 1991–1992 | Kuchnia polska | dyrektorka szkoły (odc. 1-3) | Jacek Bromski |
| 1993–1994 | Zespół adwokacki | Maria Malak (odc. 2-3, 9) | Andrzej Kotkowski |
| 1995 | Dom | pułkownikowa Poznańska (odc. 14) | Jan Łomnicki |
| 1996–1998 | Matki, żony i kochanki | Stefania Pawelec | Juliusz Machulski, Ryszard Zatorski |
| 1997 | 13 posterunek | pani Lucynka, właścicielka psa Homera (odc. 5) | Maciej Ślesicki |
| 1999–2000 | Klan | mgr Helena Frączak (sezon 3) | różni |
| 1998 | Gosia i Małgosia | matka Gosi | Jerzy Gruza |
| 2000–2001 | Miasteczko | przyjaciółka babci Oli | Maciej Wojtyszko |
| 2000, 2003 | Miodowe lata | Hanna Halska z d. Kuczek (odc. 52, 116) | |
| 2000–nadal | M jak miłość | Barbara Mostowiak | różni |
| 2003 | Baśnie i bajki polskie | Czarownica / kruk (głos, odc. 3) | Artur Wrotniewski |
| 2009 | Na dobre i na złe | Jadwiga Białobrzeska (odc. 378) | Grzegorz Lewandowski |
| 2010 | Duch w dom | Krysia (odc. 6) | Maciej Dutkiewicz |
Źródło: Filmpolski.pl[29].
- 1964: Śpiąca królewna – wróżka #2
- 1973: O krasnoludkach i o sierotce Marysi – królowa Tatra
- 1976: Baśnie o Bolku i Lolku: Królowa Zima – Królowa Zima
- 1976: Pinokio – Wróżka
- 1978: Tomcio Paluch – Walentowa
- 1979: Calineczka – Chrabąszczowa
- 1984: Król Maciuś na wyspie bezludnej – nauczycielka (odc. 5)
- 1988: Los i łut szczęścia – Kobieta (odc. 2)
- 1988: Pies i wilk – Gospodyni
- 199?: Czarodziejski fikołek, czyli to nie moja sprawa – pani z jabłkami
- 199?: Doktor Żywago – Matka Borysa
- 1993−1994: Kajtuś czarodziej – Kobieta #1
- 1995: Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki
- 1996: Filip
- 1996: Fermenty
- 1997: Noc wigilijna – kuma II
- 1998: Chłopi – Wójtowa
- 1998: Nad Niemnem – Starzyńska, matka Janka Bohatyrowicza (odc. 12-13)
- 1999: Anna Karenina – Elżbieta Pietrowna (odc. 34)
- 1999: Złodziej – Matka
- 2000: Chata za wsią – Baba #1 (odc. 4)
- 2000: Maskarada
- 2001: Moralność pani Dulskiej
- 2002: Stara baśń – Jaga (odc. 2, 7)
- 2003: Przygody Dona Kichota – gospodyni (odc. 2-3, 23, 40)
- 2004: Przemiana – posługaczka
- 2008: Porządki – Sąsiadka
- 2010: Narrenturm – Megiera I
- 2011: Ostatnie życzenie – Babka (Kraniec świata)
- 2012: Boży bojownicy – Starucha
- 2016: Biblia Audio. Superprodukcja
- 2018-nadal: W Jezioranach – Stanisława Dobrowolska-Lepieszkowa[30]
Remove ads
Spis sporządzono na podstawie materiału źródłowego[29][31]:
- 1981–1990: Smerfy – Chlorinda
- 1983–1987: Fraglesy (druga wersja dubbingowa) – Wiedźma Ple-Ple
- 1986: Wielki mysi detektyw – pani Judson
- 1990: Pinokio – Wiedźma Rachela (odc. 6-7)
- 1990–1991: Muminki –
- Filifionka,
- mama Małej Mi
- 1990–1993: Zwariowane melodie
- 1990–1994: Super Baloo (pierwsza wersja dubbingowa) –
- Luisa La Mur,
- ciotka Luisa
- 1991: Czarnoksiężnik z Krainy Oz – Zła Czarownica z Zachodu
- 1991–1993: Powrót do przyszłości
- 1992: Kot w butach – różne głosy
- 1992: Nowe podróże Guliwera – Fozla
- 1992–1993: The Addams Family – Babcia
- 1992–1993: Goofy i inni (pierwsza wersja dubbingowa) – członkini jury w teleturnieju na najlepszą gospodynię domową
- 1992–1997: Kot Ik! – babcia (odc. 1)
- 1992: Kometa nad Doliną Muminków – Filifionka
- 1992: W 80 marzeń dookoła świata
- 1993: Tom i Jerry: Wielka ucieczka (pierwsza i druga wersja dubbingowa) – Ciotka Figg
- 1993: Pszczółka Maja – Klementyna (druga wersja dubbingu odc. 1-2)
- 1994: Niekończąca się opowieść III: Ucieczka z krainy Fantazji – żona Pożeracza Skał
- 1994: Przygody Myszki Miki i Kaczora Donalda (pierwsza wersja dubbingowa)
- 1994–1998: Spider-Man –
- Anna Watson (pierwsza wersja dubbingowa),
- Madame Web (pierwsza wersja dubbingowa),
- Glory Grant (druga wersja dubbingowa, odc. 13, 42),
- prezenterka telewizyjna (druga wersja dubbingowa, odc. 40)
- 1995: Tom i Jerry – Mamcia Dwa Buty
- 1995–1997: Freakazoid! – mama Dextera
- 1995: Babe – świnka z klasą – pani Hoggett
- 1996: 101 dalmatyńczyków – niania
- 1996–2000: W jeżynowym grodzie
- 1997: Zakochany kundel (druga wersja dubbingowa) – ciotka Sara
- 1997–2004: Johnny Bravo – pani Bravo
- 1997–1998: Przygody Olivera Twista
- 1997–1999: Tex Avery przedstawia – różne głosy
- 1998: Flintstonowie (trzecia wersja dubbingowa)
- 1998: Jetsonowie (druga wersja dubbingowa)
- 1998: Scooby Doo – organizatorka przyjęcia w Halloween (odc. 11)
- 1998: Eerie, Indiana: Inny wymiar – Matylda Lloyd
- 1998–2004: Atomówki – pani Malina
- 1998: Babe: Świnka w mieście – Esme Hoggett
- 1998: Dziewczynka z orzeszka – narrator
- 1998: Przygody Kuby Guzika – pani Miażdżący Ząb
- 1998: Mulan – babcia Fa
- 1998: Gargantua – Królowa Kiełbaska
- 1999–2002: Liga dżentelmenów
- 2000: Sali Mali – narratorka
- 2000: Uciekające kurczaki – Bunty
- 2000–2001: Przygody Kuby Guzika – pani Miażdżący Ząb
- 2000–2006: Kajtuś – narrator
- 2001: Zakochany kundel II: Przygody Chapsa – ciotka Sara
- 2001: Spirited Away: W krainie bogów – Zeniba
- 2001–2004: Samuraj Jack – jedno z żywiołów chroniących Kamień Neptuna
- 2002: Nowy Scooby Doo – Babcia Addams (odc. 3)
- 2004: Mulan II – babcia Fa
- 2005: Gwiazdka z Johnnym Bravo – pani Bravo
- 2006: Tom i Jerry: Piraci i kudłaci – Mama
- 2010: God of War: Duch Sparty – Tera
- 2010: Dom baśni – zła czarownica
- 2011: Koszmarny Karolek – Pani Kat-Toporska
- 2014: Pszczółka Maja – królowa
- 2017: Coco – prababcia Coco
Remove ads
Odznaczenia
- 1977: Złoty Krzyż Zasługi
- 1984: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 2007: Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[32]
- 2017: Odznaka „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”[33]
- 2023 Honorowy Medal 600-lecia Miasta Łodzi "za działania na rzecz rozwoju Łodzi przyznawane z okazji 600-lecia Miasta"[34]
Nagrody
- 2004: nagroda „Tele Ekran” przyznana przez czytelników pisma „Tele Tydzień” za rolę Barbary Mostowiak w M jak miłość[29]
- 2017: nagroda „Platynowa Telekamera 2017”[35]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads