Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
48 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
48 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych (48 pp) – oddział piechoty Armii Polskiej we Francji i Wojska Polskiego II RP.
Remove ads
Remove ads
Formowanie i walki
Podsumowanie
Perspektywa
5 marca 1919 w gminie Martigny-les-Bains we Francji, na bazie 279 pułku piechoty 2 Dywizji Marokańskiej, sformowany został 6 pułk strzelców polskich. Jednostka podporządkowana została dowódcy 2 Dywizji Strzelców Polskich, która z kolei wchodziła w skład I Korpusu Armii Polskiej. W końcu kwietnia tego roku oddział został przetransportowany koleją do Polski. Z chwilą powrotu do kraju jednostka został przemianowana na 6 pułk strzelców pieszych. 1 września 1919, w wyniku zjednoczenia Armii Polskiej we Francji z Wojskiem Polskim, oddział przemianowany został na 48 pułk Strzelców Kresowych, a 2 Dywizja na 11 Dywizję Piechoty.
W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Stanisławowie[1].
Mapy walk pułku
Kawalerowie Virtuti Militari
Remove ads
Pułk w okresie pokoju
Podsumowanie
Perspektywa
W okresie międzywojennym 48 pułk piechoty stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr VI[6] w garnizonie Stanisławów[7], jego batalion zapasowy w Łukowie. Wchodził w skład 11 Karpackiej Dywizji Piechoty[8].
19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 11 września, jako datę święta pułkowego[9]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę bitwy pod Małorytą stoczonej w roku 1920[10].
Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 48 pułk piechoty zaliczony został do typu III pułków piechoty o stanach zbliżonych do wojennych. Na czas wojny przewidywany był do działań osłonowych. Corocznie otrzymywał około 1010 rekrutów. Jego obsadę stanowiło 68 oficerów i 2200 podoficerów i żołnierzy[11].
24 lipca 1930 roku w Dniestrze koło Beremian, w powiecie buczackim, utonął st. sierż. Julian Oczko były żołnierz 6 pp Leg[b].
Remove ads
Pułk w kampanii wrześniowej
Podsumowanie
Perspektywa
Marsze i boje
W kampanii wrześniowej 1939 walczył w składzie macierzystej 11 Karpackiej Dywizji Piechoty. Bronił pozycji na linii Wisłoki, Wisłoka oraz Sanu.
 |
 |
Remove ads
Symbole pułkowe
Podsumowanie
Perspektywa
Sztandar
29 września 1924 roku Prezydent RP zatwierdził wzór lewej strony płachty chorągwi[21]. 29 września 1924 roku w Stanisławowie generał dywizji Władysław Sikorski wręczył dowódcy pułku chorągiew ufundowaną przez społeczeństwo Stanisławowa[22]. Od 28 stycznia 1938 roku chorągiew pułkowa zaczęła być oficjalnie nazywana sztandarem[23].
Odznaka pamiątkowa
Zatwierdzona Dz. Rozk. MSWojsk. nr 17, poz. 202 z 7 czerwca 1930 roku. Odznaka ma kształt siedmiobocznej tarczy obramowanej barwami żółtymi ze srebrnym wężykiem, osadzonej na pionowo ustawionym srebrnym mieczu. W centrum na czerwono emaliowanym rombie orzeł państwowy oraz data, numer i inicjały: od góry 5 III 1919 PP 48 SK. Oficerska - dwuczęściowa, wykonana w srebrze, emaliowana. Wymiary: 5lx28 mm. Wykonanie: Wiktor Gontarczyk - Warszawa[24].
Emblemat
20 lutego 1937 roku Minister Spraw Wojskowych generał dywizji Tadeusz Kasprzycki nadał 11 Dywizji Piechoty nazwę „11 Karpacka Dywizja Piechoty” oraz ustalił dla żołnierzy tej dywizji emblemat przedstawiający dwa liście dębowe z gałązką limby, przytrzymane krzyżem huculskim. Minister zezwolił na noszenie emblematów od chwili ogłoszenia rozkazu, natomiast zobowiązał do ich noszenia od 1 stycznia 1938 roku. Emblematy był noszone na kołnierzach (łapkach) kurtek i płaszczy (peleryn). Dla oficerów i chorążych emblematy były wykonane z białego metalu oksydowanego na stare srebro, natomiast dla pozostałych podoficerów i szeregowców były wytłaczane z białego matowanego metalu (blachy). Minister zezwolił podoficerom zawodowym na noszenie przy ubiorze pozasłużbowym emblematów wykonanych, jak dla oficerów[25].
Specjalne części umundurowania
12 kwietnia 1937 roku Minister Spraw Wojskowych generał dywizji Tadeusz Kasprzycki wprowadził „specjalne części umundurowania” dla żołnierzy 11 Karpackiej Dywizji Piechoty w postaci pióra do czapki – rogatywki garnizonowej i peleryny typu podhalańskiego[26].
