Rhipidoglossum

Rhipidoglossum – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Są to epifity występujące w takich krajach i regionach jak: Angola, Burundi, Kamerun, Republika Środkowoafrykańska, Gwinea Równikowa, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Etiopia, Gabon, Ghana, Wybrzeże Kości Słoniowej, wyspy Zatoki Gwinejskiej, Kenia, Liberia, Malawi, Mozambik, Nigeria, Rwanda, Senegal, Sierra Leone, Sudan, Tanzania, Togo, Uganda, Zambia, Zimbabwe oraz 5 prowincjach RPA - KwaZulu-Natal, Limpopo, Przylądkowa Zachodnia, Przylądkowa Północna, Przylądkowa Wschodnia^[3].

Rhipidoglossum

Rhipidoglossum laxiflorum
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	storczykowate
Podrodzina	epidendronowe
Rodzaj	Rhipidoglossum
Nazwa systematyczna
Rhipidoglossum Schltr. Beih. Bot. Centralbl. 36(2): 80 (1918)[3]
Typ nomenklatoryczny
R. xanthopollinium (H. G. Reichenbach) Schlechter[4]
Synonimy
Cribbia Senghas Azadehdelia Braem Crossangis Schltr. Margelliantha P.J.Cribb Rhaesteria Summerh. Sarcorhynchus Schltr.[3][5]

Morfologia

Pokrój

Niewielkie rośliny zielne, o łodygach wydłużonych, ulistnionych na całej długości. Korzenie wyrastają wzdłuż łodygi naprzeciw liści^[3].

Liście

Dwurzędowe, skręcone u nasady i ułożone w jednej płaszczyźnie, połączone stawowato z trwałą pochwą liściową^[3].

Kwiaty

Drobne, zebrane w kwiatostany wyrastające w kątach liści, składające się z pojedynczych lub kilku kwiatów. Listki okwiatu wszystkie podobne w dolnej połowie z sobą zrośnięte. Warżka wolna, wklęsła, obejmująca prętosłup i zaopatrzona w ostrogę o szerokiej gardzieli. Prętosłup bardzo krótki i mięsisty. Rostellum w kształcie kotwicy. Dwie kuliste pyłkowiny z krótkimi uczepkami i dwiema tarczkami nasadowymi^[3].

Systematyka

Rodzaj sklasyfikowany do podplemienia Angraecinae w plemieniu Vandeae, podrodzina epidendronowe (Epidendroideae), rodzina storczykowate (Orchidaceae), rząd szparagowce (Asparagales) w obrębie roślin jednoliściennych^[6][3][7].

Wykaz gatunków^[5][3]

• Rhipidoglossum adoxum (F.N.Rasm.) Senghas
• Rhipidoglossum arbonnieri (Geerinck) Eb.Fisch., Killmann, J.-P.Lebel & Delep.
• Rhipidoglossum bilobatum (Summerh.) Szlach. & Olszewski
• Rhipidoglossum brachyceras (Summerh.) Farminhao & Stévart
• Rhipidoglossum brevifolium Summerh.
• Rhipidoglossum burttii (Summerh.) Summerh.
• Rhipidoglossum caffrum (Bolus) Farminhao & Stévart
• Rhipidoglossum candidum (P.J.Cribb) Senghas
• Rhipidoglossum clavatum (P.J.Cribb) Farminhao & Stévart
• Rhipidoglossum confusum (P.J.Cribb) Farminhao & Stévart
• Rhipidoglossum cuneatum (Summerh.) Garay
• Rhipidoglossum curvatum (Rolfe) Garay
• Rhipidoglossum delepierreanum (J.-P.Lebel & Geerinck) Eb.Fisch., Killmann, J.-P.Lebel & Delep.
• Rhipidoglossum densiflorum Summerh.
• Rhipidoglossum eggelingii (Summerh.) Farminhao & Stévart
• Rhipidoglossum globulare (P.J.Cribb) Farminhao & Stévart
• Rhipidoglossum globulosocalcaratum (De Wild.) Summerh.
• Rhipidoglossum kamerunense (Schltr.) Garay
• Rhipidoglossum laticalcar (J.B.Hall) Senghas
• Rhipidoglossum laxiflorum Summerh.
• Rhipidoglossum leedalii (P.J.Cribb) Farminhao & Stévart
• Rhipidoglossum longicalcar Summerh.
• Rhipidoglossum lucieae Farminhao & P.J.Cribb
• Rhipidoglossum magnicalcar Szlach. & Olszewski
• Rhipidoglossum melianthum (P.J.Cribb) Senghas
• Rhipidoglossum microphyllum Summerh.
• Rhipidoglossum mildbraedii (Kraenzl.) Garay
• Rhipidoglossum millarii (Bolus) Farminhao & Stévart
• Rhipidoglossum montanum (Piers) Senghas
• Rhipidoglossum montealenense Descourv., Stévart & P.J.Cribb
• Rhipidoglossum obanense (Rendle) Summerh.
• Rhipidoglossum ochyrae Szlach. & Olszewski
• Rhipidoglossum orientalis (Mansf.) Szlach. & Olszewski
• Rhipidoglossum ovale (Summerh.) Garay
• Rhipidoglossum oxycentron (P.J.Cribb) Senghas
• Rhipidoglossum paucifolium D.Johanss.
• Rhipidoglossum pendulum (la Croix & P.J.Cribb) Farminhao & Stévart
• Rhipidoglossum philatelicum Farminhao & P.J.Cribb
• Rhipidoglossum polyanthum (Kraenzl.) Szlach. & Olszewski
• Rhipidoglossum polydactylum (Kraenzl.) Garay
• Rhipidoglossum pulchellum (Summerh.) Garay
• Rhipidoglossum pusillum (Summerh.) Farminhao & Stévart
• Rhipidoglossum rutilum (Rchb.f.) Schltr.
• Rhipidoglossum schimperianum (A.Rich.) Garay
• Rhipidoglossum stellatum (P.J.Cribb) Szlach. & Olszewski
• Rhipidoglossum stolzii (Schltr.) Garay
• Rhipidoglossum subsimplex (Summerh.) Garay
• Rhipidoglossum tanneri (P.J.Cribb) Senghas
• Rhipidoglossum tenuicalcar (Summerh.) Garay
• Rhipidoglossum thomense (la Croix & P.J.Cribb) Farminhao & Stévart
• Rhipidoglossum ugandense (Rendle) Garay
• Rhipidoglossum xanthopollinium (Rchb.f.) Schltr.

Przypisy

1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-03-04] (ang.).
3. Rhipidoglossum. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2022-03-04].
4. Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2022-03-04].
5. Rhipidoglossum. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-06-12].
6. Rhipidoglossum. Tropicos.org. [dostęp 2022-03-04].
7. Rhipidoglossum. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-06-12].

Identyfikatory zewnętrzne (takson):

• BioLib: 979125
• EoL: 30028
• GBIF: 2838075
• identyfikator iNaturalist: 577020
• IPNI: 30515-1
• NCBI: 339015
• Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30515-1
• identyfikator Tropicos: 40024696
• CoL: 8W34G