Prawo i Sprawiedliwość
polska partia polityczna, narodowo-konserwatywna i zwykle zaliczana do prawicy, współtworząca rząd w latach 2006–2007 i 2015–2023 / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Prawo i Sprawiedliwość?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Prawo i Sprawiedliwość (PiS) – polska partia polityczna założona na kongresie 29 maja 2001 przez braci Lecha i Jarosława Kaczyńskich, zarejestrowana sądownie 13 czerwca 2001. Powstała na fali popularności uzyskanej przez Lecha Kaczyńskiego podczas sprawowania przez niego funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego w rządzie Akcji Wyborczej Solidarność.
Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „PiS”. Zobacz też: PIS. |
Ten artykuł dotyczy polskiej partii politycznej. Zobacz też: inne znaczenia tego wyrażenia. |
Biała wersja loga partii z flagą Polski w tle | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Skrót |
PiS | ||
Prezes | |||
Data założenia |
29 maja 2001 | ||
Adres siedziby |
ul. Nowogrodzka 84/86, 02-018 Warszawa | ||
Ideologia polityczna |
narodowy konserwatyzm, konserwatyzm społeczny, prawicowy populizm, eurosceptycyzm, chrześcijańska demokracja | ||
Poglądy gospodarcze | |||
Liczba członków |
ok. 48 tys. (czerwiec 2023) | ||
Członkostwo międzynarodowe |
|||
Grupa w Parlamencie Europejskim |
|||
Młodzieżówka | |||
Barwy | |||
Obecni posłowie |
174/458 [uwaga 1] | ||
Obecni senatorowie |
33/99 [uwaga 2] | ||
Obecni eurodeputowani |
18/53 | ||
Obecni radni wojewódzcy |
223/552 [uwaga 3] | ||
| |||
Strona internetowa |
Polska
Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Polski Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
|
Ideologia partii jest określana jako prawicowa (także przez samo PiS, wokół którego powstała koalicja określana jako Zjednoczona Prawica). Doktryna tej partii, to połączenie konserwatyzmu społecznego i narodowego[1][2], solidaryzmu[3], interwencjonizmu[4], chrześcijańskiej demokracji[5][6][7]. Partia określana jest przez część komentatorów politycznych i mediów jako ugrupowanie populistyczne[8][9][10] i eurosceptyczne[11][12][13][14][15], przy czym od początku opowiada się za członkostwem Polski w Unii Europejskiej i popiera rozszerzanie jej struktur[16][17], jednak uważa, że UE powinna być zreformowana[18]. Politykę europejską PiS można określić jako konfederacyjną i popierającą Europę narodów[17][19][20]. Ugrupowanie charakteryzuje się też jako eurorealistyczne[21][22][23]. Partia podjęła współpracę z narodowo-katolickim Radiem Maryja[24]. Wskazuje się na odejście PiS od części wartości konserwatywnych w kierunku narodowo-etatystycznym[25] oraz na cechy nacjonalistyczne ugrupowania[26][27]. Po raz pierwszy Prawo i Sprawiedliwość uczestniczyło w sprawowaniu władzy w latach 2005–2007, tworząc rządy Kazimierza Marcinkiewicza (do 2006) i Jarosława Kaczyńskiego (od 2006) – w latach 2006–2007 w koalicji z Samoobroną RP i Ligą Polskich Rodzin, a do 2006 i w schyłkowym okresie w 2007 rząd mniejszościowy. Przez dwie kolejne kadencje (2007–2015) PiS było największą partią opozycyjną w parlamencie. W okresie VIII kadencji Sejmu RP (2015–2019) PiS posiadało największy klub parlamentarny w historii III RP (rekordową liczbę członków – 238 posłów i 65 senatorów – liczył w 2018, a najwięcej posłów – 240 – w 2019), który stał się zapleczem rządów Beaty Szydło (2015–2017) i Mateusza Morawieckiego (2017–2023). W skład Rady Ministrów wraz z PiS wchodziły Suwerenna Polska (do 2023 Solidarna Polska), Partia Republikańska (od 2021) oraz w latach 2015–2021 Polska Razem, w 2017 przekształcona w Porozumienie – po wyjściu którego z koalicji rządzącej rząd przybrał charakter mniejszościowy. Formalną większość odzyskał w 2022, po wejściu w jego skład stowarzyszenia Polskie Sprawy, posiadającego koło poselskie. Po wyborach w 2023 i złożeniu dymisji rząd ponownie stał się mniejszościowy; następnie powołano funkcjonujący przez kilkanaście dni nowy rząd PiS i Suwerennej Polski (nadal pod premierostwem Mateusza Morawieckiego), po którego upadku PiS od 2023 ponownie jest największą partią opozycyjną.
Prezydentami Rzeczypospolitej Polskiej zostali dwaj kandydaci wystawieni przez PiS: Lech Kaczyński (2005–2010) i Andrzej Duda (od 2015).
Prawo i Sprawiedliwość należy do grupy Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy w Parlamencie Europejskim oraz do europejskiej Partii Europejskich Konserwatystów i Reformatorów[28].
Działacze PiS starszej generacji wywodzą się w większości ze środowiska „Solidarności” i późniejszej AWS (Porozumienia Centrum, Ruchu Społecznego AWS, Porozumienia Polskich Chrześcijańskich Demokratów, Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego i Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego) oraz Ruchu Odbudowy Polski.