Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rab szake (akad. rab šāqê, sum. lúgal.kaš.lul)[1] – jedna z najważniejszych godności urzędniczych w starożytnej Asyrii, której nazwa tłumaczona jest zazwyczaj jako „wielki podczaszy”[2] lub „naczelny podczaszy”[3]. Biblijny rabsak z 2 Księgi Królewskiej (2 Krl 18:17–37)[4] i Księgi Izajasza (Iz 36:1–22)[5].
Osoba nosząca tytuł rab szake pochodziła najczęściej z najbliższego otoczenia władcy. Odpowiedzialna była za napoje przygotowywane dla króla i jako taka odznaczać się musiała całkowitą lojalnością. Pełniący urząd wielkiego podczaszego należał do najwyższych urzędników dworskich i brał udział w podejmowaniu najważniejszych decyzji na szczeblu państwowym. Wzorem innych urzędników asyryjskich mógł łączyć swój urząd ze stanowiskiem gubernatora jednej z nadgranicznych prowincji[2]. W trakcie działań wojennych pełnił czasem w zastępstwie króla funkcję głównodowodzącego armii asyryjskiej[6]. Jak każdy urzędnik z najbliższego otoczenia króla wielki podczaszy pobierał wynagrodzenie w postaci ubrań i kruszców. Z zachowanej listy dostaw dla urzędników królewskich za panowania Sargonidów wiadomo, iż należały mu się 4 miny srebra i 3 sztuki odzieży wysokiej jakości. Pod względem wysokości wynagrodzenia plasowało go to na czwartym miejscu po głównodowodzącym wojsk, pierwszym ministrze i ministrze domu królewskiego[7].
W asyryjskich listach i kronikach eponimów wielki podczaszy wymieniany jest z reguły po królu i naczelnym dowódcy wojsk (turtānu), po lub przed heroldem pałacu (nāgir ekalli) i przed intendentem pałacu (abarakku)[8].
Z imion znani są następujący rab szake:
W dwóch miejscach w Biblii (2 Księga Królewska 18:17–37 i Księga Izajasza 36:1–22) został wymieniony nieznany z imienia rab szake (biblijny rabsak, rabszak, rabszake) asyryjskiego króla Sennacheryba (704–681 p.n.e.). Według przekazu biblijnego wysłany on został, wraz z dwoma innymi dostojnikami (turtanu i rab sza reszi) do Ezechiasza, króla Judy, z misją przekonania go do poddania Jerozolimy. Słynna jest jego szydercza mowa wygłoszona do wysłanników Ezechiasza i ludu jerozolimskiego, w której wzywa on ich do podporządkowania się Asyrii.
W Kodeksie Leningradzkim, Septuagincie i Wulgacie tytuł rab szake (hebrajskie רַב־שָׁקֵה w Kodeksie Leningradzkim[18], greckie Ραψάκης w Septuagincie[19], łacińskie Rabsaces w Wulgacie[20]) uznany został za imię asyryjskiego wysłannika, ale w komentarzach i leksykonach biblijnych znaleźć można często informację, że chodzi tu w rzeczywistości o urząd „naczelnego podczaszego”[21][22][5]. W polskich przekładach Biblii tytuł ten czasem występuje jako imię własne, a czasem jako – tłumaczona lub nie – nazwa urzędu:
polskie przekłady Biblii | miejsce w Biblii | |
---|---|---|
2 Księga Królewska (2 Krl 18:17)[23] |
Księga Izajasza (Iz 36:2)[24] | |
Biblia Tysiąclecia | „rabsak” | „rabsak” |
Biblia poznańska | „wielki podczaszy” | „Rab-Szaq” |
Biblia warszawska | „Rabszake” | „Rabszake” |
Biblia warszawsko-praska | „rabsak” | „rabsak” |
Uwspółcześniona Biblia gdańska | „Rabszak” | „Rabszak” |
Przekład Nowego Świata | „rabszak” | „rabszak” |
W niektórych starszych pracach z zakresu historii starożytnego Bliskiego Wschodu słowo rabsak używane jest zamiennie ze słowem rab szake[6].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.