Remove ads
Strzelcy kresowi
Podsumowanie
Perspektywa
- Dowódcy pułku[27]
- ppłk Etienne Blondel (5 - 23 III 1919)
- ppłk Michel Honoré Tronyo (25 III - 5 IV 1919)
- ppłk Stanisław de Contenson (15 IV - 15 VIII 1919)
- płk Kazimierz Łukoski (15 VIII 1919 - 28 VIII 1920)
- ppłk Józef Szczepan (28 VIII 1920 - 6 V 1922)
- płk Juliusz Chlebowski (1923)
- płk SG Euzebiusz Hauser (1924 – 31 III 1927 → członek OTO)
- płk dypl. piech. Alfons Wojtkielewicz (31 III 1927 - 1929)
- płk dypl. Władysław Zubosz-Kaliński (IX 1931 - X 1935)
- ppłk piech. Eugeniusz Wyrwiński (XI 1935 - I 1937)
- płk piech. Walenty Nowak (I 1937 - 18 IX 1939)
- Zastępcy dowódcy pułku (od 1938 roku - I zastępca dowódcy)
- ppłk piech. Julian Żaba (10 VII 1922[28] – 1924 → zastępca dowódcy 37 pp)
- ppłk piech. Wiktor Łapicki (1924 – 30 IV 1927 → stan spoczynku[29])
- ppłk piech. Zygmunt Cšadek (5 V 1927 – 23 XII 1929 → kierownik 6 Okr. Urz. WFiPW)
- ppłk piech. Adam Marian Sikorski (23 XII 1929[30] – 23 III 1932 → komendant Komendy Miasta Poznań[31])
- ppłk piech. Kazimierz Jacorzyński (15 VII 1932[32] - VIII 1933 → komendant PKU Wadowice)
- ppłk piech. Stefan Cieślak (26 I 1934[33] - 4 VII 1935 → dowódca 65 pp[34])
- ppłk dypl. Kazimierz Stawiarski (od 4 VII 1935[35])
- ppłk dypl. piech. August Nowosielski (15 X 1936 - 1938 → kierownik Sekretariatu Komisji Regulaminowej)
Żołnierze 48 pułku piechoty – ofiary zbrodni katyńskiej
Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[36] oraz Muzeum Katyńskie[37][j][k].
Remove ads
Uwagi
- Henryk Sobolewski urodził się 12 kwietnia 1898 roku. Był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i Złotym Krzyżem Zasługi. Mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 roku w korpusie oficerów piechoty. W marcu 1932 roku został przeniesiony z Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko kwatermistrza. Z dniem 31 lipca 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku[4][5]
- Julian Oczko urodził się 22 maja 1898 roku we Lwowie. W sierpniu 1915 roku został wcielony do 6 Pułku Piechoty, z którym odbył całą kampanię wołyńską. Odznaczony srebrnym i brązowym medalem waleczności. W 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do c. i k. Armii, i skierowany na front serbski. W listopadzie 1918 roku wrócił do kraju i wstąpił do POW. W marcu 1919 roku zgłosił się do Batalionu Zapasowego 48 Pułku Piechoty. W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 48 pp, jako zastępca dowódcy plutonu. W 1921 roku pozostał w służbie zawodowej. W 1923 roku złożył maturę. W 1924 roku, po ukończeniu kursu doszkolenia w Zaleszczykach, został przydzielony w charakterze podoficera instrukcyjnego przysposobienia wojskowego w Buczaczu. Odznaczony KZ. 24 lipca 1930 roku utonął w Dniestrze koło Beremian, w powiecie buczackim. Pochowany na cmentarzu wojskowym w Stanisławowie. 9 listopada 1931 roku został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości. Ś.p. st. sierż. Julian Oczko„Polska Zbrojna” nr 263 z 25 września 1930 roku, s. 5.
- Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[13].
- Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
- Mjr piech. Władysław Romuald Welz pełnił jednocześnie funkcję dowódcy Stanisławowskiego Batalionu ON.
- Kpt. piech. Edward Jerzy Grabałowski pełnił jednocześnie funkcję dowódcy 1 kompanii ON Stanisławów.
- Kpt. adm. (piech.) Leon I Wilczewski pełnił jednocześnie funkcję dowódcy 2 kompanii ON Kałusz.
- Kpt. piech. Jerzy Tadeusz Dunin-Bartodziejski pełnił jednocześnie funkcję dowódcy 3 kompanii ON Tłumacz.
- Ppor. Mieczysław Franciszek Wroński (ur. 30 września 1916)[18]. Tadeusz Kryska-Karski „Straty korpusu oficerskiego 1939-1945”, Londyn 1996, podał, że ppor. Wroński był dowódcą IV plutonu kompanii ckm pułku strzelców pieszych[19]. W pracy Ludwika Głowackiego podporucznik Wroński występuje zarówno jako poległy oficer 48 pp jak i oficer pułku strzelców pieszych[20].
- Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939.
- Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940.
Remove ads
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads