Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Klasyfikacja języków indoeuropejskich

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Remove ads

Klasyfikacja języków indoeuropejskich – podział indoeuropejskiej rodziny językowej oparty na pokrewieństwie filogenetycznym.

Główne gałęzie językowe

Podsumowanie
Perspektywa
Thumb
Schemat głównych gałęzi języków indoeuropejskich – ich pokrewieństwo filogenetyczne, historyczny podział geograficzny oraz fonetyczny podział kentumsatem

W literaturze z XXI w. wyróżniane są następujące główne gałęzie języków indoeuropejskichgrupy i podrodziny[1][2]:

Istnieją jednak znaczne różnice w klasyfikacjach poszczególnych grup[4] oraz w szacowanej liczbie języków rodziny indoeuropejskiej – czego główną przyczyną jest niemożność ustalenia precyzyjnych kryteriów pozwalających jednoznacznie stwierdzić, czy dana mowa jest językiem odrębnym, czy tylko jakąś odmianą (np. dialektem) innego[5]. Dodatkowo na owe liczby wpływa ewentualne ignorowanie (w rozmaitym zakresie) języków martwych oraz różne traktowanie makrojęzyków i języków kreolskich. Zauważalna jest tendencja do uznawania za pełnoprawne języki coraz większej liczby etnolektów[6] – stąd tak duże różnice w danych liczbowych pomiędzy publikacjami z różnych okresów.

W niniejszym artykule zostały przedstawione dwie odrębne szczegółowe klasyfikacje:

W obu przypadkach zachowano oryginalne nazwy poszczególnych jednostek językowych. Kursywą w nawiasach podano synonimy, pod którymi dana gałąź bądź język są również znane.

Remove ads

Klasyfikacja Merritta Ruhlena

Podsumowanie
Perspektywa

Merritt Ruhlen w swojej książkowej klasyfikacji z 1991 r. wyróżnia 180 języków rodziny, którą określa jako indo-hetycka. Podstawowym podziałem w jego publikacji jest podział na języki anatolijskie oraz języki indoeuropejskie właściwe, do których należą wszystkie pozostałe grupy językowe[7].

I. Języki anatolijskie


II.-X. Języki indoeuropejskie (właściwe)

II. Języki albańskie

III. Języki bałtosłowiańskie

III.1. Języki bałtyckie

III.2. Języki słowiańskie

IV. Języki celtyckie

V. Języki germańskie

VI. Języki greckie (helleńskie)

VII. Języki indoirańskie

VII.1. Języki indyjskie (indoaryjskie)

VII.2. Języki irańskie

VII.3. Języki nuristańskie

VIII. Języki italskie(†)

IX. Języki ormiańskie

X. Języki tocharskie

Remove ads

Klasyfikacja Ethnologue

Podsumowanie
Perspektywa

W klasyfikacji Ethnologue z 2022 r. wyróżnianych jest 448 języków indoeuropejskich. Nie uwzględnia ona jednak w ogóle wymarłych języków anatolijskich i tocharskich[2].

I. Języki albańskie

II. Języki bałtosłowiańskie

II.1. Języki bałtyckie

II.2. Języki słowiańskie

III. Języki celtyckie

IV. Języki germańskie

V. Języki greckie (helleńskie)

VI. Języki indoirańskie

VI.1. Języki indoaryjskie

  • Język sanskrycki(†)
  • Języki indoaryjskie przejściowe
  • Języki indoaryjskie zewnętrzne
    • Języki indoaryjskie zewnętrzne wschodnie
    • Języki indoaryjskie północno-zachodnie
      • Języki dardyjskie
        • Języki CzitraluJęzyk kalasza | Język khowar
        • Języki kaszmirskie → Język kaszmirski
        • Języki kohistańskie (środkowodardyjskie)Język bateri | Język czilisso | Język degano | Język gawri | Język gowro (kalami) | Język kohistański induski | Język mankiyali | Język tirahi | Język torwali
        • Języki kunarJęzyk dameli | Język gawar-bati | Język grangali (nangalami) | Język szumaszti
        • Języki paszai → Język paszai północnowschodni | Język paszai północnozachodni | Język paszai południowowschodni | Język paszai południowozachodni
        • Języki szinaJęzyk brokskat | Język kalkoti | Język kundal szahi | Język palula | Język sawi | Język szina | Język szina kohistański | Język uszodźo (uszodźi)
      • Języki sindhi → Język dźadgali | Język kaććhi | Język lasi | Język luwati | Język sindhi | Język sindhi bhil
    • Języki indoaryjskie południowe
  • Języki hindi zachodnie
  • Języki tharu
    • Język tharu Kathariya
    • Język tharu Rana
    • Języki tharu wschodnie → Język tharu centralny | Język tharu Dangaura | Język tharu środkowowschodni
  • niesklasyfikowaneJęzyk andh | Język bazigar | Język czinali | Język danuwar | Język darai | Język dewas rai | Język kanjari | Język kumal | Język lohar Lahul | Język memoni | Język oadki | Język pali(†) | Język vaagri booli

VI.2. Języki irańskie

VI.3. Języki nuristańskie

VI.4. niesklasyfikowane

  • Język badeszi

VII. Języki italskie(†)

VIII. Języki ormiańskie

Remove ads

Zobacz też

Uwagi

  1. Symbolem oznaczono języki lub gałęzie językowe całkowicie wymarłe.
  2. Często w literaturze językoznawczej grupa, w której znajduje się język grecki, nosi nazwę „greckiej” (zob. Garbacz 2018 ↓, s. 11-18) – gdyż tradycyjnie klasyfikowano go jako jedynego jej przedstawiciela. Jednak od czasu umieszczania w obrębie owej gałęzi większej liczby języków właściwsze jest określanie jej jako „helleńskiej” (zob. Joseph 1998 ↓).
  3. Symbolem (†) oznaczono gałęzie lub języki zasadniczo martwe, ale zachowane w niektórych dziedzinach (jak np. łacina).
Remove ads

Przypisy

Bibliografia

Loading content...

Linki zewnętrzne

Loading content...
Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads