Loading AI tools
hetman wielki koronny, wojewoda bełski i podlaski Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Mateusz Rzewuski herbu Krzywda (ur. 1662, zm. 4 listopada 1728 we Lwowie) – wojewoda bełski w 1728 roku, hetman wielki koronny w 1726 roku, wojewoda podlaski w 1710 roku, hetman polny koronny w 1706 roku, starosta chełmski w latach 1687–1728[1], starosta lubomelski w 1710 roku[2], przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w Imperium Osmańskim w 1699 roku[3], starosta drohowyski w 1710 roku[4].
 | |
 Krzywda | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Anna Dzierżkówna |
| Żona |
Dorota Cetner, Ludwika Kunicka |
| Dzieci |
Seweryn Józef Rzewuski, Wacław Piotr Rzewuski, Marianna, Ludwika, Zuzanna |
| Odznaczenia | |
 | |
Jego rodzicami byli podskarbi nadworny koronny Michał Florian Rzewuski i Anna Dzierżkówna, brat Adama. Pułkownik królewski od 1690, następnie generał wojsk cudzoziemskiego autoramentu. Brał udział w wyprawach mołdawskich z lat 1686 i 1691. W roku 1693 udał się z poselstwem na Krym.
Był posłem ziemi chełmskiej na sejm 1688/1689 roku i sejm 1692/1693 roku[5] oraz na sejm konwokacyjny 1696 roku[6]. Poseł na sejm 1690 roku z województwa podolskiego[7]. Po zerwanym sejmie konwokacyjnym 1696 roku przystąpił 28 września 1696 roku do konfederacji generalnej[8].
Był elektorem Augusta II Mocnego z województwa podolskiego w 1697 roku[9]. Następnie brał udział w kampanii przeciw Tatarom w roku 1698.
W 1699 roku posłował do Turcji, by dokonać ratyfikacji traktatu karłowickiego, Turcy jednak zakwestionowali jego kompetencje w tej materii, ponieważ na dokumencie ratyfikującym brakło podpisu polskiego kanclerza. Poseł na sejm 1701 roku i sejm z limity 1701-1702 roku z ziemi chełmskiej[10]. Został krajczym wielkim koronnym w 1702 roku. Poseł na sejm 1703 roku z ziemi chełmskiej[11]. Mianowany przez Augusta II w 1703 referendarzem wielkim koronnym.
Jako regimentarz wojsk koronnych tłumił w roku 1703 powstanie Kozaków Semena Paleja. Był konsyliarzem ziemi chełmskiej w konfederacji sandomierskiej 1704 roku[12]. W 1705 roku brał udział w bitwie warszawskiej. Wkrótce potem Rzewuski otrzymał buławę polną w 1706 i już jako hetman polny koronny dowodził prawym skrzydłem wojsk polskich podczas bitwy kaliskiej w 1706. Po wkroczeniu Karola XII na terytorium Rzeczpospolitej we wrześniu 1707 roku zajął postawę wyczekującą i nie podejmował działań[13]. Był uczestnikiem Walnej Rady Warszawskiej 1710 roku[14]. W 1715 roku wziął udział w Warszawie w radzie senatu, gdzie sprzeciwiał się antyrosyjskim planom króla Augusta II i domagał się wycofania wojska saskiego, zlikwidowania kontrybucji i zwołania sejmu. Po ograniczeniu przywilejów hetmańskich na sejmie 1717 roku prowadził opozycję przeciw dworowi.
Po śmierci Adama Mikołaja Sieniawskiego, w roku 1726 został na sejmie grodzieńskim mianowany hetmanem wielkim koronnym i wojewodą podlaskim.
Odznaczony Orderem Orła Białego[15].
Jego ojciec, Michał Florian Rzewuski rozpoczął swoimi wielkimi czynami drogę rodu w stronę magnaterii, którą Rzewuscy stali się pełnoprawnie za czasów Stanisława Mateusza i co zostało przypieczętowane mianowaniem go hetmanem wielkim koronnym, drugą osobą w państwie po królu.
Majątek swojego ojca pomnożył kilkunastokrotnie. Należało do niego starostwo chełmskie, nowosielskie, lubomelskie, drohobyckie i ułonowskie. Należało do niego Muników, Rudy, Rejowiec, dobra żelechowskie, Rozdół i Derkacze. [16]
Ważnym momentem w jego życiu był zakup zamku w Podhorcach od królewicza Konstantego Sobieskiego oraz zamku w Olesku od królewicza Jakuba Sobieskiego ( wraz otaczającymi je rozległymi ziemiami). Podhorce stały się nową siedzibą rodu Rzewuskich.
Posiadał też kamienicę na starym rynku we Lwowie (zwaną kamienicą królewską) oraz dwór w Warszawie.[17]
Był żonaty dwukrotnie. W lutym 1690 poślubił Dorotę, córkę starosty lwowskiego Jana Cetnera, a przed rokiem 1706 Ludwikę Eleonorę Kunicką (zm. 1749), podczaszankę czernichowską[13].
.jpg)
Z drugiego małżeństwa miał następujące dzieci:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
