Stare Kotkowice
wieś w województwie opolskim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stare Kotkowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Alt Kuttendorf) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Głogówek[5]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Kotliny Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.
| wieś | |
 Kościół pw. św. Barbary | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
409[1] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
48-250[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OPR |
| SIMC |
0493907[3] |
Położenie na mapie gminy Głogówek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego  | |
 50°20′34″N 17°54′17″E[4] | |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.
Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 409 osób[1].
_(2).jpg)
Położenie
Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 11 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Kotliny Raciborskiej. Należy do Euroregionu Pradziad[6]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[7].
Środowisko naturalne
W Starych Kotkowicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,4 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Starych Kotkowic wynoszą 630 mm. Dominują wiatry zachodnie[8].
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod zniekształconą, polską nazwą Stara Kuttkowice oraz nazwą zgermanizowaną Alt Kuttendorf we fragmencie Kuttendorf Alt, polnisch Stara Kuttkowice”[9]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod niemiecką nazwą Alt Kuttendorf, a także wymienia polską nazwę Stary Kutkowice[10].
W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Kutkowice Stare[11]. 1 grudnia 2009 wprowadzono dodatkową nazwę wsi w języku niemieckim – Alt Kuttendorf[12]. Nazywana też Kotkowice Stare[13].
.jpg)
Wieś po raz pierwszy wzmiankowana była w kronikach z XIII wieku w akcie darowizny księcia Kazimierza I opolskiego dla klasztoru w Czarnowąsach[14]. Miejscowość powstała na skrzyżowaniu szlaku bursztynowego i szlaku z Wieliczki do Czech[15].
.jpg)
Następna wzmianka, o sporze proboszcza Michaela z Biedrzychowic z parafianami ze Starych Kotkowic, pochodzi z dokumentu księcia głogówecko-prudnickiego Bolka V Husyty z dnia 27 marca 1430. Stamtąd pochodzi również pierwsza wzmianka o istniejącym kościele we wsi. Kościół został dokładnie opisany w protokole wizytacyjnym Diecezji Wrocławskiej z 1687. Wówczas patronat nad nim sprawował klasztor w Czarnowąsach. Obecny kościół pw. św. Barbary został zbudowany w 1847[14]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[16]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[17]. W 1885 powstał budynek szkolny, który przebudowano w 1901[15].
Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu łopatę skrzyżowaną ze szpadlem, pod nimi trawa, a w otoku napis: Gem. Alt-Kuttendorf / Kreis Neustadt O.S. (pol. Gmina Stare Kotkowice / Powiat Prudnicki, Górny Śląsk)[18]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 483 mieszkańców Starych Kotkowic 16 posługiwało się językiem niemieckim, a 497 językiem polskim[19]. Po I wojnie światowej we wsi powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej.
.jpg)
W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Stare Kotkowice znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[20]. Do głosowania uprawnionych było w Starych Kotkowicach 279 osób, z czego 207, ok. 74,2%, stanowili mieszkańcy (w tym 207, ok. 74,2% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 276 głosów (ok. 98,9% uprawnionych), w tym 275 (ok. 99,6%) ważnych; za Niemcami głosowało 255 osób (ok. 92,4%), a za Polską 20 osób (ok. 7,2%)[21].
Po zakończeniu II wojny światowej do pomnika upamiętniającego I wojnę została dobudowana płyta poświęcona mieszkańcom poległym w latach 1939–1945.
W latach 1945–1950 Stare Kotkowice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Biedrzychowice[22], a w latach 1954–1972 do gromady Biedrzychowice[23]. Podlegała urzędowi pocztowemu w Głogówku[24].
W 1949 we wsi znajdowała się szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku[25]. W 1998 Stare Kotkowice przystąpiły do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[26]. W dniach 18–20 sierpnia 2006 obchodzono 830-lecie powstania Starych Kotkowic. Podczas uroczystości odsłonięto pamiątkowy głaz z tablicą[15].
.jpg)
Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków[27]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego.
Liczba mieszkańców wsi
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[35]:
- kaplica pw. św. Barbary, obecnie kościół fil., z XVIII w.
- kapliczka, ul. Polna 1, z XIX w., wypisana z księgi rejestru
- kaplica przy domu nr 17, z 1827 r.
Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Starych Kotkowicach chronione są ponadto[36]:
- kapliczka, ul. Sudecka 22
- budynek gospodarczy, ob. kaplica, przy domu ul. Sudecka 14
- dom mieszkalny, ul. Sudecka 18
- dom mieszkalny, ul. Sudecka 23
- szkoła, ob. przedszkole i świetlica, ul. Sudecka 27
- dom mieszkalny, ul. Sudecka 30
- dom mieszkalny, ul. Sudecka 32
- zespół folwarczny, ul. Sudecka nr 33
- spichlerz
- kapliczka obok spichlerza folwarcznego
- cmentarz parafialny
- Pomnik poległych w I i II wojnie światowej – pomnik przy placu kościelnym w Starych Kotkowicach powstały w latach 20. XX wieku jako upamiętnienie mieszkańców wsi, którzy polegli w I wojnie światowej. Po II wojnie światowej został rozbudowany[37].
W Starych Kotkowicach siedzibę mają firmy Kania Auto-Service Serwis Samochodowy Bosch, Posadzkarstwo Łyko Marcin i Świat Pięknych Fryzur, zrzeszone w Cechu Rzemieślników i Przedsiębiorców w Prudniku[38].
.jpg)
Transport drogowy
Przez Stare Kotkowice przebiega droga krajowa:
W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajdują się drogi powiatowe: nr 1249O relacji Stare Kotkowice – Wróblin – Trawniki oraz nr 1459O relacji Rozkochów – Stare Kotkowice[39].
Stare Kotkowice posiadają połączenia autobusowe z Głogówkiem, Głuchołazami, Kędzierzynem-Koźlem, Prudnikiem, Twardawą. We wsi znajdują się dwa przystanki autobusowe – „Stare Kotkowice 01”, „Stare Kotkowice 02”[40].
Transport kolejowy
W rejonie miejscowości przebiega linia kolejowa nr 137 łącząca Katowice z Legnicą przez Gliwice, Kędzierzyn-Koźle, Prudnik, Nysę, Świdnicę i Strzegom. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Głogówku.
W Starych Kotkowicach działa Niemieckie Koło Przyjaźni (Deutscher Freundeskreis) – oddział terenowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim[41].
W Starych Kotkowicach znajduje się katolicki kościół św. Barbary, który należy do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biedrzychowicach (dekanat Głogówek)[42].
W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Starych Kotkowicach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[43].
Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 11 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Komisariat Policji w Głogówku)[44].
Teren wsi, jak i całej gminy Głogówek, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[45]. Gminę Głogówek obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[46].
- Valentin Torka (1867–1952) – botanik, badacz flory i fauny na Śląsku i Wielkopolsce, urodzony w Starych Kotkowicach
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
