Ostroga (botanika)

Ostroga (łac. calcar, ang. spur) – ostro zakończone, podługowate twory występujące w budowie morfologicznej roślin. Termin odnosi się do występującego w kwiatach niektórych roślin wyrostka u nasady płatka korony, działki kielicha lub listka miodnikowego^[1], u niektórych dzbaneczników ostroga wykształca się u nasady wieczka przykrywającego dzbanek (organ pułapkowy powstający ze zmodyfikowanego liścia)^[2]. Jest to zamknięty na końcu wyrostek o zazwyczaj walcowatym lub stożkowatym kształcie. Jego występowanie i morfologia mają znaczenie przy oznaczaniu gatunków niektórych roślin. Ostroga występuje np. u niektórych roślin z rodziny fiołkowatych, jaskrowatych, storczykowatych. Najczęściej pełni funkcję powabni – zwabia owady. U niektórych roślin, np. u ostróżeczki polnej wewnątrz ostrogi, na jej końcu znajduje się miodnik^[1].

Ostroga u ostróżki tatrzańskiej

Ostrogi na płatkach orlika

Mianem ostrogi określa się też ostro zakończone, wąskie wyrostki blaszki liściowej występujące u niektórych traw na granicy blaszki i pochwy liściowej. Ostrogi takie zwykle obejmują źdźbło^[3].

Przypisy

1. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8. Brak numerów stron w książce
2. Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 438–439. ISBN 978-1-842466346.
3. Marian Falkowski (red.): Trawy polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982. ISBN 83-09-00593-8. Brak numerów stron w książce

Encyklopedie internetowe (część rośliny):

• Britannica: science/spur-flower-part
• NE.se: sporre-(på-växter)