Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Język bengalski
język indoeuropejski używany w Indiach i Bangladeszu Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Język bengalski (bengalski: ⓘ trl.: bāṃlā /baŋla/[2], ang. Bengali) – język z grupy indoaryjskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się jako językiem ojczystym ponad 180 mln osób, głównie w Bangladeszu (120 mln) i Indiach (60 mln)[1]. Jest on jednocześnie językiem urzędowym w tych dwóch państwach (w Indiach w stanach Bengal Zachodni i Tripura). Liczba osób używających bengalskiego jako drugiego języka wynosi około 70 mln[1].
Remove ads
Do jego zapisu używa się pisma bengalskiego.
Remove ads
Odmiany lokalne
Poza standardowym bengalskim używa się kilku odmian tego języka:
- dialektu চাটগাঁইয়া বুলি Chaţgãia buli (ang. Chittagonian) – ok. 14 mln, używanego w południowo-wschodnim Bangladeszu, traktowanego niekiedy jako odrębny język[3];
- sylheti w północno-wschodnim Bangladeszu (ok. 5 mln);
- czakma w okolicach miasta Ćottogram (250 tys.).
Pismo
Język bengalski tradycyjnie zapisuje się pismem bengalskim[4], które stanowi abugidę, czyli że jeden znak reprezentuje zasadniczo całą sylabę.
Co prawda, w przestrzeni cyfrowej użytkownicy języka bengalskiego często używają romanizacji, która różni od akademickiej, stosowanej m.in. w materiałach językoznawczych. Bazuje przede wszystkim na ortografii angielskiej, choć stosuje niektóre litery w kreatywny sposób. M.in., a jest używane do oddania samogłoski /ɔ/, tak jak w angielskim call, oraz aa do oddania samogłoski /a/. Tymczasem małe t i wielkie T odróżniają dziąsłowe /t/ od retrofleksyjnego /ʈ/[5].
Remove ads
Gramatyka
Podsumowanie
Perspektywa
Zaimki osobowe
Bengalski system zaimków osobowych jest bardzo skomplikowany, obejmuje różne ich warianty w zależności od stopnia zażyłości, statusu rozmówcy, fizycznej lokalizacji itp. Poniższa tabelka przedstawia zaimki osobowe w mianowniku.
Rzeczownik
Rzeczowniki bengalskie zachowały częściowo fleksję, odziedziczoną z sanskrytu. Istnieją cztery przypadki gramatyczne:
Postpozycje
Polskim przyimkom odpowiadają w języku bengalskim tzw. postpozycje („poimki”) stojące po rzeczowniku w określonym przypadku:
- Postpozycje wymagające dopełniacza
- oi pare ‘przez’: nodi-r oi pare ‘przez rzekę’
- kachhe ‘obok’: janala-r kachhe ‘obok okna’
- jonno ‘dla’: shikkhôk-er jonno ‘dla nauczyciela’
- shôngge ‘z’: am-ar shôngge ‘ze mną’
- shômmondhe ‘o’: itihash-er shômmondhe ‘o historii’
- shathe ‘z’: ma-er shathe ‘z matką’
- shamne ‘przed’: gaŗi-r shamne ‘przed samochodem’
- Postpozycje wymagające biernika
- kore ‘za pomocą’: ţêksi kore ‘taksówką’
- theke ‘z’ (miejsca): Bangladesh theke ‘z Bangladeszu’
- porjonto ‘aż do’: dôshţa porjonto ‘do dziesiątej’
- Postpozycje wymagające miejscownika
- bina ‘bez’: bina onumoti-te ‘bez pozwolenia’ (wyjątkowo jest to prepozycja)
Czasownik
Język bengalski ma dziesięć czasów gramatycznych.
Remove ads
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads