Loading AI tools
gatunek ptaka Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Płochacz czarnogardły[3] (Prunella atrogularis) – gatunek małego ptaka z rodziny płochaczy (Prunellidae). Występuje w zachodniej i centralnej Azji oraz na skrajnie wschodnich krańcach Europy. Nie jest zagrożony wyginięciem.
| Prunella atrogularis[1] | |||
| (Brandt, 1843) | |||
-cropped.jpg) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
płochacz czarnogardły | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 lęgowiska występuje przez cały rok zimowiska | |||
Po raz pierwszy gatunek opisał Johann Friedrich Brandt w 1843. Holotyp pochodził z Semeju (dawniej Semipałatyńsk; północno-wschodni Kazachstan). Nowemu gatunkowi nadał nazwę Accentor atrogularis[4]. Obecnie (2022) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza płochacza czarnogardłego w rodzaju Prunella. Wyróżnia dwa podgatunki[5]. Dwa proponowane podgatunki, P. a. lucens i P. a. menzbieri zsynonimizowano z P. a. huttoni[6].
IOC wyróżnia następujące podgatunki[5]:
Zagubione ptaki odnotowywano m.in. w Niemczech (styczeń 2012 – drugie stwierdzenie[7]), Francji (1997 – pierwsze stwierdzenie[8]), Turcji (2014 – pierwsze stwierdzenie[9]), Finlandii (do października 2016 – 11 stwierdzeń), Szwecji (do listopada 2017 – 9 stwierdzeń)[10], Norwegii (2013 – pierwsze stwierdzenie)[11], na Litwie (2015 – pierwsze stwierdzenie)[12], na Słowacji[13], w Kuwejcie (1995 – pierwsze stwierdzenie)[14]. W 1975 miało miejsce pierwsze stwierdzenie dla Omanu; początkowo ptaka błędnie zidentyfikowano jako płochacza pstrego (P. ocularis). Po 20 dniach od obserwacji ptak został zabity i przekazany do Muzeum Historii Naturalnej w Tring[15]. Zagubione ptaki notuje się też w nietypowych rejonach w Rosji, np. w regionie Kirowa w 2015; ogółem rzadko te ptaki pojawiają się w równinnych, europejskich częściach Rosji[16].
W Polsce stwierdzony został po raz pierwszy w marcu 2021 w miejscowości Miączyn w powiecie zamojskim[17]. Po zaakceptowaniu stwierdzenia[18] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego wciągnęła płochacza czarnogardłego na Listę awifauny krajowej[19].
Długość ciała wynosi 13,5[20]–17 cm, masa ciała 14,5–23,6 g. Długość skrzydła u samców: 68–77 mm, u samic: 68–73 mm[21]. W szacie godowej płochacze czarnogardłe mają ciemnobrązowe ciemię, niekiedy z szaropłowymi krawędziami piór. Szyja i górna część grzbietu mają barwę płowobrązową, pokryte są ciemnobrązowymi paskami. Kuper i pokrywy nadogonowe szarobrązowe. Brew jasna, niemal biała, sięga aż po kark. Kantarek, pokrywy uszne, broda i gardło ciemnobrązowe, pierś płowa (ciepła, pomarańczowa[20]). Pozostała część spodu ciała ma barwę brudnobiałą, na bokach występują ciemnobrązowe paski. Nogi żółte, tęczówka brązowa[21]. Na jesieni płochacze czarnogardłe można odróżnić od innych po jasnej, płowordzawej brwi oraz białych końcówkach czarnych piór na gardle[20].
_(8079420223).jpg)
Płochacze czarnogardłe gniazdują w lasach iglastych (ze świerkami, modrzewiami, jodłami) z zakrzewionymi przecinkami, lasach mieszanych z osikami i brzozami oraz świetlistych lasach jałowcowo-świerkowych na wysokości 1400–2800 m n.p.m. w Tienszanie i 1400–2000 m n.p.m. w Ałtaju. Podczas przelotów odwiedzają lasy, w tym nadrzeczne, ogrody, zachwaszczone tereny, rzadko trzcinowiska[21]. Płochacze czarnogardłe odzywają się delikatnym ti-ti-ti, podobnie jak inni mali przedstawiciele rodzaju. Ich pieśń przypomina pieśń pokrzywnicy (P. modularis), jest bezładna i wykazuje niewielki zakres tonalny, zwrotki są nieznacznie cichsze i krótsze. Mniej jest w niej czystych nut niż u pokrzywnicy[20]. Płochacze czarnogardłe żywią się głównie owadami i innymi stawonogami, jedzą także pozostałe bezkręgowce, w tym ślimaki. Zjadają także ziarno, głównie zimą[6].
Większość informacji na temat rozrodu płochaczy czarnogardłych pochodzi z badań nad przedstawicielami P. a. huttoni prowadzonych w Tienszanie. Okres lęgowy trwa od maja do sierpnia. Prawdopodobnie ptaki te wyprowadzają dwa, być może trzy lęgi[6]. Pary gniazdują 40–200 m od siebie. Gniazda umieszczone są na drzewach (świerkach, modrzewiach) lub krzewach (jałowcach, wiciokrzewach, wierzbach, różach dzikich, dereniach) na wysokości 0,4–15 m nad ziemią (zazwyczaj 1–2 m). Budulec stanowią cienkie gałązki, suche trawy i mech, wyściółkę zaś włosie, puch roślinny i pióra. Gniazdo buduje samica; zajmuje jej to 7–18 dni. Zniesienie liczy 3–6 jaj. Inkubacja trwa 11–14 dni, samica wysiaduje sama; samiec okazjonalnie ją karmi. Obydwa ptaki z pary karmią młode, które opierzają się w pełni po 11–14 dniach[21].
IUCN uznaje płochacza czarnogardłego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2021). Liczebność światowej populacji wstępnie szacuje się na 10–100 tysięcy dorosłych osobników[2]. BirdLife International ocenia trend populacji jako stabilny[22].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
