Remove ads
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Komenda Rejonu Uzupełnień Sanok (KRU Sanok) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1919 |
Rozformowanie |
1939 |
Tradycje | |
Rodowód |
PKU 2 psp |
Działania zbrojne | |
wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Podległość |
OKU Kraków |
Skład |
PKU typ I |
24 maja 1919 roku, w związku z rozkazem ministra spraw wojskowych o terytorialnym kompletowaniu pułków piechoty w Galicji, została ustanowiona Powiatowa Komenda Uzupełnień w Sanoku dla 2 Pułku Strzelców Podhalańskich. Komenda obejmowała swoją właściwością powiaty: sanocki, krośnieński i liski. Została podporządkowana Okręgowej Komendzie Uzupełnień w Krakowie. Organizacja komendy miała być przeprowadzona do 10 czerwca 1919 roku. Jednocześnie minister nakazał czasowo „zwinąć działalność” Powiatowej Komendy Uzupełnień w Cieszynie[3]. 12 czerwca 1919 roku minister spraw wojskowych ustanowił dotychczasową obsadę PKU Cieszyn jako obsadę PKU Sanok[4].
W czerwcu 1921 roku PKU 2 psp była podporządkowana Dowództwu Okręgu Generalnego „Kraków” i obejmowała swoją właściwością powiaty: krośnieński, liski i sanocki[5].
Z dniem 1 czerwca 1922 roku została zlikwidowana gospoda inwalidzka przy PKU Sanok[6].
Oficer instrukcyjny przy PKU kpt. Stefan Tadeusz Halski pełnił równocześnie obowiązki komendanta Oddziału Związku Strzeleckiego w Sanoku, który latem 1922 roku liczył 30 czynnych członków i zakończył szkolenie rekruckie, a ochotnicy po ukończeniu szkolenia podstawowego mieli prawo zgłoszenia na kurs podoficerski[7].
18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[8], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[9]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[10][11]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[12].
Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[10]. W skład PKU Jasło w Sanoku wchodziły trzy referaty: I) referat administracji rezerw, II) referat poborowy i referat inwalidzki[10]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[13][14][15].
12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[16].
Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Jasło w Sanoku normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[17]
1 października 1927 roku minister spraw wojskowych zmienił dotychczasową nazwę „PKU Jasło w Sanoku” na „PKU Sanok” oraz zmienił skład jej okręgu poborowego. Powiat strzyżowski został włączony do PKU Rzeszów, a powiat jasielski do nowo powstałej PKU Jasło, natomiast powiat liski został wyłączony z PKU Sambor i włączony do PKU Sanok[18].
W marcu 1930 roku PKU Sanok podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr X i administrowała powiatami: sanockim, krośnieńskim i liskim[19]. W grudniu tego roku komenda posiadała skład osobowy typ I[17]. W następnym roku nazwa powiatu liskiego została zmieniona na leski.
31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[20].
W marcu 1933 roku pracownicy PKU Sanok (oficerowie, podoficerowie zawodowi i urzędnicy cywilni) złożyli kwotę 25 zł na Polskie Towarzystwo Opieki nad Sierotami po Poległych Wojskowych, zamiast wieńca na trumnę śp. gen. bryg. Stanisława Zosik-Tessaro[21].
Z dniem 1 grudnia 1934 roku minister spraw wojskowych wyłączył powiat brzozowski z PKU Przemyśl i przyłączył do PKU Sanok[22].
1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Sanok została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Sanok przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[23], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[24]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Sanok normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[25] .
Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr X, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień[2].
Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: sanocki, krośnieński, leski i brzozowski[2].
Do 1939 Komenda Rejonu Uzupełnień Sanok mieściła się pod adresem ulicy Jana III Sobieskiego 9[26].
Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU Jasło w Sanoku oraz PKU i KRU Sanok, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.
Komendanci | ||
---|---|---|
Stopień, imię i nazwisko | Okres pełnienia funkcji | kolejne stanowisko (dalsze losy) |
ppłk Wiktor Henzell | 12 VI – 15 VII 1919 | komendant PKU Suwałki[27] |
płk Emil Schwanda | od 15 VII 1919[27] | |
mjr / ppłk piech. Aleksander Fuglewicz | 1922[28][29][30] – II 1927[31] | stan spoczynku z dniem 30 IV 1927 |
mjr piech. Zygmunt Kazimierz Bałka[uwaga 1] | III 1927[34] – III 1929[35] | dyspozycja dowódcy OK X |
ppłk piech. Czesław Szpakowski | III 1929[36] – 1 VI 1931 | stan spoczynku z dniem 31 lipca 1931 |
mjr piech. Stanisław Brych | 1 VI 1931 – †7 VI 1933 | |
ppłk piech. Józef Zych | VI 1933 – 31 VIII 1935 | stan spoczynku |
mjr piech. Marian Franciszek Kowalski | VIII 1935 – ? | komendant KRU Radom |
mjr piech. Kazimierz Maria Podoski | był w III 1939[37] | † 1940 ULK |
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w czerwcu 1919 roku[4] | |||
---|---|---|---|
zastępca komendanta | mjr Konstanty Marian Laskowski[uwaga 2] | w 1923 był już w stanie spoczynku | |
naczelnik kancelarii | kpt. Zygmunt Dobrowolski | ||
oficer gospodarczy | urzędnik wojsk. Stanisław Kwiatkowski | ||
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU Jasło w Sanoku w latach 1921–1925[39][30] | |||
I referent | kpt. piech. Zygmunt Kazimierz Bałka | do II 1926 | kierownik I referatu |
II referent | kpt. piech. Edward Zegarski | do II 1926 | kierownik II referatu |
oficer instrukcyjny | kpt. piech. Stefan Tadeusz Halski | do 10 XI 1923 | 2 psp[40] |
kpt. piech. Marian Warmuzek | od 10 XI 1923[40] | ||
oficer ewidencyjny na powiat jasielski | urzędnik wojsk. XI rangi Jan Jursa | od 1 XII 1922[41] | |
urzędnik wojsk. XI rangi Ferdynand Trapp | do IX 1923 | OE Drohobycz PKU Stryj[42] | |
urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Adolf Bernatowicz | IX 1923[42] – V 1925[43] | OE Nisko PKU Nisko | |
por. Michał Kłak | od V 1925 | ||
oficer ewidencyjny na powiat krośnieński | wakat | ||
oficer ewidencyjny na powiat sanocki | urzędnik wojsk. XI rangi / por. Michał Kłak | 1923 – V 1925[43] | OE Jasło |
por. kanc. Bogumił Sikuła | V 1925[43] – II 1926 | referent | |
oficer ewidencyjny na powiat strzyżowski | urzędnik wojsk. XI rangi Ignacy Palichowski[44] | ||
por. kanc. Wilhelm Handl | do II 1925[45] | OE Mielec PKU Rzeszów | |
por. kanc. Marek Kleinfeld | IV[46] – V 1925[47] | OE Mościska PKU Gródek Jagielloński | |
por. kanc. Piotr Nowosielski | od V 1925[43] | ||
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[48][49][50][51][52] | |||
kierownik I referatu administracji rezerw
i zastępca komendanta |
kpt. piech. Zygmunt Kazimierz Bałka | II 1926 – II 1927 | komendant PKU |
kpt. piech. Edward Zegarski | X 1927[53] – IV 1928[54] | dyspozycja dowódcy OK X | |
kpt. gosp. Stanisław II Roszkowski[uwaga 3] | IV 1928[56] – IV 1929[57] | dyspozycja dowódcy OK X | |
kpt. piech. Edward Lewiński | był w 1932, do VI 1938 | kierownik I referatu KRU | |
kierownik II referatu poborowego | kpt. piech. Edward Zegarski | II 1926 – X 1927 | kierownik I referatu |
kpt. gosp. Stanisław II Roszkowski | X 1927[58] – IV 1928 | kierownik I referatu | |
kpt. gosp. Michał Pękala | od IV 1928[59] | ||
por. piech. Karol Żarnowski | był w 1932 i VI 1935 | ||
referent inwalidzki | por. kanc. Ignacy Reszczyński | do VII 1927[60][61] | |
referent | por. kanc. Bogumił Sikuła | od II 1926 | |
kpt. gosp. Stanisław II Roszkowski | III[60] – X 1927 | kierownik II referatu | |
por. piech. Józef Sitarz | od X 1927[62] | ||
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[37][uwaga 4] | |||
kierownik I referatu ewidencji | kpt. adm. (piech.) Edward Lewiński | był w III 1939 | |
kierownik II referatu uzupełnień | por. adm. (piech.) Ignacy Górski | był w III 1939 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.