Łukowa (województwo lubelskie)

Łukowa – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Łukowa^[6][4].

Zobacz też: Łukowa w innych znaczeniach tej nazwy.

Łukowa

wieś
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z 1881 r.
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	biłgorajski
Gmina	Łukowa
Liczba ludności (2021)	2405[1][2]
Strefa numeracyjna	84
Kod pocztowy	23-412[3]
Tablice rejestracyjne	LBL
SIMC	0894316[4]
Położenie na mapie gminy Łukowa Łukowa
Położenie na mapie Polski Łukowa
Położenie na mapie województwa lubelskiego Łukowa
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego Łukowa
50°22′33″N 22°55′47″E[5]
Strona internetowa

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Łukowa (województwo lubelskie)

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łukowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Miejscowość jest siedzibą wiejskiej gminy Łukowa oraz rzymskokatolickiej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny^[7].

Na terenie wsi utworzono cztery sołectwa: Łukowa I, Łukowa II, Łukowa III, Łukowa IV^[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 2595 mieszkańców i była największą co do liczby ludności miejscowością gminy^[9].

Położenie

Wieś Łukowa leży w południowo-wschodniej części powiatu biłgorajskiego. Położona jest na Płaskowyżu Tarnogrodzkim, na skraju Puszczy Solskiej. Przez wschodnią część wsi przebiega droga wojewódzka nr 849 w relacji Józefów – Wola Obszańska. Najbliższym miastem jest Tarnogród.

Części wsi

Integralne części wsi Łukowa^[6][4]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0894322	Chyb	część wsi
0894339	Kąt-Kicycha	część wsi
0894345	Łaz	część wsi
0894351	Nowa Wieś	część wsi
0894368	Ogrody	część wsi
0894374	Plebania	część wsi
0894380	Rakowiec	część wsi
0894397	Rowy	część wsi
0894405	Stefanowce	część wsi
0894411	Wólka	część wsi

Infrastruktura, kultura

W Łukowej znajduje się kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, który jest siedzibą parafii pod tym samym wezwaniem. W Łukowej znajduje się m.in. Gminny Ośrodek Zdrowia, Gminny Ośrodek Kultury i Biblioteka Publiczna. Wieś ma wieloletnie tradycje w uprawie tytoniu Virginia.

Historia

W 2. połowie XIV wieku ruski możnowładca Iwan Kustra założył wieś Łukowa, która w 1515 należała do grodu w Leżajsku^[10], a później weszła w skład starostwa Zamch. W XV wieku wieś stała się siedzibą rzymskokatolickiej parafii. W 1588 Łukowa znalazła się w dobrach Jana Zamoyskiego, który przekształcił ją w ośrodek klucza Ordynacji Zamojskiej. W 1809 Łukowa została włączona do Lubelszczyzny, zrywając dotychczasowe administracyjne więzi z ziemią przemyską, a w 1867 stała się siedzibą gminy Łukowa w nowo utworzonym powiecie biłgorajskim. Podczas powstania styczniowego rejon Łukowej był terenem walk (16 kwietnia 1863).

15–16 września 1939 oraz 24 czerwca 1944 Łukowa i jej okolice stały się miejscem starć żołnierzy polskich (Armii Kraków i Batalionów Chłopskich) z hitlerowcami. Po pacyfikacji wsi, Niemcy zamordowali 13 osób, a 300 mieszkańców wywieźli do obozu w Tarnogrodzie, 24 gospodarstwa zostały spalone. W połowie 1943 roku urząd gminny trzykrotnie był niszczony przez oddział Gwardii Ludowej im. Tadeusza Kościuszki (dowódca – Grzegorz Korczyński „Grzegorz”)^[11]. W nocy z 23 na 24 października 1943 r. połączone oddziały AK Włodzimierza Gasiewicza „Wara”, Edwarda Błaszczaka „Groma” i Józefa Turowskiego „Norberta” zaatakowały i zniszczyły posterunek policji ukraińskiej na służbie niemieckiej. Zginęło 12 policjantów. Zamordowano też wówczas wójta wsi (Ukraińca).

Zabytki

Głównym zabytkiem Łukowej jest kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z 1881, z wyposażeniem wnętrza z poprzedniej świątyni, pochodzącej z 1677. W Łukowej znajduje się rzymskokatolicki cmentarz ze zbiorową mogiłą powstańców styczniowych i pomnikiem wzniesionym w 1938 ku ich czci. Są tu też mogiły 114 żołnierzy z 6 DP Armii Kraków poległych w bitwie pod Łukową i Podsośniną Łukowską we wrześniu 1939. Na uwagę zasługują też budynki Urzędu Gminy i aresztu gminnego pochodzące sprzed I wojny światowej (1905). Są one przykładem architektury rosyjskiej z ostatnich lat carskiego imperium. W niedalekich Osuchach znajduje się znany cmentarz partyzancki.

Galeria

• 
  Urząd Gminy w Łukowej
• 
  Blok mieszkalny
• 
  Wnętrze kościoła
• 
  Dawny areszt
• 
  Krzyż przydrożny

Sport

W Łukowej funkcjonuje Ludowy Klub Sportowy Victoria Łukowa/Chmielek – amatorski klub piłkarski, założony w 1977 roku, jako LZS „Victoria” Łukowa. W 1996 roku Victoria Łukowa (spadkowicz z klasy międzyokręgowej) i Chmielanka Chmielek (klasa B) połączyły się tworząc klub Victoria Łukowa/Chmielek. Obecnie drużyna seniorów gra w grupie zamojskiej klasy okręgowej. Victoria rozgrywa mecze na Stadionie Gminnym w Łukowej, o pojemności 2000 widzów.

Zobacz też

• Osuchy