Systematyka storczykowatych

Systematyka storczykowatych – systematyka rodziny bylin w rzędzie szparagowców (Asparagales Bromhead).

Wystawa storczykowatych podczas Pacific Orchid Exposition 2010 w San Francisco.

Kolorowa paleta z książki Ernsta Haeckel'a Kunstformen der Natur

Pozycja storczykowatych według różnych systemów

Pozycja rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Klad bazalny (najstarsza linia rozwojowa) w rzędzie szparagowców (Asparagales Bromhead) w obrębie jednoliściennych^[1].

Pozycja filogenetyczna rodziny w obrębie rzędu szparagowców:

←	storczykowate Orchidaceae Boryaceae Blandfordiaceae Lanariaceae asteliowate Asteliaceae Hypoxidaceae Ixioliriaceae Tecophilaeaceae Doryanthaceae kosaćcowate Iridaceae Xeronemataceae żółtakowate Xanthorrhoeaceae amarylkowate Amaryllidaceae szparagowate Asparagaceae

Neuwiedia veratrifolia

Pozycja rodziny w systemie Reveala (1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa liliowe (Liliidae J.H. Schaffn.), nadrząd Lilianae Takht., rząd storczykowce (Orchidales Raf), podrząd Orchidineae Rchb., rodzina storczykowate (Orchidaceae Juss.)^[2].

Pozycja rodziny w systemie Cronquista (1981)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), klasa jednoliścienne (Liliopsida Scop. 1760), podklasa Liliidae, rząd storczykowce.

Podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website

Rodzina storczykowatych podzielona jest na 5 podrodzin^[1]:

storczykowate	Apostasioideae waniliowe Vanilloideae obuwikowe Cypripedioideae epidendronowe Epidendroideae storczykowe Orchidoideae

Podrodzina Apostasioideae Horan.

Osobny artykuł: Apostasioideae.

Należą tu tylko dwa rodzaje^[3][4][5]:

• Apostasia Blume
• Neuwiedia Blume

Razem obejmują one 16–17 gatunków występujących głównie w Azji Południowo-Wschodniej.

Isotria medeoloides

Vanilla chamissonis

Cypripedium lichiangense

Podrodzina waniliowe (Vanilloideae Szlach.)

Osobny artykuł: waniliowe.

Obejmuje 180 gatunków skupionych w 15 rodzajach, występujących na wszystkich kontynentach w strefie tropikalnej oraz w strefie umiarkowanej we wschodniej części Ameryki Północnej oraz Azji. Najbardziej zróżnicowane rodzaje to wanilia (Vanilla) – 100 gatunków oraz Epistephium – 12 gatunków. Najważniejszym gatunkiem użytkowym jest wanilia płaskolistna (V. planifolia), której owoce są używane jako przyprawa (tzw. laski wanilii).

Wykaz rodzajów podrodziny^[3][4][5]:

Plemię Pogonieae Pfitzer ex Garay & Dunsterv.

• Cleistes Rich. ex Lindl.
• Cleistesiopsis Pansarin & F.Barros
• Duckeella Porto & Brade
• Isotria Raf.
• Pogonia Juss.
• Pogoniopsis Rchb. f.

Plemię Vanilleae Szlach.

• Clematepistephium N. Hallé
• Cyrtosia Blume
• Epistephium Kunth
• Eriaxis Rchb. f.
• Erythrorchis Blume
• Galeola Lour.
• Lecanorchis Blume
• Pseudovanilla Garay
• Vanilla Mill. – wanilia

Podrodzina obuwikowe (Cypripedioideae Garay)

Osobny artykuł: obuwikowe.

Należy tu 130 gatunków skupionych w 5 rodzajach występujących w strefie umiarkowanej półkuli północnej oraz w tropikach Azji południowo-wschodniej i Ameryki Południowej. W Europie środkowej jedynym przedstawicielem jest obuwik pospolity (Cypripedium calceolus).

Wykaz rodzajów podrodziny^[3][4][5]:

• Cypripedium L. – obuwik
• Mexipedium V. A. Albert & M. W. Chase
• Paphiopedilum Pfitzer – pafiopedilum
• Phragmipedium Rolfe – fragmipedium
• Selenipedium Rchb. f.

Aerides lawrenceae

Ceratochilus biglandulosus

Chiloschista parishii

Cleisostoma simondii

Phalaenopsis bastiamii

Phalaenopsis cornu-cervi

Phalaenopsis fasciata

Phalaenopsis hieroglyphica

Trichoglottis atropurpurea

Vanda sanderiana

Vandopsis lissochiloides

Podrodzina epidendronowe (Epidendroideae Lindl.)

Osobny artykuł: epidendronowe.

Grupa składająca się z około 650 rodzajów liczących około 18 tysięcy gatunków występujących na wszystkich kontynentach. Zaliczane tu rośliny są często epifityczne, nierzadko myko-heterotroficzne. Przedstawicielami w polskiej florze są: buławnik (Cephalanthera), kruszczyk (Epipactis), gnieźnik (Neottia), storzan (Epipogium), żłobik (Corallorhiza), lipiennik (Liparis), wyblin (Malaxis), listera (Listera), gołek (Leucorchis). Do tej podrodziny należy też szereg rodzajów storczyków często uprawianych, takich jak: falenopsis (Phalaenopsis), katleja (Cattleya), dendrobium (Dendrobium), cymbidium (Cymbidium), zygopetalum (Zygopetalum).

Wykaz rodzajów podrodziny^[3][4][5]:

incertae sedis

• Abdominea J.J. Sm.
• Acampe Lindl.
• Acrolophia Pfitzer
• Adenoncos Blume
• Aerides Lour. – aerides
• Amesiella Schltr. ex Garay
• Arachnis Blume
• Armodorum Breda
• Ascocentrum Schltr. ex J.J. Sm.
• Ascochilopsis Carr
• Ascochilus Ridl.
• Ascoglossum Schltr.
• Biermannia King & Pantl.
• Bogoria J.J. Sm.
• Brachypeza Garay
• Calymmanthera Schltr.
• Ceratocentron Senghas
• Ceratochilus Blume
• Chamaeanthus Schltr. ex J.J. Sm.
• Chiloschista Lindl.
• Chroniochilus J.J. Sm.
• Cleisocentron Brühl
• Cleisomeria Lindl. ex G. Don
• Cleisostoma Blume
• Cordiglottis J.J. Sm.
• Cottonia Wight
• Cryptopylos Garay
• Cyanaeorchis Barb. Rodr.
• Cymbidiella Rolfe
• Dignathe Lindl.
• Dimorphorchis Rolfe
• Diplocentrum Lindl.
• Diploprora Hook. f.
• Dryadorchis Schltr.^{[uwaga 1]}
• Drymoanthus Nicholls
• Dyakia Christenson
• Eparmatostigma Garay
• Epilyna Schltr.
• Esmeralda Rchb. f.
• Eulophia R. Br.
• Eulophiella Rolfe
• Gastrochilus D. Don
• Geodorum Jacks.
• Grammangis Rchb. f.
• Grosourdya Rchb. f.
• Gunnarella Senghas
• Holcoglossum Schltr.
• Hygrochilus Pfitzer
• Hymenorchis Schltr.
• Luisia Gaudich.
• Macropodanthus L. O. Williams
• Malleola J.J. Sm. & Schltr.
• Megalotus Garay
• Micropera Lindl.
• Microsaccus Blume
• Microtatorchis Schltr.
• Mobilabium Rupp
• Neobenthamia Rolfe
• Neofinetia Hu
• Nothodoritis Z. H. Tsi
• Odontoglossum Kunth
• Oeceoclades Lindl.
• Omoea Blume
• Ornithochilus (Lindl.) Wall. ex Benth. & Hook. f.
• Papilionanthe Schltr.
• Papillilabium Dockrill
• Paraphalaenopsis A. D. Hawkes
• Pelatantheria Ridl.
• Penkimia Phukan & Odyuo
• Pennilabium J.J. Sm.
• Peristeranthus T.E. Hunt
• Phalaenopsis Blume – falenopsis
• Phragmorchis L. O. Williams
• Plectorrhiza Dockrill
• Pomatocalpa Breda et al.
• Porphyrodesme Schltr.
• Porrorhachis Garay
• Pteroceras Hasselt ex Hassk.
• Renanthera Lour.
• Rhinerrhiza Rupp
• Rhynchogyna Seidenf. & Garay
• Rhynchostylis Blume
• Robiquetia Gaudich.
• Saccolabiopsis J.J. Sm.
• Saccolabium Blume
• Sarcanthopsis Garay
• Sarcochilus R. Br.
• Sarcoglyphis Garay
• Sarcophyton Garay
• Scelochilus Klotzsch
• Schistotylus Dockrill
• Schoenorchis Blume
• Sedirea Garay & H. R. Sweet
• Seidenfadenia Garay
• Seidenfadeniella C.S. Kumar
• Singchia Z. J. Liu & L.J. Chen
• Smithsonia C. J. Saldanha
• Smitinandia Holttum
• Spongiola J.J. Wood & A. L. Lamb
• Staurochilus Ridl. ex Pfitzer
• Stereochilus Lindl.
• Taeniophyllum Blume
• Thrixspermum Lour.
• Trichoglottis Blume
• Tuberolabium Yamam.
• Uncifera Lindl.
• Vanda Jones ex R. Br. – wanda
• Vandopsis Pfitzer
• Ventricularia Garay
• Xenikophyton Garay

Plemię Arethuseae Lindl.

Podplemię Arethusinae Benth.

• Anthogonium Wall. ex Lindl.
• Arethusa L.
• Arundina Blume
• Calopogon R. Br.
• Eleorchis F. Maek.

Coelogyne fimbriata

Pleione formosana

Podplemię Coelogyninae Benth.

• Aglossorrhyncha Schltr.
• Bletilla Rchb. f.
• Bracisepalum J.J. Sm.
• Bulleyia Schltr.
• Chelonistele Pfitzer
• Coelogyne Lindl.
• Dendrochilum Blume
• Dickasonia L. O. Williams
• Dilochia Lindl.
• Entomophobia de Vogel
• Geesinkorchis de Vogel
• Glomera Blume
• Gynoglottis J.J. Sm.
• Ischnogyne Schltr.
• Nabaluia Ames
• Neogyna Rchb. f.
• Otochilus Lindl.
• Panisea (Lindl.) Lindl.
• Pholidota Lindl. ex Hook.
• Pleione D. Don
• Thunia Rchb. f.

Calypso bulbosa

Plemię Calypsoeae Dressler

• Aplectrum (Nutt.) Torr.
• Calypso Salisb.
• Changnienia S. S. Chien
• Coelia Lindl.
• Corallorhiza Gagnebin – żłobik
• Cremastra Lindl.
• Ephippianthus Rchb. f.
• Govenia Lindl.
• Oreorchis Lindl.
• Tipularia Nutt.
• Wullschlaegelia Rchb. f.
• Yoania Maxim.

Plemię Collabieae Pfitzer

• Acanthephippium Blume
• Ancistrochilus Rolfe
• Calanthe R. Br.
• Cephalantheropsis Guillaumin
• Chrysoglossum Blume
• Collabium Blume
• Dactylostalix Rchb. f.
• Devogelia Schuit.
• Diglyphosa Blume
• Eriodes Rolfe
• Gastrorchis Thouars
• Hancockia Rolfe
• Ipsea Lindl.
• Nephelaphyllum Blume
• Pachystoma Blume
• Phaius Lour.
• Pilophyllum Schltr.^{[uwaga 2]}
• Plocoglottis Blume
• Spathoglottis Blume
• Tainia Blume – ania

Catasetum expansum

Galeandra batemanii

Cymbidium iridioides

Plemię Cymbidieae Pfitzer

Podplemię Catasetinae Lindl.

• Catasetum Rich. ex Kunth
• Clowesia Lindl.
• Cycnoches Lindl.
• Dressleria Dodson
• Galeandra Lindl.
• Grobya Lindl.
• Mormodes Lindl.

Podplemię Coeliopsidinae Szlach.

• Coeliopsis Rchb. f.
• Lycomormium Rchb. f.
• Peristeria Hook.

Podplemię Cymbidiinae Benth.

• Acriopsis Blume
• Ansellia Lindl.
• Claderia Hook. f.
• Cymbidium Sw. – cymbidium
• Dipodium R. Br.
• Grammatophyllum Blume
• Graphorkis Thouars
• Imerinaea Schltr.
• Porphyroglottis Ridl.
• Thecopus Seidenf.
• Thecostele Rchb. f.

Podplemię Cyrtopodiinae Benth.

• Bromheadia Lindl.
• Cyrtopodium R. Br.

Podplemię Eriopsidinae Szlach.

• Eriopsis Lindl.

Lycaste aromatica

Maxillaria striata

Podplemię Maxillariinae Benth.

• Alatiliparis Marg. & Szlach.
• Anguloa Ruiz & Pav.
• Bifrenaria Lindl.
• Brasiliorchis R. B. Singer et al.^{[uwaga 3]}
• Camaridium Lindl.^{[uwaga 4]}
• Christensonella Szlach. et al.^{[uwaga 5]}
• Cryptocentrum Benth.
• Cyrtidiorchis Rauschert
• Guanchezia G. A. Romero & Carnevali
• Heterotaxis Lindl.^{[uwaga 6]}
• Horvatia Garay
• Hylaeorchis Carnevali & G. A. Romero
• Inti M. A. Blanco
• Lycaste Lindl.
• Mapinguari Carnevali & R. B. Singer^{[uwaga 7]}
• Maxillaria Ruiz & Pav.
• Maxillariella M. A. Blanco & Carnevali^{[uwaga 8]}
• Mormolyca Fenzl
• Neomoorea Rolfe
• Nitidobulbon Ojeda et al.^{[uwaga 9]}
• Ornithidium R. Br.^{[uwaga 10]}
• Pityphyllum Schltr.
• Rhetinantha M. A. Blanco^{[uwaga 11]}
• Rudolfiella Hoehne
• Sauvetrea Szlach.^{[uwaga 12]}
• Scuticaria Lindl.
• × Sudacaste Archila & Chiron
• Sudamerlycaste Archila
• Teuscheria Garay
• Trigonidium Lindl.
• Xylobium Lindl.

Brassia allenii

Gomesa varicosa

Oncidium tigroides

Trichocentrum splendidum

Podplemię Oncidiinae Benth.

• Ada Lindl.^{[uwaga 13]}
• Aspasia Lindl.
• Brassia R. Br.
• Caluera Dodson & Determann
• Capanemia Barb. Rodr.
• Caucaea Schltr.
• Centroglossa Barb. Rodr.
• Chytroglossa Rchb. f.
• Cischweinfia Dressler & N. H. Williams
• Comparettia Poepp. & Endl.
• Cuitlauzina La Llave & Lex.
• Cypholoron Dodson & Dressler
• Cyrtochiloides N.H.Williams & M.W.Chase
• Cyrtochilum Kunth
• × Dunstervillea Garay
• Eloyella P. Ortíz
• Erycina Lindl.
• Fernandezia Ruiz & Pav.
• Gomesa R. Br.
• Grandiphyllum Docha Neto
• Hintonella Ames
• Hofmeisterella Rchb. f.
• Ionopsis Kunth
• Leochilus Knowles & Westc.
• Lockhartia Hook.
• Macradenia R. Br.
• Macroclinium Barb. Rodr.
• Miltonia Lindl.
• × Miltonidium hort.
• Miltoniopsis God.-Leb.
• Nohawilliamsia M. W. Chase & Whitten
• Notylia Lindl.
• Notyliopsis P.Ortiz
• Oliveriana Rchb. f.
• Oncidium Sw.
• Ornithocephalus Hook.
• × Ornithocidium Leinig
• Otoglossum (Schltr.) Garay & Dunst.
• Phymatidium Lindl.
• Platyrhiza Barb. Rodr.
• Plectrophora H. Focke
• Polyotidium Garay
• Psychopsis Raf.
• Pterostemma Kraenzl.
• Quekettia Lindl.
• Rauhiella Pabst & Braga
• Rhynchostele Rchb.f.
• Rodriguezia Ruiz & Pav.
• Rossioglossum (Schltr.) Garay & G. C. Kenn.
• Sanderella Kuntze
• Santanderella P.Ortiz
• Saundersia Rchb. f.
• Schunkea Senghas
• Seegeriella Senghas
• Solenidium Lindl.
• Suarezia Dodson
• Sutrina Lindl.
• Systeloglossum Schltr.
• Telipogon Mutis ex Kunth
• Thysanoglossa Porto & Brade
• Tolumnia Raf.^{[uwaga 14]}
• Trichocentrum Poepp. & Endl.
• Trichoceros Kunth
• Trichopilia Lindl.
• Trizeuxis Lindl.
• Vitekorchis Romowicz & Szlach.
• Warmingia Rchb. f.
• Zelenkoa M. W. Chase & N. H. Williams
• Zygostates Lindl.

Podplemię Stanhopeinae Benth.

• Acineta Lindl.
• Archivea Christenson & Jenny
• Braemia Jenny
• Cirrhaea Lindl.
• Coryanthes Hook.
• Embreea Dodson
• Gongora Ruiz & Pav.
• Horichia Jenny
• Houlletia Brongn.
• Kegeliella Mansf.
• Lacaena Lindl.
• Lueckelia Jenny
• Lueddemannia Linden & Rchb. f.
• Paphinia Lindl.
• Polycycnis Rchb. f.
• Schlimia Planch. & Linden^{[uwaga 15]}
• Sievekingia Rchb. f.
• Soterosanthus Lehm. ex Jenny
• Stanhopea J. Frost ex Hook.
• Trevoria F. Lehm.
• Vasqueziella Dodson

Podplemię Vargasiellinae C.Schweinf. ex G.A.Romero & Carnevali

• Vargasiella C. Schweinf.

Dichaea ancoraelabia

Zygopetalum crinitum

Bulbophyllum arfakianum

Dendrobium longicolle

Dendrobium tangerinum

Cattleya mantiqueirae

Podplemię Zygopetalinae Schltr.

• Aetheorhyncha Dressler
• Aganisia Lindl.
• Batemannia Lindl.
• × Bensteinia Christenson
• Benzingia Dodson
• Chaubardia Rchb. f.
• Chaubardiella Garay
• Cheiradenia Lindl.
• Chondrorhyncha Lindl.
• Chondroscaphe (Dressler) Senghas & G.Gerlach
• Cochleanthes Raf.
• Cryptarrhena R. Br.
• Daiotyla Dressler
• Dichaea Lindl.
• Echinorhyncha Dressler
• Galeottia A. Rich.
• Hoehneella Ruschi
• Huntleya Bateman ex Lindl.
• Ixyophora Dressler
• Kefersteinia Rchb. f.
• Koellensteinia Rchb. f.
• Neogardneria Schltr. ex Garay
• Otostylis Schltr.
• Pabstia Garay
• Paradisanthus Rchb. f.
• Pescatoria Rchb. f.
• Promenaea Lindl.
• Stenia Lindl.
• Stenotyla Dressler
• Warczewiczella Rchb.f.^{[uwaga 16]}
• Warrea Lindl.
• Warreella Schltr.
• Warreopsis Garay
• Zygopetalum Hook. – zygopetalum
• Zygosepalum Rchb. f.

Plemię Dendrobieae Lindl. ex Endl.

incertae sedis

• Codonosiphon Schltr.
• Grastidium Blume^{[uwaga 17]}
• Saccoglossum Schltr.^{[uwaga 18]}

Podplemię Dendrobiinae Lindl. ex Endl.

• Acrochaene Lindl.^{[uwaga 19]}
• Bulbophyllum Thouars – bulbofylum
• Chaseella Summerh.^{[uwaga 20]}
• Dendrobium Sw. – dendrobium
• Drymoda Lindl.^{[uwaga 21]}
• Genyorchis Schltr.
• Monomeria Lindl.
• Pedilochilus Schltr.^{[uwaga 22]}
• Sunipia Lindl.
• Trias Lindl.^{[uwaga 23]}

Plemię Epidendreae Lindl.

incertae sedis

• Nageliella L. O. Williams
• Parapteroceras Aver.
• Schomburgkia Lindl.
• Sophronitis Lindl.

Podplemię Bletiinae Benth.

• Basiphyllaea Schltr.
• Bletia Ruiz & Pav.
• Hexalectris Raf.

Podplemię Chysinae Schltr.

• Chysis Lindl.

Laelia undulata

Lepanthes lucifer

Pleurothallis hitchcockii

Stelis restrepioides

Crepidium purpureiflora

Cephalanthera longifolia

Podplemię Laeliinae Benth.

• Acrorchis Dressler
• Adamantinia Van den Berg & C.N.Gonç.
• Alamania Lex.
• Arpophyllum Lex.
• Artorima Dressler & G. E. Pollard
• Barkeria Knowles & Westc.
• Brassavola R. Br.
• × Brassocattleya hort.
• Broughtonia R. Br.
• Cattleya Lindl. – katleja
• × Catyclia J.M.H.Shaw
• Caularthron Raf.
• Constantia Barb. Rodr.
• Dimerandra Schltr.
• Dinema Lindl.
• Domingoa Schltr.
• Encyclia Hook.
• Epidendrum L.
• Euchile (Dressler & G.E.Pollard) Withner
• Guarianthe Dressler & W. E. Higgins
• Hagsatera R. González
• Homalopetalum Rolfe
• Isabelia Barb. Rodr.
• Jacquiniella Schltr.
• Laelia Lindl.
• × Laeliocattleya Rolfe
• Leptotes Lindl.
• Loefgrenianthus Hoehne
• Meiracyllium Rchb. f.
• Microepidendrum Brieger ex W.E.Higgins
• × Myrmecolaelia F.Hanb. ex Rolfe
• Myrmecophila Rolfe^{[uwaga 24]}
• Nidema Britton & Millsp.
• Oestlundia W.E.Higgins
• Orleanesia Barb. Rodr.
• Prosthechea Knowles & Westc.^{[uwaga 25]}
• Pseudolaelia Porto & Brade
• Psychilis Raf.
• × Psytonia J.M.H.Shaw
• Pygmaeorchis Brade
• Quisqueya Dod
• Rhyncholaelia Schltr.
• Scaphyglottis Poepp. & Endl.
• Tetramicra Lindl.
• Tomzanonia Nir

Podplemię Pleurothallidinae Lindl. ex G.Don

• Acianthera Scheidw.
• Anathallis Barb.Rodr.
• Andinia Luer
• Barbosella Schltr.
• Brachionidium Lindl.
• Chamelophyton Garay
• Dilomilis Raf.
• Diodonopsis Pridgeon & M.W.Chase
• Draconanthes Luer
• Dracula Luer
• Dresslerella Luer
• Dryadella Luer
• Echinosepala Pridgeon & M.W.Chase
• Frondaria Luer
• Kraenzlinella Kuntze
• Lepanthes Sw.
• Lepanthopsis (Cogn.) Ames
• Masdevallia Ruiz & Pav.
• Myoxanthus Poepp. & Endl.
• Neocogniauxia Schltr.
• Octomeria R. Br.
• Pabstiella Brieger & Senghas
• Phloeophila Hoehne & Schltr.
• Platystele Schltr.
• Pleurothallis R. Br.
• Pleurothallopsis Porto & Brade
• Porroglossum Schltr.
• Restrepia Kunth
• Restrepiella Garay & Dunst.
• Scaphosepalum Pfitzer
• Specklinia Lindl.
• Stelis Sw.
• Teagueia Luer
• Trichosalpinx Luer
• Trisetella Luer
• Zootrophion Luer

Podplemię Ponerinae Pfitzer

• Helleriella A. D. Hawkes
• Isochilus R. Br.
• Ponera Lindl.

Plemię Gastrodieae Lindl.

• Auxopus Schltr.
• Didymoplexiella Garay
• Didymoplexiopsis Seidenf.
• Didymoplexis Griff.
• Gastrodia R. Br.
• Uleiorchis Hoehne

Plemię Malaxideae Lindl.

• Crepidium Blume
• Crossoglossa Dodson
• Dienia Lindl.
• Hammarbya Kuntze – wątlik
• Hippeophyllum Schltr.
• Liparis Rich. – lipiennik
• Malaxis Sol. ex Sw. – wyblin
• Oberonia Lindl.
• Oberonioides Szlach.
• Orestias Ridl.
• Risleya King & Pantl.
• Stichorkis Thouars

Nervilia concolor

Eria carinata

Sobralia atropubescens

Agrostophyllum elongatum

Plemię Neottieae Lindl.

• Aphyllorchis Blume
• Cephalanthera Rich. – buławnik
• × Cephalopactis Asch. & Graebn.
• × Cephalorchis F.M.Vázquez
• Epipactis Zinn – kruszczyk
• Limodorum Boehm.
• Neottia Guett. – gnieźnik
• Palmorchis Barb. Rodr.
• Thaia Seidenf.

Plemię Nervilieae Dressler

Podplemię Epipogiinae Schltr.

• Epipogium J. G. Gmel. ex Borkh. – storzan
• Silvorchis J.J. Sm.
• Stereosandra Blume

Podplemię Nerviliinae Schltr.

• Nervilia Comm. ex Gaudich.

Plemię Podochileae Pfitzer

Podplemię Eriinae Benth.

• Appendicula Blume
• Ascidieria Seidenf.
• Bryobium Lindl.
• Callostylis Blume
• Campanulorchis Brieger
• Ceratostylis Blume
• Chilopogon Schltr.^{[uwaga 26]}
• Conchidium Griff.
• Cryptochilus Wall.
• Cyphochilus Schltr.
• Epiblastus Schltr.
• Eria Lindl.
• Mediocalcar J.J. Sm.
• Mycaranthes Blume
• Notheria P.O’Byrne & J.J.Verm.
• Oxystophyllum Blume
• Pinalia Lindl.^{[uwaga 27]}
• Poaephyllum Ridl.
• Podochilus Blume
• Porpax Lindl.
• Pseuderia Schltr.
• Sarcostoma Blume
• Stolzia Schltr.
• Trichotosia Blume

Podplemię Thelasiinae Pfitzer

• Octarrhena Thwaites
• Phreatia Lindl.
• Ridleyella Schltr.
• Thelasis Blume

Plemię Sobralieae Pfitzer

• Elleanthus C. Presl
• Sertifera Lindl. & Rchb. f.
• Sobralia Ruiz & Pav.

Plemię Triphoreae Dressler

• Diceratostele Summerh.
• Monophyllorchis Schltr.
• Psilochilus Barb. Rodr.
• Triphora Nutt.

Plemię Tropidieae (Pfitzer) Dressler

• Corymborkis Thouars
• Kalimantanorchis Tsukaya, M.Nakaj. & H.Okada
• Tropidia Lindl.

Plemię Vandeae Lindl.

Podplemię Adrorhizinae Schltr.

• Adrorhizon Hook. f.

Podplemię Agrostophyllinae Szlach.

• Agrostophyllum Blume
• Earina Lindl.

Angraecum ferkoanum

Sobennikoffia humbertiana

Polystachya pubescens

Podplemię Angraecinae Summerh.

• Aerangis Rchb. f. – aerangis
• Aeranthes Lindl. – erantes
• Ambrella H. Perrier
• Ancistrorhynchus Finet
• Angraecopsis Kraenzl.
• Angraecum Bory
• Beclardia A. Rich.
• Bolusiella Schltr.
• Calyptrochilum Kraenzl.
• Campylocentrum Benth.
• Cardiochilos P.J. Cribb
• Chamaeangis Schltr.
• Chauliodon Summerh.
• Cribbia Senghas
• Cryptopus Lindl.
• Cyrtorchis Schltr.
• Dendrophylax Rchb. f.
• Diaphananthe Schltr.
• Dinklageella Mansf.v
• Distylodon Summerh.
• Eggelingia Summerh.
• Erasanthe P.J.Cribb, Hermans & D.L.Roberts
• Eurychone Schltr.
• Jejosephia A. N. Rao & Mani
• Jumellea Schltr.
• Lemurella Schltr.
• Lemurorchis Kraenzl.
• Listrostachys Rchb. f.
• Margelliantha P.J. Cribb
• Microcoelia Lindl.
• Microterangis (Schltr.) Senghas
• Mystacidium Lindl.
• Neobathiea Schltr.
• Nephrangis (Schltr.) Summerh.
• Oeonia Lindl.
• Oeoniella Schltr.
• Ossiculum P.J. Cribb & Laan
• Plectrelminthus Raf.
• Podangis Schltr.
• Rangaeris (Schltr.) Summerh.
• Rhaesteria Summerh.
• Rhipidoglossum Schltr.
• Sirhookera Kuntze
• Sobennikoffia Schltr.
• Solenangis Schltr.
• Sphyrarhynchus Mansf.
• Summerhayesia P.J. Cribb
• Taeniorrhiza Summerh.
• Triceratorhynchus Summerh.
• Tridactyle Schltr.
• Ypsilopus Summerh.

Podplemię Polystachyinae Schltr.

• Hederorkis Thouars
• Polystachya Hook.

Plemię Xerorchideae P.J.Cribb

• Xerorchis Schltr.

Chloraea bletioides

Cranichis candida

Aspidogyne nobilis

Goodyera repens

Brachystele unilateralis

Disa uniflora

Caladenia arenicola

Diuris brevifolia

Thelymitra ixioides

Ophrys tenthredinifera

Podrodzina storczykowe (Orchidoideae Lindl.)

Osobny artykuł: storczykowe.

Grupa składająca się z 208 rodzajów liczących około 3755 gatunków, występujących na wszystkich kontynentach z wyjątkiem obszarów okołobiegunowych i pustyń. Zaliczane tu rośliny są sympodialne, bardzo rzadko myko-heterotroficzne, częste są bulwy na korzeniach lub łodydze. Przedstawicielami w polskiej florze są: tajęża (Goodyera), kręczynka (Spiranthes), koślaczek (Anacamptis), kukułka (Dactylorhiza), gółka (Gymnadenia), miodokwiat (Herminium), kukuczka (Neottianthe), dwulistnik (Ophrys), storczyk (Orchis), podkolan (Platanthera), storczyca (Traunsteinera), potrostek (Chamorchis), ozorka (Coeloglossum).

Wykaz rodzajów podrodziny^[3][4][5]:

incertae sedis

• Frigidorchis Z.J.Liu & S.C.Chen

Plemię Chloraeeae (Rchb.f.) Pfeiff.

• Bipinnula Comm. ex Juss.
• Chloraea Lindl.
• Gavilea Poepp.
• Geoblasta Barb. Rodr.

Plemię Codonorchideae P.J.Cribb

• Codonorchis Lindl.

Plemię Cranichideae (Lindl.) Endl.

incertae sedis

• Exalaria Garay & G. A. Romero

Podplemię Cranichidinae Lindl.

• Aa Rchb. f.
• Altensteinia Kunth
• Baskervilla Lindl.
• Coccineorchis Schltr.^{[uwaga 28]}
• Cranichis Sw.
• Fuertesiella Schltr.
• Galeoglossum A.Rich. & Galeotti
• Gomphichis Lindl.
• Myrosmodes Rchb. f.
• Nothostele Garay
• Ponthieva R. Br.
• Porphyrostachys Rchb. f.
• Prescottia Lindl.
• Pseudocentrum Lindl.
• Pterichis Lindl.
• Solenocentrum Schltr.
• Stenoptera C. Presl

Podplemię Galeottiellinae Salazar & M.W.Chase

• Galeottiella Schltr.

Podplemię Goodyerinae Klotzsch.

• Aenhenrya Gopalan
• Anoectochilus Blume
• Aspidogyne Garay
• Chamaegastrodia Makino & F. Maek.
• Cheirostylis Blume
• Cystorchis Blume
• Danhatchia Garay & Christenson
• Dossinia C. Morren
• Erythrodes Blume
• Eurycentrum Schltr.
• Gonatostylis Schltr.
• Goodyera R. Br. – tajęża
• Halleorchis Szlach. & Olsz.
• Herpysma Lindl.
• Hetaeria Blume
• Hylophila Lindl.
• Kreodanthus Garay
• Kuhlhasseltia J.J. Sm.
• Lepidogyne Blume
• Ligeophila Garay
• Ludisia A. Rich.
• Macodes (Blume) Lindl.
• Microchilus C. Presl
• Myrmechis (Lindl.) Blume
• Odontochilus Blume^{[uwaga 29]}
• Orchipedum Breda
• Pachyplectron Schltr.
• Papuaea Schltr.
• Platylepis A. Rich.
• Platythelys Garay^{[uwaga 30]}
• Rhomboda Lindl.
• Schuitemania Ormerod
• Stephanothelys Garay
• Vrydagzynea Blume
• Zeuxine Lindl.
• Zeuxinella Aver.

Podplemię Manniellinae Schltr.

• Manniella Rchb. f.

Podplemię Pterostylidinae Pfitzer

• Pterostylis R. Br.

Podplemię Spiranthinae Lindl.

• Aracamunia Carnevali & I. Ramírez
• Aulosepalum Garay
• Beloglottis Schltr.
• Brachystele Schltr.
• Buchtienia Schltr.
• Cotylolabium Garay
• Cybebus Garay^{[uwaga 31]}
• Cyclopogon C. Presl
• Degranvillea Determann
• Deiregyne Schltr.
• Dichromanthus Garay
• Discyphus Schltr.
• Eltroplectris Raf.^{[uwaga 32]}
• Eurystyles Wawra
• Funkiella Schltr.
• Hapalorchis Schltr.
• Helonoma Garay
• Kionophyton Garay
• Lankesterella Ames
• Lyroglossa Schltr.
• Mesadenella Pabst & Garay
• Mesadenus Schltr.
• Microthelys Garay
• Odontorrhynchus M. N. Correa^{[uwaga 33]}
• Pelexia Poit. ex Lindl.
• Physogyne Garay
• Potosia (Schltr.) R.González & Szlach. ex Mytnik
• Pseudogoodyera Schltr.
• Pteroglossa Schltr.
• Sacoila Raf.
• Sarcoglottis C. Presl
• Sauroglossum Lindl.
• Schiedeella Schltr.
• Skeptrostachys Garay^{[uwaga 34]}
• Sotoa Salazar
• Spiranthes Rich. – kręczynka
• Stalkya Garay
• Stenorrhynchos Rich. ex Spreng.
• Svenkoeltzia Burns-Bal.
• Thelyschista Garay^{[uwaga 35]}
• Veyretia Szlach.

Plemię Diseae (Lindl. ex Benth.) Dressler

Podplemię Brownleeinae H.P.Linder & Kurzweil

• Brownleea Harv. ex Lindl.

Podplemię Coryciinae Benth.

• Ceratandra Eckl. ex F. A. Bauer
• Corycium Sw.
• Disperis Sw.
• Evotella H. Kurzweil & H. P. Linder
• Pterygodium Sw.

Podplemię Disinae Benth.

• Disa P.J. Bergius

Podplemię Huttonaeinae Schltr.

• Huttonaea Harv.

Podplemię Satyriinae Schltr.

• Pachites Lindl.
• Satyrium Sw.

Plemię Diurideae (Endl.) Lindl.

incertae sedis

• Paracaleana Blaxell

Podplemię Acianthinae (Lindl.) Schltr.

• Acianthus R. Br.
• Corybas Salisb.
• Cyrtostylis R. Br.^{[uwaga 36]}
• Stigmatodactylus Maxim. ex Makino
• Townsonia Cheeseman

Podplemię Caladeniinae Pfitzer

• Adenochilus Hook. f.
• Aporostylis Rupp & Hatch
• Caladenia R. Br.
• × Calassodia M.A.Clem.
• Cyanicula Hopper & A. P. Br.
• × Cyanthera Hopper & A.P.Br.
• Elythranthera (Endl.) A. S. George
• Ericksonella Hopper & A. P. Br.^{[uwaga 37]}
• Eriochilus R. Br.
• Glossodia R. Br.
• Leptoceras (R. Br.) Lindl.
• Pheladenia D. L. Jones & M. A. Clem.^{[uwaga 38]}
• Praecoxanthus Hopper & A. P. Br.

Podplemię Cryptostylidinae Schltr.

• Coilochilus Schltr.
• Cryptostylis R. Br.

Podplemię Diuridinae Lindl.

• Diuris Sm.
• Orthoceras R. Br.

Podplemię Drakaeinae Schltr.

• Arthrochilus F. Muell.
• Caleana R. Br.
• Chiloglottis R. Br.
• Drakaea Lindl.
• Spiculaea Lindl.

Podplemię Megastylidinae Schltr.

• Burnettia Lindl.
• Leporella A. S. George
• Lyperanthus R. Br.
• Megastylis (Schltr.) Schltr.
• Pyrorchis D. L. Jones & M. A. Clem.
• Rimacola Rupp
• Waireia D. L. Jones et al.

Podplemię Prasophyllinae Schltr.

• Genoplesium R. Br.
• Microtis R. Br.
• Prasophyllum R. Br.

Podplemię Rhizanthellinae R. S. Rogers

• Rhizanthella R. S. Rogers

Podplemię Thelymitrinae Lindl.

• Calochilus R. Br.
• Epiblema R. Br.
• Thelymitra J.R. Forst. & G. Forst.

Plemię Orchideae Dressler & Dodson

• Amitostigma Schltr.
• Anacamptis Rich. – koślaczek
• Androcorys Schltr.
• Bartholina R. Br.
• Benthamia A. Rich.
• Bonatea Willd.
• Brachycorythis Lindl.
• Centrostigma Schltr.
• Chamorchis Rich. – potrostek
• Coeloglossum Hartm. – ozorka
• Cynorkis Thouars
• Dactylorhiza Neck. ex Nevski – kukułka
• Diplomeris D. Don
• Dracomonticola H. P. Linder & Kurzweil
• Galearis Raf.
• Gennaria Parl.
• Gymnadenia R. Br. – gółka
• Habenaria Willd.
• Hemipilia Lindl.
• Hemipiliopsis Y. B. Luo & S. C. Chen^{[uwaga 39]}
• Herminium L. – miodokwiat
• Himantoglossum Spreng. – himantoglossum
• Holothrix Rich. ex Lindl.
• Megalorchis H. Perrier
• Neobolusia Schltr.
• Neolindleya Kraenzl.^{[uwaga 40]}
• Neotinea Rchb. f.
• Neottianthe (Rchb.) Schltr. – kukuczka
• Oligophyton H. P. Linder
• Ophrys L. – dwulistnik
• Orchis L. – storczyk
• Pecteilis Raf.
• Peristylus Blume
• Physoceras Schltr.
• Platanthera Rich. – podkolan
• Platycoryne Rchb. f.
• Ponerorchis Rchb. f.
• Porolabium Tang & F. T. Wang
• Pseudorchis Ség.
• Roeperocharis Rchb. f.
• Schizochilus Sond.
• Serapias L.
• Smithorchis Tang & F. T. Wang
• Stenoglottis Lindl.
• Steveniella Schltr.
• Thulinia P.J. Cribb
• Traunsteinera Rchb. – storczyca
• Tylostigma Schltr.
• Veyretella Szlach. & Olsz.

Uwagi

1. W zależności od ujęcia Dryadorchis i Thrixspermum łączone są w jeden rodzaj.
2. W zależności od ujęcia Pilophyllum i Chrysoglossum łączone są w jeden rodzaj.
3. W zależności od ujęcia Brasiliorchis i Maxillaria łączone są w jeden rodzaj.
4. W zależności od ujęcia Camaridium i Maxillaria łączone są w jeden rodzaj.
5. W zależności od ujęcia Christensonella i Maxillaria łączone są w jeden rodzaj.
6. W zależności od ujęcia Heterotaxis i Maxillaria łączone są w jeden rodzaj.
7. W zależności od ujęcia Mapinguari i Maxillaria łączone są w jeden rodzaj.
8. W zależności od ujęcia Maxillariella i Maxillaria łączone są w jeden rodzaj.
9. W zależności od ujęcia Nitidobulbon i Maxillaria łączone są w jeden rodzaj.
10. W zależności od ujęcia Ornithidium i Maxillaria łączone są w jeden rodzaj.
11. W zależności od ujęcia Rhetinantha i Maxillaria łączone są w jeden rodzaj.
12. W zależności od ujęcia Sauvetrea i Maxillaria łączone są w jeden rodzaj.
13. W 2007 roku Ada i Brassia zostały połączone w jeden rodzaj pod tą ostatnią nazwą. Mimo to niektóre źródła nadal podają je osobno.
14. W zależności od ujęcia Tolumnia i Oncidium łączone są w jeden rodzaj.
15. Według niektórych źródeł Schlimmia.
16. Według niektórych źródeł Warscewiczella.
17. W zależności od ujęcia Grastidium i Dendrobium łączone są w jeden rodzaj.
18. W zależności od ujęcia Saccoglossum i Bulbophyllum łączone są w jeden rodzaj.
19. W zależności od ujęcia Acrochaene i Monomeria łączone są w jeden rodzaj.
20. W zależności od ujęcia Chaseella i Bulbophyllum łączone są w jeden rodzaj.
21. W zależności od ujęcia Drymoda i Bulbophyllum łączone są w jeden rodzaj.
22. W zależności od ujęcia Pedilochilus i Bulbophyllum łączone są w jeden rodzaj.
23. W zależności od ujęcia Trias i Bulbophyllum łączone są w jeden rodzaj.
24. W zależności od ujęcia Myrmecophila i Schomburgkia łączone są w jeden rodzaj.
25. W zależności od ujęcia Prosthechea i Epidendrum łączone są w jeden rodzaj.
26. W zależności od ujęcia Chilopogon i Appendicula łączone są w jeden rodzaj.
27. Według niektórych źródeł Pinelia.
28. W zależności od ujęcia Coccineorchis i Stenorrhynchos łączone są w jeden rodzaj.
29. W zależności od ujęcia Odontochilus i Anoectochilus łączone są w jeden rodzaj.
30. W zależności od ujęcia Platythelys i Erythrodes łączone są w jeden rodzaj.
31. W zależności od ujęcia Cybebus i Brachystele łączone są w jeden rodzaj.
32. W zależności od ujęcia Eltroplectris i Stenorrhynchos łączone są w jeden rodzaj.
33. W zależności od ujęcia Odontorrhynchus i Brachystele łączone są w jeden rodzaj.
34. W zależności od ujęcia Skeptrostachys i Stenorrhynchos łączone są w jeden rodzaj.
35. W zależności od ujęcia Thelyschista i Stenorrhynchos łączone są w jeden rodzaj.
36. W zależności od ujęcia Cyrtostylis i Acianthus łączone są w jeden rodzaj.
37. W zależności od ujęcia Ericksonella i Caladenia łączone są w jeden rodzaj.
38. W zależności od ujęcia Pheladenia i Caladenia łączone są w jeden rodzaj.
39. W zależności od ujęcia Hemipiliopsis i Habenaria łączone są w jeden rodzaj.
40. W zależności od ujęcia Neolindleya i Platanthera łączone są w jeden rodzaj.

Przypisy

1. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-08] (ang.).
2. Crescent Bloom: Orchidaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-06-09]. (ang.).
3. Germplasm Resources Information Network (GRIN): GRIN Genera of Orchidaceae. United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service, Beltsville Area. [dostęp 2014-10-22]. (ang.).
4. Orchidaceae. The Plant List. [dostęp 2014-10-22]. (ang.).
5. Orchidaceae Juss.. [w:] The Orders and Families of Monocots [on-line]. e-monocot.org. [dostęp 2014-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 kwietnia 2014)]. (ang.).